16

¹ Việc toan liệu của lòng thuộc về loài người;
Còn sự đáp lời của lưỡi do Đức Giê-hô-va mà đến.
² Các đường lối của người đều là trong sạch theo mắt mình;
Song Đức Giê-hô-va cân nhắc cái lòng.
³ Hãy phó các việc mình cho Đức Giê-hô-va,
Thì những mưu ý mình sẽ được thành công.
⁴ Đức Giê-hô-va đã dựng nên muôn vật để dùng cho Ngài;
Đến đỗi kẻ ác cũng vậy, để dành cho ngày tai họa.
⁵ Phàm ai có lòng kiêu ngạo lấy làm gớm ghiếc cho Đức Giê-hô-va;
Quả thật nó sẽ chẳng được khỏi bị phạt.
⁶ Nhờ sự nhân từ và chân thật tội lỗi được chuộc;
Và bởi sự kính sợ Đức Giê-hô-va người ta xây bỏ điều ác.
⁷ Khi tánh hạnh của người nào đẹp lòng Đức Giê-hô-va,
Thì Ngài cũng khiến các thù nghịch người ở hòa thuận với người.
⁸ Thà ít của mà có sự công bình,
Hơn là nhiều hoa lợi với sự bất nghĩa cặp theo.
⁹ Lòng người toan định đường lối mình;
Song Đức Giê-hô-va chỉ dẫn các bước của người.
¹⁰ Lời của Chúa ở môi vua;
Miệng người sẽ không sai lầm khi xét đoán.
¹¹ Trái cân và giá cân công bình thuộc về Đức Giê-hô-va;
Các trái cân trong bao là công việc của Ngài.
¹² Làm gian ác, ấy là điều gớm ghiếc cho vua chúa;
Vì nhờ công bình ngôi nước được lập vững bền.
¹³ Môi miệng người công bình là sự vui vẻ cho các vua;
Họ ưa mến kẻ nói ngay thẳng.
¹⁴ Cơn thạnh nộ của vua khác nào sứ giả sự chết;
Nhưng người khôn ngoan làm cho nó nguôi đi.
¹⁵ Nhờ sắc mặt vua sáng sủa bèn được sự sống;
Ân điển người khác nào áng mây dẫn mưa muộn.
¹⁶ Được sự khôn ngoan, thật quí hơn vàng ròng biết mấy!
Được thông sáng, đáng chuộng hơn bạc biết bao!
¹⁷ Đạo của người ngay thẳng, ấy là lìa bỏ sự ác;
Ai canh giữ tánh nết mình giữ lấy linh hồn mình.
¹⁸ Sự kiêu ngạo đi trước, sự bại hoại theo sau,
Và tánh tự cao đi trước sự sa ngã.
¹⁹ Thà khiêm nhượng mà ở với người nhu mì,
Còn hơn là chia của cướp cùng kẻ kiêu ngạo.
²⁰ Ai giữ theo đạo lý tìm được ích;
Và ai trông cậy nơi Đức Giê-hô-va lấy làm có phước thay.
²¹ Ai có lòng khôn ngoan được gọi là thông sáng;
Lời dịu dàng gia thêm sự tri thức.
²² Người có được thông sáng, tức có được nguồn sự sống;
Nhưng sự điên dại của kẻ ngu muội, ấy là sự sửa phạt của nó.
²³ Lòng người khôn ngoan dạy dỗ miệng mình,
Và thêm sự học thức nơi môi của mình.
²⁴ Lời lành giống như tàng ong,
Ngon ngọt cho tâm hồn, và khỏe mạnh cho xương cốt.
²⁵ Có một con đường coi dường chánh đáng cho loài người;
Nhưng cuối cùng nó thành ra cái nẻo sự chết.⚓
²⁶ Sự biết đói của kẻ lao khổ giúp làm việc cho người,
Bởi vì miệng người thúc giục người.
²⁷ Thằng điếm toan mưu hại người ta;
Và trên môi nó có như ngọn lửa hừng.
²⁸ Kẻ gian tà gieo điều tranh cạnh;
Và kẻ thèo lẻo phân rẽ những bạn thiết cốt.
²⁹ Kẻ cường bạo quyến dụ bậu bạn mình,
Và dẫn người vào con đường không tốt.
³⁰ Kẻ nào nhắm mắt đặng toan liệu điều gian tà,
Và kẻ nào bặm môi mình, đều làm thành việc ác.
³¹ Tóc bạc là mão triều thiên vinh hiển,
Miễn là thấy ở trong đường công bình.
³² Người chậm nóng giận thắng hơn người dõng sĩ;
Và ai cai trị lòng mình thắng hơn kẻ chiếm lấy thành.
³³ Người ta bẻ thăm trong vạt áo;
Song sự nhứt định do nơi Đức Giê-hô-va mà đến.

16

¹To humans belong the plans of the heart,
but from the Lord comes the proper answer of the tongue.

²All a person’s ways seem pure to them,
but motives are weighed by the Lord.

³Commit to the Lord whatever you do,
and he will establish your plans.

⁴The Lord works out everything to its proper end—
even the wicked for a day of disaster.

⁵The Lord detests all the proud of heart.
Be sure of this: They will not go unpunished.

⁶Through love and faithfulness sin is atoned for;
through the fear of the Lord evil is avoided.

⁷When the Lord takes pleasure in anyone’s way,
he causes their enemies to make peace with them.

⁸Better a little with righteousness
than much gain with injustice.

⁹In their hearts humans plan their course,
but the Lord establishes their steps.

¹⁰The lips of a king speak as an oracle,
and his mouth does not betray justice.

¹¹Honest scales and balances belong to the Lord;
all the weights in the bag are of his making.

¹²Kings detest wrongdoing,
for a throne is established through righteousness.

¹³Kings take pleasure in honest lips;
they value the one who speaks what is right.

¹⁴A king’s wrath is a messenger of death,
but the wise will appease it.

¹⁵When a king’s face brightens, it means life;
his favor is like a rain cloud in spring.

¹⁶How much better to get wisdom than gold,
to get insight rather than silver!

¹⁷The highway of the upright avoids evil;
those who guard their ways preserve their lives.

¹⁸Pride goes before destruction,
a haughty spirit before a fall.

¹⁹Better to be lowly in spirit along with the oppressed
than to share plunder with the proud.

²⁰Whoever gives heed to instruction prospers,⚓
and blessed is the one who trusts in the Lord.

²¹The wise in heart are called discerning,
and gracious words promote instruction.⚓

²²Prudence is a fountain of life to the prudent,
but folly brings punishment to fools.

²³The hearts of the wise make their mouths prudent,
and their lips promote instruction.⚓

²⁴Gracious words are a honeycomb,
sweet to the soul and healing to the bones.

²⁵There is a way that appears to be right,
but in the end it leads to death.

²⁶The appetite of laborers works for them;
their hunger drives them on.

²⁷A scoundrel plots evil,
and on their lips it is like a scorching fire.

²⁸A perverse person stirs up conflict,
and a gossip separates close friends.

²⁹A violent person entices their neighbor
and leads them down a path that is not good.

³⁰Whoever winks with their eye is plotting perversity;
whoever purses their lips is bent on evil.

³¹Gray hair is a crown of splendor;
it is attained in the way of righteousness.

³²Better a patient person than a warrior,
one with self-control than one who takes a city.

³³The lot is cast into the lap,
but its every decision is from the Lord.