9

A-bi-mê-léc giết anh em mình và lên ngôi vua tại Si-chem. – Sự chết của người

1 A-bi-mê-léc, con trai Giê-ru-ba-anh, sang qua Si-chem, đến cùng các cậu và cả nhà ông ngoại mình, mà nói rằng: 2 Xin các ông hãy hỏi hết thảy người Si-chem, mà nói rằng: Hoặc tất cả bảy mươi người con trai Giê-ru-ba-anh cai trị trên các ngươi, hoặc chỉ một người làm vua của các ngươi, điều nào là tốt hơn? Cũng hãy nhớ rằng ta đồng cốt nhục với các ngươi. 3 Các cậu người nói giùm người, đem các lời nầy thuật lại cho hết thảy dân Si-chem nghe, và lòng chúng nghiêng về A-bi-mê-léc, vì chúng nói rằng: Người là anh em ta. 4 Chúng bèn ban cho người bảy mươi miếng bạc của miếu Ba-anh-Bê-rít; A-bi-mê-léc lấy bạc đó mướn những kẻ bại hoại hoang đàng đi theo mình. 5 Đoạn, người đi đến nhà cha mình tại Óp-ra, và trên một hòn đá, giết các anh em mình, tức những con trai của Giê-ru-ba-anh, số là bảy mươi người. Chỉ một mình Giô-tham, con út của Giê-ru-ba-anh, còn sống, bởi vì chàng đã ẩn mình.
6 Bấy giờ, hết thảy người Si-chem nhóm hiệp với cả họ Mi-lô, đi đến cây dẻ bộp bia đá ở tại Si-chem, mà tôn A-bi-mê-léc làm vua.
7 Giô-tham hay đặng điều đó, bèn đi lên đứng trên chót núi Ga-ri-xim, cất tiếng la rằng: Hỡi người Si-chem, hãy nghe ta, và nguyện Đức Chúa Trời nghe các ngươi! 8 Các cây cối đều đi đặng xức dầu cho một vua cai trị chúng nó. Chúng nó nói cùng cây ô-li-ve rằng: Hãy cai trị chúng tôi. 9 Cây ô-li-ve đáp: Ta há sẽ bỏ dầu ta mà Đức Chúa Trời và loài người đều tôn vinh, đặng đi xao động trên các cây cối ư? 10 Các cây cối lại nói cùng cây vả rằng: Hãy đến cai trị chúng tôi. 11 Nhưng cây vả đáp rằng: Ta há sẽ bỏ sự ngọt ngon và trái tươi tốt ta đặng đi xao động trên các cây cối ư? 12 Đoạn, các cây cối nói cùng cây nho rằng: Hãy đến cai trị chúng tôi. 13 Nhưng cây nho đáp: Ta há sẽ bỏ rượu ngon ta, là thứ làm cho vui Đức Chúa Trời và người ta, đặng đi xao động trên các cây cối ư? 14 Bấy giờ, hết thảy cây cối nói cùng gai gốc rằng: Hãy đến cai trị chúng tôi. 15 Gai gốc đáp cùng các cây cối rằng: Nếu bởi lòng chân thật mà các ngươi muốn xức dầu ta làm vua các ngươi, thì hãy đến núp dưới bóng ta; bằng không, nguyện lửa ra từ gai và thiêu nuốt cây bá hương Li-ban đi! 16 Bây giờ, có phải các ngươi cư xử chân thật và công bình mà tôn A-bi-mê-léc làm vua chăng? Các ngươi có hậu đãi Giê-ru-ba-anh và nhà người chăng? Có báo đáp điều người đã làm cho các ngươi chăng? 17 Vì cha ta có tranh chiến cho các ngươi, liều mình mà giải cứu các ngươi khỏi tay dân Ma-đi-an. 18 Nhưng ngày nay các ngươi lại dấy lên cùng nhà cha ta, đã giết trên một hòn đá các con trai người, số là bảy mươi người, và lấy A-bi-mê-léc, con trai của con đòi người, mà tôn lên làm vua của dân Si-chem, vì hắn là anh em các ngươi. 19 Vậy, ví bằng ngày nay các ngươi có lấy sự chân thật và chánh trực mà đãi Giê-ru-ba-anh và nhà người, thì A-bi-mê-léc khá vui mừng nơi các ngươi, và các ngươi hãy vui mừng nơi hắn! 20 Bằng chẳng, nguyện lửa ra từ A-bi-mê-léc thiêu nuốt những người Si-chem cùng họ Mi-lô; và nguyện lửa ra từ những người Si-chem cùng họ Mi-lô mà thiêu nuốt A-bi-mê-léc!
21 Đoạn, Giô-tham trốn, đi ẩn náu tại Bê-re, và ở đó, vì sợ A-bi-mê-léc, anh mình.
22 A-bi-mê-léc cai trị Y-sơ-ra-ên trong ba năm. 23 Đoạn, Đức Chúa Trời sai đến một ác thần sanh sự bất bình giữa A-bi-mê-léc và người Si-chem; người Si-chem bèn phản nghịch A-bi-mê-léc, 24 để báo thù tội sát nhân đã phạm cùng bảy mươi con trai Giê-ru-ba-anh, và khiến huyết họ đổ tại trên A-bi-mê-léc, là anh đã giết họ, cùng đổ trên người Si-chem đã giúp hắn giết anh em mình. 25 Người Si-chem sai mấy kẻ đi rình rập người trên chót núi; chúng nó cướp giựt những kẻ đi qua đường gần bên chúng nó. A-bi-mê-léc hay được điều đó.
26 Bấy giờ, Ga-anh, con trai Ê-bết, cùng anh em mình đến vào trong Si-chem; người Si-chem đều để lòng tin cậy nơi người. 27 Rồi chúng ra ngoài đồng, hái những vườn nho của mình, đạp trái nho, và dự tiệc yến. Đoạn, họ vào trong đền thờ của thần chúng, ăn và uống, rồi rủa sả A-bi-mê-léc. 28 Ga-anh, con trai Ê-bết, bèn nói rằng: A-bi-mê-léc là ai, Si-chem là chi mà chúng ta phục sự A-bi-mê-léc? Hắn há chẳng phải con trai Giê-ru-ba-anh sao? Còn Xê-bun, há chẳng phải là kẻ phụ tá hắn ư? Các ngươi khá phục sự những người Hê-mô, là cha của Si-chem; còn chúng ta sao lại phục sự hắn? 29 Ồ! Nếu ta có dân sự nầy dưới tay ta, ta sẽ đuổi A-bi-mê-léc đi! Đoạn, người nói cùng A-bi-mê-léc rằng: Hãy gia tăng quân lính ngươi mà ra trận!
30 Xê-bun, quan cai thành, nghe được các lời của Ga-anh, con trai Ê-bết, nói, thì cơn giận người phừng lên, 31 mật sai sứ đến A-bi-mê-léc, mà nói rằng: Nầy Ga-anh, con trai Ê-bết, và anh em nó đã đến Si-chem, xui giục thành dấy nghịch cùng ông. 32 Vậy, đêm nay ông và các người theo ông phải chỗi dậy, đi phục binh ngoài đồng. 33 Đến sáng mai khi mặt trời vừa mọc, ông phải dậy sớm, xông hãm thành. Khi Ga-anh và quân theo nó ra đánh ông, thì ông hãy tùy cơ mà làm. 34 Vậy, A-bi-mê-léc và cả đạo binh theo người đều chỗi dậy ban đêm, chia ra làm bốn đội, và mai phục gần Si-chem.
35 Ga-anh, con trai Ê-bết, kéo ra và đứng tại cửa thành; A-bi-mê-léc và cả đạo binh theo người bèn đi ra khỏi nơi phục. 36 Ga-anh thấy đạo binh ấy, nói cùng Xê-bun rằng: Ta thấy một đạo binh từ trên chót núi xuống. Xê-bun đáp: Ngươi thấy bóng núi mà tưởng là người ta đó chớ! 37 Nhưng Ga-anh lại tiếp rằng: Quả thật một cơ binh ở trên núi xuống, và một đội do đường cây dẻ bộp thuật sĩ mà đến. 38 Xê-bun bèn la lên rằng: Chính ngươi đã nói: A-bi-mê-léc là ai mà ta phục sự hắn! Vậy, những lời khoe khoang của ngươi đó đã ra sao? Đó há chẳng phải đạo binh mà ngươi khinh dể ư? Bây giờ, khá đi ra giao chiến cùng chúng nó!
39 Ga-anh bèn đứng đầu các người Si-chem, đi ra giao chiến cùng A-bi-mê-léc. 40 Ga-anh bị A-bi-mê-léc đuổi theo, chạy trốn trước mặt người, và nhiều người bị thương ngã chết dọc đường, cho đến cửa thành. 41 A-bi-mê-léc đi ở tại A-ru-ma. Còn Xê-bun đuổi Ga-anh và anh em người đi, không cho ở tại Si-chem nữa.
42 Qua ngày sau, dân sự đi ra ngoài đồng, có người đem tin đó cho A-bi-mê-léc hay. 43 Người bèn bắt cơ binh mình chia ra làm ba đội, để mai phục ngoài đồng. Khi thấy dân sự ở thành kéo ra, người liền chỗi dậy và hãm đánh chúng nó. 44 Đoạn A-bi-mê-léc và những kẻ đi theo lướt đến trước dừng lại tại cửa thành; còn hai đội kia xông vào hết thảy người ở ngoài đồng, và đánh giết họ. 45 A-bi-mê-léc hãm đánh thành trọn ngày, bèn chiếm lấy và giết hết thảy người ở trong, rồi phá thành và rắc muối ở đó.
46 Nghe tin nầy, hết thảy dân sự ở tháp Si-chem đều rút về trong đồn của miếu thần Bê-rít. 47 Người ta đem tin cho A-bi-mê-léc hay rằng hết thảy dân sự tháp Si-chem đều hiệp lại tại trong đồn. 48 A-bi-mê-léc bèn đi lên núi Sanh-môn với cả đạo binh theo mình. Người cầm lấy nơi tay một cái rìu chặt một nhánh cây, đỡ nó lên và vác trên vai; rồi nói cùng quân theo mình rằng: Các ngươi có thấy điều ta làm chăng? Hãy mau mau làm như ta. 49 Vậy, mỗi người chặt một nhánh cây, rồi đi theo A-bi-mê-léc. Họ dựng sắp nhánh cây đó nơi đồn, châm lửa vào, và thiêu đồn cùng những người ở trong. Như vậy hết thảy những người ở tháp Si-chem, nam và nữ, đều chết, số ước một ngàn.
50 A-bi-mê-léc liền đi đánh Thê-bết, vây và chiếm lấy nó. 51 Giữa thành phố có một cái tháp vững bền, hết thảy dân sự của thành, nam và nữ, đều chạy vô núp tại đó, và đóng cửa lại, rồi lên trên đỉnh tháp. 52 A-bi-mê-léc tấn tới tháp, xông hãm nó, và đi lại gần cửa đặng phóng hỏa. 53 Nhưng một người nữ ném thớt cối trên đầu A-bi-mê-léc làm bể sọ người. 54 Người liền kêu gã trai trẻ cầm binh khí hầu mình, mà nói rằng: Hãy rút gươm ngươi ra giết ta đi, kẻo người ta nói: Một người đàn bà đã giết người! Vậy, gã trai trẻ bèn đâm người, thì người chết. 55 Khi người Y-sơ-ra-ên thấy A-bi-mê-léc đã chết, thì mỗi người đi về nhà mình. 56 Như vậy, Đức Chúa Trời báo ứng A-bi-mê-léc vì tội ác hắn đã phạm cùng cha mình mà giết bảy mươi người anh em mình. 57 Đức Chúa Trời cũng báo ứng dân Si-chem vì mọi điều ác mà chúng nó làm. Sự rủa sả của Giô-tham, con trai Giê-ru-ba-anh, ứng nghiệm trên chúng nó là như vậy.

9

Abi-maléc

1Abi-maléc con samiang Yê-rup Ba-al, án pỡq ramóh sễm ai coah mpiq án tâng vil Se-kem. 2Án ớn alới pỡq blớh cũai tâng vil Se-kem neq: “Aléq anhia hữm o yỗn anhia? Muoi la tapul chít náq con samiang Yê-rup Ba-al cỡt sốt tỗp anhia; bar la yỗn muoi noaq sâng cỡt sốt anhia? Cóq anhia sanhữ, cứq la muoi noi cớp anhia.”
3Máh sễm ai coah mpiq Abi-maléc táq ntỡng ranáq nâi cớp tỗp Se-kem, chơ alới pruam rưoh Abi-maléc cỡt sốt alới, cỗ án la sễm ai tỗp alới. 4Tỗp alới ĩt práq tapul chít ŏ́c tễ dống sang yiang Ba-al Be-rit, chơ chiau yỗn Abi-maléc. Abi-maléc ĩt práq ki chang máh cũai pla yỗn pỡq cớp án. 5Án pỡq chu dống mpoaq án ỡt tễ nhũang pỡ vil Ô-pra, cớp án cachĩt tapul chít náq sễm ai án, la máh con samiang Yê-rup Ba-al, tâng pỡng côl tamáu. Ma noâng khlâiq ống manoaq Yô-tham sâng, la con samiang ralŏ́h Yê-rup Ba-al. Cỗ Yô-tham tooq, yuaq án tỡ bữn cuchĩt. 6Chơ dũ náq cũai sốt tâng vil Se-kem cớp vil Bet Mi-lô toâq rôm parnơi pỡ nỡm aluang ỗc tâng vil Se-kem. Cớp alới chóh Abi-maléc yỗn cỡt puo tỗp alới.
7Toâq Yô-tham sâng tễ ranáq nâi, án chỗn pỡ anũol cóh Kê-rasim; án tayứng cớp pai casang lứq chóq tỗp alới neq: “Máh cũai Se-kem ơi! Sễq anhia tamứng cứq yỗn samoât dŏq yỗn Yiang Sursĩ bữn tamứng sưong tỗp anhia. 8Cứq sacâm neq: Bữn muoi trỗ máh nỡm aluang loŏh ễ rưoh puo. Máh aluang ki pai chóq nỡm o‑li‑vê neq: ‘Sễq mới cỡt puo tỗp hếq!’ 9Ma nỡm o‑li‑vê ta‑ỡi: ‘Khân cứq cỡt puo anhia, cứq cóq pứt táq dỡq nsễng noau ĩt dŏq sang yỗn máh yiang cớp dốq yỗn máh cũai hỡ.’ 10Chơ máh nỡm aluang ki pai chóq nỡm tarúng ễn neq: ‘Sễq mới cỡt puo tỗp hếq!’ 11Ma nỡm tarúng ta‑ỡi loah neq: ‘Khân cứq cỡt sốt tỗp anhia, cứq cóq pứt cỡt palâi ngiam nâi.’ 12Ngkíq máh nỡm aluang pai chóq voar nho ễn neq: ‘Sễq mới cỡt puo tỗp hếq!’ 13Ma voar nho ta‑ỡi: ‘Khân cứq cỡt sốt tỗp anhia, cứq cóq tangứt táq blŏ́ng nho yỗn máh yiang cớp cũai cỡt bũi.’ 14Chơ nheq tữh nỡm aluang ki pai chóq nỡm sarlia tacỡng ễn neq: ‘Sễq mới cỡt puo tỗp hếq!’ 15Nỡm sarlia ta‑ỡi: ‘Khân tỗp anhia ễq cứq cỡt puo anhia, sễq mơi anhia mut sandũ nhưp óc cứq. Khân anhia tỡ bữn mut, lứq bữn ũih blữ loŏh tễ abễng cứq, chơ culoâuq cat nheq máh aluang sê-da tâng cóh Lê-banôn.’”
16Yô-tham pai ễn neq: “Sanua, anhia khoiq chóh Abi-maléc yỗn cỡt puo anhia. Ranáq ki anhia chanchớm pĩeiq tỡ? Tỗp anhia culáh cóng yỗn Yê-rup Ba-al cớp dống sũ án ariang nâi tỡ? 17Cóq anhia sanhữ loah tễ mpoaq cứq khoiq chíl chuai tỗp anhia. Án chĩuq pứt rangứh dŏq rachuai anhia yỗn vớt tễ atĩ tỗp Madian. 18Ma tangái nâi nheq tữh anhia chíl dống sũ mpoaq cứq. Tỗp anhia khoiq cachĩt tapul chít náq con samiang án tâng pỡng côl tamáu. Ma cỗ Abi-maléc, la con cũai sũl mpoaq cứq la sễm ai tỗp anhia, ngkíq tỗp anhia chóh án yỗn cỡt puo cũai Se-kem. 19Khân anhia chanchớm ranáq anhia táq chóq Yê-rup Ba-al cớp chóq dống sũ án tâng tangái nâi ma lứq pĩeiq, sễq anhia ỡt bũi cớp Abi-maléc, cớp yỗn Abi-maléc ỡt bũi tê cớp anhia. 20Ma khân tỡ bữn ngkíq, sễq ũih tễ Abi-maléc cat culoâuq nheq tỗp Se-kem cớp tỗp Bet Mi-lô; cớp yỗn ũih tễ tỗp Se-kem cớp Bet Mi-lô cat culoâuq Abi-maléc machớng ki tê.”
21Chơ Yô-tham lúh tooq pỡ vil Bêr ễn, yuaq án sâng ngcŏh Abi-maléc, ai án.
22Abi-maléc cỡt sốt tỗp I-sarel pái cumo. 23Vớt ki, Yiang Sursĩ yỗn Abi-maléc cớp tỗp Se-kem cỡt ra‑ũan ratuaq; chơ alới táq sâuq lứq chóq Abi-maléc. 24Ranáq nâi cỡt cóng Abi-maléc cớp tỗp Se-kem ca pruam cachĩt tapul chít náq con samiang Yê-rup Ba-al. 25Cũai Se-kem ỡt tooq, crŏ́q ễ chíl Abi-maléc tâng máh parlỡ cóh, cớp alới pũr ĩt crơng tễ dũ náq cũai ca pỡq pha bân ntốq ki. Ma bữn cũai toâq atỡng Abi-maléc.
26Vớt ki, Ca-al con samiang E-bet, cớp máh sễm ai án dễq chu vil Se-kem. Tỗp Se-kem yám noap Ca-al nheq mứt pahỡm. 27Ngkíq tỗp alới pỡq chu nưong nho, ễ cáiq palâi nho dŏq táq blŏ́ng nguaiq toâq bữn táq rit ntrớu tâng dống sang alới. Tỗp alới cha nguaiq, cớp táq ntỡng santoiq ayê ra‑ac Abi-maléc. 28Ca-al blớh neq: “Abi-maléc la noau? Cớp hái tỗp Se-kem la noau, mŏ cóq táq ranáq Abi-maléc? Án la con samiang Yê-rup Ba-al, pĩeiq tỡ? Sê-bul táq ranáq yỗn án la pĩeiq lứq; ma tỗp hái tỡ pĩeiq táq ranáq yỗn án. Ma o lứq la hái táq ranáq yỗn Hamor, mpoaq Se-kem! 29Khân cứq cỡt sốt máh cũai tâng vil nâi, cứq ễ cachĩt táh Abi-maléc. Cứq yoc ễ cardỗq cớp án neq: ‘Mới pỡq parỗm pachứm nheq máh tahan mới, chơ hái rachíl salĩq!’”
30Tữ Sê-bul, cũai sốt vil ki sâng Ca-al con samiang E-bet pai ngkíq, án sâng ũan lứq. 31Chơ Sê-bul ớn cũai pỡq cachâp Abi-maléc pỡ vil Aru-ma neq: “Ca-al con samiang E-bet, cớp tỗp sễm ai án toâq pỡ vil Se-kem; tỗp alới táq ntỡng cachúc ễq cũai tâng vil ki chíl anhia. 32Sanua, khân toâq sadâu chơ, cóq anhia dững máh cũai pỡq tooq tâng ruang. 33Toâq poang tarưp cóq anhia mut chíl toâp. Toâq Ca-al cớp tỗp án loŏh chíl loah anhia, cóq anhia chíl palứq.”
34Chơ Abi-maléc cớp tahan án loŏh tâng sadâu ki toâp; alới ỡt tooq yáng tiah vil, cớp tampễq tahan cỡt pỗn tỗp. 35Toâq alới hữm Ca-al loŏh tayứng bân ngoah toong viang vil, alới loŏh toâp tễ ntốq ỡt tooq. 36Toâq Ca-al hữm tỗp alới án atỡng Sê-bul neq: “Nhêng tíh! Cũai ntôm sễng tễ anũol cóh.”
 Sê-bul ta‑ỡi: “Aki tỡ cỡn cũai; mul cóh sâng.”
37Ca-al pai ễn: “Nhêng chu tíh! Bữn muoi tỗp cũai sễng tễ anũol cóh, cớp muoi tỗp ễn ntôm pỡq tâng rana chu nỡm aluang ỗc cũai mo dốq ỡt!”
38Sê-bul ta‑ỡi: “Santoiq mới mantoâr ỡt pỡ léq sanua? Mới toâp khoiq pai neq: ‘Nŏ́q tỗp hái cóq táq ranáq Abi-maléc?’ Ki la máh cũai mới ayê ra‑ac; sanua cóq mới loŏh chíl tỗp alới!”
39Chơ Ca-al dững tỗp Se-kem loŏh chíl Abi-maléc. 40Ca-al lúh, ma Abi-maléc rapuai án. Cớp bữn sa‑ữi náq chũl hâp lứq tỡ loâp toâq pỡ ngoah toong viang vil. 41Abi-maléc ỡt pỡ vil Aru-ma, ma Sê-bul rapuai Ca-al cớp sễm ai án yỗn dễq yơng tễ vil Se-kem; noau tỡ yỗn tỗp Ca-al ỡt noâng tâng vil ki.
42Toâq tangái parnỡ máh cũai Se-kem pỡq chu ruang bát. Ma bữn cũai toâq atỡng Abi-maléc dáng alới ntôm loŏh. 43Ngkíq án tampễq tahan án cỡt pái tỗp, yỗn ỡt crŏ́q tâng ruang. Toâq án hữm máh cũai loŏh tễ vil, án loŏh chíl toâp. 44Bar tỗp chíl cũai proai pỡ ruang; ma Abi-maléc cớp tỗp tahan án pỡq cheng toâp ngoah toong viang vil. 45Ranáq rachíl ratáq nheq muoi tangái. Abi-maléc cheng bữn vil cớp cachĩt nheq cũai proai, chơ chŏ́ng táh vil ki. Chơ án ĩt boi prứh tâng cutễq.
46Tữ máh cũai sốt ngôl kĩaq vil Se-kem sâng tễ ranáq nâi, tỗp alới lúh tooq nheq pỡ ntốq parnoâng cheq dống sang yiang El Bê-rit. 47Ma bữn cũai toâq atỡng Abi-maléc ntốq máh cũai sốt ỡt tooq.
48Abi-maléc dững máh cũai án chỗn chu cóh Sal-môn. Chơ án ĩt achât cuot abễng aluang cớp dỗl achu. Án ớn máh cũai án táq chái machớng ki tê. 49Ngkíq dũ náq cũai cuot abễng aluang cớp ĩt dỗl, chơ puai ntun clĩ Abi-maléc. Tỗp alới cróh abễng aluang mpễr ntốq parnoâng, chơ chŏ́ng. Nheq tữh cũai cuchĩt nheq, dếh samiang dếh mansễm, mán muoi ngin náq.
50Moâm ki Abi-maléc pỡq lavíng vil Thi-bet cớp cheng ĩt. 51Tâng vil ki bữn muoi ntốq parnoâng khâm lứq; chơ nheq tữh cũai vil ki, dếh samiang, dếh mansễm, dếh máh cũai sốt mut tooq tâng ki. Tỗp alới catáih ngoah toong kháng tỗ bữm, chơ chỗn ỡt tâng pỡng ngôl tâng mpuol tapín. 52Tữ Abi-maléc toâq chíl ntốq ngôl, án pỡq chu ngoah toong ễ chŏ́ng chíq. 53Ma bữn muoi noaq mansễm ỡt tâng mpuol ngôl ki apŏ́ng tamáu dốq cliet bỗt, chơ pĩeiq tâng plỡ Abi-maléc cớp pacháh cantar plỡ án. 54Abi-maléc arô toâp samiang póng ca dững crơng choac yỗn án cớp ớn neq: “Mới thot dau tễ sor, chơ choat cứq. Chỗi dŏq yỗn noau dáng cứq cuchĩt cỗ tian muoi noaq mansễm.”
 Ngkíq samiang ki choat Abi-maléc toau ta-ŏh rangứh.
55Tữ cũai I-sarel hữm Abi-maléc khoiq cuchĩt, ngkíq dũ náq miar mprieih chu pỡ dống alới bữm.
56Nâi la ranáq Yiang Sursĩ culáh cóng yỗn Abi-maléc, cỗ tian án khoiq cachĩt tapul chít náq sễm ai án bữm. 57Cớp Yiang Sursĩ yỗn máh ranáq sâuq tễ tỗp Se-kem píh loah pỡ alới. Ranáq nâi cỡt samoât santoiq Yô-tham con samiang Yê-rup Ba-al khoiq pupap tễ nhũang chơ.