5

Bữa tiệc của vua Bên-xát-sa. – Đế quốc Canh-đê suy sụp

1 Vua Bên-xát-sa dọn tiệc lớn đãi một ngàn đại thần mình, và vua uống rượu trước mặt họ. 2 Vua Bên-xát-sa đương nhấm rượu, truyền đem những khí mạnh bằng vàng và bạc mà vua Nê-bu-cát-nết-sa, cha mình, đã lấy trong đền thờ tại Giê-ru-sa-lem, hầu cho vua và các đại thần, cùng các hoàng hậu và cung phi vua dùng mà uống. 3 Người ta bèn đem đến những khí mạnh bằng vàng đã lấy từ trong đền thờ của nhà Đức Chúa Trời, tại Giê-ru-sa-lem; và vua cùng các đại thần, các hoàng hậu và cung phi mình dùng mà uống. 4 Vậy họ uống rượu và ngợi khen các thần bằng vàng, bằng bạc, bằng đồng, bằng sắt, bằng gỗ và bằng đá.
5 Chính giờ đó, có những ngón tay của bàn tay người hiện ra, viết trên vôi tường cung vua, đối ngay chỗ để chân đèn; và vua trông thấy phần bàn tay đó đương viết. 6 Bấy giờ vua biến sắc mặt, các ý tưởng làm cho vua bối rối; các xương lưng rời khớp ra, và hai đầu gối chạm vào nhau. 7 Vua kêu lớn tiếng truyền vời các thuật sĩ, người Canh-đê, và thầy bói đến. Đoạn, vua cất tiếng và nói cùng những bác sĩ của Ba-by-lôn rằng: Ai đọc được chữ nầy và giải nghĩa ra cho ta, thì sẽ được mặc màu tía, được đeo vòng vàng vào cổ, và được dự bậc thứ ba trong việc chính trị nhà nước. 8 Bấy giờ hết thảy bác sĩ của vua đều vào; nhưng họ không đọc được chữ, cũng không thể cắt nghĩa cho vua được. 9 Vua Bên-xát-sa lấy làm bối rối lắm; sắc mặt người đổi đi; các quan đại thần đều bỡ ngỡ.
10 Bà thái hậu, vì cớ lời của vua và các quan đại thần đã nói, bèn vào trong phòng tiệc, cất tiếng nói rằng: Hỡi vua, chúc vua sống đời đời! Xin vua chớ để tư tưởng bối rối, chớ đổi sắc mặt đi! 11 Trong nước vua có một người, linh của các thần thánh ở trong nó. Về đời vua cha, người ta thấy trong nó có ánh sáng, sự thông minh, khôn ngoan, như sự khôn ngoan của các vị thần. Vậy nên vua Nê-bu-cát-nết-sa, cha vua, chính cha vua, đã lập người lên làm đầu các đồng bóng, thuật sĩ, người Canh-đê và thầy bói, 12 bởi vì Đa-ni-ên mà vua đã đặt tên là Bên-tơ-xát-sa, trong người có linh tánh tốt lành, có sự thông biết và khôn sáng để giải được những điềm chiêm bao, cắt nghĩa được những câu kín nhiệm, và làm cho những sự hồ nghi tan chảy. Vậy bây giờ hãy sai gọi Đa-ni-ên, và người sẽ giải nghĩa cho.
13 Bấy giờ Đa-ni-ên được đem đến trước mặt vua. Đoạn, vua cất tiếng nói cùng Đa-ni-ên rằng: Ngươi có phải là Đa-ni-ên, một trong các con cái phu tù Giu-đa, mà vua cha ta đã điệu từ Giu-đa về chăng? 14 Ta đã nghe nói về ngươi rằng linh của các thần ở trong ngươi, và người ta đã thấy trong ngươi có ánh sáng, sự thông minh, và khôn ngoan lạ thường. 15 Bây giờ những bác sĩ và thuật sĩ đã được đem đến trước mặt ta để đọc những chữ nầy và giải nghĩa cho ta; nhưng họ không giải nghĩa được. 16 Ta nghe nói rằng ngươi có thể giải nghĩa và làm cho những sự hồ nghi tan chảy. Vậy nếu ngươi đọc được chữ nầy và giải nghĩa cho ta, thì sẽ được mặc màu tía, sẽ mang vòng vàng nơi cổ, và dự chức thứ ba trong việc chính trị nhà nước.
17 Bấy giờ Đa-ni-ên cất tiếng và nói trước mặt vua rằng: Vua hãy giữ lại của ban thưởng, và lễ vật vua hãy ban cho kẻ khác! Dầu vậy, tôi sẽ đọc chữ viết đó và giải nghĩa cho vua. 18 Hỡi vua, Đức Chúa Trời Rất Cao đã ban ngôi vua và quyền thế lớn, sự tôn vinh và uy nghiêm cho cha vua là Nê-bu-cát-nết-sa. 19 Vì cớ Ngài đã ban cho người quyền to, thì hết thảy các dân, các nước, các thứ tiếng đều run rẩy trước mặt người, và sợ hãi người. Người muốn giết ai thì giết, và muốn để ai sống thì để. Người nâng ai cao lên hay hạ ai thấp xuống thì tùy ý người. 20 Nhưng vì lòng người tự cao, và tính người cứng cỏi, làm một cách kiêu ngạo, nên người bị truất mất ngôi vua và lột hết sự vinh hiển. 21 Người bị đuổi khỏi giữa các con trai loài người; lòng người trở nên giống như lòng súc vật, và chỗ ở người thì cùng với những lừa rừng. Người bị nuôi bằng cỏ như bò, và thân người bị nhuần thấm sương móc trên trời, cho đến khi người nhận biết rằng Đức Chúa Trời Rất Cao cai trị trong nước loài người, và Ngài muốn lập ai lên đó tùy ý.
22 Hỡi vua Bên-xát-sa, con của người, vua cũng vậy, dầu vua đã biết hết các việc ấy, mà lòng vua cũng không chịu nhún nhường chút nào; 23 nhưng vua đã lên mình nghịch cùng Chúa trên trời, mà khiến đem đến trước vua những khí mạnh của nhà Ngài, và dùng mà uống rượu, cùng với các quan đại thần, các hoàng hậu và cung phi vua. Vua cũng đã tôn vinh các thần bằng bạc, bằng vàng, bằng đồng, bằng sắt, bằng gỗ và bằng đá, là những thần không thấy không nghe không biết gì; và vua không thờ phượng Đức Chúa Trời là Đấng cầm trong tay Ngài hơi thở và hết thảy các đường lối của vua. 24 Vậy nên từ nơi Ngài đã sai phần bàn tay nầy đến, và chữ đó đã vạch ra. 25 Những chữ đã vạch ra như sau nầy:
Mê-nê, Mê-nê, Tê-ken, U-phác-sin
26 Nầy là nghĩa những chữ đó: Mê-nê là: Đức Chúa Trời đã đếm nước vua và khiến nó đến cuối cùng. 27 Tê-ken là: Vua đã bị cân trên cái cân, và thấy là kém thiếu. 28 Phê-rết là: Nước vua bị chia ra, được ban cho người Mê-đi và người Phe-rơ-sơ.
29 Tức thì, theo lệnh truyền của vua Bên-xát-sa, người ta mặc màu tía cho Đa-ni-ên; đeo vào cổ người một vòng vàng, và rao ra rằng người được dự chức thứ ba trong việc chính trị nhà nước.
30 Ngay đêm đó, vua người Canh-đê là Bên-xát-sa bị giết. 31 Rồi Đa-ri-út là người Mê-đi được nước, bấy giờ tuổi người độ sáu mươi hai.

5

伯沙撒王的宴會

1伯沙撒王為他的一千大臣擺設盛筵,與這一千人飲酒。 2伯沙撒在歡飲之間,吩咐人將他父尼布甲尼撒耶路撒冷聖殿所擄掠的金銀器皿拿來,好使王與大臣、王后、妃嬪用這器皿飲酒。 3於是他們把聖殿,就是耶路撒冷上帝殿中所擄掠的金器皿拿來,王和大臣、王后、妃嬪就用這器皿飲酒。 4他們飲酒,讚美金、銀、銅、鐵、木、石造的神明。
5當時,忽然有人的指頭出現,在燈臺對面王宮粉刷的牆上寫字。王看見寫字的指頭, 6就變了臉色,心意驚惶,腰骨好像脫節,雙膝彼此相碰, 7大聲吩咐將巫師、迦勒底人和觀兆的領進來。王對巴比倫的智慧人說:「誰能讀這文字,並且向我講解它的意思,他必身穿紫袍,項帶金鏈,在我國中位列第三。」 8於是王所有的智慧人都進前來,他們卻不能讀那文字,也不能為王講解它的意思。 9伯沙撒王就甚驚惶,臉色改變,他的大臣也都困惑。
10太后因王和他大臣所說的話,就進入宴會廳,說:「願王萬歲!你的心不要驚惶,臉不要變色。 11在你國中有一人,他裏頭有神聖神明的靈,你父在世的日子,這人心中光明,又有聰明智慧,好像神明的智慧。你父尼布甲尼撒王,就是王的父,曾立他為術士、巫師、迦勒底人和觀兆者的領袖, 12都因為他有美好的靈性,又有知識聰明,能解夢,釋謎語,解疑惑。這人名叫但以理尼布甲尼撒王又稱他為伯提沙撒,現在可以召他來,他必解明這意思。」

但以理解釋牆上的字

13於是但以理被領到王面前。王問但以理說:「你就是我父王從猶大帶來、被擄的猶大但以理嗎? 14我聽說你裏頭有神明的靈,心中有光,又有聰明和高超的智慧。 15現在智慧人和巫師都被帶到我面前,要叫他們讀這文字,為我講解它的意思;無奈他們都不能講解它的意思。 16我聽說你能講解,能解疑惑;現在你若能讀這文字,為我講解它的意思,就必身穿紫袍,項戴金鏈,在我國中位列第三。」
17但以理回答王說:「你的禮物可以歸你自己,你的賞賜可以歸給別人;我卻要為王讀這文字,講解它的意思。 18你,王啊,至高的上帝曾將國度、大權、榮耀、威嚴賜給你父尼布甲尼撒 19因上帝所賜給他的大權,各方、各國、各族的人都在他面前恐懼戰兢,因他要殺就殺,要人活就活,要升就升,要降就降。 20但他的心高傲,靈也剛愎,以致行事狂傲,就被革去國度的王位,奪走榮耀。 21他被趕出離開世人,他的心變為獸心,與野驢同住,吃草如牛,身體被天上的露水滴濕,直到他知道,至高的上帝在人的國中掌權,憑自己的旨意立人治國。 22伯沙撒啊,你是他的兒子,你雖知道這一切,卻不謙卑自己, 23竟向天上的主自高,差人將他殿中的器皿拿到你面前,你和大臣、王后、妃嬪用這器皿飲酒。你又讚美那不能看、不能聽、無知無識,用金、銀、銅、鐵、木、石造的神明,沒有將榮耀歸與那手中掌管你氣息,管理你一切行動的上帝。 24於是從他那裏顯出指頭寫這文字。
25「所寫的文字是:『彌尼,彌尼,提客勒,烏法珥新。』 26解釋是這樣:彌尼就是上帝數算你國的年日到此完畢。 27提客勒就是你被秤在天平上,秤出你的虧欠來。 28毗勒斯就是你的國要分裂,歸給瑪代人和波斯人。」 29於是伯沙撒下令,人就把紫袍給但以理穿上,把金鏈給他戴在頸項上,又傳令使他在國中位列第三。 30當夜,迦勒底伯沙撒被殺。 31瑪代大流士年六十二歲,取了迦勒底國。