22

¹ Danh tiếng tốt còn hơn tiền của nhiều;
Và ơn nghĩa quí hơn bạc và vàng.
² Kẻ giàu và người nghèo đều gặp nhau;
Đức Giê-hô-va đã dựng nên cả hai.
³ Người khôn ngoan thấy điều tai vạ, và ẩn mình;
Nhưng kẻ ngu muội cứ đi luôn, và mắc phải vạ.
⁴ Phần thưởng của sự khiêm nhượng và sự kính sợ Đức Giê-hô-va,
Ấy là sự giàu có, sự tôn trọng, và mạng sống.
⁵ Trong đường kẻ gian tà có gai chông và cái bẫy;
Ai gìn giữ linh hồn mình sẽ cách xa nó.
⁶ Hãy dạy cho trẻ thơ con đường nó phải theo;
Dầu khi nó trở về già, cũng không hề lìa khỏi đó.
⁷ Người giàu quản hạt kẻ nghèo;
Kẻ nào mượn là tôi tớ của kẻ cho mượn.
⁸ Kẻ nào gieo sự bất công sẽ gặt điều tai họa;
Và cây roi thạnh nộ nó sẽ bị gãy đi.
⁹ Người nào có mắt từ thiện sẽ được phước;
Vì người ban bánh mình cho kẻ nghèo khó.
¹⁰ Hãy đuổi kẻ nhạo báng ra, thì sự cãi lẫy cũng sẽ đi;
Điều tranh cạnh và sự sỉ nhục sẽ hết.
¹¹ Ai ái mộ lòng thánh sạch,
Và có duyên nơi môi miệng mình, sẽ được vua làm bạn nghĩa.
¹² Mắt của Đức Giê-hô-va coi giữ người có tri thức;
Nhưng Ngài đánh đổ lời kẻ gian tà.
¹³ Kẻ biếng nhác nói: Có con sư tử ở ngoài đó;
Tôi sẽ bị giết tại giữa đường.
¹⁴ Miệng của dâm phụ vốn là một cái hố sâu;
Ai bị Đức Giê-hô-va giận sẽ sa ngã vào đó.
¹⁵ Sự ngu dại vốn buộc vào lòng con trẻ;
Song roi răn phạt sẽ làm cho sự ấy lìa xa nó.
¹⁶ Người nào hà hiếp kẻ nghèo ắt sẽ làm cho nó giàu có;
Và ai cho kẻ giàu có chỉ làm cho người sa vào sự thiếu thốn.

¹⁷ Hãy lắng tai nghe lời kẻ khôn ngoan,
Khá chuyên lòng con về sự tri thức ta.
¹⁸ Vì nếu con gìn giữ nó trong lòng con,
Lập nó ở chung nhau trên môi miệng con, thì ấy thật một sự tốt đẹp.
¹⁹ Ngày nay ta đã dạy cho con hiểu biết các điều đó,
Để con có lòng tin cậy Đức Giê-hô-va.
²⁰ Ta há chẳng có chép cho con
Những điều tốt về mưu luận và về tri thức sao,
²¹ Để làm cho con biết sự quả quyết của lời chân lý,
Hầu cho con lấy lời thật mà đáp lại với những người sai con?

²² Chớ bóc lột kẻ nghèo, bởi vì họ nghèo,
Cũng đừng hà hiếp người khốn khổ nơi cửa thành;
²³ Vì Đức Giê-hô-va sẽ binh vực duyên cớ của họ,
Và đoạt lấy sự sống của kẻ có cướp lột họ.
²⁴ Chớ làm bạn với người hay giận;
Chớ giao tế cùng kẻ cường bạo,
²⁵ E con tập theo đường lối nó,
Và linh hồn con bị bẫy hãm hại chăng.
²⁶ Chớ đồng bọn cùng những kẻ giao tay nhau,
Hoặc cùng kẻ bảo lãnh nợ:
²⁷ Nếu con không có gì trả,
Cớ sao con muốn chúng đoạt lấy cái giường con đi?
²⁸ Chớ dời đi các mộc giới cũ,
Mà tổ phụ con đã dựng.
²⁹ Con có thấy người nào siêng năng trong công việc mình chăng?
Người ấy hẳn sẽ đứng ở trước mặt các vua, chớ chẳng phải ở trước mặt người hèn hạ đâu.

22

¹Danh tiếng tốt quí hơn tiền của.
Uy tín quí hơn vàng bạc.
²Kẻ giàu và người nghèo đều giống nhau ở chỗ nầy:
CHÚA dựng nên cả hai.
³Người khôn thấy trước nguy hiểm và tránh né,
kẻ khờ dại cứ đâm đầu vào rồi gặp rắc rối.
⁴Nếu con tôn kính CHÚA và khiêm tốn,
con sẽ được giàu có, vinh dự và sống lâu.
⁵Đời kẻ ác giống như lối đi đầy chông gai và bẫy dò.
Nhưng người thận trọng giữ mạng sống mình
và tránh những lối đi ấy.
⁶Hãy dạy dỗ con cái biết cách sống,
để khi về già nó cũng không lạc lối.
⁷Kẻ giàu quản trị người nghèo,
ai mắc nợ là tôi tớ của chủ nợ.
⁸Kẻ gieo điều ác sẽ gặp thảm họa.
Sự kiêu căng giận dữ của chúng sẽ không kéo dài.
⁹Người rộng rãi sẽ được phước,
vì họ biết san sẻ thức ăn với người nghèo khó.
¹⁰Hãy đuổi kẻ xấc láo đi,
thì những cuộc tranh biện sẽ ngưng,
và những cuộc cãi vã sẽ chấm dứt.
¹¹Ai ham thích tư tưởng trong sạch và lời nói thanh nhã
sẽ được làm bạn với vua.
¹²CHÚA canh giữ sự hiểu biết,
nhưng Ngài phá hỏng âm mưu của kẻ vô tín.
¹³Kẻ biếng nhác bảo, “Có con sư tử ngoài kia!
Tôi có thể bị nó xé xác ngoài phố!”
¹⁴Lời dụ dỗ của người vợ bất chính như bẫy sâu.
Những kẻ chọc giận CHÚA sẽ rơi vào đó.
¹⁵Trẻ con nào cũng dại dột,
nhưng nhờ sửa phạt mà chúng sẽ trở nên khôn ngoan⚓.
¹⁶Ai làm giàu do ngược đãi người nghèo,
hay do hối lộ kẻ giàu sẽ trở nên nghèo khó.

Những câu châm ngôn khác

¹⁷Hãy nghe thật kỹ lời người khôn nói;
hãy để ý lời ta dạy con.
¹⁸Nên ghi tạc những lời nầy trong trí con để lúc nào con cũng sẵn sàng dùng đến.
¹⁹Nay ta dạy con những điều ấy
để con đặt lòng tin cậy nơi CHÚA.
²⁰Ta đã viết ba mươi câu châm ngôn
và hiểu biết nầy cho con.⚓
²¹Ta dạy con những lời chân thật và đáng tin
để con có thể trả lời chân thật cho những ai hỏi con.

— 1 —

²²Đừng thấy kẻ nghèo mà hiếp đáp họ,
chớ nên lợi dụng họ nơi tòa án.
²³CHÚA sẽ bênh vực họ. Ngài nâng đỡ người nghèo khổ.
Ngài sẽ tước đoạt những kẻ nào tước đoạt họ.

— 2 —

²⁴Chớ nên làm bạn với người nóng tính,
hay kết thân với kẻ dễ nổi giận.
²⁵Nếu không con cũng sẽ giống chúng.
Rồi con sẽ mắc bẫy.

— 3 —

²⁶Chớ nên bảo lãnh cho ai,
hay bảo đảm nợ của kẻ khác.
²⁷Vì nếu con không trả nổi,
thì cho đến cái giường con nằm cũng bị lấy đi.

— 4 —

²⁸Chớ dời lằn ranh cũ,
vì đó là ranh do tổ tiên con dựng lên.

— 5 —

²⁹Con có thấy người khéo tay trong việc mình làm không?
Họ sẽ làm việc cho vua chứ không phải cho người thường đâu.