10

Các châm ngôn của Sa-lô-môn

(Từ đoạn 10 đến đoạn 29)

Quyển thứ nhứt góp các châm ngôn của Sa-lô-môn

1 Con trai khôn ngoan làm vui cha mình;
 Nhưng đứa ngu muội gây buồn cho mẹ nó.
2 Của phi nghĩa chẳng được ích chi;
 Song sự công bình giải cứu khỏi chết.
3 Đức Giê-hô-va không để linh hồn người công bình chịu đói khát;
 Nhưng Ngài xô đuổi sự ước ao của kẻ ác đi.
4 Kẻ làm việc tay biếng nhác trở nên nghèo hèn;
 Còn tay kẻ siêng năng làm cho được giàu có.
5 Ai thâu trữ trong mùa hè là con trai khôn ngoan;
 Song kẻ ngủ lúc mùa gặt là con trai gây cho sỉ nhục.
6 Có phước lành giáng trên đầu kẻ công bình;
 Nhưng miệng kẻ ác giấu sự cường bạo.
7 Kỷ niệm người công bình được khen ngợi;
 Song tên kẻ gian ác rục đi.
8 Người có lòng khôn ngoan, nhận tiếp những điều răn;
 Nhưng kẻ có miệng ngu muội phải bị sa ngã.
9 Người nào theo sự ngay thẳng đi vững chắc;
 Còn kẻ làm cong vạy đường lối mình bị chúng biết.
10 Kẻ nào nheo mắt làm cho ưu sầu;
 Còn ai có miệng ngu muội bị sa ngã.
11 Miệng người công bình là một nguồn sự sống;
 Nhưng miệng kẻ hung ác giấu sự cường bạo.
12 Sự ghen ghét xui điều cãi lộn;
 Song lòng thương yêu lấp hết các tội phạm.
13 Trên môi miệng người thông sáng có sự khôn ngoan;
 Nhưng roi vọt dành cho lưng kẻ thiếu trí hiểu.
14 Người khôn ngoan dành để sự tri thức;
 Nhưng tại cớ miệng kẻ ngu muội sự bại hoại hòng đến.
15 Tài sản kẻ giàu có là cái thành kiên cố của người;
 Song sự hư nát của người khốn khổ là sự nghèo nàn của họ.
16 Lao khổ của người công bình hướng về sự sống;
 Còn hoa lợi kẻ hung ác chiều về tội lỗi
17 Kẻ nghe lời khuyên dạy ở trong đường sự sống;
 Nhưng ai quên sự quở trách phải lầm lạc.
18 Người giấu sự ghen ghét có môi dối giả;
 Và ai rải điều nói hành là kẻ ngu dại.
19 Hễ lắm lời, vi phạm nào có thiếu;
 Nhưng ai cầm giữ miệng mình là khôn ngoan.
20 Lưỡi người công bình giống như bạc cao;
 Còn lòng kẻ hung ác không ra gì.
21 Môi miệng người công bình nuôi dạy nhiều người;
 Nhưng kẻ ngu dại chết, vì thiếu trí hiểu.
22 Phước lành của Đức Giê-hô-va làm cho giàu có;
 Ngài chẳng thêm sự đau lòng gì lẫn vào.
23 Kẻ thiếu trí hiểu coi sự làm ác như chơi;
 Nhưng người thông sáng thích sự khôn ngoan.
24 Điều gì kẻ hung ác sợ sệt, ắt sẽ xảy đến cho nó;
 Nhưng kẻ công bình sẽ được như ý mình ước ao.
25 Khi gió trốt thổi qua, kẻ hung ác không còn nữa;
 Song nền của người công bình còn đến đời đời.
26 Như giấm ghê răng, như khói cay mắt,
 Kẻ làm biếng nhác đối với người sai khiến nó là vậy.
27 Sự kính sợ Đức Giê-hô-va gia thêm ngày tháng;
 Còn năm tuổi kẻ ác sẽ bị giảm bớt đi.
28 Sự trông mong của người công bình giáp sự vui vẻ;
 Còn sự trông đợi của kẻ ác sẽ hư mất đi.
29 Con đường của Đức Giê-hô-va như một đồn lũy cho người ngay thẳng;
 Nhưng nó là sự bại hoại cho kẻ làm ác.
30 Người công bình chẳng hề bị rúng động;
 Song kẻ ác không được ở trên đất.
31 Miệng người công bình sanh sự khôn ngoan;
 Duy lưỡi của kẻ gian tà sẽ bị truất.
32 Môi người công bình biết điều đẹp ý;
 Nhưng miệng kẻ hung ác chỉ nói sự gian tà.

10

Santoiq Pali Panha Tễ Puo Sa-lamôn

1Nâi la santoiq pali panha tễ puo Sa-lamôn: Carnễn rangoaiq táq yỗn mpoaq tanga pahỡm; ma carnễn sacũl táq yỗn mpiq cỡt túh ngua.
2Sốc bữn cỗ tễ táq ranáq sâuq, lứq tỡ bữn cỡt kia ntrớu; ma ngê tanoang o têq chuai amoong cũai.
3Yiang Sursĩ tỡ bữn yỗn cũai tanoang o cỡt panhieih khlac; cớp án tỡ yỗn cũai sâuq bữn máh mứt alới sâng yoc.
4Cũai aloah cỡt cadĩt lứq lơ; ma cũai sarâng cỡt sốc la‑ữt.
5Cũai rangoaiq parỗm pachứm saro toâq catữ sot; ma cũai bếq anoih bo catữ sot, lứq án cỡt casiet táq.
6Cũai tanoang o bữn roap ŏ́c bốn sa‑ữi ramứh; ma santoiq cũai sâuq pai dốq cutooq dŏq máh ngê tachoât tâng mứt án.
7Bốn lứq hái sanhữ cũai tanoang o, ma cũai sâuq noau khlĩr chái lứq.
8Cũai rangoaiq noap ĩt toâq noau tĩeih atỡng o; ma cũai sacũl bán luloai, ki cỡt ranáq rúng.
9Cũai tanoang o bữn ỡt plot-plál níc; ma cũai tỡ bữn tanoang, toâq parsốt noau dáng raloaih tễ ranáq sâuq án táq.
10Cũai cunhĩu moat dŏq cutooq ŏ́c pĩeiq, lứq án dững atoâq ranáq túh coat; ma cũai aléq khớn sưoq choâng moat cũai táq ranáq lôih, ki án dững ŏ́c ratoi.
11Parnai cũai o cỡt samoât mec dỡq yỗn tamoong; ma parnai cũai sâuq dốq cutooq máh ngê tachoât.
12Manoaq kêt manoaq táq yỗn cỡt ralỗih; ma manoaq ayooq manoaq táq yỗn manoaq têq táh lôih manoaq.
13Cũai rangoaiq táq ntỡng santoiq rangoaiq; ma cũai sacũl, lứq noau toân án toâq dũi.
14Cũai rangoaiq rien yỗn dáng sa‑ữi, machớng noau parỗm pachứm saro tâng sũ; ma bỗq cũai sacũl atoâq ranáq rúng pứt.
15Máh cũai sốc poâng tâng sanốc ntữn alới; ma cũai cadĩt ŏ́q ntrớu ễ poâng.
16Cũai tanoang o bữn roap cóng tamoong; ma cũai sâuq, án palỗ chíq mun án na táq ranáq lôih.
17Cũai aléq ma trĩh santoiq noau tĩeih atỡng, ki án bữn tamoong; ma cũai aléq ma tỡ bữn trĩh toâq noau tĩeih atỡng, ki án clŏ́c rana.
18Cũai aléq kêt yớu ma cutooq dŏq tâng mứt, án la cũai lauq; cũai aléq voŏq yớu, cũai ki la sacũl.
19Cũai loai sa‑ữi dốq lêr lôih; ma cũai rangoaiq dốq án cubĩm bỗq.
20Santoiq cũai tanoang o cỡt samoât práq o lứq; ma sarnớm cũai sâuq chanchớm bữn kia nghễl lứq.
21Santoiq cũai o atoâq ŏ́c o yỗn sa‑ữi náq; ma cũai sacũl cuchĩt cỗ tian án sacũl.
22Ŏ́c bốn tễ Yiang Sursĩ táq yỗn cũai cỡt sốc bữn. Cớp án tỡ bữn acữn achỗn ễn ŏ́c túh ngua yỗn hái.
23Cũai sacũl par‑ễq táq ranáq sâuq; ma cũai rangoaiq mác lứq táq ranáq rangoaiq.
24Ranáq ntrớu cũai sâuq clơng, ranáq ki lứq toâq pỡ án; ma ranáq ntrớu cũai tanoang o ỡt ngcuang, lứq Ncháu yỗn án bữn.
25Tữ cuyal rapuq khoiq vớt chơ, cũai sâuq tỡ bữn noâng; ma cũai tanoang o noâng ỡt plot ien níc.
26Samoât nnhŏ́q táq yỗn canễng cỡt sakĩer, cớp phĩac ũih cu‑ũt táq yỗn moat cỡt yarĩaq, machớng ki tê cũai aloah táq yỗn ncháu án tỡ bữn bũi pahỡm.
27Cũai aléq yám noap Yiang Sursĩ, án lứq bữn tamoong dũn; ma dỡi tamoong cũai loâi cỡt cakéh la‑ữt.
28Toâq parsốt, ŏ́c cũai o ngcuang táq yỗn án bũi óh; ma ŏ́c cũai sâuq ngcuang ŏ́q ntrớu loâng.
29Yiang Sursĩ la ntốq cũai tanoang o cupua; ma án pupứt cũai táq ranáq sâuq.
30Cũai tanoang o bữn ỡt ien khễ níc; ma cũai sâuq tỡ bữn tamoong noâng tâng cloong cutễq nâi.
31Bỗq cũai tanoang o táq ntỡng santoiq rangoaiq; ma bỗq cũai sâuq, ki noau cusũm chíq. 32Cũai tanoang o táq ntỡng ống santoiq pĩeiq; ma cũai sâuq táq ntỡng moang santoiq ĩ-par-ĩ.