3

Sa-lô-môn kết hôn. – Đức Chúa Trời ban sự khôn ngoan cho người

1 Sa-lô-môn kết thân với Pha-ra-ôn, vua Ê-díp-tô, cưới con gái người, rước nàng về thành Đa-vít, đợi xây cất xong cung điện riêng mình, đền của Đức Giê-hô-va, và tường thành chung quanh Giê-ru-sa-lem. 2 Dân sự hãy còn dâng của lễ trên các nơi cao, vì cho đến bấy giờ chưa có xây cất đền nào cho danh Đức Giê-hô-va. 3 Sa-lô-môn kính mến Đức Giê-hô-va, và đi theo các luật lệ của Đa-vít, cha mình; song người dâng của lễ và xông hương tại trên nơi cao.
4 Vua đi đến Ga-ba-ôn đặng dâng của lễ tại đó, vì nơi cao ấy là trọng nhứt; trên bàn thờ đó Sa-lô-môn dâng một ngàn con sinh làm của lễ thiêu. 5 Tại Ga-ba-ôn, lúc ban đêm, Đức Giê-hô-va hiện đến cùng Sa-lô-môn trong cơn chiêm bao, và phán với người rằng: Hãy xin điều gì ngươi muốn ta ban cho ngươi. 6 Sa-lô-môn thưa rằng: Chúa đã lấy ơn lớn đãi kẻ tôi tớ Chúa, là Đa-vít, cha tôi, theo như người lấy sự trung tín, sự công bình và lòng ngay trọn vẹn mà đi trước mặt Đức Giê-hô-va; lại Chúa có giữ ơn lớn ấy cho người, mà ban cho người một con trai ngồi trên ngai của người, y như đã có ngày nay. 7 Giê-hô-va Đức Chúa Trời tôi ôi! Bây giờ Chúa đã khiến kẻ tôi tớ Chúa trị vì kế Đa-vít, là cha tôi; nhưng tôi chỉ là một đứa trẻ nhỏ chẳng biết phải ra vào làm sao. 8 Kẻ tôi tớ Chúa ở giữa dân của Chúa chọn, là một dân đông vô số, không thể đếm được. 9 Vậy, xin ban cho kẻ tôi tớ Chúa tấm lòng khôn sáng, để đoán xét dân sự Ngài và phân biệt điều lành điều dữ; vì ai có thể đoán xét dân rất lớn nầy của Chúa?
10 Lời của Sa-lô-môn đẹp lòng Chúa, vì người đã cầu xin sự đó. 11 Đức Chúa Trời phán với người rằng: Bởi vì ngươi đã cầu xin điều nầy, mà không xin sự sống lâu, không xin sự giàu có, cũng không xin mạng của những kẻ thù nghịch ngươi, nhưng xin sự thông minh để biết xét đoán, 12 nầy, ta đã làm theo lời cầu xin của ngươi, ban cho ngươi tấm lòng khôn ngoan thông sáng, đến đỗi trước ngươi chẳng có ai bằng, và sau ngươi cũng sẽ chẳng có ai ngang. 13 Vả lại, ta cũng đã ban cho ngươi những điều ngươi không xin, tức là sự giàu có và sự vinh hiển, đến đỗi trọn đời ngươi, trong vòng các vua, sẽ chẳng có ai giống như ngươi. 14 Lại nếu ngươi đi trong đường lối ta, gìn giữ luật pháp và điều răn ta, như Đa-vít, cha ngươi, đã đi, thì ta sẽ khiến cho ngươi được sống lâu ngày thêm. 15 Bấy giờ, Sa-lô-môn thức dậy, thấy là một điềm chiêm bao. Người trở về Giê-ru-sa-lem, đứng trước mặt hòm giao ước của Đức Giê-hô-va, dâng của lễ thiêu cùng của lễ thù ân, và đãi tiệc cho hết thảy tôi tớ mình.
16 Bấy giờ, có hai con bợm đến cùng vua, đứng trước mặt vua. 17 Một đứa nói: Chúa tôi ôi! Người đàn bà nầy và tôi ở chung nhau một nhà, và tôi đẻ bên người trong nhà đó. 18 Sau ba ngày, người nầy cũng đẻ; chúng tôi ở chung nhau, chẳng một người lạ nào ở với chúng tôi trong nhà; chỉ có hai chúng tôi ở đó mà thôi. 19 Lúc ban đêm, con trai của người nầy chết, bởi vì người đã nằm đè trên nó. 20 Đêm khuya người chỗi dậy, và trong khi con đòi vua ngủ, thì người lấy con trai tôi khỏi bên tôi, mà để nó nằm trong lòng mình; rồi đặt con trai chết của nó nằm trong lòng tôi. 21 Sáng sớm, tôi thức dậy đặng cho con trai tôi bú, thì thấy nó đã chết; nhưng sáng rõ, tôi nhìn nó kỹ càng, thấy chẳng phải là con trai tôi đã đẻ. 22 Người đàn bà kia trả lời rằng: Không phải vậy; vì đứa sống là con trai tao, đứa chết là con trai mầy. Song đàn bà nầy nói: Không phải vậy đâu; đứa chết là con trai mầy, còn đứa sống là con trai tao.
 Hai người cãi nhau như vậy trước mặt vua.
23 Vua bèn phán rằng: Người nầy nói: Đứa còn sống là con trai tao, và đứa chết là con trai mầy. Người kia nói: Không phải vậy đâu; song con trai mầy ấy là đứa chết, và con trai tao ấy là đứa sống. 24 Vua bèn tiếp rằng: Vậy, hãy đem cho ta một cây gươm. Người ta đem cho vua một cây gươm. 25 Vua lại phán: Hãy chia đứa trẻ sống làm hai; phân nửa cho người nầy và phân nửa cho người kia. 26 Nhưng mẹ của đứa trẻ sống, --- vì gan ruột cảm động thương yêu con mình, --- bèn tâu với vua rằng: Ôi, chúa tôi! Xin hãy cho người kia con trẻ sống, chớ giết nó. Nhưng người kia nói rằng: Nó sẽ chẳng thuộc về tao, cũng chẳng thuộc về mầy; hãy chia nó đi. 27 Bấy giờ, vua cất tiếng phán rằng: Hãy cho người nầy đứa trẻ sống, chớ giết nó; ấy là mẹ nó. 28 Cả Y-sơ-ra-ên đều nghe sự đoán xét mà vua đã làm, thì bắt kính sợ vua, vì thấy trong lòng người có sự khôn ngoan của Đức Chúa Trời đặng xử đoán công bình.

3

Saa^lo^morn Longc Faalo Nyei Sieqv Zoux Auv

1Weic Saa^lo^morn Hungh longc I^yipv Deic-Bung nyei hungh, Faalo, nyei sieqv zoux auv, Saa^lo^morn caux Faalo ziouc maaih jiu tong. Saa^lo^morn dorh naaiv dauh sieqv daaih yiem jienv Ndaawitv nyei Zingh zuov ninh zoux ziangx ninh ganh nyei hungh dinc caux zaangc Ziouv nyei biauv, yaac zoux ziangx Ye^lu^saa^lem nyei zingh laatc. 2Wuov zanc baeqc fingx corc yiem hlang nyei dorngx fongc horc ziec weic zuqc maiv gaengh zoux biauv weic Ziouv nyei Mengh.

Saa^lo^morn Tov Cong-Mengh

(Beiv mangc 2 Zunh Doic Douh 1:3-12)

3Saa^lo^morn hnamv Ziouv yaac ei jienv ninh nyei die, Ndaawitv, nyei lingc zoux, cuotv liuz ninh yiem hlang nyei dorngx fongc horc ziec yaac buov hung. 4Hungh diex mingh Gi^mbe^on, oix yiem wuov fongc horc ziec weic zuqc wuov norm hlang nyei dorngx maaih mengh dauh gauh hlo jiex. Saa^lo^morn ziouc fongc horc yietc cin dauh saeng-kuv an wuov norm ziec-dorngh buov ziec. 5Yiem Gi^mbe^on maaih muonz Saa^lo^morn mbeix buatc Ziouv daaih caux ninh gorngv waac. Tin-Hungh gorngv, “Meih oix yie ceix haaix nyungc bun meih, gunv tov aqv.”
6Saa^lo^morn gorngv, “Meih bun cing meih za'gengh hnamv haic meih nyei bou, yie nyei die, Ndaawitv, weic zuqc ninh yiem meih nyei nza'hmien ziepc zuoqv nyei, hnyouv zingx nyei, maaih hnyouv zoux horpc bun meih. Meih corc hnamv haic ninh yaac zanc-zanc hnamv cingx daaih bun ninh maaih dorn ih hnoi zueiz jienv ninh nyei weic.
7“O Ziouv, yie nyei Tin-Hungh aac, ih zanc meih bun meih nyei bou zoux hungh div yie nyei die, Ndaawitv, maiv gunv yie zoux fu'jueiv yaac maiv hiuv duqv hnangv haaix nor bieqc cuotv. 8Meih nyei bou yiem meih ginv daaih nyei baeqc fingx mbu'ndongx, se yietc fingx hlo nyei, zungv maiv haih funx, maiv haih saauv maiv nzengc. 9Weic naaiv tov ceix bun meih nyei bou maaih cong-mengh haih hiuv duqv longx, haih hiuv duqv ciouv, weic bun yie haih gunv duqv meih ndongc naaiv camv nyei baeqc fingx.”
10Saa^lo^morn hnangv naaiv nor tov se horpc Ziouv nyei hnyouv. 11Tin-Hungh ziouc gorngv mbuox ninh, “Weic zuqc meih hnangv naaiv nor tov, maiv zeiz weic ganh tov maengc ndaauv fai butv zoih fai oix mietc win-wangv nyei maengc, mv baac meih tov cong-mengh weic bun meih haih samx duqv cuotv haaix nyungc horpc nyei, baengh fim nyei, 12yie ziouc ei meih tov nyei zoux. Yie ceix cong-mengh bun meih maaih banh zeic hiuv duqv horpc. Jiex daaih nyei ziangh hoc maiv maaih haaix dauh hnangv meih. Nqa'haav hingv yaac maiv maaih haaix dauh hnangv meih. 13Liemh meih maiv tov nyei, yie yaac oix ceix bun meih. Yie bun meih butv zoih, bun mienh taaih weic yiem meih nyei seix zeiv maiv maaih ganh dauh hungh diex ndongc meih. 14Se gorngv meih gan longx yie, muangx yie nyei leiz-latc caux lingc hnangv meih nyei die, Ndaawitv nor, yie ziouc bun meih ziangh duqv siouc nyuonh ndaauv.”
15Saa^lo^morn nyie daaih ziouc hiuv duqv ninh mbeix buatc. Ninh nzuonx Ye^lu^saa^lem mingh souv jienv Ziouv nyei ⟨Laengz Ngaengc Waac Faang⟩ nza'hmien maengx fongc horc buov ziec caux ziec weic jiu tong nyei ga'naaiv, aengx weic ninh nyei zuangx jien mbenc hnaangx hlo nyei.

Saa^lo^morn Longc Cong-Mengh Siemv

16Maaih hnoi maaih i dauh maaic buonv-sin nyei m'sieqv dorn daaih lorz hungh diex yaac souv jienv ninh nyei nza'hmien. 17Maaih dauh gorngv, “Yie nyei ziouv aac, naaiv dauh m'sieqv dorn caux yie juangc norm biauv yiem. Ninh caux yie yiem biauv wuov zanc yie yungz duqv dauh gu'nguaaz. 18Yie yungz liuz, nqa'haav buo hnoi ninh yaac yungz duqv dauh. Yie mbuo ganh yiem hnangv. Cuotv liuz yie mbuo i dauh, maiv maaih haaix dauh caux yie mbuo yiem biauv. 19Lungh muonz zanc naaiv dauh m'sieqv dorn nyei gu'nguaaz daic, weic zuqc ninh ngatv zuqc daic mi'aqv. 20Ndaamv muonz yie, meih nyei bou, bueix m'njormh wuov zanc, ninh jiez sin daaih. Ninh yiem yie nyei sin-hlen hlorpv jienv yie nyei dorn mingh an jienv ninh nyei ga'hlen, aengx zorqv ninh nyei gu'nguaaz-daic an jienv yie nyei ga'hlen. 21Da'nyeic ndorm yie nyie daaih oix bun gu'nguaaz hopv nyorx, buatc gu'nguaaz daic mi'aqv. Lungh za'gengh njang, yie longx-longx nyei mangc, buatc maiv zeiz yie yungz nyei dorn.”
22Wuov dauh m'sieqv dorn gorngv, “Maiv zeiz lorqc. Nangh wuov dauh se yie nyei dorn. Daic wuov dauh se meih nyei.”
 Mv baac da'yietv dauh gorngv, “Maiv zeiz! Daic wuov dauh se meih nyei. Nangh wuov dauh se yie nyei.” Ninh mbuo ziouc yiem hungh diex nyei nza'hmien hnangv naaiv nor nzaeng.
23Hungh diex gorngv, “Yietc dauh gorngv, ‘Nangh naaiv dauh dorn se yie nyei. Daic wuov dauh se meih nyei.’ Wuov dauh gorngv, ‘Maiv zeiz! Daic wuov dauh se meih nyei. Nangh wuov dauh se yie nyei.’+”
24Hungh diex ziouc gorngv, “Zorqv zung nzuqc ndaauv daaih bun yie.” Mienh ziouc dorh nzuqc ndaauv daaih bun hungh diex. 25Hungh diex ziouc paaiv mienh, “Zorqv nangh naaiv dauh gu'nguaaz piqv zoux i maengx. Zorqv maengx bun naaiv dauh m'sieqv dorn, aengx zorqv maengx bun wuov dauh.”
26Nangh wuov dauh gu'nguaaz nyei maa weic ninh nyei gu'nguaaz hnyouv mun haic ziouc gorngv, “Yie nyei ziouv aah! Tov zorqv gu'nguaaz-nangh bun wuov dauh m'sieqv dorn maah! Maiv dungx daix ninh aqv!”
 Mv baac wuov dauh m'sieqv dorn gorngv, “Maiv dungx bun yie yaac maiv dungx bun ninh. Zorqv daaih piqv zoux i maengx.”
27Hungh diex gorngv, “Zorqv gu'nguaaz-nangh bun da'yietv dauh m'sieqv dorn. Maiv dungx daix. Dongh naaiv dauh zoux cien maa.”
28I^saa^laa^en nyei zuangx mienh haiz hungh diex hnangv naaiv nor dunx sic, ninh mbuo ziouc mbuoqc horngh haic, weic zuqc ninh mbuo buatc ninh maaih Tin-Hungh ceix bun nyei cong-mengh baengh fim nyei dunx sic.