9

Dầu không hiểu đường lối Đức Chúa Trời người khôn vui lòng hưởng ơn Ngài ban cho

¹ Nầy là các việc khác mà ta đã suy nghĩ và chuyên lòng hiểu rõ ràng: Ta thấy người công bình và khôn ngoan, luôn với việc làm của họ, đều ở trong tay Đức Chúa Trời; hoặc sự yêu hay là sự ghét, loài người chẳng biết rõ: Thảy đều thuộc về cuộc tương lai. ² Mọi sự xảy đến cho mọi người như nhau: Người công bình hay là kẻ hung ác, người hiền lành, thanh sạch, hay là người không thanh sạch, người dâng của tế lễ hay là người không dâng, người thiện hay là kẻ có tội, kẻ phát thề hay là người sợ lời thề, cả thảy đều đồng hưởng một số phận. ³ Tai nạn lớn hơn ở dưới mặt trời, ấy là mọi người đồng gặp một số phận, lòng loài người đầy dẫy sự hung ác, và sự điên cuồng choán trong lòng họ đương khi sống, rồi họ đi về cùng kẻ chết.
⁴ Một người ở trong hội kẻ sống, còn có sự trông mong; vì con chó sống hơn là sư tử chết. ⁵ Kẻ sống biết mình sẽ chết; nhưng kẻ chết chẳng biết chi hết, chẳng được phần thưởng gì hết; vì sự kỷ niệm họ đã bị quên đi. ⁶ Sự yêu, sự ghét, sự ganh gỗ của họ thảy đều tiêu mất từ lâu; họ chẳng hề còn có phần nào về mọi điều làm ra dưới mặt trời.
⁷ Hãy đi ăn bánh cách vui mừng, và uống rượu cách hớn hở; vì Đức Chúa Trời đã nhận các công việc ngươi. ⁸ Khá hằng mặc áo trắng, chớ thiếu dầu thơm trên đầu ngươi. ⁹ Trọn các ngày của đời hư không ngươi, mà Đức Chúa Trời ban cho ngươi dưới mặt trời, hãy ở vui vẻ cùng vợ mình yêu dấu; vì đó là phần của ngươi trong đời nầy, và là điều ngươi được bởi công lao mình làm ở dưới mặt trời. ¹⁰ Mọi việc tay ngươi làm được, hãy làm hết sức mình; vì dưới Âm phủ, là nơi ngươi đi đến, chẳng có việc làm, chẳng có mưu kế cũng chẳng có tri thức hay là sự khôn ngoan.

Sự khôn ngoan chẳng được phước luôn

¹¹ Ta xây lại thấy dưới mặt trời có kẻ lẹ làng chẳng được cuộc chạy đua, người mạnh sức chẳng được thắng trận, kẻ khôn ngoan không đặng bánh, kẻ thông sáng chẳng hưởng của cải, và người khôn khéo chẳng được ơn; vì thời thế và cơ hội xảy đến cho mọi người. ¹² Lại, loài người chẳng hiểu biết thời thế của mình: Như cá mắc lưới, chim phải bẫy dò thể nào, thì loài người cũng bị vấn vương trong thời tai họa xảy đến thình lình thể ấy.
¹³ Ta cũng đã thấy sự khôn ngoan nầy dưới mặt trời, thật lấy làm cả thể. ¹⁴ Có thành nhỏ kia được một ít dân sự, một vua cường thạnh đến vây hãm nó, đắp những lũy cao lớn cùng nó. ¹⁵ Vả, trong thành ấy có một người nghèo mà khôn, dùng sự khôn ngoan mình giải cứu thành ấy: Song về sau không ai nhớ đến người nghèo đó. ¹⁶ Ta bèn nói rằng: Sự khôn ngoan hơn sức mạnh; nhưng sự khôn ngoan của người nghèo bị khinh dể, và lời nói của người không ai nghe.
¹⁷ Lời của người khôn ngoan được nghe tại nơi êm lặng còn hơn tiếng kêu la của kẻ cai trị trong đám dại dột. ¹⁸ Sự khôn ngoan hơn đồ binh khí; nhưng chỉ một người có tội phá hủy được nhiều sự lành.

9

Người khôn ngoan vui hưởng ơn Đức Chúa Trời ban

¹Ta đã chuyên tâm nghiên cứu tất cả những điều nầy, và thấy rõ rằng người công chính và khôn ngoan cùng với việc làm của họ đều ở trong tay Đức Chúa Trời; được yêu thương hay bị ghét bỏ, con người không biết được. Tất cả đều thuộc về tương lai. ²Mọi việc xảy đến cho mọi người như nhau, cùng chung một số phận:
Người công chính cũng như kẻ gian ác,
Người tốt cũng như kẻ xấu,⚓
Người tinh sạch cũng như kẻ ô uế,
Người dâng sinh tế cũng như kẻ không dâng,
Người thiện lành cũng như kẻ tội lỗi,
Người thề nguyện cũng như kẻ không dám thề nguyện.
³Đây là thảm họa trong tất cả những gì xảy ra dưới ánh mặt trời: Vì mọi người chịu chung một số phận nên lòng dạ con người đầy dẫy điều hung ác, và sự điên rồ chiếm hữu tâm trí họ suốt đời, để rốt cuộc phải đi vào cõi chết. ⁴Chỉ những ai thuộc trong số những người sống mới có hi vọng, vì con chó sống còn hơn con sư tử chết!
⁵Người sống biết mình sẽ chết,
Nhưng kẻ chết chẳng biết gì cả;
Chẳng còn phần thưởng gì cho họ,
Vì kỷ niệm về họ đã rơi vào quên lãng.
⁶Ngay cả sự yêu thương, ganh ghét,
Và sự đố kỵ của họ cũng đều tiêu tan.
Họ sẽ chẳng bao giờ được dự phần gì
Trong mọi việc xảy ra dưới ánh mặt trời.
⁷Vậy, hãy ăn cách vui vẻ và uống rượu với lòng hớn hở, vì Đức Chúa Trời đã chấp nhận các việc làm của con. ⁸Hãy luôn ăn mặc như trong ngày lễ hội⚓ và đừng quên xức dầu thơm trên đầu con. ⁹Hãy vui sống với người vợ mà con yêu thương trọn những ngày của cuộc đời hư không đã ban cho con dưới ánh mặt trời. Vì đó là phần của con trong cuộc sống, giữa bao công lao khó nhọc mà con đã làm ra dưới ánh mặt trời, suốt những ngày hư không của con. ¹⁰Mọi việc tay con làm được, hãy làm hết sức mình; vì trong âm phủ, là nơi con đang đi đến, chẳng có công việc, kế hoạch, tri thức hay là sự khôn ngoan.
¹¹Ta lại thấy dưới ánh mặt trời:
Không phải hễ nhanh chân là chạy giỏi,
Mạnh sức là thắng trận,
Cũng không phải hễ khôn ngoan là no đủ,
Thông sáng là giàu có,
Và khôn khéo là được ân huệ;
Vì thời thế và cơ hội đều đến cho mọi người.
¹²Con người không biết thời thế của mình.
Như cá mắc lưới ác nghiệt,
Như chim mắc bẫy,
Con người cũng bị mắc nạn
Lúc tai họa thình lình ập xuống họ.

Sự khôn ngoan tốt hơn ngu dại

¹³Ta cũng thấy một trường hợp xảy ra dưới ánh mặt trời mà sự khôn ngoan rất quan trọng đối với ta. ¹⁴Có một thành nhỏ kia, với một ít dân cư, bị một vua hùng mạnh đem quân đến bao vây và đắp lũy cao để tấn công nó. ¹⁵Trong thành đó có một người nghèo mà khôn ngoan, và chính người ấy đã dùng sự khôn ngoan mình giải cứu thành. Nhưng về sau không còn ai nhớ đến người nghèo ấy nữa. ¹⁶Vậy, ta nói rằng: “Sự khôn ngoan tốt hơn sức mạnh, nhưng sự khôn ngoan của người nghèo bị khinh dể, và lời nói của người ấy không được ai lắng nghe.”
¹⁷Lời của người khôn ngoan được lắng nghe nơi yên lặng
Còn hơn tiếng quát tháo của kẻ chỉ huy đám người khờ dại.
¹⁸Sự khôn ngoan tốt hơn bất cứ loại vũ khí nào,
Nhưng một người phạm tội phá hủy biết bao điều tốt lành.