23

  1你若與長官坐席,
  要留意在你面前的是誰。
  2你若是胃口大的人,
  就當拿刀放在喉嚨上。
  3不可貪戀長官的美食,
  因為那是欺哄人的食物。

  4不要勞碌求富,
  要有聰明來節制。
  5你定睛在財富,它就消失,
  因為它必長翅膀,如鷹向天飛去。

  6守財奴的飯,你不要吃,
  也不要貪戀他的美味;
  7因為他的心怎樣算計
  他為人就是這樣。
  他雖對你說:請吃,請喝,
  他的心卻與你相背。
  8你所吃的那點食物必吐出來,
  你恭維的話語也必落空。
  9不要說話給愚昧人聽,
  因他必藐視你智慧的言語。
  10不可挪移古時的地界,
  也不可侵佔孤兒的田地,
  11因他們的救贖者大有能力,
  他必向你為他們辯護。
  12你要留心領受訓誨,
  側耳聽從知識的言語。

  13不可不管教孩童,
  因為你用杖打他,他不會死。
  14你用杖打他,
  就可以救他的性命免下陰間。

  15我兒啊,你若心存智慧,
  我的心就甚歡喜。
  16你的嘴唇若說正直話,
  我的心腸也必快樂。

  17你的心不要羨慕罪人,
  卻要羨慕常常敬畏耶和華的人,
  18因為你必有前途,
  你的指望也不致斷絕。

  19我兒啊,你當聽,當存智慧,
  好在正道上引導你的心。
  20不可與好飲酒的人在一起,
  也不要跟貪吃肉的人來往,
  21因為貪食好酒的,必致貧窮,
  愛睡覺的,必穿破爛衣服。

  22你要聽從生你的父親;
  不可因母親年老而輕看她。
  23你當獲得真理,不可出賣,
  智慧、訓誨和聰明也是一樣。
  24義人的父親必大大快樂,
  生智慧兒子的,必因他歡喜。
  25願你的父母歡喜,
  願那生你的母親快樂。

  26我兒啊,要將你的心歸我,
  你的眼目也要喜愛我的道路。
  27妓女是深坑,
  外邦女子是窄井。
  28她像強盜埋伏,
  她使奸詐的人增多。

  29誰有禍患?誰有災難?
  誰有紛爭?誰有焦慮?
  誰無故受傷?誰的眼目紅赤?
  30就是那流連飲酒的人,
  常去尋找調和的酒。
  31-32酒發紅,在杯中閃爍時,
  你不可觀看;
  雖下咽舒暢,
  終究它必咬你如蛇,刺你如毒蛇。
  
  33你的眼睛必看見怪異的事,
  你的心必發出乖謬的話。
  34你必像躺在深海中,
  或臥在桅杆頂上,
  35說:「人擊打我,但我未受傷,
  重擊我,我不覺得。
  我幾時清醒,
  還要再去尋酒。」

23

  1Khi con ngồi và ăn uống với người quyền thế,
  Con hãy quan sát cẩn thận những gì được dọn ra trước mặt mình,
  2Nếu con đói quá,
  Hãy để con dao nơi cổ họng con.
  3Con đừng thèm muốn cao lương mỹ vị của người quyền thế,
  Vì miếng ngon rượu ngọt đó có thể lừa gạt con.
  4Con đừng đổ hết sức lực ra làm giàu;
  Hãy khôn ngoan mà biết lúc nào phải dừng lại.
  5Mắt con có nhìn thấy nó nữa chăng?
  Sự giàu có dường như có cánh,
  Như phượng hoàng tung cánh bay vút trời cao.
  6Con đừng ăn bánh của kẻ keo kiệt,
  Con đừng thèm muốn cao lương mỹ vị của nó làm gì.
  7Vì lòng người ta nghĩ sao, con người họ sẽ thể ấy.
  Nó nói với con rằng, “Mời bạn ăn! Mời bạn uống!”
  Nhưng lòng nó chẳng muốn con ăn uống đồ nó mời chút nào.
  8Nếu con đã lỡ ăn miếng nào rồi, hãy nôn mửa nó ra,
  Và con sẽ phí những lời khen ngợi tao nhã của con.
  9Ðừng phí lời nói của con với kẻ dại dột,
  Vì nó sẽ khinh bỉ lời lẽ khôn ngoan của con.
  10Ðừng di chuyển mốc địa giới đã có sẵn từ xưa,
  Ðừng lấn đất của các cô nhi côi cút.
  11Vì Ðấng Cứu Chuộc của họ thật đầy quyền năng,
  Ngài sẽ binh vực duyên cớ của họ để chống lại con.
  12Con hãy hết lòng áp dụng những lời giáo huấn,
  Hãy để tai con vào những lời tri thức.
  13Ðừng e ngại khi phải sửa phạt trẻ thơ,
  Nếu con dùng roi vọt, nó cũng chẳng chết đâu.
  14Nếu con phải dùng roi vọt để sửa trị nó,
  Con sẽ cứu linh hồn nó khỏi sa vào âm phủ.
  15Con ơi, nếu lòng con khôn ngoan,
  Lòng ta rất vui mừng; đúng vậy, chính lòng ta.
  16Thật vậy, linh hồn ta sẽ vui mừng khi môi con nói những lời chính đáng.
  17Ðừng để lòng con ganh tị với những kẻ tội lỗi,
  Nhưng hằng ngày hãy kính sợ CHÚA luôn luôn.
  18Chắc chắn con sẽ có một tương lai tốt đẹp,
  Hy vọng của con sẽ không bị gãy đổ nửa chừng.
  19Con ơi, hãy lắng nghe và hãy khôn ngoan,
  Hãy hướng lòng con vào con đường chính đáng.
  20Con đừng nhập bọn với những bợm rượu say sưa,
  Con đừng đi theo những kẻ ăn nhậu suốt ngày.
  21Vì những kẻ say sưa và nhậu nhẹt sẽ chóng thành nghèo đói,
  Còn những kẻ say rượu lừ đừ sẽ rách rưới tả tơi.

  22Hãy lắng nghe lời cha, người đã sinh con,
  Chớ khinh bỉ mẹ con khi mẹ con già yếu.
  23Hãy mua chân lý, đừng bán nó đi;
  Hãy mua khôn ngoan, kỷ luật, và thông sáng.
  24Cha của người ngay lành sẽ vui mừng khôn xiết,
  Ai sinh được đứa con khôn ngoan sẽ vui sướng biết bao.
  25Hãy làm cho cha mẹ con được vui vẻ;
  Hãy làm cho người mẹ sinh ra con được vui thỏa vì con.

  26Con ơi, hãy dâng lòng con cho ta,
  Hãy để mắt con noi theo các đường lối của ta.
  27Vì người kỹ nữ là cái hố sâu,
  Người phụ nữ lăng loàn là cái giếng thẳm.
  28Nàng nằm rình rập con mồi như một tên cướp,
  Nàng làm cho số người bội tín với vợ mỗi ngày một gia tăng.

  29Ai gặp cơn hoạn nạn? Ai gặp phải ưu sầu?
  Ai thường gây xung đột? Ai phiền trách kêu ca?
  Ai bị thương tích vô cớ? Ai có cặp mắt đỏ ngầu?
  30Ðó là những kẻ la cà nán trễ bên rượu,
  Ðó là những người cứ tiếp tục nhấm nháp các thứ rượu pha.
  31Chớ nhìn xem rượu khi nó đỏ hồng,
  Khi nó sủi bọt lấp lánh trong ly,
  Rồi trôi tuột vào cuống họng trơn tru trót lọt.
  32Vì đến cuối cùng nó sẽ cắn như rắn,
  Nó sẽ làm con đau đớn nhức nhối như bị rắn độc cắn.
  33Mắt con sẽ hoa lên và thấy những điều xằng bậy,
  Rồi từ đầu óc con sẽ ra những lời lẽ tầm phào.
  34Con sẽ cảm thấy như bị chơi vơi giữa biển cả,
  Con sẽ có cảm tưởng như đang đeo trên chót vót cột buồm.
  35Con sẽ nói, “Họ đánh tôi, nhưng tôi không thấy đau.
  Họ đập tôi, nhưng tôi không cảm biết.
  Khi nào tôi mới tỉnh lại?
  Chắc tôi phải đi kiếm thêm một ly rượu nữa.”