22

¹ Danh tiếng tốt còn hơn tiền của nhiều;
Và ơn nghĩa quí hơn bạc và vàng.
² Kẻ giàu và người nghèo đều gặp nhau;
Đức Giê-hô-va đã dựng nên cả hai.
³ Người khôn ngoan thấy điều tai vạ, và ẩn mình;
Nhưng kẻ ngu muội cứ đi luôn, và mắc phải vạ.
⁴ Phần thưởng của sự khiêm nhượng và sự kính sợ Đức Giê-hô-va,
Ấy là sự giàu có, sự tôn trọng, và mạng sống.
⁵ Trong đường kẻ gian tà có gai chông và cái bẫy;
Ai gìn giữ linh hồn mình sẽ cách xa nó.
⁶ Hãy dạy cho trẻ thơ con đường nó phải theo;
Dầu khi nó trở về già, cũng không hề lìa khỏi đó.
⁷ Người giàu quản hạt kẻ nghèo;
Kẻ nào mượn là tôi tớ của kẻ cho mượn.
⁸ Kẻ nào gieo sự bất công sẽ gặt điều tai họa;
Và cây roi thạnh nộ nó sẽ bị gãy đi.
⁹ Người nào có mắt từ thiện sẽ được phước;
Vì người ban bánh mình cho kẻ nghèo khó.
¹⁰ Hãy đuổi kẻ nhạo báng ra, thì sự cãi lẫy cũng sẽ đi;
Điều tranh cạnh và sự sỉ nhục sẽ hết.
¹¹ Ai ái mộ lòng thánh sạch,
Và có duyên nơi môi miệng mình, sẽ được vua làm bạn nghĩa.
¹² Mắt của Đức Giê-hô-va coi giữ người có tri thức;
Nhưng Ngài đánh đổ lời kẻ gian tà.
¹³ Kẻ biếng nhác nói: Có con sư tử ở ngoài đó;
Tôi sẽ bị giết tại giữa đường.
¹⁴ Miệng của dâm phụ vốn là một cái hố sâu;
Ai bị Đức Giê-hô-va giận sẽ sa ngã vào đó.
¹⁵ Sự ngu dại vốn buộc vào lòng con trẻ;
Song roi răn phạt sẽ làm cho sự ấy lìa xa nó.
¹⁶ Người nào hà hiếp kẻ nghèo ắt sẽ làm cho nó giàu có;
Và ai cho kẻ giàu có chỉ làm cho người sa vào sự thiếu thốn.

¹⁷ Hãy lắng tai nghe lời kẻ khôn ngoan,
Khá chuyên lòng con về sự tri thức ta.
¹⁸ Vì nếu con gìn giữ nó trong lòng con,
Lập nó ở chung nhau trên môi miệng con, thì ấy thật một sự tốt đẹp.
¹⁹ Ngày nay ta đã dạy cho con hiểu biết các điều đó,
Để con có lòng tin cậy Đức Giê-hô-va.
²⁰ Ta há chẳng có chép cho con
Những điều tốt về mưu luận và về tri thức sao,
²¹ Để làm cho con biết sự quả quyết của lời chân lý,
Hầu cho con lấy lời thật mà đáp lại với những người sai con?

²² Chớ bóc lột kẻ nghèo, bởi vì họ nghèo,
Cũng đừng hà hiếp người khốn khổ nơi cửa thành;
²³ Vì Đức Giê-hô-va sẽ binh vực duyên cớ của họ,
Và đoạt lấy sự sống của kẻ có cướp lột họ.
²⁴ Chớ làm bạn với người hay giận;
Chớ giao tế cùng kẻ cường bạo,
²⁵ E con tập theo đường lối nó,
Và linh hồn con bị bẫy hãm hại chăng.
²⁶ Chớ đồng bọn cùng những kẻ giao tay nhau,
Hoặc cùng kẻ bảo lãnh nợ:
²⁷ Nếu con không có gì trả,
Cớ sao con muốn chúng đoạt lấy cái giường con đi?
²⁸ Chớ dời đi các mộc giới cũ,
Mà tổ phụ con đã dựng.
²⁹ Con có thấy người nào siêng năng trong công việc mình chăng?
Người ấy hẳn sẽ đứng ở trước mặt các vua, chớ chẳng phải ở trước mặt người hèn hạ đâu.

22

¹Danh thơm tiếng tốt hơn giàu có,
Kẻ mến người yêu vượt bạc vàng.
²Thượng Đế tạo nên người nghèo lẫn kẻ giàu,
Dưới mắt Ngài, họ chẳng khác gì nhau.
³Người khôn tránh né nguy nan,
Kẻ dại đâm đầu hướng tới họa tai.
⁴Ai kính sợ Thượng Đế và khiêm nhường,
Được hưởng danh dự, công lý và trường thọ.
⁵Bẫy cài gai chăng đường kẻ gian tà,
Nếu quý hồn mình con phải tránh xa.
⁶Dạy trẻ thơ nẻo chính đường ngay,
Dù đến già, nó chẳng đổi thay.
⁷Giàu cai trị nghèo,
Người vay làm nô lệ cho kẻ cho vay.
⁸Người gieo bất công sẽ gặt tai họa,
Bạo quyền⚓ nó thật chóng qua,
⁹Ai rộng lòng nuôi dưỡng người cơ cực,
Sẽ luôn luôn hưởng được nhiều phúc đức.
¹⁰Đuổi kẻ kiêu cường đi, xung đột sẽ dứt.
Cũng không còn những tiếng cãi cọ xấu xa.
¹¹Lòng trong sạch, môi thanh nhã,
Đức tánh ấy, làm bạn của vua.
¹²Thượng Đế bảo vệ người thông sáng,
Kẻ dối gian bị Chúa tảo trừ.
¹³Kẻ lười nói: 'Nếu đi làm,
Biết đâu sư tử vồ ta dọc đường.'
¹⁴Miệng dâm phụ là cái hố sâu,
Chôn vùi kẻ nào Chúa nguyền rủa.
¹⁵Nghiêm trị, giáo hóa thiếu nhi,
Giải thoát lòng chúng khỏi điều dại si.
¹⁶Làm giàu bằng cách bóc lột người nghèo hay bằng hối lộ,
Đều đưa đến túng thiếu cơ hàn.
¹⁷Con lắng tai nghe lời khôn sáng,
Mở lòng con đón nhận tri thức ta.
¹⁸Con sẽ vui thích khi giữ nó trong lòng,
Tập trung nó nơi môi.
¹⁹Để con đặt hết niềm tin vào Thượng Đế,
Đây là điều ta dạy con hôm nay.
²⁰Trước đây ta đã viết đến lần thứ ba
Trình bày lời khuyên dạy và tri thức,
²¹Để con tiếp nhận lời chân thật
Và đem lời đó về cho người sai phái con.
²²Đừng bóc lột kẻ nghèo vì nó túng quẩn.
Cũng đừng áp bức người khốn khổ chốn công môn,
²³Vì Thượng Đế sẽ đứng ra bênh vực
Và diệt trừ kẻ ức hiếp họ.
²⁴Thấy ai giận con đừng phụ họa,
Thấy người nổi nóng con đừng tiếp tay.
²⁵Để con khỏi học tính nóng nảy
Làm hại cho linh hồn con.
^26,27Hễ không tiền, đừng bảo lãnh cho ai,
Vì chủ nợ sẽ xiếc cả đến cái giường của con.
²⁸Chớ dời ranh giới cũ do tiền nhân thiết lập.
²⁹Người cần mẫn làm việc
Sẽ đứng trước các vua.