22

¹ Danh tiếng tốt còn hơn tiền của nhiều;
Và ơn nghĩa quí hơn bạc và vàng.
² Kẻ giàu và người nghèo đều gặp nhau;
Đức Giê-hô-va đã dựng nên cả hai.
³ Người khôn ngoan thấy điều tai vạ, và ẩn mình;
Nhưng kẻ ngu muội cứ đi luôn, và mắc phải vạ.
⁴ Phần thưởng của sự khiêm nhượng và sự kính sợ Đức Giê-hô-va,
Ấy là sự giàu có, sự tôn trọng, và mạng sống.
⁵ Trong đường kẻ gian tà có gai chông và cái bẫy;
Ai gìn giữ linh hồn mình sẽ cách xa nó.
⁶ Hãy dạy cho trẻ thơ con đường nó phải theo;
Dầu khi nó trở về già, cũng không hề lìa khỏi đó.
⁷ Người giàu quản hạt kẻ nghèo;
Kẻ nào mượn là tôi tớ của kẻ cho mượn.
⁸ Kẻ nào gieo sự bất công sẽ gặt điều tai họa;
Và cây roi thạnh nộ nó sẽ bị gãy đi.
⁹ Người nào có mắt từ thiện sẽ được phước;
Vì người ban bánh mình cho kẻ nghèo khó.
¹⁰ Hãy đuổi kẻ nhạo báng ra, thì sự cãi lẫy cũng sẽ đi;
Điều tranh cạnh và sự sỉ nhục sẽ hết.
¹¹ Ai ái mộ lòng thánh sạch,
Và có duyên nơi môi miệng mình, sẽ được vua làm bạn nghĩa.
¹² Mắt của Đức Giê-hô-va coi giữ người có tri thức;
Nhưng Ngài đánh đổ lời kẻ gian tà.
¹³ Kẻ biếng nhác nói: Có con sư tử ở ngoài đó;
Tôi sẽ bị giết tại giữa đường.
¹⁴ Miệng của dâm phụ vốn là một cái hố sâu;
Ai bị Đức Giê-hô-va giận sẽ sa ngã vào đó.
¹⁵ Sự ngu dại vốn buộc vào lòng con trẻ;
Song roi răn phạt sẽ làm cho sự ấy lìa xa nó.
¹⁶ Người nào hà hiếp kẻ nghèo ắt sẽ làm cho nó giàu có;
Và ai cho kẻ giàu có chỉ làm cho người sa vào sự thiếu thốn.

¹⁷ Hãy lắng tai nghe lời kẻ khôn ngoan,
Khá chuyên lòng con về sự tri thức ta.
¹⁸ Vì nếu con gìn giữ nó trong lòng con,
Lập nó ở chung nhau trên môi miệng con, thì ấy thật một sự tốt đẹp.
¹⁹ Ngày nay ta đã dạy cho con hiểu biết các điều đó,
Để con có lòng tin cậy Đức Giê-hô-va.
²⁰ Ta há chẳng có chép cho con
Những điều tốt về mưu luận và về tri thức sao,
²¹ Để làm cho con biết sự quả quyết của lời chân lý,
Hầu cho con lấy lời thật mà đáp lại với những người sai con?

²² Chớ bóc lột kẻ nghèo, bởi vì họ nghèo,
Cũng đừng hà hiếp người khốn khổ nơi cửa thành;
²³ Vì Đức Giê-hô-va sẽ binh vực duyên cớ của họ,
Và đoạt lấy sự sống của kẻ có cướp lột họ.
²⁴ Chớ làm bạn với người hay giận;
Chớ giao tế cùng kẻ cường bạo,
²⁵ E con tập theo đường lối nó,
Và linh hồn con bị bẫy hãm hại chăng.
²⁶ Chớ đồng bọn cùng những kẻ giao tay nhau,
Hoặc cùng kẻ bảo lãnh nợ:
²⁷ Nếu con không có gì trả,
Cớ sao con muốn chúng đoạt lấy cái giường con đi?
²⁸ Chớ dời đi các mộc giới cũ,
Mà tổ phụ con đã dựng.
²⁹ Con có thấy người nào siêng năng trong công việc mình chăng?
Người ấy hẳn sẽ đứng ở trước mặt các vua, chớ chẳng phải ở trước mặt người hèn hạ đâu.

22

¹A good name is more desirable than great riches;
to be esteemed is better than silver or gold.

²Rich and poor have this in common:
The Lord is the Maker of them all.

³The prudent see danger and take refuge,
but the simple keep going and pay the penalty.

⁴Humility is the fear of the Lord;
its wages are riches and honor and life.

⁵In the paths of the wicked are snares and pitfalls,
but those who would preserve their life stay far from them.

⁶Start children off on the way they should go,
and even when they are old they will not turn from it.

⁷The rich rule over the poor,
and the borrower is slave to the lender.

⁸Whoever sows injustice reaps calamity,
and the rod they wield in fury will be broken.

⁹The generous will themselves be blessed,
for they share their food with the poor.

¹⁰Drive out the mocker, and out goes strife;
quarrels and insults are ended.

¹¹One who loves a pure heart and who speaks with grace
will have the king for a friend.

¹²The eyes of the Lord keep watch over knowledge,
but he frustrates the words of the unfaithful.

¹³The sluggard says, “There’s a lion outside!
I’ll be killed in the public square!”

¹⁴The mouth of an adulterous woman is a deep pit;
a man who is under the Lord’s wrath falls into it.

¹⁵Folly is bound up in the heart of a child,
but the rod of discipline will drive it far away.

¹⁶One who oppresses the poor to increase his wealth
and one who gives gifts to the rich—both come to poverty.

Thirty Sayings of the Wise

Saying 1

¹⁷Pay attention and turn your ear to the sayings of the wise;
apply your heart to what I teach,
¹⁸for it is pleasing when you keep them in your heart
and have all of them ready on your lips.
¹⁹So that your trust may be in the Lord,
I teach you today, even you.
²⁰Have I not written thirty sayings for you,
sayings of counsel and knowledge,
²¹teaching you to be honest and to speak the truth,
so that you bring back truthful reports
to those you serve?

Saying 2

²²Do not exploit the poor because they are poor
and do not crush the needy in court,
²³for the Lord will take up their case
and will exact life for life.

Saying 3

²⁴Do not make friends with a hot-tempered person,
do not associate with one easily angered,
²⁵or you may learn their ways
and get yourself ensnared.

Saying 4

²⁶Do not be one who shakes hands in pledge
or puts up security for debts;
²⁷if you lack the means to pay,
your very bed will be snatched from under you.

Saying 5

²⁸Do not move an ancient boundary stone
set up by your ancestors.

Saying 6

²⁹Do you see someone skilled in their work?
They will serve before kings;
they will not serve before officials of low rank.