30

¹When Rachel saw that she was not bearing Jacob any children, she became jealous of her sister. So she said to Jacob, “Give me children, or I’ll die!”
²Jacob became angry with her and said, “Am I in the place of God, who has kept you from having children?”
³Then she said, “Here is Bilhah, my servant. Sleep with her so that she can bear children for me and I too can build a family through her.”
⁴So she gave him her servant Bilhah as a wife. Jacob slept with her, ⁵and she became pregnant and bore him a son. ⁶Then Rachel said, “God has vindicated me; he has listened to my plea and given me a son.” Because of this she named him Dan.⚓
⁷Rachel’s servant Bilhah conceived again and bore Jacob a second son. ⁸Then Rachel said, “I have had a great struggle with my sister, and I have won.” So she named him Naphtali.⚓
⁹When Leah saw that she had stopped having children, she took her servant Zilpah and gave her to Jacob as a wife. ¹⁰Leah’s servant Zilpah bore Jacob a son. ¹¹Then Leah said, “What good fortune!”⚓ So she named him Gad.⚓
¹²Leah’s servant Zilpah bore Jacob a second son. ¹³Then Leah said, “How happy I am! The women will call me happy.” So she named him Asher.⚓
¹⁴During wheat harvest, Reuben went out into the fields and found some mandrake plants, which he brought to his mother Leah. Rachel said to Leah, “Please give me some of your son’s mandrakes.”
¹⁵But she said to her, “Wasn’t it enough that you took away my husband? Will you take my son’s mandrakes too?”
“Very well,” Rachel said, “he can sleep with you tonight in return for your son’s mandrakes.”
¹⁶So when Jacob came in from the fields that evening, Leah went out to meet him. “You must sleep with me,” she said. “I have hired you with my son’s mandrakes.” So he slept with her that night.
¹⁷God listened to Leah, and she became pregnant and bore Jacob a fifth son. ¹⁸Then Leah said, “God has rewarded me for giving my servant to my husband.” So she named him Issachar.⚓
¹⁹Leah conceived again and bore Jacob a sixth son. ²⁰Then Leah said, “God has presented me with a precious gift. This time my husband will treat me with honor, because I have borne him six sons.” So she named him Zebulun.⚓
²¹Some time later she gave birth to a daughter and named her Dinah.
²²Then God remembered Rachel; he listened to her and enabled her to conceive. ²³She became pregnant and gave birth to a son and said, “God has taken away my disgrace.” ²⁴She named him Joseph,⚓ and said, “May the Lord add to me another son.”

Jacob’s Flocks Increase

²⁵After Rachel gave birth to Joseph, Jacob said to Laban, “Send me on my way so I can go back to my own homeland. ²⁶Give me my wives and children, for whom I have served you, and I will be on my way. You know how much work I’ve done for you.”
²⁷But Laban said to him, “If I have found favor in your eyes, please stay. I have learned by divination that the Lord has blessed me because of you.” ²⁸He added, “Name your wages, and I will pay them.”
²⁹Jacob said to him, “You know how I have worked for you and how your livestock has fared under my care. ³⁰The little you had before I came has increased greatly, and the Lord has blessed you wherever I have been. But now, when may I do something for my own household?”
³¹“What shall I give you?” he asked.
“Don’t give me anything,” Jacob replied. “But if you will do this one thing for me, I will go on tending your flocks and watching over them: ³²Let me go through all your flocks today and remove from them every speckled or spotted sheep, every dark-colored lamb and every spotted or speckled goat. They will be my wages. ³³And my honesty will testify for me in the future, whenever you check on the wages you have paid me. Any goat in my possession that is not speckled or spotted, or any lamb that is not dark-colored, will be considered stolen.”
³⁴“Agreed,” said Laban. “Let it be as you have said.” ³⁵That same day he removed all the male goats that were streaked or spotted, and all the speckled or spotted female goats (all that had white on them) and all the dark-colored lambs, and he placed them in the care of his sons. ³⁶Then he put a three-day journey between himself and Jacob, while Jacob continued to tend the rest of Laban’s flocks.
³⁷Jacob, however, took fresh-cut branches from poplar, almond and plane trees and made white stripes on them by peeling the bark and exposing the white inner wood of the branches. ³⁸Then he placed the peeled branches in all the watering troughs, so that they would be directly in front of the flocks when they came to drink. When the flocks were in heat and came to drink, ³⁹they mated in front of the branches. And they bore young that were streaked or speckled or spotted. ⁴⁰Jacob set apart the young of the flock by themselves, but made the rest face the streaked and dark-colored animals that belonged to Laban. Thus he made separate flocks for himself and did not put them with Laban’s animals. ⁴¹Whenever the stronger females were in heat, Jacob would place the branches in the troughs in front of the animals so they would mate near the branches, ⁴²but if the animals were weak, he would not place them there. So the weak animals went to Laban and the strong ones to Jacob. ⁴³In this way the man grew exceedingly prosperous and came to own large flocks, and female and male servants, and camels and donkeys.

30

Con Cái của Bin-ha và Xinh-pa

¹ Khi Ra-chên thấy bà không sinh được đứa con nào cho Gia-cốp, bà ganh tị với chị mình và nói với Gia-cốp, “Anh phải cho em có con, còn không em chết!”
² Gia-cốp nổi giận với Ra-chên và nói, “Bộ anh là Ðức Chúa Trời, Ðấng có quyền không cho em có con, sao?”
³Bà nói, “Ðây là Bin-ha, nữ tỳ của em. Anh hãy ăn nằm với nó, để nó có con, rồi em sẽ nhận con nó làm con em, để nhờ nó em cũng có con như ai.” ⁴ Rồi bà đưa Bin-ha nữ tỳ của bà để làm vợ ông. Gia-cốp đến với nàng. ⁵ Bin-ha có thai và sinh cho Gia-cốp một con trai. ⁶ Bấy giờ Ra-chên nói, “Ðức Chúa Trời đã xét xử cho tôi. Ngài đã nghe tiếng kêu cầu của tôi và cho tôi một con trai.” Bà đặt tên nó là Ðan. ⁷ Bin-ha nữ tỳ của Ra-chên lại có thai nữa và sinh cho Gia-cốp một con trai thứ hai. ⁸ Bấy giờ Ra-chên nói, “Tôi đã vật lộn với chị tôi những trận thật dữ dội, và tôi đã chiến thắng.” Bà đặt tên nó là Náp-ta-li.
⁹ Khi Lê-a thấy bà đã ngưng sinh sản, bà lấy Xinh-pa nữ tỳ của bà và trao cho Gia-cốp, để nàng làm vợ ông. ¹⁰ Xinh-pa nữ tỳ của Lê-a sinh cho Gia-cốp một con trai. ¹¹ Bấy giờ Lê-a nói, “Thật là may mắn thay!” Vì thế bà đặt tên nó là Gát. ¹² Xinh-pa nữ tỳ của Lê-a lại sinh cho Gia-cốp một con trai thứ hai.
¹³ Lê-a bèn nói, “Tôi thật là có phước! Vì các phụ nữ sẽ gọi tôi là người có phước.” Do đó bà đặt tên nó là A-se.
¹⁴ Vào mùa gặt lúa mì, Ru-bên ra đồng và tìm được một ít trái táo tình. Cậu đem về cho Lê-a mẹ cậu. Ra-chên nói với Lê-a, “Chị cho em ít trái táo tình của con chị đi.”
¹⁵ Lê-a đáp với bà, “Bộ em tưởng giựt chồng của chị là chuyện nhỏ sao, mà bây giờ còn muốn lấy mấy trái táo tình của con chị nữa?”
Ra-chên đáp, “Chị cho em mấy trái táo tình của cháu thì tối nay em sẽ nhường ảnh cho chị.”
¹⁶ Ðến chiều tối, khi Gia-cốp ở ngoài đồng về, Lê-a ra đón gặp ông và nói, “Tối nay anh phải qua ngủ bên em, vì em đã lấy táo tình của con em mướn anh rồi.” Vậy ông ăn nằm với bà đêm đó. ¹⁷ Ðức Chúa Trời nhậm lời của Lê-a. Bà mang thai và sinh cho Gia-cốp một con trai thứ năm. ¹⁸ Lê-a nói, “Ðức Chúa Trời đã trả công cho tôi, vì tôi đã trao nữ tỳ của tôi cho chồng tôi.” Rồi bà đặt tên nó là I-sa-ca. ¹⁹ Lê-a lại mang thai nữa và sinh cho Gia-cốp một con trai thứ sáu. ²⁰ Bấy giờ Lê-a nói, “Ðức Chúa Trời đã ban cho tôi một món quà quý báu. Lần nầy chồng tôi sẽ nể tôi thôi, vì tôi đã sinh cho chàng sáu con trai.” Vậy bà đặt tên nó là Xê-bu-lun. ²¹ Sau đó bà sinh được một con gái và đặt tên nó là Ði-na.
²² Ðức Chúa Trời nhớ lại Ra-chên. Ðức Chúa Trời chữa lành bà và cho bà mang thai. ²³ Bà có thai và sinh một con trai. Bà nói, “Ðức Chúa Trời đã cất bỏ nỗi tủi nhục của tôi.” ²⁴ Bà đặt tên nó là Giô-sép và nói rằng, “Cầu xin CHÚA cho con có thêm một đứa con trai nữa.”

Giao Ước Giữa Gia-cốp và La-ban

²⁵ Sau khi Ra-chên đã sinh Giô-sép rồi, Gia-cốp nói với La-ban, “Xin cha cho con ra đi, để con trở về quê hương của con. ²⁶ Xin cho con dẫn các vợ con của con đi nữa, vì những vợ con ấy mà con đã làm việc cho cha bao lâu nay, và cha cũng biết rõ là con đã làm việc cho cha như thế nào.”
²⁷ Nhưng La-ban nói với ông, “Nếu cha được ơn trước mắt con, con cứ ở lại đây. Cha xem bói và biết rằng vì con CHÚA đã ban phước cho cha. ²⁸ Con hãy ấn định công giá, bao nhiêu cha cũng trả.”
²⁹ Gia-cốp trả lời ông, “Chính cha biết rất rõ là con đã làm việc cho cha tận tụy như thế nào, qua công sức của con mà đàn súc vật của cha giờ đây đã ra sao. ³⁰ Trước khi con đến đây, đàn súc vật của cha chỉ là một bầy nhỏ, mà giờ đây chúng đã trở nên đông đúc bội phần. Con xúc tiến làm việc gì, thì CHÚA ban phước cho việc đó. Nhưng bây giờ, khi nào con mới có thể lo cho gia đình con được?”
³¹ La-ban nói, “Cha phải trả công cho con như thế nào?”
Gia-cốp đáp, “Cha sẽ khỏi trả cho con điều gì. Nếu cha đồng ý đề nghị nầy, con sẽ tiếp tục chăn giữ đàn súc vật của cha: ³² Hôm nay xin cha cho con đi qua các đàn súc vật của cha. Hễ con chiên nào có lông lấm chấm, hoặc đốm, hoặc lông đen, và những con dê nào lông có đốm, hoặc lấm chấm, thì con sẽ tách chúng ra, và chúng sẽ là công giá của con. ³³ Như vậy sau này, khi cha đến xét công giá của con, thì lòng thành của con sẽ được chứng minh. Nếu cha tìm thấy một con chiên hay một con dê nào không có lông lấm chấm, hoặc không đốm, hoặc không phải lông đen, thì cha coi như con đã ăn cắp nó của cha vậy.”
³⁴ La-ban đáp, “Tốt lắm. Hãy làm như con nói.”

Vỏ Quýt Dày, Móng Tay Nhọn

³⁵ Nhưng ngày hôm đó La-ban cho tách khỏi đàn súc vật của ông tất cả những con dê đực có vằn và có đốm, tất cả những con dê cái có lông lấm chấm hoặc có đốm, luôn với những con dê có đốm lông trắng, và tất cả những con chiên có lông đen, rồi trao chúng cho các con trai ông chăn giữ. ³⁶ Kế đó ông bảo các con trai ông dẫn chúng đi thật xa, cách đàn súc vật do Gia-cốp chăn giữ khoảng ba ngày đường, rồi La-ban trao đàn chiên và dê còn lại của ông cho Gia-cốp chăn giữ.
³⁷ Bấy giờ Gia-cốp lấy các cành bạch dương, cành hạnh, và cành dẻ còn tươi, tước vỏ chúng để lộ phần lõi trắng ra. ³⁸ Ông lấy các cành lộ lõi trắng ấy để trong các máng nước trước mắt các súc vật, tức nơi các súc vật đến uống nước, vì mỗi khi chúng đến uống nước, chúng thường giao cấu với nhau. ³⁹ Khi các súc vật giao cấu với nhau trước các cành lộ lõi trắng ấy, chúng đẻ ra con lông có vằn, lấm chấm, hoặc đốm. ⁴⁰ Gia-cốp tách rời những con chiên cái trong đàn súc vật của La-ban ra và cho chúng trông thấy các con chiên và con dê có sọc hoặc có lông đen khi chúng giao cấu. Sau đó Gia-cốp tách riêng đàn súc vật của ông ra, và không để chúng ở chung với đàn súc vật của La-ban. ⁴¹ Mỗi khi các con mập mạnh đến uống nước, Gia-cốp đặt các cành lộ lõi trắng vào trong máng nước trước mắt chúng, để chúng trông thấy các cành ấy khi giao cấu. ⁴² Nhưng khi các con ốm yếu đến uống nước, ông không để các cành ấy trước mắt chúng. Vì thế những con yếu sinh ra đều thuộc về La-ban, còn những con khỏe mạnh đều thuộc về Gia-cốp. ⁴³ Vậy ông trở nên rất giàu. Ông có các đàn súc vật đông đúc, các tôi trai và tớ gái, cùng các lạc đà và lừa.