1

Đời Sa-lô-môn trị vì

(Từ đoạn 1 đến đoạn 11)

Buổi già của Đa-vít. – A-đô-ni-gia muốn làm vua. – Đa-vít chọn Sa-lô-môn nối ngôi mình

¹ Vua Đa-vít đã già, tuổi cao; và mặc dầu người ta đắp áo cho người, cũng không thể ấm được. ² Các tôi tớ người nói với người rằng: Xin tìm cho vua chúa tôi một gái trẻ đồng trinh, để hầu hạ vua và săn sóc vua. Nàng sẽ nằm trong lòng vua, thì vua chúa tôi có thể ấm được. ³ Vậy người ta tìm trong khắp địa phận Y-sơ-ra-ên một người gái trẻ đẹp, và gặp được A-bi-sác, người Su-nem, dẫn nàng đến cùng vua. ⁴ Người gái trẻ nầy rất là lịch sự. Nàng săn sóc và hầu hạ vua; nhưng vua không thân cận nàng.
⁵ Vả, A-đô-ni-gia, con trai Ha-ghít, tự tôn mà rằng: Ta sẽ làm vua. Người sắm xe và quân kị, cùng năm mươi người chạy trước mặt mình.⚓ ⁶ Cha người chẳng hề phiền lòng người mà hỏi rằng: Cớ sao mầy làm như vậy? --- Vả lại, A-đô-ni-gia rất đẹp, sanh ra kế sau Áp-sa-lôm. ⁷ Người bàn tính với Giô-áp, con trai của Xê-ru-gia và với thầy tế lễ A-bia-tha; hai người theo phe A-đô-ni-gia và giúp đỡ người. ⁸ Nhưng thầy tế lễ Xa-đốc và Bê-na-gia, con trai Giê-hô-gia-đa, Na-than, thầy tiên tri, Si-mê-i, Rê-i, và các dõng sĩ của Đa-vít không theo phe A-đô-ni-gia. ⁹ A-đô-ni-gia dâng những chiên, bò, và bò con mập bên hòn đá Xô-hê-lết, ở cạnh giếng Ên-Rô-ghên; rồi mời anh em mình, là các con trai của vua, và hết thảy những người Giu-đa phục sự vua. ¹⁰ Nhưng người chẳng mời Na-than, là đấng tiên tri, Bê-na-gia, các dõng sĩ, cùng Sa-lô-môn, em mình.
¹¹ Bấy giờ, Na-than nói với Bát-Sê-ba, mẹ của Sa-lô-môn, mà rằng: Bà há chẳng hay rằng A-đô-ni-gia, con trai Ha-ghít, đã làm vua, mà Đa-vít, chúa ta, chẳng hay biết sao?⚓ ¹² Thế thì, bây giờ, hãy nghe; tôi sẽ cho bà một kế để bà cứu mạng sống mình và mạng sống của Sa-lô-môn. ¹³ Hãy đi ra mắt vua Đa-vít, và tâu rằng: Ôi vua, chúa tôi! Chúa há chẳng có thề cùng con đòi của chúa rằng: Con trai ngươi là Sa-lô-môn ắt sẽ trị vì kế ta, và nó sẽ ngồi trên ngôi ta, hay sao? Vậy, cớ sao A-đô-ni-gia trị vì? ¹⁴ Trong lúc bà tâu với vua như vậy, thì chính tôi cũng sẽ đi vào sau, làm cho quả quyết các lời của bà.
¹⁵ Vậy, Bát-Sê-ba đi đến cùng vua, tại trong phòng. Vua đã già lắm có A-bi-sác, người Su-nem, hầu hạ người. ¹⁶ Bát-Sê-ba cúi mình xuống và lạy trước mặt vua. Vua hỏi rằng: Ngươi muốn chi? ¹⁷ Bà tâu rằng: Chúa tôi ôi! chúa đã nhân danh Giê-hô-va Đức Chúa Trời chúa thề cùng con đòi của chúa rằng: Sa-lô-môn con trai ngươi sẽ trị vì kế ta, và nó sẽ ngồi trên ngôi ta. ¹⁸ Ôi vua chúa tôi! Nhưng bây giờ, A-đô-ni-gia làm vua, mà chúa chẳng biết chi đến. ¹⁹ Người lại có giết bò đực, bò tơ mập, và chiên rất nhiều, cũng có mời hết thảy các vương tử với A-bia-tha, thầy tế lễ, và Giô-áp, quan tổng binh; nhưng người không mời Sa-lô-môn, kẻ tôi tớ vua. ²⁰ Ôi vua chúa tôi! Cả Y-sơ-ra-ên đều xây mắt về vua, đợi vua cho họ biết ai là người kế vua phải ngồi trên ngai của vua, là chúa tôi. ²¹ Chẳng vậy, khi vua chúa tôi an giấc với các tổ phụ, thì tôi và con trai tôi là Sa-lô-môn sẽ bị xử như kẻ có tội.
²² Bà đương còn tâu với vua, thì tiên tri Na-than đến. ²³ Người ta đến thưa cùng vua rằng: Nầy có tiên tri Na-than. Na-than ra mắt vua, sấp mình xuống trước mặt người mà lạy, ²⁴ và nói rằng: Ôi vua chúa tôi! Có phải vua đã phán rằng: A-đô-ni-gia sẽ trị vì kế ta và ngồi trên ngai ta, chăng? ²⁵ Thật vậy, ngày nay, người đã đi xuống giết bò, bò tơ mập, và chiên rất nhiều, cùng mời hết thảy các vương tử, quan tướng, và thầy tế lễ A-bia-tha; kìa, họ ăn uống tại trước mặt người, và la lên rằng: A-đô-ni-gia vạn tuế! ²⁶ Còn tôi là kẻ tôi tớ vua, thầy tế lễ Xa-đốc, Bê-na-gia, con trai Giê-hô-gia-đa, và Sa-lô-môn, tôi tớ vua, thì người chẳng có mời. ²⁷ Việc nầy há phải bởi vua chúa tôi mà ra? Và lại vua không cho các tôi tớ vua biết ai là người kế vua, phải ngồi trên ngai của vua chúa tôi.
²⁸ Vua Đa-vít đáp rằng: Hãy gọi Bát-Sê-ba cho ta. Bà vào và đứng trước mặt vua. ²⁹ Đa-vít bèn thề mà rằng: Nguyện Đức Giê-hô-va hằng sống, là Đấng đã giải cứu mạng sống ta khỏi các hoạn nạn! ³⁰ Ta nhân danh Giê-hô-va Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên mà thề cùng ngươi rằng: Quả hẳn Sa-lô-môn, con trai ngươi, sẽ trị vì kế ta, nó sẽ ngồi trên ngai thế cho ta; thì ngày nay ta sẽ làm hoàn thành điều đó. ³¹ Bát-Sê-ba cúi mặt xuống đất và lạy trước mặt vua, mà tâu rằng: Nguyện vua Đa-vít, chúa tôi, vạn tuế!
³² Đoạn, vua Đa-vít nói: Hãy gọi cho ta thầy tế lễ Xa-đốc, tiên tri Na-than, và Bê-na-gia, con trai của Giê-hô-gia-đa. Mấy người ấy bèn ra mắt vua. ³³ Rồi vua nói với họ rằng: Hãy đem các đầy tớ của chủ các ngươi theo, đỡ Sa-lô-môn, con trai ta, lên cỡi con la của ta, rồi đưa nó đến Ghi-hôn. ³⁴ Ở đó, thầy tế lễ Xa-đốc và tiên tri Na-than phải xức dầu cho người làm vua Y-sơ-ra-ên. Đoạn, các ngươi hãy thổi kèn lên mà hô rằng: ³⁵ Vua Sa-lô-môn vạn tuế! Các ngươi sẽ theo sau người trở lên, người sẽ đến ngồi trên ngai ta, và trị vì thế cho ta. Ấy là người mà ta đã lập làm vua của Y-sơ-ra-ên và Giu-đa.
³⁶ Bê-na-gia, con trai Giê-hô-gia-đa tâu cùng vua rằng: A-men! Giê-hô-va Đức Chúa Trời của vua chúa tôi, cũng phán định như vậy. ³⁷ Đức Giê-hô-va đã ở cùng vua chúa tôi thể nào, nguyện Ngài cũng ở cùng Sa-lô-môn thể ấy, và khiến ngôi người còn cao trọng hơn ngôi của vua Đa-vít, là chúa tôi! ³⁸ Đoạn, thầy tế lễ Xa-đốc, tiên tri Na-than, Bê-na-gia, con trai Giê-hô-gia-đa, những người Kê-rê-thít và Phê-lê-thít, đều đi xuống, đỡ Sa-lô-môn lên cỡi con la của vua Đa-vít, rồi đưa người đến Ghi-hôn. ³⁹ Thầy tế lễ Xa-đốc lấy cái sừng dầu trong Đền tạm, và xức cho Sa-lô-môn. Người ta thổi kèn, cả dân sự đều hô lên rằng: Vua Sa-lô-môn vạn tuế! ⁴⁰ Chúng đều theo người đi lên, thổi sáo, và vui mừng khôn xiết, đến nỗi đất rúng động bởi tiếng la của họ.
⁴¹ A-đô-ni-gia và hết thảy kẻ dự tiệc với mình đều nghe tiếng nầy khi vừa ăn xong. Lúc Giô-áp nghe tiếng kèn, thì nói: Sao trong thành có tiếng xôn xao ấy? ⁴² Người hãy còn nói, kìa Giô-na-than, con trai thầy tế lễ A-bia-tha, chợt đến. A-đô-ni-gia nói với người rằng: Hãy vào, vì ngươi là một tay dõng sĩ, chắc ngươi đem những tin lành. ⁴³ Nhưng Giô-na-than đáp với A-đô-ni-gia rằng: Thật trái hẳn. Vua Đa-vít, chúa chúng ta, đã lập Sa-lô-môn làm vua. ⁴⁴ Vua có sai thầy tế lễ Xa-đốc, tiên tri Na-than, Bê-na-gia, con trai Giê-hô-gia-đa, người Kê-rê-thít cùng người Phê-lê-thít đi theo người, và họ đã đỡ người lên cỡi con la của vua. ⁴⁵ Đoạn, tại Ghi-hôn, thầy tế lễ Xa-đốc và tiên tri Na-than đã xức dầu cho người làm vua; họ đã từ đó trở lên cách reo mừng, và cả thành đều vang động. Đó là tiếng xôn xao mà các ông đã nghe. ⁴⁶ Lại, Sa-lô-môn đã ngồi trên ngôi nước; ⁴⁷ các tôi tớ của vua đến chúc phước cho vua Đa-vít, chúa chúng ta, mà tâu rằng: Nguyện Đức Chúa Trời của vua làm cho danh Sa-lô-môn tôn vinh hơn danh của vua, và khiến cho ngôi người cao trọng hơn ngôi của vua! Rồi vua cúi lạy nơi giường mình; ⁴⁸ và có nói như vầy: Đáng khen ngợi thay Giê-hô-va Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên, vì ngày nay Ngài có ban một người để ngồi trên ngôi của tôi mà mắt tôi xem thấy.
⁴⁹ Bấy giờ, hết thảy các người dự tiệc với A-đô-ni-gia đều bắt sợ hãi, đứng dậy, ai đi đường nấy. ⁵⁰ A-đô-ni-gia cũng sợ Sa-lô-môn, đứng dậy, chạy nắm các sừng bàn thờ. ⁵¹ Có người đến thuật cho Sa-lô-môn hay điều đó, rằng: Nầy, A-đô-ni-gia sợ vua Sa-lô-môn; kìa người đã nắm các sừng bàn thờ, mà nói rằng: Hôm nay, vua Sa-lô-môn hãy thề với tôi rằng vua sẽ không giết đầy tớ người bằng gươm. ⁵² Sa-lô-môn đáp rằng: Nếu người ăn ở ra người tử tế, thì chẳng một sợi tóc nào của người sẽ rụng xuống đất; bằng có thấy sự ác nơi người, ắt người sẽ chết. ⁵³ Vua Sa-lô-môn sai kẻ đem người xuống khỏi bàn thờ. A-đô-ni-gia đến sấp mình xuống trước mặt Sa-lô-môn; Sa-lô-môn bèn nói với người rằng: Hãy trở về nhà ngươi.

1

大卫王的晚年

¹大卫王年纪老迈，虽然盖着外袍，仍不够暖和。 ²臣仆对他说：“不如为我主我王找一个年轻的少女，侍立在王面前，照顾王，睡在王的怀中，好使我主我王得暖。” ³于是他们在以色列全境寻找美貌的少女，找到了一个书念女子亚比煞，带到王那里。 ⁴这少女极其美貌，她照顾王，伺候王，王却没有与她亲近。

亚多尼雅谋篡王位

⁵那时，哈及的儿子亚多尼雅妄自尊大，说：“我要作王”，就为自己预备座车、骑兵，又派五十人在他前头奔跑。 ⁶他父亲从来没有责怪他，说：“你为何这么做？”他非常俊美，生在押沙龙之后。 ⁷亚多尼雅与洗鲁雅的儿子约押和亚比亚他祭司商议；他们就顺从亚多尼雅，帮助他。 ⁸但撒督祭司、耶何耶大的儿子比拿雅、拿单先知、示每、利以，以及大卫自己的勇士⚓都不顺从亚多尼雅。 ⁹亚多尼雅在隐．罗结旁琐希列磐石那里献牛羊、肥犊为祭，请了他的众兄弟，就是王的众儿子，以及所有作王臣仆的犹大人。 ¹⁰但他没有邀请拿单先知、比拿雅和勇士们，以及他的弟弟所罗门。

所罗门被立为王

¹¹拿单对所罗门的母亲拔示巴说：“哈及的儿子亚多尼雅作王了，你没有听见吗？我们的主大卫却不知道。 ¹²现在，来，我给你出个主意，好保全你和你儿子所罗门的性命。 ¹³你去，进到大卫王那里，对他说：‘我主我王啊，你不是曾向使女起誓说：你儿子所罗门必接续我作王，他必坐在我的王位上吗？亚多尼雅怎么作了王呢？’ ¹⁴看哪，你还在那里与王说话的时候，我会随后进去，证实你的话。”
¹⁵拔示巴进入内室，到王那里。那时，王很老了，书念女子亚比煞正伺候着王。 ¹⁶拔示巴向王屈身下拜，王说：“你要什么？” ¹⁷她对王说：“我主啊，你曾向使女指着耶和华－你的上帝起誓：‘你儿子所罗门必接续我作王，他必坐在我的王位上。’ ¹⁸现在，看哪，亚多尼雅作王了，你⚓，我主我王却不知道。 ¹⁹他献许多牛羊、肥犊为祭，请了王的众儿子和亚比亚他祭司，以及约押元帅，他却没有请王的仆人所罗门。 ²⁰但你⚓，我主我王啊，以色列众人的眼目都仰望你，等你告诉他们，在我主我王之后谁坐你的王位。 ²¹若不然，我主我王与祖先同睡的时候，我和我儿子所罗门必列为罪犯了。”
²²看哪，拔示巴还与王说话的时候，拿单先知也进来了。 ²³有人奏告王说：“看哪，拿单先知来了。”拿单进到王面前，脸伏于地，向王叩拜。 ²⁴拿单说：“我主我王，你果真说过‘亚多尼雅必接续我作王，他要坐在我的王位上’吗？ ²⁵他今日下去，献了许多牛羊、肥犊为祭，请了王的众儿子和军官们，以及亚比亚他祭司；看哪，他们正在亚多尼雅面前吃喝，说：‘亚多尼雅王万岁！’ ²⁶至于我，就是你的仆人，和撒督祭司、耶何耶大的儿子比拿雅、王的仆人所罗门，他都没有请。 ²⁷这事果真出于我主我王吗？王却没有告诉仆人们，在我主我王之后谁坐你的王位。”
²⁸大卫王回答说：“召拔示巴到我这里来。”拔示巴就来，站在王面前。 ²⁹王起誓说：“我指着救我性命脱离一切苦难的永生的耶和华起誓。 ³⁰我既然指着耶和华－以色列的上帝向你起誓说：你儿子所罗门必接续我作王，他必继承我坐在我的王位上，我今日必这样做。” ³¹于是，拔示巴屈身，脸伏于地，向王叩拜，说：“我主大卫王万岁！”
³²大卫王又说：“召撒督祭司、拿单先知、耶何耶大的儿子比拿雅到我这里来！”他们就都来到王面前。 ³³王对他们说：“要带领你们主的仆人，让我儿子所罗门骑我自己的骡子，送他下到基训。 ³⁴在那里，撒督祭司和拿单先知要膏他作以色列的王；你们也要吹角，说：‘所罗门王万岁！’ ³⁵你们要跟随他上来，使他坐在我的王位上，他要接续我作王。我已立他作以色列和犹大的君王。” ³⁶耶何耶大的儿子比拿雅回应王说：“阿们！愿耶和华－我主我王的上帝这样说。 ³⁷耶和华怎样与我主我王同在，愿他照样与所罗门同在，使他的王位比我主大卫王的王位更大。”
³⁸于是，撒督祭司、拿单先知、耶何耶大的儿子比拿雅，以及基利提人和比利提人都下去，让所罗门骑上大卫王的骡子，送他到基训。 ³⁹撒督祭司从帐幕中取了盛膏油的角来，膏所罗门。他们就吹角，众百姓都说：“所罗门王万岁！” ⁴⁰众百姓跟随他上来，吹着笛，大大欢呼，地被他们的声音震裂。
⁴¹亚多尼雅和所有的宾客刚吃完，听见这声音；约押听见角声就说：“城中为何有这响声呢？” ⁴²他正说话的时候，看哪，亚比亚他祭司的儿子约拿单来了。亚多尼雅说：“进来吧！你是个贤明的人，必是来报好消息的。” ⁴³约拿单回答亚多尼雅说：“我们的主大卫王已经立所罗门为王了！ ⁴⁴王派撒督祭司、拿单先知、耶何耶大的儿子比拿雅，以及基利提人和比利提人和所罗门一起去，叫他骑上王的骡子。 ⁴⁵撒督祭司和拿单先知已经在基训膏他作王了。他们从那里欢呼着上来，城都震动，这就是你们所听见的声音。 ⁴⁶所罗门也已经登上国度的王位了。 ⁴⁷王的臣仆也来为我们的主大卫王祝福，说：‘愿上帝使所罗门的名比你的名更尊荣，使他的王位比你的王位更大。’王在床上屈身敬拜， ⁴⁸王也这样说：‘耶和华－以色列的上帝是应当称颂的，因他今日赏赐一个人坐在我的王位上，我也亲眼看见了。’”
⁴⁹亚多尼雅所有的宾客都战兢，起来，各走各路去了。 ⁵⁰亚多尼雅惧怕所罗门，就起来，去抓住祭坛的翘角。 ⁵¹有人告诉所罗门说：“看哪，亚多尼雅惧怕所罗门王。看哪，他抓住祭坛的翘角，说：‘愿所罗门王先向我起誓，必不用刀杀死仆人。’” ⁵²所罗门说：“他若作贤明的人，连一根头发也不致落在地上；他若作恶，必要死亡。” ⁵³于是所罗门王派人叫亚多尼雅从坛上下来，他就来向所罗门王下拜。所罗门对他说：“你回家去吧！”