34

Lòng nhân đức của Giô-si-a. – Người trừ sự thờ hình tượng, và sửa sang đền thờ

¹ Giô-si-a được tám tuổi khi người lên ngôi làm vua, và cai trị ba mươi mốt năm tại Giê-ru-sa-lem.⚓ ² Người làm điều thiện trước mặt Đức Giê-hô-va, và đi theo con đường của Đa-vít, tổ phụ người, không xây về bên hữu hay là bên tả.
³ Năm thứ tám đời người trị vì, khi người hãy còn trẻ tuổi, thì người khởi tìm kiếm Đức Chúa Trời của Đa-vít, tổ phụ người; năm thứ mười hai, người khởi dọn sạch Giu-đa và Giê-ru-sa-lem, trừ bỏ những nơi cao, thần A-sê-ra, tượng chạm và tượng đúc. ⁴ Trước mặt vua, người ta phá dỡ các bàn thờ Ba-anh, đánh đổ những trụ thờ mặt trời ở trên cao bàn thờ ấy; còn thần A-sê-ra, tượng chạm và tượng đúc, thì bẻ gãy, nghiền nát nó ra, rồi rải trên mồ mả của những kẻ đã cúng tế nó.⚓ ⁵ Người cũng thiêu hài cốt của những thầy tế lễ tại trên bàn thờ các thần ấy, và dọn sạch Giu-đa và Giê-ru-sa-lem.⚓ ⁶ Trong các thành của Ma-na-se, của Ép-ra-im, và của Si-mê-ôn, cho đến Nép-ta-li khắp chung quanh các nơi đổ nát, ⁷ người phá dỡ các bàn thờ và nghiền nát ra bụi những thần A-sê-ra, tượng chạm và tượng đúc, đánh đổ các trụ thờ mặt trời ở trong khắp xứ Y-sơ-ra-ên; rồi người trở về Giê-ru-sa-lem.
⁸ Năm thứ mười tám đời người trị vì, sau khi đã dọn sạch xứ và đền thờ rồi, thì người sai Sa-phan, con trai A-sa-lia, Ma-a-xê-gia, quan cai thành, và Giô-a, con trai Giô-a-cha, quan thái sử, đặng sửa sang đền của Giê-hô-va Đức Chúa Trời người. ⁹ Các người ấy đi đến cùng Hinh-kia, thầy tế lễ thượng phẩm, giao cho người tiền bạc đã đem vào đền Đức Chúa Trời, tức tiền bạc mà người Lê-vi, kẻ giữ cửa, đã nhận nơi tay người Ma-na-se, người Ép-ra-im, và nơi những kẻ còn sót lại trong Y-sơ-ra-ên, cùng nhận nơi cả Giu-đa, Bên-gia-min và những dân cư thành Giê-ru-sa-lem. ¹⁰ Chúng giao bạc ấy nơi tay những người coi sóc công việc của đền Đức Giê-hô-va; họ phát cho các thợ đặng tu bổ, sửa sang đền thờ: ¹¹ Tức giao cho thợ mộc, thợ xây đặng mua đá đẽo, cây gỗ để ráp nối, và làm sườn cho các nhà thuộc về đền mà các vua Giu-đa đã phá hủy. ¹² Các thợ ấy đều làm công việc cách thành tâm. Kẻ quản đốc các thợ ấy là Gia-hát và Ô-ba-đia, hai người Lê-vi thuộc về dòng Mê-ra-ri; Xa-cha-ri và Mê-su-lam về dòng Kê-hát, cùng mấy người Lê-vi khác, đánh nhạc khí giỏi. ¹³ Chúng cũng quản đốc kẻ khiêng gánh, và coi sóc những người làm đủ mọi thứ công việc; còn những ký lục, quan cai và kẻ canh cửa đều là người Lê-vi.

Tìm lại được sách luật pháp

¹⁴ Khi người ta đem bạc đã đem vào đền Đức Giê-hô-va ra, thì Hinh-kia, thầy tế lễ, tìm được cuốn sách luật pháp của Đức Giê-hô-va truyền lại bởi Môi-se. ¹⁵ Hinh-kia cất tiếng lên nói với thư ký Sa-phan rằng: Ta có tìm được cuốn sách luật pháp ở trong đền của Đức Giê-hô-va. Rồi Hinh-kia giao sách ấy cho Sa-phan. ¹⁶ Sa-phan đem sách đó cho vua; rồi người cũng tâu với vua rằng: Mọi việc giao nơi tay các tôi tớ vua thì họ đương làm. ¹⁷ Chúng đã lấy bạc tìm được trong đền Đức Giê-hô-va ra, và đã giao nơi tay các đốc công và những người làm công việc. ¹⁸ Thư ký Sa-phan lại tâu với vua rằng: Thầy tế lễ Hinh-kia có trao cho tôi một cuốn sách. Sa-phan bèn đọc tại trước mặt vua. ¹⁹ Xảy khi vua nghe các lời luật pháp rồi, thì xé áo mình. ²⁰ Vua truyền lịnh cho Hinh-kia, A-hi-cam, con trai của Sa-phan, Áp-đôn, con trai của Mi-ca, Sa-phan, thơ ký, và A-sa-gia, quan cận thần vua, mà rằng: ²¹ Hãy vì ta, vì các người Y-sơ-ra-ên và vì người Giu-đa còn sót lại, mà đi cầu vấn Đức Giê-hô-va về các lời phán của sách nầy đã tìm lại được; vì cơn giận của Đức Giê-hô-va đã giáng trên chúng ta thật lớn thay, bởi các tổ phụ ta không gìn giữ lời phán của Đức Giê-hô-va, và chẳng làm theo các điều đã chép trong sách nầy.

Nữ tiên tri Hun-đa

²² Hinh-kia và các kẻ vua sai đi đến Hun-đa, nữ tiên tri, vợ của Sa-lum, là người giữ áo lễ, con trai của Tô-cát, cháu Hát-ra; bà ở tại Giê-ru-sa-lem trong quận thứ nhì; chúng nói với bà theo các lời vua đã phán. ²³ Bà bèn nói với chúng rằng: Giê-hô-va Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên phán như vầy: Hãy nói cùng người đã sai các ngươi đến cùng ta rằng: ²⁴ Đức Giê-hô-va phán như vầy; nầy ta sẽ khiến các tai vạ giáng trên chỗ nầy và trên dân ở chỗ này, tức là các sự rủa sả chép trong sách mà người ta đã đọc trước mặt vua Giu-đa. ²⁵ Bởi vì chúng đã lìa bỏ ta, xông hương cho các tà thần, lấy các công việc tay chúng nó làm mà chọc giận ta; nên cơn thạnh nộ ta sẽ đổ ra trên chỗ nầy, không hề nguôi. ²⁶ Còn vua Giu-đa đã sai các ngươi đi cầu vấn Đức Giê-hô-va, các ngươi hãy nói cho người như vầy: Về các lời ngươi đã nghe, Giê-hô-va Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên có phán như vầy: ²⁷ Khi ngươi nghe lời ta phán nghịch cùng chỗ nầy, và nghịch cùng dân cư nó, thì ngươi có lòng mềm mại, hạ mình xuống trước mặt ta, xé áo ngươi, và khóc lóc tại trước mặt ta; bởi vậy cho nên ta cũng có nghe ngươi. ²⁸ Kìa, ta sẽ khiến ngươi về cùng tổ phụ ngươi, ngươi sẽ được chôn bình an, và mắt ngươi sẽ chẳng thấy các tai vạ ta toan giáng xuống trên chốn này cùng trên dân cư nó. Chúng bèn tâu lại cho vua những lời ấy.
²⁹ Vua bèn sai người nhóm các trưởng lão Giu-đa và Giê-ru-sa-lem. ³⁰ Đoạn, vua đi lên đền Đức Giê-hô-va, có hết thảy người Giu-đa, dân cư Giê-ru-sa-lem, những thầy tế lễ, người Lê-vi, và cả dân sự, từ nhỏ đến lớn, đều đi theo người; người đọc cho chúng nghe các lời của sách giao ước đã tìm được trong đền của Đức Giê-hô-va. ³¹ Vua đứng tại chỗ mình, lập giao ước trước mặt Đức Giê-hô-va, hứa đi theo Đức Giê-hô-va, hết lòng hết ý gìn giữ các điều răn, chứng cớ, và luật lệ của Ngài, đặng làm trọn lời giao ước đã chép trong sách ấy. ³² Người cũng khiến những người ở Giê-ru-sa-lem và Bên-gia-min ưng theo giao ước ấy. Vậy, dân cư Giê-ru-sa-lem đều làm theo giao ước của Đức Chúa Trời, là Đức Chúa Trời của tổ phụ họ. ³³ Giô-si-a cất hết thảy sự gớm ghiếc khỏi các xứ thuộc về dân Y-sơ-ra-ên, và buộc hết thảy những người ở xứ Y-sơ-ra-ên phải phục sự Giê-hô-va Đức Chúa Trời của họ. Trọn đời Giô-si-a, chúng hằng theo Giê-hô-va Đức Chúa Trời của tổ phụ họ, chẳng lìa bỏ Ngài.

34

Yu^ndaa Nyei Hungh, Yo^si^yaa

(Beiv mangc 2 Hungh Douh 22:1-2)

¹Yo^si^yaa faaux weic zoux hungh wuov zanc ninh duqv hietc hnyangx. Ninh yiem Ye^lu^saa^lem gunv faah ziepc yietv hnyangx.⚓ ²Ziux Ziouv mangc ninh zoux duqv horpc, yaac gan ninh nyei ong-taaix, Ndaawitv, nyei jauv yangh, maiv huin mbiaauc yaac maiv huin zaaix.

Yo^si^yaa Goiv Yienc Zaangc Nyei Jauv Longx Jienv Faaux

(Beiv mangc 2 Hungh Douh 23:4-20)

³Yo^si^yaa zoux hungh gunv hietc hnyangx wuov hnyangx, ninh corc lunx nyei ziangh hoc, ninh jiez gorn lorz ninh nyei ong-taaix, Ndaawitv, nyei Tin-Hungh. Ninh gunv ziepc nyeic hnyangx wuov hnyangx, ninh jiez gorn fioux Yu^ndaa caux Ye^lu^saa^lem. Ninh mietc nzengc yiem hlang zaangc zienh nyei dorngx, ⟨Aa^se^laa⟩ zienh nyeiz nyei fangx, zuqc daaih caux dox daaih nyei miuc-fangx. ⁴Zuangx mienh yiem ninh nyei nza'hmien caeqv waaic nzengc ⟨Aa^se^laa⟩ nyei ziec-dorngh, hngaqv njiec nzengc yiem wuov deix ziec-dorngh gu'nguaaic nyei buov hung dieh. Ninh mbuo zorqv ⟨Aa^se^laa⟩ nyei fangx caux zuqc daaih dox daaih nyei miuc-fangx mborqv muonc nzengc morc benx mbuonv hiaamx jienv fongc horc ziec bun wuov deix miuc-fangx nyei mienh nyei zouv. ⚓ ⁵Ninh yaac zorqv wuov deix zienh nyei sai mienh nyei mbungv an jienv ziec-dorngh buov, ziouc fioux Yu^ndaa caux Ye^lu^saa^lem.⚓ ⁶Ninh yiem Maa^natv^se, E^faa^im, Si^me^on, liemh mingh taux Napv^taa^li nyei norm-norm zingh caux huing gormx baaic waaic nyei dorngx. ⁷Ninh caeqv nzengc gormx I^saa^laa^en Deic-Bung nyei ziec-dorngh, mborqv muonc ⟨Aa^se^laa⟩ zienh nyeiz nyei fangx, zorqv miuc-fangx morc benx mbuonv yaac hngaqv yietc zungv buov hung dieh njiec nzengc. Nqa'haav ninh nzuonx Ye^lu^saa^lem.

Zorc Zaangc Ziouv Nyei Biauv

(Beiv mangc 2 Hungh Douh 22:3-7)

⁸Yo^si^yaa zoux hungh ziepc betv hnyangx wuov hnyangx, weic fioux nzengc deic-bung caux zaangc Tin-Hungh nyei biauv ninh paaiv Aa^saa^lai^yaa nyei dorn, Saafaan, caux gunv zingh nyei domh jien, Maa^aa^se^aa, caux Yo^aa^haatc nyei dorn, Yo^aa sou-biuv, mingh zorc Ziouv, ninh nyei Tin-Hungh, nyei biauv. ⁹Ninh mbuo ziouc mingh lorz Hin^ki^yaa domh sai mienh zorqv zuov gaengh nyei ⟨Lewi Mienh⟩ siou daaih nyei yietc zungv nyaanh jiu bun ninh. Naaiv deix nyaanh se yiem Maa^natv^se, E^faa^im, caux yietc zungv zengc njiec nyei I^saa^laa^en Mienh caux Yu^ndaa, Mben^yaa^min aengx caux Ye^lu^saa^lem nyei baeqc fingx siou daaih nyei nyaanh. ¹⁰Ninh mbuo aengx zorqv naaiv deix nyaanh jiu bun zorc zaangc Ziouv nyei biauv nyei gunv gong mienh. Naaiv deix gunv gong mienh jiu bun zorc biauv nyei gong-mienh zorc longx daaih hnangv loz wuov nor. ¹¹Ninh mbuo aengx jiu bun ndiangx-zaangc caux gomv biauv zaangc weic maaiz zuqc daaih nyei la'bieiv caux ndiangx zoux haengh, zoux ndiangx-laangh zorc dongh Yu^ndaa Hungh guangc bun ninh waaic nyei dorngx.
¹²Naaiv deix mienh ziepc zuoqv nyei zoux gong. Gunv gong mienh maaih Lewi Mienh, Me^laa^li nyei zeiv-fun, Yaa^haatc caux O^mbaa^ndi, caux Ko^haatv nyei zeiv-fun, Se^kaa^li^yaa caux Me^sun^laam. Maaih haih longc zoux nzung nyei jaa-sic nyei yietc zungv Lewi Mienh. ¹³Ninh mbuo gunv bienh ga'naaiv nyei gong-mienh caux gunv zoux nyungc-nyungc gong nyei mienh. Aengx maaih deix Lewi Mienh zoux sou-biuv caux jien caux zuov gaengh mienh.

Lorz Buatc Leiz-Latc Sou

(Beiv mangc 2 Hungh Douh 22:8-23:3)

¹⁴Ninh mbuo zorqv dongh dorh bieqc zaangc Ziouv nyei biauv nyei nyaanh cuotv wuov zanc, Hin^ki^yaa sai mienh lorz buatc Ziouv nyei Leiz-Latc Sou, dongh Tin-Hungh longc Mose jiu bun nyei sou. ¹⁵Hin^ki^yaa gorngv mbuox Saafaan sou-biuv, “Yie yiem zaangc Ziouv nyei biauv gu'nyuoz lorz buatc Leiz-Latc Sou.” Ninh ziouc jiu bun Saafaan mi'aqv.
¹⁶Saafaan ziouc dorh sou mingh bun hungh diex. Ninh aengx gorngv, “Hungh diex paaiv bun meih nyei bou zoux nyei gong yietc zungv zoux jienv aqv. ¹⁷Ninh mbuo zorqv yiem zaangc Ziouv nyei biauv nyei nyaanh dox cuotv nzengc jiu bun gunv gong mienh caux gong-mienh.” ¹⁸Saafaan sou-biuv aengx gorngv mbuox hungh diex, “Hin^ki^yaa sai mienh bun njunc sou yie.” Saafaan ziouc yiem hungh diex nyei nza'hmien doqc.
¹⁹Hungh diex haiz Leiz-Latc Sou nyei waac, ninh ziouc ⟨betv ninh nyei lui.⟩ ²⁰Ninh ziouc paaiv Hin^ki^yaa caux Saafaan nyei dorn, Aa^hi^kam, caux Mikaa nyei dorn, Apc^ndon, caux Saafaan sou-biuv caux hungh diex nyei bou, Aa^saax^yaa, ²¹“Mingh tengx yie yaac tengx zengc njiec nyei I^saa^laa^en caux Yu^ndaa Mienh naaic Ziouv taux lorz buatc naaiv njunc sou gu'nyuoz nyei waac. Ziouv za'gengh! qiex jiez haic mbuo, laaix mbuo nyei ong-taaix maiv ei jienv Ziouv nyei waac, se maiv ziux naaiv njunc sou fiev nyei yietc zungv waac.”
²²Hin^ki^yaa aengx caux hungh diex paaiv nyei wuov deix mienh ziouc mingh lorz dauh douc waac mienh m'sieqv dorn, mbuox heuc Hun^ndaa. Hun^ndaa yiem Ye^lu^saa^lem da'nyeic kang. Ninh zoux Hatc^laa nyei fun. Tokv^haatc nyei dorn, dongh goux hungh diex nyei lui-houx wuov dauh Sanlum nyei auv. Ninh mbuo naaic naaiv dauh m'sieqv dorn taux naaiv deix sic.
²³Hun^ndaa gorngv mbuox ninh mbuo, “Ziouv, I^saa^laa^en nyei Tin-Hungh, hnangv naaiv nor gorngv, ‘Oix zuqc mbuox paaiv meih mbuo daaih lorz yie wuov laanh mienh, ²⁴Ziouv, hnangv naaiv nor gorngv. “Yie oix bun naaiv norm dorngx caux naaiv norm dorngx nyei baeqc fingx zuqc zeqc naanc, dongh dorng jienv Yu^ndaa nyei hungh diex doqc naaiv njunc sou yietc zungv zioux nyei waac, ²⁵weic zuqc ninh mbuo guangc yie, buov hung bun nyiec nyei zienh. Ninh mbuo nyei buoz zoux nyei nyungc-nyungc cuoqv yie qiex jiez haic. Weic naaiv yie qiex jiez! haic naaiv norm dorngx. Yie nyei ga'qiex zungv maiv haih fiu.” ²⁶Oix zuqc mbuox Yu^ndaa nyei hungh, dongh paaiv meih mbuo daaih naaic Ziouv wuov dauh, “Ziouv, I^saa^laa^en nyei Tin-Hungh, hnangv naaiv nor gorngv taux meih muangx haiz nyei waac. ²⁷Weic zuqc meih haiz ninh gorngv naaiv norm dorngx caux naaiv norm dorngx nyei baeqc fingx wuov zanc, meih hnyouv mau, yiem Tin-Hungh nyei nza'hmien zatv ganh njiec, yaac weic zuqc meih zatv ganh njiec betv meih nyei lui-houx yaac dorng jienv yie nyiemv, yie ziouc muangx haiz meih. Naaiv se Ziouv gorngv nyei waac. ²⁸Yie oix bun meih guei seix,⚓ duqv baengh orn nyei zangx jienv meih nyei zouv. Meih nyei m'zing ziouc maiv buatc yie oix bun naaiv norm dorngx caux naaiv norm dorngx nyei mienh zuqc nyei yietc zungv zeqc naanc.”+’+”
Ninh mbuo ziouc dorh naaiv dauh m'sieqv dorn dau nyei waac nzuonx mingh mbuox hungh diex.

Yo^si^yaa Liepc Ngaengc Waac Oix Muangx Ziouv

(Beiv mangc 2 Hungh Douh 23:1-20)

²⁹Yo^si^yaa Hungh ziouc heuc yiem Yu^ndaa caux Ye^lu^saa^lem nyei yietc zungv mienh gox gapv zunv daaih. ³⁰Hungh diex caux Yu^ndaa nyei zuangx mienh caux Ye^lu^saa^lem nyei baeqc fingx, liemh sai mienh, Lewi Mienh, caux yietc zungv baeqc fingx, maiv gunv hlo faix, mingh taux zaangc Ziouv nyei biauv. Ninh ziouc zorqv yiem zaangc Ziouv nyei biauv lorz buatc wuov njunc Laengz Ngaengc Waac nyei sou doqc bun ninh mbuo muangx. ³¹Hungh diex souv jienv ninh nyei dorngx, dorng jienv Ziouv liepc ngaengc waac. Ninh laengz oix longc nzengc hnyouv, longc nzengc za'eix ei jienv Ziouv nyei leiz-latc caux lingc caux leiz yaac muangx fiev jienv naaiv njunc sou nyei yietc zungv ngaengc waac.
³²Nqa'haav ninh bun yiem Ye^lu^saa^lem caux Mben^yaa^min nyei zuangx mienh laengz ei jienv naaiv deix waac. Ye^lu^saa^lem nyei baeqc fingx ziux Tin-Hungh, se ninh mbuo nyei ong-taaix nyei Tin-Hungh, nyei ngaengc waac, hnangv naaiv nor zoux. ³³Yo^si^yaa zorqv yiem I^saa^laa^en Mienh nyei dorngx yietc zungv gamh nziev nyei miuc-fangx guangc, yaac bun yiem I^saa^laa^en gu'nyuoz nyei yietc zungv mienh fu-sux Ziouv, ninh mbuo nyei Tin-Hungh. Da'faanh Yo^si^yaa nyei seix zeiv, ninh mbuo gan jienv Ziouv, ninh mbuo nyei ong-taaix nyei Tin-Hungh.