1 Năm thứ ba đời Ô-sê, con trai Ê-la, vua Y-sơ-ra-ên, thì Ê-xê-chia, con trai A-cha, vua Giu-đa, lên làm vua. 2 Người được hai mươi lăm tuổi khi lên làm vua, và cai trị hai mươi chín năm tại Giê-ru-sa-lem. Mẹ người tên là A-bi, con gái của Xa-cha-ri. 3 Người làm điều thiện trước mặt Đức Giê-hô-va y như Đa-vít, tổ phụ người, đã làm. 4 Người phá hủy các nơi cao, đập bể những trụ thờ, đánh hạ các A-sê-ra, và bẻ gãy con rắn đồng mà Môi-se đã làm; bởi vì cho đến khi ấy dân Y-sơ-ra-ên xông hương cho nó. Người ta gọi hình rắn ấy là Nê-hu-tan⚓5 Ê-xê-chia nhờ cậy nơi Giê-hô-va Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên; nên trong các vua sau người, hoặc trong những vua trước người, chẳng có một ai giống như người. 6 Người tríu mến Đức Giê-hô-va, không xây bỏ Ngài, song gìn giữ các điều răn mà Đức Giê-hô-va đã truyền cho Môi-se. 7 Đức Giê-hô-va ở cùng người; hễ người đi làm sự gì, đều được thành tựu. Người dấy nghịch với vua A-si-ri, không phục vua ấy nữa. 8 Người hãm đánh xứ dân Phi-li-tin cho đến Ga-xa và địa hạt chung quanh thành, từ tháp vọng canh đến thành kiên cố. 9 Xảy ra năm thứ tư đời Ê-xê-chia, nhằm năm thứ bảy đời Ô-sê, con trai Ê-la, vua Y-sơ-ra-ên, thì Sanh-ma-na-sa, vua A-si-ri, đi lên đánh Sa-ma-ri và vây nó. 10 Cuối ba năm, người hãm lấy: ấy vậy nhằm năm thứ sáu đời Ê-xê-chia, năm thứ chín đời Ô-sê, vua Y-sơ-ra-ên, thì Sa-ma-ri bị chiếm lấy. 11 Vua A-si-ri đem dân Y-sơ-ra-ên qua A-si-ri, đặt tại Cha-la và trên bờ Cha-bo, sông xứ Gô-xan, cùng trong các thành của Mê-đi; 12 ấy vì chúng không có vâng theo lời phán của Giê-hô-va Đức Chúa Trời mình, nhưng bội giao ước Ngài, không khứng nghe, và chẳng làm theo các điều mà Môi-se, tôi tớ của Đức Giê-hô-va, đã truyền cho.
Sự dân A-si-ri loán vào
13 Năm thứ mười bốn đời Ê-xê-chia, San-chê-ríp, vua A-si-ri, đến đánh các thành kiên cố của Giu-đa và hãm lấy nó. 14 Ê-xê-chia, vua Giu-đa, sai sứ đến La-ki nói với vua A-si-ri rằng: Tôi phạm lỗi. Cầu vua lìa khỏi nước tôi; hễ vua đòi tôi điều gì, tôi sẽ chịu. Vua A-si-ri bắt Ê-xê-chia, vua Giu-đa, phải trả ba trăm ta-lâng bạc, và ba mươi ta-lâng vàng. 15 Ê-xê-chia nộp cho người các bạc ở trong đền Đức Giê-hô-va và trong kho tàng của cung vua. 16 Bấy giờ, Ê-xê-chia gỡ vàng của các cửa và cột đền thờ Đức Giê-hô-va mà chính mình người đã cẩn vào, rồi nộp hết cho vua A-si-ri. 17 Song, vua A-si-ri ở La-ki sai Tạt-tan, Ráp-sa-ri, và Ráp-sa-kê⚓, đem theo một đạo binh mạnh, đến Giê-ru-sa-lem đánh vua Ê-xê-chia. Chúng đi lên Giê-ru-sa-lem và dừng lại tại cống ao trên, ở bên đường ruộng thợ nện. 18 Đoạn, chúng xin nói chuyện với vua. Ê-li-a-kim, con trai Hinh-kia, quan cai đền, Sép-na, thơ ký, và Giô-a, con của A-sáp, quan thái sử, đều đi ra đến chúng. 19 Ráp-sa-kê nói cùng họ rằng: Ta xin các ngươi hãy nói với Ê-xê-chia rằng: Vua A-si-ri, là vua lớn, nói như vầy: Ngươi nhờ cậy ai dường ấy? 20 Ngươi có nói (chỉ những lời hư không đó thôi), mà rằng: Ta có mưu kế, sức mạnh đặng tranh chiến. Vậy, ngươi để lòng tin cậy nơi ai mà dấy loạn cùng ta? 21 Ta thấy rõ điều đó: Ngươi nhờ cậy nơi Ê-díp-tô, thật như nương vào cây sậy gãy; ví ai nương dựa nó, ắt nó sẽ đâm vào tay, xoi lủng ngang qua. Phàm ai nhờ cậy Pha-ra-ôn, vua Ê-díp-tô, thì đều bị như thế. 22 Có lẽ các ngươi sẽ nói với ta rằng: Chúng tôi nhờ cậy nơi Giê-hô-va Đức Chúa Trời của chúng tôi. Nhưng há chẳng phải các nơi cao và bàn thờ của Ngài mà Ê-xê-chia có phá hủy, truyền cho Giu-đa và Giê-ru-sa-lem rằng: Các ngươi khá thờ phượng Chúa tại Giê-ru-sa-lem ở trước bàn thờ nầy, chăng? 23 Thế thì, ngươi hãy đánh cuộc với chủ ta, là vua A-si-ri. Ta sẽ giao cho ngươi hai ngàn con ngựa, nếu ngươi tìm được quân kỵ để cỡi chúng nó. 24 Ấy chẳng đặng, thì ngươi làm sao đánh đuổi một quan tướng nhỏ hơn hết của chủ ta đặng? Ngươi cậy nơi Ê-díp-tô đặng kiếm xe và quân kỵ sao! 25 Há chẳng phải theo lịnh của Đức Giê-hô-va mà ta loán qua miền đây, đặng phá hủy nó sao? Đức Giê-hô-va thật có phán với ta rằng: Hãy đi lên đánh xứ nầy, và phá hủy nó. 26 Ê-li-a-kim, con trai Hinh-kia, Sép-na, và Giô-a, bèn nói với Ráp-sa-kê rằng: Hãy nói với các tôi tớ ông bằng tiếng Sy-ri⚓; vì chúng tôi hiểu thứ tiếng ấy. Chớ nói cùng chúng tôi bằng tiếng Giu-đa vào tai dân sự ở trên vách thành. 27 Ráp-sa-kê đáp lại với chúng rằng: Há có phải cùng chủ ngươi và ngươi mà chủ ta sai ta nói các lời nầy sao? Người há chẳng sai ta đến cùng những người đứng trên vách thành để họ với ngươi ăn phẩn mình và uống nước tiểu mình, sao? 28 Đoạn, Ráp-sa-kê đứng tại đó, cất tiếng la lớn lên bằng tiếng Giu-đa mà rằng: Hãy nghe lời vua A-si-ri, là vua lớn, nói. 29 Vua nói như vầy: Chớ để cho Ê-xê-chia lường gạt các ngươi, vì hắn không tài nào giải các ngươi khỏi tay ta. 30 Cũng chớ để người dỗ các ngươi tin cậy nơi Đức Giê-hô-va, mà rằng: Đức Giê-hô-va sẽ giải cứu chúng ta, và thành nầy sẽ chẳng sa vào tay của vua A-si-ri đâu. 31 Chớ nghe Ê-xê-chia, vì vua A-si-ri nói như vầy: Khá hòa với ta và đầu hàng ta; mỗi người trong các ngươi sẽ được ăn hoa quả của vườn nho và của cây vả mình, cùng uống nước giếng mình, 32 cho đến chừng ta tới dẫn các ngươi vào trong một xứ giống như xứ của các ngươi, tức là xứ có lúa và rượu, bánh và vườn nho, một xứ sanh dầu ô-li-ve và mật ong. Như thế các ngươi sẽ sống, và không chết đâu. Vậy, chớ nghe Ê-xê-chia, vì hắn gạt các ngươi khi nói rằng: Đức Giê-hô-va sẽ giải cứu chúng ta. 33 Những thần của các dân tộc khác há có giải cứu xứ mình khỏi tay vua A-si-ri chăng? 34 Thần của Ha-mát, và thần của Ạt-bát ở đâu? Thần của Sê-phạt-va-im, thần của Hê-na, và thần của Y-va ở đâu? Các thần đó có giải cứu Sa-ma-ri khỏi tay ta chăng? 35 Trong những thần của muôn nước, có thần nào đã giải cứu xứ họ khỏi tay ta chăng? Đức Giê-hô-va có thế giải cứu Giê-ru-sa-lem sao? 36 Nhưng dân sự làm thinh, không đáp lại một lời; vì vua có truyền lịnh rằng: Các ngươi chớ trả lời. 37 Ê-li-a-kim, con trai Hinh-kia, quan cai đền, thơ ký Sép-na, và quan thái sử Giô-a, con trai A-sáp, trở về Ê-xê-chia, quần áo xé rách, thuật cho người mọi lời của Ráp-sa-kê.
18
Hexekhiya ua vaajntxwv kaav Yuta
(2VKk. 29:1,2, 31:1)
1Xyoo peb kws Ela tug tub Hause‑a ua vaajntxwv kaav Yixayee tebchaws mas Aha tug tub Hexekhiya chiv ua vaajntxwv kaav Yuta tebchaws. 2Thaus nwg chiv kaav hov nwg noob nyoog muaj neeg nkaum tswb xyoos. Nwg nyob huv Yeluxalee kaav tau neeg nkaum cuaj xyoo. Nwg nam npe hu ua Anpi, kws yog Xekhaliya tug ntxhais. 3Vaajntxwv ua tej kws Yawmsaub pum tas zoo, ib yaam le nwg yawm koob Tavi tau ua lawd. 4Nwg rhuav tshem tej chaw sab kws teev daab pov tseg hab tsoo tej ncej daab hab ntuv tej ncej daab Asela pov tseg. Hab nwg tsoo tug naab tooj kws Mauxe ua ntawd tawg ua tej dwb daim, tsua qhov cov Yixayee pheej hlawv moov tshuaj tsw qaab rua tug naab hov lug txug thaus hov. Puab hu tug naab hov tas Nehuthaa.⚓5Nwg tso sab plhuav rua Yawmsaub kws yog Yixayee tug Vaajtswv. Vem le hov tej vaajntxwv kws kaav Yuta lug rua tom qaab hab tej vaajntxwv kws kaav ua nwg ntej, tsw muaj ib tug zoo thooj le nwg. 6Tsua qhov nwg tuav rawv Yawmsaub ruaj, nwg tsw tso qhov kws ua lawv le Yawmsaub qha tseg le, nwg tuav rawv tej lug nkaw kws Yawmsaub muab cob rua Mauxe. 7Hab Yawmsaub nrug nraim nwg, nwg tawm moog rua hovtwg nwg kuj ua tau tav zoo. Nwg faav xeeb rua Axilia tug vaajntxwv tsw yeem ua koom rua lawm. 8Nwg ntaus cov Filixatee moog txug ncua lub moos Kaxa hab tej moos ib ncig tsw has tej kws muaj chaw tsom faaj hab tej kws muaj ntsaa loog ruaj khov. 9Xyoo plaub kws Hexekhiya ua vaajntxwv kaav, yog xyoo xyaa kws Ela tug tub Hause‑a kaav Yixayee tebchaws mas Samanexaw kws yog Axilia tug vaajntxwv txawm tuaj ua rog rua lub nroog Xamali hab vej lub nroog ca. 10Vej tau peb xyoos mas txeeb tau lub nroog lawm. Xyoo rau kws Hexekhiya ua vaajntxwv kaav, yog xyoo cuaj kws Hause‑a ua vaajntxwv kaav Yixayee, lub nroog Xamali raug luas txeeb tau lawm. 11Axilia tug vaajntxwv kuav cov Yixayee moog rua huv Axilia tebchaws, coj moog nyob huv lub moos Halas hab ntawm ntug dej Hanpau kws yog tug dej huv lub moos Kauxaa, hab huv cov Mintia tej moos, 12vem yog puab tsw noog Yawmsaub kws yog puab tug Vaajtswv tej lug. Puab faav xeeb rua nwg tej lug cog tseg, yog txhua yaam kws Yawmsaub tug qhev Mauxe tau has ca lawd, puab tsw noog hab puab tsw ua lawv le ntawd.
Xenakhawli ua rog rua Yuta tebchaws
(2VKk. 32:1-19; Yxy. 36:1-22)
13Xyoo kaum plaub kws Hexekhiya ua vaajntxwv kaav mas Axilia tug vaajntxwv Xenakhawli tuaj ntaus Yuta txhua lub moos kws muaj ntsaa loog ruaj khov mas txeeb tau huvsw. 14Yuta tug vaajntxwv Hexekhiya tso tuabneeg moog has rua Axilia tug vaajntxwv huv lub moos Lakhi has tas, “Kuv tau ua txhum lawm, thov koj thim tub rog moog. Koj yuav nplua npaum twg los kuv yuav them.” Axilia tug vaajntxwv hu peb puas talaa nyaj hab peb caug talaa kub⚓ rua Yuta tug vaajntxwv Hexekhiya them. 15Mas Hexekhiya muab taag nrho tej nyaj kws nyob huv Yawmsaub lub tuam tsev hab tej kws nyob huv tej txhaab nyaj huv vaajntxwv tsev huvsw them rua nwg. 16Zag hov Hexekhiya tev tej kub kws luam ntawm tej txhwb qhov rooj hab tej puab rooj ntawm Yawmsaub lub tuam tsev kws Yuta tug vaajntxwv Hexekhiya muab luam rua lawd, muab cob rua Axilia tug vaajntxwv. 17Axilia tug vaajntxwv khaiv Thathaa hab Laxali hab Lasakhe⚓ coj ib paab tub rog coob tawm ntawm lub moos Lakhi tuaj moog rua ntawm vaajntxwv Hexekhiya huv Yeluxalee. Puab tuaj moog rua Yeluxalee. Thaus puab tuaj txug puab lug sawv ntawm tug cav dej kws tso dej tawm ntawm lub paag saab peg lug, yog ntawm txujkev kws moog rua daim teb Ntxhua Xuv. 18Thaus puab hu vaajntxwv, Hikhiya tug tub Eliyakhi kws yog tug saib vaajntxwv lub tsev hab Sena kws yog tug tub sau ntawv hab Axas tug tub Yau‑av kws yog tug kws sau ntaub ntawv keeb kwm tuaj cuag puab. 19Mas Lasakhe has rua puab tas, “Ca le has rua Hexekhiya tas, ‘Tug fuabtais luj kws yog Axilia tug vaajntxwv has tas, Koj tso sab rua daabtsw le kod? 20Koj xaav tas mej tej nyuas lug sablaaj xwb yog daim phaj hab fwjchim kws ua tau rog nua lov? Nwgnuav koj vaam khom leejtwg es koj txhad faav xeeb rua kuv? 21Koj swm xaav saib, nwgnuav koj vaam khom Iyi kws yog tug paas nreg lojkov kws luv lawm, yog leejtwg nreg yuav chob nwg txhais teg. Iyi tug vaajntxwv Falau zoo yaam nkaus le hov rua txhua tug kws vaam khom nwg. 22Tassws yog koj has rua kuv tas, “Peb tso sab rua Yawmsaub kws yog peb tug Vaajtswv,” mas tug Vaajtswv hov puas yog tug kws Hexekhiya muab tej chaw sab kws pe hawm nwg hab nwg tej thaaj xyeem rhuav pov tseg, hab has rua Yuta hab Yeluxalee tas, “Mej yuav tsum pe Vaajtswv ntawm lub thaaj nuav huv Yeluxalee xwb?” 23Ca le tuaj nrug kuv tug tswv kws yog Axilia tug vaajntxwv cog lug tseg. Kuv yuav muab ob txheeb tug neeg rua koj yog tas koj nrhav tau tuabneeg caij cov neeg hov. 24Koj yuav ua le caag lawv tau kuv tug tswv le ib tug thawj rog kws miv dhau tej rua thaus koj tseed vaam khom Iyi hab puab tej tsheb ua rog hab tej tub rog caij neeg? 25Tsw yog le ntawd xwb, qhov kws kuv tuaj ntaus lub chaw nuav ua kuas puam tsuaj tsw yog Yawmsaub nrug nraim lov? Yawmsaub has rua kuv tas, Ca le moog ntaus lub tebchaws nuav hab ua kuas puam tsuaj.’ ” 26Mas Hikhiya tug tub Eliyakhi hab Sena hab Yau‑av has rua Lasakhe tas, “Thov koj has ua lug Alaa rua peb kws yog koj le tub qhe, peb yeej paub tej lug hov. Thov tsw xob has ua lug Yuta rua cov tuabneeg kws nyob sau tej ntsaa loog tau nov.” 27Tassws Lasakhe has tas, “Tsw yog kuv tug vaajntxwv khaiv kuv tuaj has tej lug nuav rua mej hab mej tug vaajntxwv xwb. Yeej yog has rua cov kws nyob sau tej ntsaa loog kws puab tub yuav noj puab tej quav hab haus puab tej zwg hab ntaag.” 28Mas Lasakhe sawv ntsug qw ua lug Yuta nrov nrov has tas, “Ca le noog tug fuabtais luj kws yog Axilia tug vaajntxwv tej lug. 29Vaajntxwv has le nuav tas, ‘Tsw xob ca Hexekhiya daag ntxag mej, vem nwg tsw muaj peevxwm paab tau mej dim huv kuv txhais teg. 30Tsw xob ca Hexekhiya ua rua mej vaam khom Yawmsaub rua tej lug kws has tas, “Yawmsaub yuav paab peb dim tag tag le, lub nroog nuav yuav tsw poob rua huv Axilia tug vaajntxwv txhais teg.” 31Tsw xob noog Hexekhiya has.’ Axilia tug vaajntxwv has le nuav tas, ‘Ca le nrug kuv sws raug zoo hab tawm tuaj cuag kuv, mas mej txhua tug nyag yuav tau noj nyag tej txwv maab txwv cua hab txhua tug nyag yuav tau haus nyag tej qhov dej, 32moog txug thaus kuv rov tuaj coj mej moog rua lub tebchaws kws zoo ib yaam le mej lub, yog lub tebchaws kws muaj qoob loos hab cawv txwv maab, yog lub tebchaws kws muaj mov noj hab vaaj txwv maab, muaj txwv ntoo aulib hab muaj zwb ntaab sub mej txhad muaj txujsa nyob txhad tsw tuag. Hab tsw xob noog Hexekhiya tej lug kws nwg yuav coj mej moog yuam kev has tas, “Yawmsaub yuav cawm peb dim.” 33Puas muaj ib tug daab twg huv ib tsoom tebchaws kws paab tau nwg lub tebchaws dim huv Axilia tug vaajntxwv txhais teg? 34Lub moos Hama hab lub moos Apa tej daab dua twg taag lawm? Lub moos Xefava‑i, lub moos Hena hab lub moos Iva tej daab dua twg lawm? Tej daab hov paab tau Xamali dim huv kuv txhais teg hab lov? 35Ib tsoom tebchaws tej daab huvsw tsw muaj ib tug daab twg kws paab tau nwg lub tebchaws dim huv kuv txhais teg, mas Yawmsaub yuav cawm Yeluxalee dim huv kuv txhais teg hab lov?’ ” 36Tassws puab ntsag tuabywv tsw teb ib lus le tsua qhov vaajntxwv Hexekhiya tub qha has tas, “Tsw xob teb ib lus le.” 37Hikhiya tug tub Eliyakhi kws yog tug saib vaajntxwv lub tsev hab Sena kws yog tug tub sau ntawv hab Axas tug tub Yau‑av kws yog tug kws sau ntawv keeb kwm, rov lug cuag Hexekhiya ua rwg tsho nduag taag, hab qha Lasakhe tej lug rua vaajntxwv.