15

¹A gentle answer turns away wrath,
but a harsh word stirs up anger.

²The tongue of the wise adorns knowledge,
but the mouth of the fool gushes folly.

³The eyes of the Lord are everywhere,
keeping watch on the wicked and the good.

⁴The soothing tongue is a tree of life,
but a perverse tongue crushes the spirit.

⁵A fool spurns a parent’s discipline,
but whoever heeds correction shows prudence.

⁶The house of the righteous contains great treasure,
but the income of the wicked brings ruin.

⁷The lips of the wise spread knowledge,
but the hearts of fools are not upright.

⁸The Lord detests the sacrifice of the wicked,
but the prayer of the upright pleases him.

⁹The Lord detests the way of the wicked,
but he loves those who pursue righteousness.

¹⁰Stern discipline awaits anyone who leaves the path;
the one who hates correction will die.

¹¹Death and Destruction⚓ lie open before the Lord—
how much more do human hearts!

¹²Mockers resent correction,
so they avoid the wise.

¹³A happy heart makes the face cheerful,
but heartache crushes the spirit.

¹⁴The discerning heart seeks knowledge,
but the mouth of a fool feeds on folly.

¹⁵All the days of the oppressed are wretched,
but the cheerful heart has a continual feast.

¹⁶Better a little with the fear of the Lord
than great wealth with turmoil.

¹⁷Better a small serving of vegetables with love
than a fattened calf with hatred.

¹⁸A hot-tempered person stirs up conflict,
but the one who is patient calms a quarrel.

¹⁹The way of the sluggard is blocked with thorns,
but the path of the upright is a highway.

²⁰A wise son brings joy to his father,
but a foolish man despises his mother.

²¹Folly brings joy to one who has no sense,
but whoever has understanding keeps a straight course.

²²Plans fail for lack of counsel,
but with many advisers they succeed.

²³A person finds joy in giving an apt reply—
and how good is a timely word!

²⁴The path of life leads upward for the prudent
to keep them from going down to the realm of the dead.

²⁵The Lord tears down the house of the proud,
but he sets the widow’s boundary stones in place.

²⁶The Lord detests the thoughts of the wicked,
but gracious words are pure in his sight.

²⁷The greedy bring ruin to their households,
but the one who hates bribes will live.

²⁸The heart of the righteous weighs its answers,
but the mouth of the wicked gushes evil.

²⁹The Lord is far from the wicked,
but he hears the prayer of the righteous.

³⁰Light in a messenger’s eyes brings joy to the heart,
and good news gives health to the bones.

³¹Whoever heeds life-giving correction
will be at home among the wise.

³²Those who disregard discipline despise themselves,
but the one who heeds correction gains understanding.

³³Wisdom’s instruction is to fear the Lord,
and humility comes before honor.

15

¹ Lời đáp êm nhẹ làm nguôi cơn giận;
Còn lời xẳng xớm trêu thạnh nộ thêm.
² Lưỡi người khôn ngoan truyền ra sự tri thức cách phải;
Nhưng miệng kẻ ngu muội chỉ buông điều điên cuồng.
³ Con mắt Đức Giê-hô-va ở khắp mọi nơi,
Xem xét kẻ gian ác và người lương thiện.
⁴ Lưỡi hiền lành giống như một cây sự sống;
Song lưỡi gian tà làm cho hư nát tâm thần.
⁵ Kẻ ngu dại khinh sự khuyên dạy của cha mình;
Còn ai giữ theo lời quở trách trở nên khôn khéo.
⁶ Trong nhà người công bình có nhiều vật quí;
Song trong huê lợi kẻ gian ác có điều rối loạn.
⁷ Môi người khôn ngoan rải sự tri thức ra;
Nhưng lòng kẻ ngu muội chẳng làm như vậy.
⁸ Của tế lễ kẻ gian ác lấy làm gớm ghiếc cho Đức Giê-hô-va;
Song lời cầu nguyện của người ngay thẳng được đẹp lòng Ngài.
⁹ Đường lối kẻ ác lấy làm gớm ghiếc cho Đức Giê-hô-va;
Nhưng Ngài thương mến người nào theo sự công bình.
¹⁰ Sự hình phạt nặng nề dành cho kẻ bỏ chánh lộ;
Và kẻ ghét lời quở trách sẽ chết mất.
¹¹ Âm phủ và chốn trầm luân còn ở trước mặt Đức Giê-hô-va thay,
Phương chi lòng của con cái loài người!
¹² Kẻ nhạo báng không ưa người ta quở trách mình;
Hắn không muốn đến cùng người khôn ngoan.
¹³ Lòng khoái lạc làm cho mặt mày vui vẻ;
Nhưng tại lòng buồn bã trí bèn bị nao sờn.
¹⁴ Lòng người thông sáng tìm kiếm sự tri thức;
Còn miệng kẻ ngu muội nuôi lấy mình bằng sự điên cuồng.
¹⁵ Các ngày kẻ bị hoạn nạn đều là gian hiểm;
Song lòng vui mừng dự yến tiệc luôn luôn.
¹⁶ Thà có ít của mà kính sợ Đức Giê-hô-va,
Còn hơn là tài sản nhiều mà bối rối cặp theo.
¹⁷ Thà một món rau mà thương yêu nhau,
Còn hơn ăn bò mập béo với sự ganh ghét cặp theo.
¹⁸ Người hay giận gây điều đánh lộn;
Nhưng người chậm nóng giận làm nguôi cơn tranh cãi.
¹⁹ Đường kẻ biếng nhác như một hàng rào gai;
Còn nẻo người ngay thẳng được ban bằng.
²⁰ Con khôn ngoan làm vui vẻ cha nó;
Còn đứa ngu muội khinh bỉ mẹ mình.
²¹ Kẻ thiếu trí hiểu lấy sự điên dại làm vui;
Song người khôn sáng sửa đường mình ngay thẳng rồi đi.
²² Đâu không có nghị luận, đó mưu định phải phế;
Nhưng nhờ có nhiều mưu sĩ, mưu định bèn được thành.
²³ Miệng hay đáp giỏi khiến người vui vẻ;
Và lời nói phải thì lấy làm tốt biết bao!
²⁴ Con đường sự sống của người khôn ngoan dẫn lên trên,
Để tránh khỏi Âm phủ ở dưới thấp.
²⁵ Đức Giê-hô-va sẽ đánh đổ nhà kẻ kiêu ngạo;
Nhưng Ngài làm vững chắc các mộc giới của kẻ góa bụa.
²⁶ Các mưu ác lấy làm gớm ghiếc cho Đức Giê-hô-va;
Song lời thanh sạch đẹp lòng Ngài.
²⁷ Người tham lợi làm rối loạn nhà mình;
Còn ai ghét của hối lộ sẽ được sống.
²⁸ Lòng người công bình suy nghĩ lời phải đáp;
Nhưng miệng kẻ ác buông ra điều dữ.
²⁹ Đức Giê-hô-va xa cách kẻ ác;
Nhưng Ngài nghe lời cầu nguyện của người công bình.
³⁰ Sự sáng con mắt khiến lòng vui vẻ;
Và một tin lành làm cho xương cốt được béo tốt.
³¹ Kẻ nào nghe lời quở trách của sự sống
Sẽ được ở giữa các người khôn ngoan.
³² Ai từ chối sự khuyên dạy khinh bỉ linh hồn mình;
Nhưng ai nghe lời quở trách được sự thông sáng.
³³ Sự kính sợ Đức Giê-hô-va dạy dỗ điều khôn ngoan;
Và sự khiêm nhượng đi trước sự tôn trọng.