9

A-bi-mê-léc giết anh em mình và lên ngôi vua tại Si-chem. – Sự chết của người

¹ A-bi-mê-léc, con trai Giê-ru-ba-anh, sang qua Si-chem, đến cùng các cậu và cả nhà ông ngoại mình, mà nói rằng: ² Xin các ông hãy hỏi hết thảy người Si-chem, mà nói rằng: Hoặc tất cả bảy mươi người con trai Giê-ru-ba-anh cai trị trên các ngươi, hoặc chỉ một người làm vua của các ngươi, điều nào là tốt hơn? Cũng hãy nhớ rằng ta đồng cốt nhục với các ngươi. ³ Các cậu người nói giùm người, đem các lời nầy thuật lại cho hết thảy dân Si-chem nghe, và lòng chúng nghiêng về A-bi-mê-léc, vì chúng nói rằng: Người là anh em ta. ⁴ Chúng bèn ban cho người bảy mươi miếng bạc của miếu Ba-anh-Bê-rít; A-bi-mê-léc lấy bạc đó mướn những kẻ bại hoại hoang đàng đi theo mình. ⁵ Đoạn, người đi đến nhà cha mình tại Óp-ra, và trên một hòn đá, giết các anh em mình, tức những con trai của Giê-ru-ba-anh, số là bảy mươi người. Chỉ một mình Giô-tham, con út của Giê-ru-ba-anh, còn sống, bởi vì chàng đã ẩn mình.
⁶ Bấy giờ, hết thảy người Si-chem nhóm hiệp với cả họ Mi-lô, đi đến cây dẻ bộp bia đá ở tại Si-chem, mà tôn A-bi-mê-léc làm vua.
⁷ Giô-tham hay đặng điều đó, bèn đi lên đứng trên chót núi Ga-ri-xim, cất tiếng la rằng: Hỡi người Si-chem, hãy nghe ta, và nguyện Đức Chúa Trời nghe các ngươi! ⁸ Các cây cối đều đi đặng xức dầu cho một vua cai trị chúng nó. Chúng nó nói cùng cây ô-li-ve rằng: Hãy cai trị chúng tôi. ⁹ Cây ô-li-ve đáp: Ta há sẽ bỏ dầu ta mà Đức Chúa Trời và loài người đều tôn vinh, đặng đi xao động trên các cây cối ư? ¹⁰ Các cây cối lại nói cùng cây vả rằng: Hãy đến cai trị chúng tôi. ¹¹ Nhưng cây vả đáp rằng: Ta há sẽ bỏ sự ngọt ngon và trái tươi tốt ta đặng đi xao động trên các cây cối ư? ¹² Đoạn, các cây cối nói cùng cây nho rằng: Hãy đến cai trị chúng tôi. ¹³ Nhưng cây nho đáp: Ta há sẽ bỏ rượu ngon ta, là thứ làm cho vui Đức Chúa Trời và người ta, đặng đi xao động trên các cây cối ư? ¹⁴ Bấy giờ, hết thảy cây cối nói cùng gai gốc rằng: Hãy đến cai trị chúng tôi. ¹⁵ Gai gốc đáp cùng các cây cối rằng: Nếu bởi lòng chân thật mà các ngươi muốn xức dầu ta làm vua các ngươi, thì hãy đến núp dưới bóng ta; bằng không, nguyện lửa ra từ gai và thiêu nuốt cây bá hương Li-ban đi! ¹⁶ Bây giờ, có phải các ngươi cư xử chân thật và công bình mà tôn A-bi-mê-léc làm vua chăng? Các ngươi có hậu đãi Giê-ru-ba-anh và nhà người chăng? Có báo đáp điều người đã làm cho các ngươi chăng? ¹⁷ Vì cha ta có tranh chiến cho các ngươi, liều mình mà giải cứu các ngươi khỏi tay dân Ma-đi-an. ¹⁸ Nhưng ngày nay các ngươi lại dấy lên cùng nhà cha ta, đã giết trên một hòn đá các con trai người, số là bảy mươi người, và lấy A-bi-mê-léc, con trai của con đòi người, mà tôn lên làm vua của dân Si-chem, vì hắn là anh em các ngươi. ¹⁹ Vậy, ví bằng ngày nay các ngươi có lấy sự chân thật và chánh trực mà đãi Giê-ru-ba-anh và nhà người, thì A-bi-mê-léc khá vui mừng nơi các ngươi, và các ngươi hãy vui mừng nơi hắn! ²⁰ Bằng chẳng, nguyện lửa ra từ A-bi-mê-léc thiêu nuốt những người Si-chem cùng họ Mi-lô; và nguyện lửa ra từ những người Si-chem cùng họ Mi-lô mà thiêu nuốt A-bi-mê-léc!
²¹ Đoạn, Giô-tham trốn, đi ẩn náu tại Bê-re, và ở đó, vì sợ A-bi-mê-léc, anh mình.
²² A-bi-mê-léc cai trị Y-sơ-ra-ên trong ba năm. ²³ Đoạn, Đức Chúa Trời sai đến một ác thần sanh sự bất bình giữa A-bi-mê-léc và người Si-chem; người Si-chem bèn phản nghịch A-bi-mê-léc, ²⁴ để báo thù tội sát nhân đã phạm cùng bảy mươi con trai Giê-ru-ba-anh, và khiến huyết họ đổ tại trên A-bi-mê-léc, là anh đã giết họ, cùng đổ trên người Si-chem đã giúp hắn giết anh em mình. ²⁵ Người Si-chem sai mấy kẻ đi rình rập người trên chót núi; chúng nó cướp giựt những kẻ đi qua đường gần bên chúng nó. A-bi-mê-léc hay được điều đó.
²⁶ Bấy giờ, Ga-anh, con trai Ê-bết, cùng anh em mình đến vào trong Si-chem; người Si-chem đều để lòng tin cậy nơi người. ²⁷ Rồi chúng ra ngoài đồng, hái những vườn nho của mình, đạp trái nho, và dự tiệc yến. Đoạn, họ vào trong đền thờ của thần chúng, ăn và uống, rồi rủa sả A-bi-mê-léc. ²⁸ Ga-anh, con trai Ê-bết, bèn nói rằng: A-bi-mê-léc là ai, Si-chem là chi mà chúng ta phục sự A-bi-mê-léc? Hắn há chẳng phải con trai Giê-ru-ba-anh sao? Còn Xê-bun, há chẳng phải là kẻ phụ tá hắn ư? Các ngươi khá phục sự những người Hê-mô, là cha của Si-chem; còn chúng ta sao lại phục sự hắn? ²⁹ Ồ! Nếu ta có dân sự nầy dưới tay ta, ta sẽ đuổi A-bi-mê-léc đi! Đoạn, người nói cùng A-bi-mê-léc rằng: Hãy gia tăng quân lính ngươi mà ra trận!
³⁰ Xê-bun, quan cai thành, nghe được các lời của Ga-anh, con trai Ê-bết, nói, thì cơn giận người phừng lên, ³¹ mật sai sứ đến A-bi-mê-léc, mà nói rằng: Nầy Ga-anh, con trai Ê-bết, và anh em nó đã đến Si-chem, xui giục thành dấy nghịch cùng ông. ³² Vậy, đêm nay ông và các người theo ông phải chỗi dậy, đi phục binh ngoài đồng. ³³ Đến sáng mai khi mặt trời vừa mọc, ông phải dậy sớm, xông hãm thành. Khi Ga-anh và quân theo nó ra đánh ông, thì ông hãy tùy cơ mà làm. ³⁴ Vậy, A-bi-mê-léc và cả đạo binh theo người đều chỗi dậy ban đêm, chia ra làm bốn đội, và mai phục gần Si-chem.
³⁵ Ga-anh, con trai Ê-bết, kéo ra và đứng tại cửa thành; A-bi-mê-léc và cả đạo binh theo người bèn đi ra khỏi nơi phục. ³⁶ Ga-anh thấy đạo binh ấy, nói cùng Xê-bun rằng: Ta thấy một đạo binh từ trên chót núi xuống. Xê-bun đáp: Ngươi thấy bóng núi mà tưởng là người ta đó chớ! ³⁷ Nhưng Ga-anh lại tiếp rằng: Quả thật một cơ binh ở trên núi xuống, và một đội do đường cây dẻ bộp thuật sĩ mà đến. ³⁸ Xê-bun bèn la lên rằng: Chính ngươi đã nói: A-bi-mê-léc là ai mà ta phục sự hắn! Vậy, những lời khoe khoang của ngươi đó đã ra sao? Đó há chẳng phải đạo binh mà ngươi khinh dể ư? Bây giờ, khá đi ra giao chiến cùng chúng nó!
³⁹ Ga-anh bèn đứng đầu các người Si-chem, đi ra giao chiến cùng A-bi-mê-léc. ⁴⁰ Ga-anh bị A-bi-mê-léc đuổi theo, chạy trốn trước mặt người, và nhiều người bị thương ngã chết dọc đường, cho đến cửa thành. ⁴¹ A-bi-mê-léc đi ở tại A-ru-ma. Còn Xê-bun đuổi Ga-anh và anh em người đi, không cho ở tại Si-chem nữa.
⁴² Qua ngày sau, dân sự đi ra ngoài đồng, có người đem tin đó cho A-bi-mê-léc hay. ⁴³ Người bèn bắt cơ binh mình chia ra làm ba đội, để mai phục ngoài đồng. Khi thấy dân sự ở thành kéo ra, người liền chỗi dậy và hãm đánh chúng nó. ⁴⁴ Đoạn A-bi-mê-léc và những kẻ đi theo lướt đến trước dừng lại tại cửa thành; còn hai đội kia xông vào hết thảy người ở ngoài đồng, và đánh giết họ. ⁴⁵ A-bi-mê-léc hãm đánh thành trọn ngày, bèn chiếm lấy và giết hết thảy người ở trong, rồi phá thành và rắc muối ở đó.
⁴⁶ Nghe tin nầy, hết thảy dân sự ở tháp Si-chem đều rút về trong đồn của miếu thần Bê-rít. ⁴⁷ Người ta đem tin cho A-bi-mê-léc hay rằng hết thảy dân sự tháp Si-chem đều hiệp lại tại trong đồn. ⁴⁸ A-bi-mê-léc bèn đi lên núi Sanh-môn với cả đạo binh theo mình. Người cầm lấy nơi tay một cái rìu chặt một nhánh cây, đỡ nó lên và vác trên vai; rồi nói cùng quân theo mình rằng: Các ngươi có thấy điều ta làm chăng? Hãy mau mau làm như ta. ⁴⁹ Vậy, mỗi người chặt một nhánh cây, rồi đi theo A-bi-mê-léc. Họ dựng sắp nhánh cây đó nơi đồn, châm lửa vào, và thiêu đồn cùng những người ở trong. Như vậy hết thảy những người ở tháp Si-chem, nam và nữ, đều chết, số ước một ngàn.
⁵⁰ A-bi-mê-léc liền đi đánh Thê-bết, vây và chiếm lấy nó. ⁵¹ Giữa thành phố có một cái tháp vững bền, hết thảy dân sự của thành, nam và nữ, đều chạy vô núp tại đó, và đóng cửa lại, rồi lên trên đỉnh tháp. ⁵² A-bi-mê-léc tấn tới tháp, xông hãm nó, và đi lại gần cửa đặng phóng hỏa. ⁵³ Nhưng một người nữ ném thớt cối trên đầu A-bi-mê-léc làm bể sọ người.⚓ ⁵⁴ Người liền kêu gã trai trẻ cầm binh khí hầu mình, mà nói rằng: Hãy rút gươm ngươi ra giết ta đi, kẻo người ta nói: Một người đàn bà đã giết người! Vậy, gã trai trẻ bèn đâm người, thì người chết. ⁵⁵ Khi người Y-sơ-ra-ên thấy A-bi-mê-léc đã chết, thì mỗi người đi về nhà mình. ⁵⁶ Như vậy, Đức Chúa Trời báo ứng A-bi-mê-léc vì tội ác hắn đã phạm cùng cha mình mà giết bảy mươi người anh em mình. ⁵⁷ Đức Chúa Trời cũng báo ứng dân Si-chem vì mọi điều ác mà chúng nó làm. Sự rủa sả của Giô-tham, con trai Giê-ru-ba-anh, ứng nghiệm trên chúng nó là như vậy.

9

Abimelech’s Conspiracy

¹Then Abimelech the son of Jerubbaal went to Shechem, to ⚓his mother’s brothers, and spoke with them and with all the family of the house of his mother’s father, saying, ²“Please speak in the hearing of all the men of Shechem: ‘Which is better for you, that all ⚓seventy of the sons of Jerubbaal reign over you, or that one reign over you?’ Remember that I am your own flesh and ⚓bone.”
³And his mother’s brothers spoke all these words concerning him in the hearing of all the men of Shechem; and their heart was inclined to follow Abimelech, for they said, “He is our ⚓brother.” ⁴So they gave him seventy shekels of silver from the temple of ⚓Baal-Berith, with which Abimelech hired ⚓worthless and reckless men; and they followed him. ⁵Then he went to his father’s house ⚓at Ophrah and ⚓killed his brothers, the seventy sons of Jerubbaal, on one stone. But Jotham the youngest son of Jerubbaal was left, because he hid himself. ⁶And all the men of Shechem gathered together, all of Beth Millo, and they went and made Abimelech king beside the terebinth tree at the pillar that was in Shechem.

The Parable of the Trees

⁷Now when they told Jotham, he went and stood on top of ⚓Mount Gerizim, and lifted his voice and cried out. And he said to them:
“Listen to me, you men of Shechem,
That God may listen to you!
⁸“The⚓ trees once went forth to anoint a king over them.
And they said to the olive tree,
⚓‘Reign over us!’
⁹But the olive tree said to them,
‘Should I cease giving my oil,
⚓With which they honor God and men,
And go to sway over trees?’
¹⁰“Then the trees said to the fig tree,
‘You come and reign over us!’
¹¹But the fig tree said to them,
‘Should I cease my sweetness and my good fruit,
And go to sway over trees?’
¹²“Then the trees said to the vine,
‘You come and reign over us!’
¹³But the vine said to them,
‘Should I cease my new wine,
⚓Which cheers both God and men,
And go to sway over trees?’
¹⁴“Then all the trees said to the bramble,
‘You come and reign over us!’
¹⁵And the bramble said to the trees,
‘If in truth you anoint me as king over you,
Then come and take shelter in my ⚓shade;
But if not, ⚓let fire come out of the bramble
And devour the ⚓cedars of Lebanon!’
¹⁶“Now therefore, if you have acted in truth and sincerity in making Abimelech king, and if you have dealt well with Jerubbaal and his house, and have done to him ⚓as he deserves— ¹⁷for my ⚓father fought for you, risked his life, and ⚓delivered you out of the hand of Midian; ¹⁸⚓but you have risen up against my father’s house this day, and killed his seventy sons on one stone, and made Abimelech, the son of his ⚓female servant, king over the men of Shechem, because he is your brother— ¹⁹if then you have acted in truth and sincerity with Jerubbaal and with his house this day, then⚓rejoice in Abimelech, and let him also rejoice in you. ²⁰“But if not, ⚓let fire come from Abimelech and devour the men of Shechem and Beth Millo; and let fire come from the men of Shechem and from Beth Millo and devour Abimelech!” ²¹And Jotham ran away and fled; and he went to ⚓Beer and dwelt there, for fear of Abimelech his brother.

Downfall of Abimelech

²²After Abimelech had reigned over Israel three years, ²³⚓God sent a ⚓spirit of ill will between Abimelech and the men of Shechem; and the men of Shechem ⚓dealt treacherously with Abimelech, ²⁴⚓that the crime done to the seventy sons of Jerubbaal might be settled and their ⚓blood be laid on Abimelech their brother, who killed them, and on the men of Shechem, who aided him in the killing of his brothers. ²⁵And the men of Shechem set men in ambush against him on the tops of the mountains, and they robbed all who passed by them along that way; and it was told Abimelech.
²⁶Now Gaal the son of Ebed came with his brothers and went over to Shechem; and the men of Shechem put their confidence in him. ²⁷So they went out into the fields, and gathered grapes from their vineyards and trod them, and made merry. And they went into ⚓the house of their god, and ate and drank, and cursed Abimelech. ²⁸Then Gaal the son of Ebed said, ⚓“Who is Abimelech, and who is Shechem, that we should serve him? Is he not the son of Jerubbaal, and is not Zebul his officer? Serve the men of ⚓Hamor the father of Shechem; but why should we serve him? ²⁹⚓If only this people were under my authority! Then I would remove Abimelech.” So he said to Abimelech, “Increase your army and come out!”
³⁰When Zebul, the ruler of the city, heard the words of Gaal the son of Ebed, his anger was aroused. ³¹And he sent messengers to Abimelech secretly, saying, “Take note! Gaal the son of Ebed and his brothers have come to Shechem; and here they are, fortifying the city against you. ³²Now therefore, get up by night, you and the people who are with you, and lie in wait in the field. ³³And it shall be, as soon as the sun is up in the morning, that you shall rise early and rush upon the city; and when he and the people who are with him come out against you, you may then do to them as you find opportunity.”
³⁴So Abimelech and all the people who were with him rose by night, and lay in wait against Shechem in four companies. ³⁵When Gaal the son of Ebed went out and stood in the entrance to the city gate, Abimelech and the people who were with him rose from lying in wait. ³⁶And when Gaal saw the people, he said to Zebul, “Look, people are coming down from the tops of the mountains!”
But Zebul said to him, “You see the shadows of the mountains as if they were men.”
³⁷So Gaal spoke again and said, “See, people are coming down from the center of the land, and another company is coming from the Diviners’ Terebinth Tree.”
³⁸Then Zebul said to him, “Where indeed is your mouth now, with which you ⚓said, ‘Who is Abimelech, that we should serve him?’ Are not these the people whom you despised? Go out, if you will, and fight with them now.”
³⁹So Gaal went out, leading the men of Shechem, and fought with Abimelech. ⁴⁰And Abimelech chased him, and he fled from him; and many fell wounded, to the very entrance of the gate. ⁴¹Then Abimelech dwelt at Arumah, and Zebul drove out Gaal and his brothers, so that they would not dwell in Shechem.
⁴²And it came about on the next day that the people went out into the field, and they told Abimelech. ⁴³So he took his people, divided them into three companies, and lay in wait in the field. And he looked, and there were the people, coming out of the city; and he rose against them and attacked them. ⁴⁴Then Abimelech and the company that was with him rushed forward and stood at the entrance of the gate of the city; and the other two companies rushed upon all who were in the fields and killed them. ⁴⁵So Abimelech fought against the city all that day; ⚓he took the city and killed the people who were in it; and he ⚓demolished the city and sowed it with salt.
⁴⁶Now when all the men of the tower of Shechem had heard that, they entered the stronghold of the temple ⚓of the god Berith. ⁴⁷And it was told Abimelech that all the men of the tower of Shechem were gathered together. ⁴⁸Then Abimelech went up to Mount ⚓Zalmon, he and all the people who were with him. And Abimelech took an ax in his hand and cut down a bough from the trees, and took it and laid it on his shoulder; then he said to the people who were with him, “What you have seen me do, make haste and do as I have done.” ⁴⁹So each of the people likewise cut down his own bough and followed Abimelech, put them against the stronghold, and set the stronghold on fire above them, so that all the people of the tower of Shechem died, about a thousand men and women.
⁵⁰Then Abimelech went to Thebez, and he encamped against Thebez and took it. ⁵¹But there was a strong tower in the city, and all the men and women—all the people of the city—fled there and shut themselves in; then they went up to the top of the tower. ⁵²So Abimelech came as far as the tower and fought against it; and he drew near the door of the tower to burn it with fire. ⁵³But a certain woman ⚓dropped an upper millstone on Abimelech’s head and crushed his skull. ⁵⁴Then ⚓he called quickly to the young man, his armorbearer, and said to him, “Draw your sword and kill me, lest men say of me, ‘A woman killed him.’ ” So his young man thrust him through, and he died. ⁵⁵And when the men of Israel saw that Abimelech was dead, they departed, every man to his place.
⁵⁶⚓Thus God repaid the wickedness of Abimelech, which he had done to his father by killing his seventy brothers. ⁵⁷And all the evil of the men of Shechem God returned on their own heads, and on them came ⚓the curse of Jotham the son of Jerubbaal.