16

¹ Việc toan liệu của lòng thuộc về loài người;
Còn sự đáp lời của lưỡi do Đức Giê-hô-va mà đến.
² Các đường lối của người đều là trong sạch theo mắt mình;
Song Đức Giê-hô-va cân nhắc cái lòng.
³ Hãy phó các việc mình cho Đức Giê-hô-va,
Thì những mưu ý mình sẽ được thành công.
⁴ Đức Giê-hô-va đã dựng nên muôn vật để dùng cho Ngài;
Đến đỗi kẻ ác cũng vậy, để dành cho ngày tai họa.
⁵ Phàm ai có lòng kiêu ngạo lấy làm gớm ghiếc cho Đức Giê-hô-va;
Quả thật nó sẽ chẳng được khỏi bị phạt.
⁶ Nhờ sự nhân từ và chân thật tội lỗi được chuộc;
Và bởi sự kính sợ Đức Giê-hô-va người ta xây bỏ điều ác.
⁷ Khi tánh hạnh của người nào đẹp lòng Đức Giê-hô-va,
Thì Ngài cũng khiến các thù nghịch người ở hòa thuận với người.
⁸ Thà ít của mà có sự công bình,
Hơn là nhiều hoa lợi với sự bất nghĩa cặp theo.
⁹ Lòng người toan định đường lối mình;
Song Đức Giê-hô-va chỉ dẫn các bước của người.
¹⁰ Lời của Chúa ở môi vua;
Miệng người sẽ không sai lầm khi xét đoán.
¹¹ Trái cân và giá cân công bình thuộc về Đức Giê-hô-va;
Các trái cân trong bao là công việc của Ngài.
¹² Làm gian ác, ấy là điều gớm ghiếc cho vua chúa;
Vì nhờ công bình ngôi nước được lập vững bền.
¹³ Môi miệng người công bình là sự vui vẻ cho các vua;
Họ ưa mến kẻ nói ngay thẳng.
¹⁴ Cơn thạnh nộ của vua khác nào sứ giả sự chết;
Nhưng người khôn ngoan làm cho nó nguôi đi.
¹⁵ Nhờ sắc mặt vua sáng sủa bèn được sự sống;
Ân điển người khác nào áng mây dẫn mưa muộn.
¹⁶ Được sự khôn ngoan, thật quí hơn vàng ròng biết mấy!
Được thông sáng, đáng chuộng hơn bạc biết bao!
¹⁷ Đạo của người ngay thẳng, ấy là lìa bỏ sự ác;
Ai canh giữ tánh nết mình giữ lấy linh hồn mình.
¹⁸ Sự kiêu ngạo đi trước, sự bại hoại theo sau,
Và tánh tự cao đi trước sự sa ngã.
¹⁹ Thà khiêm nhượng mà ở với người nhu mì,
Còn hơn là chia của cướp cùng kẻ kiêu ngạo.
²⁰ Ai giữ theo đạo lý tìm được ích;
Và ai trông cậy nơi Đức Giê-hô-va lấy làm có phước thay.
²¹ Ai có lòng khôn ngoan được gọi là thông sáng;
Lời dịu dàng gia thêm sự tri thức.
²² Người có được thông sáng, tức có được nguồn sự sống;
Nhưng sự điên dại của kẻ ngu muội, ấy là sự sửa phạt của nó.
²³ Lòng người khôn ngoan dạy dỗ miệng mình,
Và thêm sự học thức nơi môi của mình.
²⁴ Lời lành giống như tàng ong,
Ngon ngọt cho tâm hồn, và khỏe mạnh cho xương cốt.
²⁵ Có một con đường coi dường chánh đáng cho loài người;
Nhưng cuối cùng nó thành ra cái nẻo sự chết.⚓
²⁶ Sự biết đói của kẻ lao khổ giúp làm việc cho người,
Bởi vì miệng người thúc giục người.
²⁷ Thằng điếm toan mưu hại người ta;
Và trên môi nó có như ngọn lửa hừng.
²⁸ Kẻ gian tà gieo điều tranh cạnh;
Và kẻ thèo lẻo phân rẽ những bạn thiết cốt.
²⁹ Kẻ cường bạo quyến dụ bậu bạn mình,
Và dẫn người vào con đường không tốt.
³⁰ Kẻ nào nhắm mắt đặng toan liệu điều gian tà,
Và kẻ nào bặm môi mình, đều làm thành việc ác.
³¹ Tóc bạc là mão triều thiên vinh hiển,
Miễn là thấy ở trong đường công bình.
³² Người chậm nóng giận thắng hơn người dõng sĩ;
Và ai cai trị lòng mình thắng hơn kẻ chiếm lấy thành.
³³ Người ta bẻ thăm trong vạt áo;
Song sự nhứt định do nơi Đức Giê-hô-va mà đến.

16

¹Sự toan tính trong lòng thuộc về loài người,
Nhưng sự đáp lời của lưỡi đến từ CHÚA.
²Mọi đường lối của người ta đều là trong sạch theo mắt họ,
Nhưng CHÚA cân nhắc tấm lòng.
³Hãy phó thác các công việc của bạn cho CHÚA,
Thì các chương trình của bạn sẽ thành công.
⁴CHÚA có mục đích khi dựng nên mọi vật,
Ngay cả những kẻ gian ác cho ngày tai vạ.
⁵CHÚA gớm ghiếc những kẻ có lòng kiêu ngạo,
Dầu ở nơi nào chúng cũng không sao khỏi bị phạt.
⁶Nhờ ơn thương xót và lòng trung thành mà lỗi lầm được chuộc,
Do kính sợ CHÚA mà người ta xa lánh điều ác.
⁷Khi đường lối của người nào được đẹp lòng CHÚA,
Dù người ấy có kẻ thù, Ngài cũng khiến chúng đến làm hòa.
⁸Thà ít của mà công bình đạo đức,
Còn hơn lợi tức nhiều mà bất công bất chính cặp theo.
⁹Tâm trí người ta toan tính đường lối họ,
Nhưng CHÚA định đoạt các bước tiến của mỗi người.
¹⁰Khi môi vua đã phán những lời bày tỏ tấm lòng kính sợ Chúa,
Thì miệng vua không thể truyền ra một phán quyết ác gian.
¹¹Cán cân công bình và bàn cân chính xác đều thuộc về CHÚA,
Tất cả các trái cân trong bao là công việc của Ngài.
¹²Vua mà còn làm ác thì quả là điều gớm ghiếc,
Vì ngôi vua được lập lên để thi hành sự công chính.
¹³Môi chân thật làm các vua vui thích,
Ai nói lời chân chính sẽ được các vua mến thương.
¹⁴Cơn thịnh nộ của vua khác nào sứ giả của tử thần,
Người khôn ngoan biết làm nguôi cơn thịnh nộ đó.
¹⁵Nét mặt vua vui tươi đem đến niềm hy vọng sống,
Ân điển của vua khác nào mây mang lại trận mưa xuân.
¹⁶Ðược khôn ngoan sang hơn vàng biết mấy!
Ðược thông sáng đáng hơn bạc biết bao!
¹⁷Người ngay thật chọn con đường tránh xa điều ác,
Ai giữ được đường lối mình giữ được mạng sống mình.
¹⁸Sự kiêu ngạo đi trước sự bại hoại,
Sự tự cao đi trước sự sụp đổ.
¹⁹Thà khiêm tốn sống chung với những người nghèo khó,
Còn hơn được chia chiến lợi phẩm với những kẻ kiêu căng.
²⁰Ai làm theo lời chỉ dẫn khôn ngoan sẽ thành công tốt đẹp,
Người tin cậy CHÚA thật có phước hạnh thay.
²¹Người có lòng khôn ngoan được gọi là người thông sáng,
Lời nói dịu dàng làm tăng sức thuyết phục người nghe.
²²Sự khôn ngoan là nguồn sự sống cho ai có nó,
Còn sự điên rồ là hình phạt cho những kẻ dại dột.
²³Từ lòng người khôn sáng thoát ra những lời nói khôn ngoan,
Lời ở môi người ấy chứng tỏ rằng đó là một người tri thức.
²⁴Lời hay ý đẹp giống như mật ở tàng ong,
Làm ngọt ngào tâm hồn và khiến khỏe mạnh xương cốt.
²⁵Có một con đường dường như chính đáng đối với người ta,
Nhưng đến cuối đường mới biết ra là tử lộ.
²⁶Cơn đói khát thôi thúc người lao công kiếm việc,
Bụng cồn cào buộc người ấy phải tìm kế sinh nhai.
²⁷Kẻ vô lại toan tính chuyện hại người,
Lời nói của nó như lửa hừng thiêu hủy.
²⁸Kẻ xuyên tạc gieo rắc sự xung đột,
Kẻ rỉ tai gây chia rẽ bạn bè.
²⁹Kẻ hung ác xúi giục người khác làm bậy,
Ðể đẩy họ vào con đường bất hảo.
³⁰Nó nháy mắt làm hiệu toan tính chuyện gian tà,
Nó bặm môi ngầm bảo người ta thực hiện điều ác.
³¹Tóc bạc là mão miện vinh hiển
Của một người sống cuộc đời công chính.
³²Người chậm nóng giận giỏi hơn người dũng mãnh,
Người kiềm chế tánh mình giỏi hơn người chiếm được thành.
³³Người ta bắt thăm để nhờ may rủi,
Nhưng CHÚA định đoạt mọi sự.