Dầu không hiểu đường lối Đức Chúa Trời người khôn vui lòng hưởng ơn Ngài ban cho
1 Nầy là các việc khác mà ta đã suy nghĩ và chuyên lòng hiểu rõ ràng: Ta thấy người công bình và khôn ngoan, luôn với việc làm của họ, đều ở trong tay Đức Chúa Trời; hoặc sự yêu hay là sự ghét, loài người chẳng biết rõ: Thảy đều thuộc về cuộc tương lai. 2 Mọi sự xảy đến cho mọi người như nhau: Người công bình hay là kẻ hung ác, người hiền lành, thanh sạch, hay là người không thanh sạch, người dâng của tế lễ hay là người không dâng, người thiện hay là kẻ có tội, kẻ phát thề hay là người sợ lời thề, cả thảy đều đồng hưởng một số phận. 3 Tai nạn lớn hơn ở dưới mặt trời, ấy là mọi người đồng gặp một số phận, lòng loài người đầy dẫy sự hung ác, và sự điên cuồng choán trong lòng họ đương khi sống, rồi họ đi về cùng kẻ chết. 4 Một người ở trong hội kẻ sống, còn có sự trông mong; vì con chó sống hơn là sư tử chết. 5 Kẻ sống biết mình sẽ chết; nhưng kẻ chết chẳng biết chi hết, chẳng được phần thưởng gì hết; vì sự kỷ niệm họ đã bị quên đi. 6 Sự yêu, sự ghét, sự ganh gỗ của họ thảy đều tiêu mất từ lâu; họ chẳng hề còn có phần nào về mọi điều làm ra dưới mặt trời. 7 Hãy đi ăn bánh cách vui mừng, và uống rượu cách hớn hở; vì Đức Chúa Trời đã nhận các công việc ngươi. 8 Khá hằng mặc áo trắng, chớ thiếu dầu thơm trên đầu ngươi. 9 Trọn các ngày của đời hư không ngươi, mà Đức Chúa Trời ban cho ngươi dưới mặt trời, hãy ở vui vẻ cùng vợ mình yêu dấu; vì đó là phần của ngươi trong đời nầy, và là điều ngươi được bởi công lao mình làm ở dưới mặt trời. 10 Mọi việc tay ngươi làm được, hãy làm hết sức mình; vì dưới Âm phủ, là nơi ngươi đi đến, chẳng có việc làm, chẳng có mưu kế cũng chẳng có tri thức hay là sự khôn ngoan.
Sự khôn ngoan chẳng được phước luôn
11 Ta xây lại thấy dưới mặt trời có kẻ lẹ làng chẳng được cuộc chạy đua, người mạnh sức chẳng được thắng trận, kẻ khôn ngoan không đặng bánh, kẻ thông sáng chẳng hưởng của cải, và người khôn khéo chẳng được ơn; vì thời thế và cơ hội xảy đến cho mọi người. 12 Lại, loài người chẳng hiểu biết thời thế của mình: Như cá mắc lưới, chim phải bẫy dò thể nào, thì loài người cũng bị vấn vương trong thời tai họa xảy đến thình lình thể ấy. 13 Ta cũng đã thấy sự khôn ngoan nầy dưới mặt trời, thật lấy làm cả thể. 14 Có thành nhỏ kia được một ít dân sự, một vua cường thạnh đến vây hãm nó, đắp những lũy cao lớn cùng nó. 15 Vả, trong thành ấy có một người nghèo mà khôn, dùng sự khôn ngoan mình giải cứu thành ấy: Song về sau không ai nhớ đến người nghèo đó. 16 Ta bèn nói rằng: Sự khôn ngoan hơn sức mạnh; nhưng sự khôn ngoan của người nghèo bị khinh dể, và lời nói của người không ai nghe. 17 Lời của người khôn ngoan được nghe tại nơi êm lặng còn hơn tiếng kêu la của kẻ cai trị trong đám dại dột. 18 Sự khôn ngoan hơn đồ binh khí; nhưng chỉ một người có tội phá hủy được nhiều sự lành.
9
Cái chết có công bằng không?
1Ta suy nghĩ và tìm hiểu những điều đó. Ta thấy rằng Thượng Đế cai quản người công chính và người khôn ngoan cùng những điều họ làm, nhưng không ai biết họ sẽ được yêu hay ghét. 2Kẻ xấu người tốt đều về chung một đường: người làm phải, kẻ làm quấy, người làm lành, kẻ làm ác, người trong sạch, kẻ dơ bẩn, người hi sinh, kẻ vị kỷ. Việc xảy ra cho người nhân đức, cũng xảy ra cho kẻ có tội, điều xảy ra cho người hứa nguyện với Thượng Đế cũng như kẻ chẳng hứa nguyện gì. 3Đây là điều tệ hại nhất xảy ra trên đất nầy: Mọi người đều cùng chung số phận. Cho nên trong khi còn sống, tâm trí con người đầy dẫy điều ác và tư tưởng xấu. Sau đó họ nhập bọn với kẻ chết.4Nhưng ai còn sống thì còn hi vọng; vì con chó sống hơn con sư tử chết! 5Người sống biết mình sẽ chết, nhưng kẻ chết chẳng biết gì cả. Người chết không còn nhận được phần thưởng gì, và bị người đời quên lãng. 6Sau khi qua đời, không ai còn yêu hay ghét hoặc đố kỵ gì. Họ không còn dự phần gì vào những việc xảy ra trên đất.
Hãy tận hưởng cuộc đời trong khi còn cơ hội
7Cho nên hãy ăn và hưởng thụ; hãy uống rượu và vui chơi, vì đó là điều Thượng Đế ban thưởng cho ngươi. 8Hãy luôn luôn mặc quần áo đẹp và xức dầu thơm trên đầu. 9Hãy vui hưởng lạc thú bên người vợ mình yêu. Hãy vui hưởng những chuỗi ngày vô dụng của cuộc đời vô dụng mà Thượng Đế đã cho ngươi trên đất vì đó là điều ngươi có. Cho nên hãy tận hưởng công khó của ngươi trên đời nầy.10Việc gì ngươi làm hãy làm hết sức vì mồ mả là nơi ngươi sắp đi đến chẳng có việc làm, chương trình, hiểu biết hay khôn ngoan gì.
Đời nầy không thấy công bằng
11Ta cũng thấy việc khác nữa trên đời nầy: Người chạy nhanh nhất không phải lúc nào cũng thắng cuộc đua, chiến sĩ dũng cảm nhất không phải lúc nào cũng thắng trận, người khôn ngoan nhất không phải lúc nào cũng đủ ăn, người thông minh nhất không phải lúc nào cũng giàu có, và người có tài năng nhất không phải lúc nào cũng được ca tụng. Thời thế và cơ hội xảy ra cho mỗi người. 12Không ai biết được tương lai. Như cá mắc lưới, như chim sa bẫy, con người bị điều ác bắt lấy khi việc ác thình lình chụp lấy họ.
Sự khôn ngoan không phải lúc nào cũng thắng lợi
13Ta cũng thấy điều khôn ngoan nầy trên đất khiến ta chú ý.14Tỉnh nhỏ kia có ít dân. Một vị vua mạnh đến đào hào, đắp lũy để bao vây và tấn công nó.15Có một người nghèo mà khôn trong tỉnh, dùng trí khôn mình giải cứu cho cả tỉnh, nhưng về sau chẳng ai nhớ đến người ấy.16Ta vẫn cho sự khôn ngoan hơn sức mạnh. Người ta quên lãng sự khôn ngoan của người nghèo và lời nói của người chẳng ai thèm nghe. 17Lời êm dịu của người khôn đáng được nghe, hơn tiếng la hét của kẻ cầm quyền ngu dại. 18Sự khôn ngoan hơn khí giới chiến tranh, nhưng một kẻ ngu dại⚓ có thể làm thiệt hại lớn lao.