20

與亞蘭人爭戰

1亞蘭便‧哈達召集他的全軍,率領三十二個王,帶着馬和戰車,上來圍困撒瑪利亞,要攻打它。 2他派使者進城到以色列亞哈那裏,對他說:「便‧哈達如此說: 3『你的金銀都要歸我,你妻妾兒女中最美的也要歸我。』」 4以色列王回答說:「我主我王啊,就照着你的話,我和我所有的都歸你。」 5使者又來說:「便‧哈達如此說:『我已派人到你那裏,要你把你的金銀、妻妾、兒女都歸我。』 6但明日約在這時候,我還要派臣僕到你那裏,搜查你的家和你僕人的家,你眼中一切所喜愛的都由他們的手拿走。」
7以色列王召了國內所有的長老來,說:「你們要知道,看,這人是來找麻煩的!他派人到我這裏來,要我的妻妾、兒女和金銀,我並沒有拒絕他。」 8所有的長老和眾百姓對王說:「不要聽從他,也不要答應他。」 9以色列王對便‧哈達的使者說:「你們告訴我主我王說:『王頭一次派人向僕人所要的一切,僕人都依從,但這事我不能依從。』」使者就去回覆便‧哈達 10便‧哈達又派人到亞哈那裏,說:「撒瑪利亞的塵土若足夠跟從我的軍兵每人手拿一把,願神明重重懲罰我!」 11以色列王回答說:「你們告訴他說,『剛束上腰帶的,不要像已卸下的那樣誇口。』」 12便‧哈達和諸王正在帳幕裏喝酒,聽見這話,就對他臣僕說:「擺陣吧!」他們就擺陣攻城。
13看哪,一個先知靠近以色列亞哈,說:「耶和華如此說:『這一大羣人你看見了嗎?看哪,今日我必把他們交在你手裏,你就知道我是耶和華。』」 14亞哈說:「藉着誰呢?」他說:「耶和華如此說:『藉着跟從省長的年輕人。』」亞哈說:「誰要開戰呢?」他說:「你!」 15於是亞哈數點跟從省長的年輕人,共二百三十二名,然後又數點以色列的眾軍兵,共七千名。
16中午,他們出了城;便‧哈達和幫助他的三十二個王正在帳幕裏暢飲。 17跟從省長的年輕人先出城。便‧哈達派人去,他們回報說:「有人從撒瑪利亞出來了。」 18他說:「他們若為求和出來,要活捉他們,若為打仗出來,也要活捉他們。」
19跟從省長的年輕人,和跟隨他們的軍兵,都出了城, 20各人遇見敵人就擊殺。亞蘭人逃跑,以色列人追趕他們;亞蘭便‧哈達騎着馬和騎兵一同逃跑。 21以色列王出城攻擊馬和戰車,大大擊殺亞蘭人。
22那先知靠近以色列王,對他說:「去吧,你當自強,看清楚,也要知道你所要做的事,因為再過一年,亞蘭王會上來攻擊你。」

亞蘭人第二次來犯

23亞蘭王的臣僕對他說:「他們的神是山神,所以他們勝過我們。但在平原與他們打仗,我們一定勝過他們。 24王當做這樣的事,把諸王革去,派軍官代替他們, 25又照着王喪失軍兵的數目,再招募一支軍隊,馬補馬,車補車。然後在平原與他們打仗,我們一定勝過他們。」王就聽臣僕的話,照樣去做。
26過了一年,便‧哈達果然召集亞蘭人上亞弗去,要與以色列人打仗。 27以色列人也召集軍兵,預備食物,去迎戰亞蘭人。 以色列人對着他們安營,好像兩小羣的山羊;亞蘭人卻佈滿了地面。 28有神人靠近,對以色列王說:「耶和華如此說:『亞蘭人既說我-耶和華是山神,不是平原之神,我必將這一大羣人全都交在你手中,你們就知道我是耶和華。』」 29以色列人與亞蘭人相對安營七日,到第七日兩軍開戰。那一日以色列人殺了亞蘭的十萬步兵, 30其餘的都逃向亞弗,到了城裏,城牆倒塌,壓死了剩下的二萬七千人。
便‧哈達也逃入城內,藏在嚴密的內室裏。
31他的臣僕對他說:「看哪,我們聽說以色列家的王都是仁慈的王;讓我們腰束麻布,頭套繩索,出去到以色列王那裏,也許他會存留王的性命。」 32於是他們腰束麻布,頭套繩索,來到以色列王那裏,說:「王的僕人便‧哈達說:『求王饒我一命。』」亞哈說:「他還活着嗎?他是我的兄弟。」 33這些人正在探測吉凶,就立即抓住他的話說:「便‧哈達是王的兄弟!」王說:「你們去請他來。」便‧哈達出來到王那裏,王就請他上車。 34便‧哈達對王說:「我父從你父那裏所奪的城鎮,我必歸還給你。你可以在大馬士革為你自己設立街市,像我父在撒瑪利亞所設立的一樣。」亞哈說:「我照此立約,放你回去。」王就與他立約,放了他。

先知責亞哈縱敵

35有一個人是先知的門徒,遵照耶和華的話對他同伴說:「你打我吧!」那人不肯打他。 36他就對那人說:「你既不聽從耶和華的話,看哪,你一離開我,必有獅子咬死你。」那人一離開他,果然遇見獅子,把他咬死了。 37先知的門徒又遇見一個人,對他說:「你打我吧!」那人就打他,把他打傷。 38那先知就去了,用頭巾蒙眼,改了裝,在路旁等候王。 39王從那裏經過,他向王呼叫說:「僕人出戰的時候,看哪,有人轉過來,帶了一個人到我這裏來,說:『你要看守這人,若他真的失蹤了,你的性命必代替他的性命,否則,你就要交出一他連得銀子來。』 40僕人正在到處忙碌的時候,那人就不見了。」以色列王對他說:「你自己決定了,就必照樣判你。」 41他急忙除掉蒙眼的頭巾,以色列王就認出他是一個先知。 42他對王說:「耶和華如此說:『因你把我決定要消滅的人從你手中放走,所以你的命必代替他的命,你的百姓必代替他的百姓。』」 43於是以色列王生氣,憂悶地回撒瑪利亞,到自己的宮去了。

20

Ahap Chíl Riap Cũai Si-ri

1Ben-hadat la puo cũai Si-ri; án parỗm nheq tữh tahan cớp pái chít la bar náq puo canŏ́h ca pruam rachuai án. Tỗp alới yỗn tahan aséh cớp cũai dững sễ aséh rachíl ỡt crŏ́q lavíng vil Sa-mari ễ mut rachíl. 2Án ớn cũai ayững atĩ án mut tâng vil, pỡq ramóh Ahap puo cũai I-sarel cớp atỡng neq: “Puo Ben-hadat ớn anhia chĩuq pê, 3cớp ớn anhia chiau práq, yễng, tỗp mansễm, cớp tỗp carnễn bán rêng yỗn án.”
4Puo Ahap ta‑ỡi: “Anhia pỡq atỡng loah Ben-hadat la sốt anhia, pai cứq pruam, cớp ễ yỗn dũ ramứh án ễ bữn.”
5Chơ máh cũai ayững atĩ ki toâq ramóh sĩa puo Ahap, cớp dững santoiq puo Ben-hadat pai neq: “Cứq khoiq ớn cũai pỡq atỡng anhia yỗn chiau práq, yễng, tỗp mansễm, cớp máh carnễn bán rêng o yỗn cứq. 6Ma cứq ễ ớn cũai cứq pỡq ramóh anhia tangái parnỡ sâm máh tangái nâi sĩa; tỗp alới ễ chuaq lulóc ĩt nheq crơng tâng dống anhia, dếh tâng dống cũai ayững atĩ anhia; acán ntrớu alới hữm o tỗp alới ĩt nheq.”
7Chơ puo Ahap arô máh cũai sốt tâng cruang ki toâq ramóh án, cớp án atỡng alới neq: “Tỗp anhia hữm chơ cũai samiang nâi chuaq ralíh chóq cứq. Yuaq án sễq máh lacuoi cớp con hái, práq cớp yễng hái; cớp cứq ữq chiau yỗn án.”
8Tỗp cũai sốt cớp cũai proai ta‑ỡi neq: “Chỗi tamứng parnai án pai, cớp chỗi chĩuq pê.”
9Yuaq ngkíq, puo Ahap loŏh ta‑ỡi ayững atĩ puo Ben-hadat neq: “Anhia chu atỡng loah puo anhia, ŏ́c muoi ki cứq pruam, ma ŏ́c bar ki cứq tỡ bữn pruam.”
 Máh cũai ayững atĩ ki loŏh, cớp alới dững atoâq máh santoiq puo Ahap pai.
10Chơ puo Ben-hadat cơiq parnai canŏ́h neq: “Cứq ễ dững tahan clứng toâq talốh vil Sa-mari; lứq samoât cutễq anhia tỡ bữn dũ yỗn tahan cứq ĩt muoi noaq muoi carpỗt. Khân cứq tỡ bữn táq ariang cứq pai, sễq máh yiang táq yỗn cứq cuchĩt toâp.”
11Puo Ahap ta‑ỡi: “Pỡq, anhia chu atỡng puo Ben-hadat neq: ‘Tahan rangoaiq cớp clŏ́q, cóq moâm rachíl voai nŏ́q têq achỗn tỗ bữm, tỡ cỡn tỡ yũah loŏh rachíl ma khoiq achỗn tỗ nhũang.’”
12Puo Ben-hadat bữn roap santoiq puo Ahap ta‑ỡi bo án cớp tỗp yớu án, dếh puo canŏ́h ntôm tacu nguaiq blŏ́ng tâng dống aroâiq. Chơ án ớn tỗp tahan thrũan loŏh rachíl. Ngkíq tỗp alới thrũan mut chíl vil ki.
13Bo ki toâp bữn muoi noaq cũai tang bỗq Yiang Sursĩ toâq ramóh puo Ahap, cớp atỡng án neq: “Yiang Sursĩ atỡng neq: ‘Chỗi ngcŏh tỗp tahan clứng lứq ki. Tangái nâi cứq ễ yỗn mới chíl riap tỗp alới; ngkíq mới bữn dáng samoât lứq cứq la Yiang Sursĩ!’”
14Puo Ahap blớh loah: “Noau cỡt plỡ pỡq nhũang rachíl trỗ nâi?”
 Cũai tang bỗq ki ta‑ỡi: “Yiang Sursĩ atỡng la cóq máh tỗp tahan póng ca táq ranáq pưn máh cũai sốt dũ ntốq pỡq nhũang.”
 Ahap blớh ễn neq: “Noau cỡt taniap tahan clứng lứq ki?”
 Cũai tang bỗq ki ta‑ỡi: “Mới toâp!”
15Ngkíq, puo Ahap ớn dũ náq tahan póng ca ỡt pưn máh cũai sốt dũ ntốq toâq ramóh án; mán bữn bar culám pái chít la bar náq. Chơ án arô tahan I-sarel tapul ngin náq ễn toâq.
16Alới loŏh rachíl bo mandang catếh toâng; ma bo ki puo Ben-hadat cớp pái chít la bar náq puo ratoi cớp án ntôm nguaiq blŏ́ng tâng dống aroâiq. 17Tỗp tahan póng loŏh pỡq nhũang. Puo Ben-hadat khoiq ớn máh cũai pỡq tutuaiq, cớp alới chu atỡng án neq: “Bữn muoi tỗp tahan ntôm toâq tễ vil Sa-mari.”
18Ma án ớn neq: “Anhia loŏh cỗp nheq máh cũai ki, tam tỗp alới toâq ễ rachíl tỡ la toâq ễ sarhống.”
19Tỗp tahan póng nâi loŏh rachíl, cớp tỗp tahan I-sarel ntôm pỡq tapun. 20Dũ náq alới bữn cachĩt máh cũai ca chíl tỗp alới, chơ tỗp Si-ri lúh pláh nheq; ma tahan cũai I-sarel puai tỗp alới tỡ táh. Puo Ben-hadat chỗn tâng aséh, chơ lúh vớt tễ alới, cớp bữn muoi thrỗq tahan lúh parnơi cớp án. 21Puo Ahap dững tahan án pỡq rapuai alới; án chíl riap sễ aséh rachíl tỗp Si-ri, cớp cachĩt máh tahan Si-ri sa‑ữi lứq.
22Chơ bữn muoi noaq cũai tang bỗq Yiang Sursĩ toâq pỡ puo Ahap cớp pai neq: “Cóq anhia loŏh parỗm loah máh tahan cớp aloŏh ngê yỗn khễuq, yuaq puo Si-ri ễ toâq chíl loah anhia bo catữ sala aluang báiq.”

Tỗp Si-ri Toâq Chíl Trỗ bar

23Máh cũai ayững atĩ puo Ben-hadat pai chóq án neq: “Máh yiang cũai I-sarel la yiang ỡt tâng máh cóh king, ngkíq yuaq tỗp alới chíl riap tỗp hái. Khân tỗp hái chíl tỗp alới tâng ntốq tapín, ki tỗp hái chíl riap alới. 24Sanua, sễq anhia alíh puo pái chít la bar náq nâi, chơ chóh cũai taniap tahan tamái ễn. 25Cóq ĩt loah tahan yỗn pỡq sa‑ữi, yỗn dũ loah machớng thrỗq tahan khoiq pứt, dếh aséh, cớp sễ aséh rachíl. Trỗ nâi, tỗp hái loŏh chíl cũai I-sarel tâng ntốq tapín, chơ tỗp hái bữn riap.”
 Puo Ben-hadat pruam tê cớp santoiq tỗp alới tĩeih.
26Toâq catữ sala aluang báiq, án dững tahan án pỡq chu vil Aphéc dŏq chíl tỗp I-sarel. 27Tỗp I-sarel rưoh tahan cớp chiau crơng choac yỗn alới, dếh thrũan sanyam hỡ. Máh cũai sốt tahan I-sarel dững tahan caryoah cỡt bar tỗp ỡt choâng-rachoâng cớp tỗp tahan Si-ri. Khân ễ talĩ tahan I-sarel cớp tahan Si-ri, ki tahan I-sarel cỡt ariang bar tỗp mbễq bĩq lứq. Ma tỗp Si-ri ki ỡt chũop nheq tâng cruang ki.
28Bữn cũai tang bỗq Yiang Sursĩ toâq ramóh puo Ahap cớp pai neq: “Yiang Sursĩ atỡng hếq neq: ‘Cỗ tian tỗp alới pai cứq la Yiang ỡt tâng cóh king, cớp tỡ cỡn Yiang nhêng salĩq tâng ntốq tapín; ngkíq cứq ễ yỗn mới chíl riap tỗp tahan clứng lứq ki. Chơ mới cớp cũai proai mới dáng samoât lứq, cứq toâp la Yiang Sursĩ.’”
29Nheq tapul tangái tahan I-sarel cớp tahan Si-ri ỡt choâng-rachoâng. Tâng tangái tapul, bar tỗp nâi loŏh rachíl; cớp tahan tỗp I-sarel bữn cachĩt tahan Si-ri muoi culám ngin náq tâng muoi tangái. 30Máh alới ca noâng tamoong lúh nheq chu vil Aphéc, ma pĩeiq viang vil ralíh, catât 27,000 náq cuchĩt nheq.
 Puo Ben-hadat lúh chu vil ki tê, cớp tooq tâng clống dống.
31Máh cũai ayững atĩ án atỡng neq: “Tỗp hếq sâng noau pai puo cũai I-sarel bữn mứt pahỡm saryóq. Ngkíq sễq anhia yỗn hếq ĩt aroâiq acrơiq catoân tâng ngkĩng hếq, cớp ĩt samữ sacuoiq tâng tacong hếq, chơ pỡq ramóh án; cŏh lơ án dŏq dỡi tamoong anhia cống bữn.”
32Chơ tỗp alới ĩt aroâiq acrơiq catoân tâng ngkĩng alới, cớp ĩt samữ sacuoiq tâng tacong alới; moâm ki alới pỡq ramóh puo Ahap cớp pai neq: “Puo Ben-hadat ca táq ranáq anhia, án sễq anhia dŏq yỗn án bữn tamoong!”
 Puo Ahap ta‑ỡi: “Án noâng tamoong tỡ? O! Yỗn án cỡt samoât a‑ễm samiang cứq ễn.”
33Máh cũai ayững atĩ puo Ben-hadat ỡt acoan yoc ễ bữn tếc; ma tữ alới sâng puo Ahap pai neq: “Án la samoât a‑ễm cứq;” ngkíq tỗp alới roap toâp santoiq Ahap, chơ alới ta‑ỡi: “Lứq pĩeiq anhia pai, Ben-hadat la a‑ễm anhia!”
 Puo Ahap pai ễn: “Anhia dững án toâq ramóh cứq.”
 Tữ puo Ben-hadat toâq, puo Ahap mơi án ỡt sễ aséh parnơi.
34Puo Ben-hadat pai chóq án neq: “Cứq ễ culáh loah yỗn mới máh vil mpoaq cứq cheng ĩt tễ mpoaq mới, dŏq mới táq ntốq chếq chỡng tâng vil Damac machớng mpoaq cứq khoiq táq dŏq pỡ vil Sa-mari tê.”
 Puo Ahap ta‑ỡi: “Cỗ tễ ranáq nâi yuaq cứq acláh mới.”
 Puo Ahap táq tếc parkhán cớp puo Ben-hadat, chơ án acláh puo Ben-hadat.

Cũai Tang Bỗq Yiang Sursĩ Patôt Ahap

35Bữn muoi noaq samiang tễ tỗp cũai tang bỗq Yiang Sursĩ, án ớn muoi noaq cũai tang bỗq canŏ́h tapáh án, ma cũai ki tỡ ễq tapáh. 36Yuaq ngkíq, án atỡng neq: “Cỗ tian mới tỡ bữn trĩh santoiq Yiang Sursĩ ớn, toâq cứq pỡq vớt tễ mới bữn cula samín toâq cáp mới yỗn cuchĩt.”
 Vớt ki, cula samín toâq cáp cũai ki toau cuchĩt.
37Chơ cũai tang bỗq Yiang Sursĩ ki pỡq ramóh muoi noaq samiang canŏ́h ễn cớp ớn án neq: “Mới tapáh cứq nứng cái tôh!”
 Cũai samiang ki trĩh; chơ án tapáh cũai tang bỗq ki muoi taláp rêng lứq, táq yỗn cũai tang bỗq Yiang Sursĩ sâng a‑ĩ.
38Cũai tang bỗq Yiang Sursĩ ĩt aroâiq tán mieiq; án táq nan án cũai canŏ́h cớp pỡq tayứng kễng rana acoan puo I-sarel pỡq pha. 39Toâq puo I-sarel pha rana ki, cũai tang bỗq Yiang Sursĩ arô casang lứq neq: “Puo hếq ơi! Bo hếq ỡt tâng ntốq rachíl bữn muoi noaq cũai tahan dững cũai tũ toâq pỡ hếq cớp patâp neq: ‘Mới nhêng salĩq cũai samiang nâi yỗn o nơ. Khân án lúh, mới cóq pláih loah rangứh mới toâp, tỡ la tu práq pái ngin ŏ́c.’ 40Ma hếq miaq tamprưo cớp ranáq canŏ́h, chơ cũai tũ ki lúh chíq.”
 Puo cũai I-sarel ta‑ỡi: “Mới cóq roap tôt, yuaq mới chống ngin bữm.”
41Chơ án liei aloŏh aroâiq tán mieiq án; ma bo ki toâp puo sacoal án la cũai tang bỗq Yiang Sursĩ. 42Chơ cũai tang bỗq Yiang Sursĩ pai chóq puo neq: “Nâi la santoiq Yiang Sursĩ pai: ‘Cỗ mới acláh cũai ca cứq ớn cachĩt, ngkíq cóq mới pláih toâq rangứh mới toâp, cớp tỗp tahan mới lứq pĩeiq noau pupứt táh nheq, la cỗ tian mới acláh cũai ki.’”
43Puo cũai I-sarel toâq loah pỡ vil Sa-mari, ma án clơng cớp sâng túh ngua lứq tâng mứt.