2

Sự vui sướng, giàu sang, và công việc cũng đều hư không

1 Ta lại nói trong lòng rằng: Hè! Hãy thử điều vui sướng và nếm sự khoái lạc: Kìa, điều đó cũng là sự hư không. 2 Ta nói: Cười là điên; vui sướng mà làm chi?
3 Ta nghĩ trong lòng rằng phải uống rượu để cho thân mình vui sướng, mà sự khôn ngoan vẫn còn dẫn dắt lòng ta, lại nghĩ phải cầm lấy sự điên dại cho đến khi xem thử điều gì là tốt hơn cho con loài người làm ở dưới trời trọn đời mình sống.
4 Ta làm những công việc cả thể; ta cất nhà cho mình, trồng vườn nho cho mình, 5 Lập cho mình vườn cây trái và vườn hoa, và trồng cây trái đủ thứ ở đó; 6 ta đào hồ chứa nước đặng tưới rừng, là nơi cây cối lớn lên. 7 Ta mua những tôi trai tớ gái, lại có nhiều đầy tớ sanh ra trong nhà ta. Ta có bầy bò và chiên nhiều hơn hết thảy những người ở trước ta tại Giê-ru-sa-lem. 8 Ta cũng thâu chứa bạc vàng, và những vật báu của các vua, các tỉnh. Ta lo sắm cho mình những con hát trai và gái, cùng sự khoái lạc của con trai loài người, tức là nhiều vợ và hầu. 9 Như vậy ta trở nên cao trọng hơn hết thảy những người ở trước ta tại Giê-ru-sa-lem; dầu vậy, sự khôn ngoan vẫn còn ở cùng ta. 10 Ta chẳng từ điều gì mắt mình ước ao, cũng chẳng cấm điều gì lòng mình ưa thích; vì lòng ta vui vẻ vì mọi công lao của ta; và đó là phần ta đã được trong mọi công lao ta.
11 Đoạn ta xem xét các công việc tay mình đã làm, và sự lao khổ mình đã chịu để làm nó; kìa, mọi điều đó là sự hư không và theo luồng gió thổi, chẳng có ích lợi gì hết dưới mặt trời.
12 Ta bèn xây lại đặng xem xét sự khôn ngoan, sự ngu dại, và sự điên cuồng; vì người nào đến sau vua sẽ có thể làm gì? Bất quá làm điều người khác đã làm từ lâu rồi. 13 Vả, ta thấy sự khôn ngoan hơn sự ngu dại, cũng như ánh sáng hơn tối tăm. 14 Người khôn ngoan có con mắt trong đầu mình, còn kẻ ngu muội bước đi trong tối tăm; dầu vậy, ta nhìn thấy hai đàng cùng gặp một số phận về sau. 15 Nên ta có nói trong lòng rằng: Sự xảy đến cho kẻ dại, sẽ xảy đến cho ta cũng vậy; vậy, ta có nhiều khôn ngoan như thế mà làm chi? Ta lại nói trong lòng rằng: Điều đó là một sự hư không nữa. 16 Vì người ta chẳng nhớ người khôn ngoan đến đời đời, cũng như chẳng nhớ kẻ ngu muội; vì trong ngày sau cả thảy đều bị quên mất từ lâu. Phải, người khôn ngoan chết cũng như kẻ điên cuồng?
17 Vậy, ta ghét đời sống, vì mọi việc làm ra dưới mặt trời là cực nhọc cho ta, thảy đều hư không, theo luồng gió thổi. 18 Ta cũng ghét mọi công lao ta đã làm ở dưới mặt trời, vì phải để lại cho người sau mình. 19 Vả, ai biết rằng người ấy sẽ khôn ngoan hay là ngu dại? Dầu thế nào, hắn sẽ cai quản mọi việc ta đã lấy sự lao khổ và khôn ngoan mà làm ở dưới mặt trời. Điều đó cũng là hư không.
20 Bởi cớ ấy ta trở lòng thất vọng về mọi công việc ta đã lao khổ mà làm ở dưới mặt trời. 21 Vì có người làm công việc mình cách khôn ngoan, thông sáng, và tài giỏi, rồi phải để lại làm cơ nghiệp cho kẻ chẳng hề lao khổ làm đến. Điều đó cũng là một sự hư không và một sự tai nạn lớn. 22 Vậy, ích chi cho người lao khổ, cực lòng mà làm việc ở dưới mặt trời? 23 Vì các ngày người chỉ là đau đớn, công lao người thành ra buồn rầu; đến nỗi ban đêm lòng người cũng chẳng được an nghỉ. Điều đó cũng là sự hư không.
24 Chẳng gì tốt cho người hơn là ăn, uống, khiến linh hồn mình hưởng phước của lao khổ mình. Ta xem thấy điều đó cũng bởi tay Đức Chúa Trời mà đến. 25 Vì ai là người được ăn và hưởng sự vui sướng hơn ta? 26 Bởi Đức Chúa Trời ban sự khôn ngoan, thông sáng, và vui vẻ cho kẻ nào đẹp lòng Ngài; nhưng Ngài khiến cho kẻ có tội phải lao khổ mà thâu góp chất chứa, để rồi ban cho người đẹp lòng Đức Chúa Trời. Điều đó cũng là sự hư không, theo luồng gió thổi.

2

1Cứq chanchớm neq: Cứq ễ táq chim yỗn bũi óh. Âu! Tíng táq yỗn mứt pahỡm sâng bũi hỡr. Ma cứq tamóh ŏ́c bũi ki tỡ bữn cỡt kia ntrớu. 2Cứq khoiq chi-chuaq ŏ́c carcháng, ma ŏ́c ki la sacũl lứq, cớp ŏ́c bũi ỡn la tỡ bữn cỡt kia ntrớu. 3Cứq chanchớm ễ táq yỗn tỗ chác cứq cỡt práih prớl na nguaiq blŏ́ng nho, táq ĩn cũai sacũl, dếh ỡt bũi óh; ma cứq tỡ bữn táh sarnớm rangoaiq. Cứq ỡt chanchớm, ranáq ntrớu o yỗn nheq tữh cũai táq tâng dỡi tamoong cakéh lứq nâi.
4Cứq khoiq táq máh ranáq toâr; cứq khoiq táq dống sa‑ữi lám; dếh chóh voar nho sa‑ữi ntốq dŏq yỗn cứq bữm. 5Cứq táq rô cớp nưong sa‑ữi cớp chóh dũ ramứh palâi aluang, dếh táq sa‑ữi ntốq lơiq. 6Cứq píq prúng dỡq sa‑ữi ntốq dŏq rooh máh nỡm aluang cứq khoiq chóh. 7Cứq chỡng sa‑ữi náq cũai sũl mansễm samiang, cớp bữn sa‑ữi náq cũai sũl canỡt tâng dống cứq hỡ; cứq bữn cantóh charán sa‑ữi hỡn tễ cũai ỡt nhũang tâng vil Yaru-salem. 8Cứq parỗm pachứm máh práq yễng tễ ntốq puo dŏq, dếh tễ máh vil cứq ndỡm hỡ. Máh cũai mansễm samiang toâq ũat táq yỗn cứq sâng bũi; cớp cứq bữn lacuoi cỗiq sa‑ữi náq.
9Ngkíq, cứq cỡt sốt hỡn tễ máh cũai tâng vil Yaru-salem ca ỡt nhũang cứq, cớp ŏ́c roan rangoaiq ỡt níc cớp cứq. 10Ntrớu cứq yoc ễ bữn, lứq cứq bữn; cớp cứq tỡ nai ót tễ máh ŏ́c bũi ntrớu. Cứq sâng tanga pahỡm tễ dũ ranáq cứq khoiq táq; ki la cóng tễ dũ ranáq cứq táq. 11Chơ cứq tutuaiq loah tễ dũ ranáq cứq khoiq tốh cóng rêng táq tâng cốc cutễq nâi. Ngkíq cứq dáng raloaih tễ máh ranáq ki la tỡ bữn cỡt kia ntrớu; samoât lúh puai cuyal sâng. Dũ ranáq ki la tỡ bữn cỡt kia ntrớu. 12Cứq chanchớm loah tễ ŏ́c rangoaiq, ŏ́c yúh-yúh, cớp ŏ́c sacũl, yuaq án ca cỡt puo tamái cóq táq puai machớng ranáq puo tễ nhũang tê.
13Cứq hữm samoât lứq neq: Ŏ́c rangoaiq o hỡn tễ ŏ́c sacũl, machớng ŏ́c poang o hỡn tễ ŏ́c canám. 14Cũai bữn sarnớm rangoaiq dáng ntốq án ễ pỡq, ma cũai sacũl tỡ bữn dáng ntrớu tháng. Ma cứq dáng samoât lứq anhúq dũ náq cũai la machớng nheq.
15Cứq chanchớm neq: “Máh ranáq ca toâq pỡ cũai sacũl, nỡ‑ra lứq toâq pỡ cứq machớng ki tê. Ngkíq, ntrớu cứq bữn lơi tễ sarnớm rangoaiq?”
 Cứq ta‑ỡi neq: “Lứq tỡ bữn cỡt lơi ntrớu! Dũ ranáq la tỡ bữn cỡt kia ntrớu loâng.”
16Tỡ bữn noau sanhữ dũn máh cũai roan rangoaiq, cớp máh cũai sacũl la tỡ bữn noau sanhữ tê. Yuaq toâq tangái ntun noau khlĩr nheq alới. Dũ náq hái cóq cuchĩt, dếh cũai rangoaiq cớp cũai sacũl hỡ. 17Ngkíq, cứq sâng ngua lứq, yuaq dỡi tamoong cứq tỡ bữn cỡt kia ntrớu, cớp dũ ramứh tâng cốc cutễq nâi atoâq pỡ cứq moang ranáq túh coat sâng. Dũ ranáq ki tỡ bữn cỡt kia ntrớu, ariang cứq lúh puai cuyal sâng.
18Máh ranáq cứq khoiq táq tâng cốc cutễq nâi, cớp máh crơng cứq bữn, la tỡ bữn cỡt kia ntrớu yỗn cứq. Yuaq cứq dáng samoât, cứq cóq táh nheq máh crơng ki yỗn cũai ca pláih cứq ễn ndỡm. 19Ma cũai ễ pláih cứq, tỡ bữn noau têq dáng án la cũai roan rangoaiq, tỡ la cũai sacũl. Lứq cũai ki ễn ndỡm máh mun cứq, la máh crơng cứq parỗm pachứm tâng cốc cutễq nâi nhơ tễ sarnớm rangoaiq. Dũ ramứh ki la tỡ bữn kia ntrớu. 20Ngkíq, cứq sâng ngua tê tễ ranáq cứq khoiq táq ntâng lứq tâng cốc cutễq nâi. 21Cũai cutóng táq ranáq nheq rangứh puai sarnớm rangoaiq, ŏ́c khễuq cớp ưo dáng sa‑ữi. Chơ alới cóq táh nheq máh crơng alới bữn, yỗn cũai canŏ́h ễn ndỡm, la cũai ca tỡ bữn táq ntrớu loâng dŏq bữn crơng ki. Ranáq nâi tỡ bữn cỡt kia ntrớu, cớp tỡ bữn pĩeiq. 22Máh cũai dốq táq ranáq ntâng, cớp clơng níc nheq dỡi tamoong alới, ma alới bữn kia ntrớu tễ ranáq alới táq? 23Bo alới noâng tamoong, dũ ranáq alới táq atoâq moang ŏ́c clơng cớp ŏ́c túh arức níc sâng. Dếh tâng sadâu hỡ, la alới tỡ nai tangứt chanchớm. Dũ ramứh ki tỡ bữn cỡt kia ntrớu.
24Tỡ bữn ranáq ntrớu toâr hỡn tễ cha nguaiq cớp sâng bũi pahỡm tễ máh crơng alới bữn. Ma cứq dáng dũ ramứh ki lứq toâq tễ Yiang Sursĩ. 25Khân Yiang Sursĩ tỡ bữn yỗn, ki tỡ bữn noau têq bữn cha nguaiq, tỡ la sâng bũi hỡr. 26Máh cũai ca táq yỗn Yiang Sursĩ sâng bũi pahỡm, Yiang Sursĩ lứq yỗn alới ki bữn sarnớm rangoaiq, bữn dáng sa‑ữi, cớp cỡt bũi hỡr. Ma máh cũai lôih, Yiang Sursĩ yỗn alới ki táq ranáq ntâng cớp parỗm pachứm máh sanốc ntữn; ma ntun, alới cóq chiau máh crơng ki pỡ máh cũai ca táq yỗn Yiang Sursĩ sâng bũi pahỡm. Ranáq nâi tỡ bữn cỡt kia ntrớu, la samoât lúh puai cuyal.