13

Ba-na-ba và Sau-lơ được chọn

¹Tại hội thánh An-ti-ốt có các nhà tiên tri và giáo sư sau đây: Ba-na-ba, Xi-mê-ôn cũng gọi là Ni-gie, Lu-xi-u quê ở Xy-ren, Ma-na-en là người cùng lớn lên với vua Hê-rốt⚓ và Sau-lơ. ²Mọi người đều thờ kính Chúa và cữ ăn một thời gian. Lúc ấy Thánh Linh bảo họ, “Hãy để riêng Ba-na-ba và Sau-lơ cho công tác đặc biệt mà ta đã giao cho họ làm.”
³Vì thế sau khi cữ ăn và cầu nguyện thì họ đặt tay⚓ trên Ba-na-ba và Phao-lô rồi cử hai người đi.

Ba-na-ba và Sau-lơ ở đảo Chíp

⁴Ba-na-ba và Sau-lơ được Thánh Linh sai đi, đến thành Xê-lêu-xia. Từ đó họ đáp thuyền qua đảo Chíp. ⁵Đến Xa-la-mi họ rao giảng Tin Mừng của Thượng Đế trong các hội đường Do-thái. Giăng Mác cùng đi để giúp đỡ họ.
⁶Họ đi qua suốt đảo Ba-phô và gặp một thuật sĩ Do-thái tên Ba-Giê-xu. Hắn là một tiên tri giả ⁷lúc nào cũng ở cạnh Xẹt-gu Phao-lúc, quan tổng đốc và là người rất khôn ngoan. Ông mời Ba-na-ba và Sau-lơ đến vì ông muốn nghe lời Chúa. ⁸Nhưng Ê-ly-ma, tay thuật sĩ, nhất định chống đối. (Ê-ly-ma là tên Ba-Giê-xu trong tiếng Hi-lạp.) Hắn tìm cách ngăn cản không cho quan tổng đốc tin theo Chúa Giê-xu. ⁹Nhưng Sau-lơ, cũng gọi là Phao-lô, đầy dẫy Thánh Linh, nhìn thẳng vào Ê-ly-ma ¹⁰và quở, “Nầy con của ma quỉ! Anh chống nghịch điều lành! Anh đầy dẫy mưu mô xảo trá, lúc nào cũng tìm cách biến sự thật Chúa thành những điều dối gạt. ¹¹Giờ đây Chúa sẽ đụng đến anh, anh sẽ bị mù, không thấy gì cả trong một thời gian—đến nỗi không thấy được ánh sáng mặt trời nữa.”
Bỗng nhiên, Ê-ly-ma thấy mọi vật tối sầm lại, hắn mò mẫm chung quanh tìm người dắt tay mình. ¹²Quan tổng đốc thấy thế liền tin nhận Chúa vì ông sững sờ về sự dạy dỗ của Ngài.

Phao-lô và Ba-na-ba rời đảo Chíp

¹³Phao-lô và những bạn đồng hành đáp thuyền từ Ba-phô đến Bẹt-ga, thuộc miền Băm-phi-ly. Đến đó Giăng Mác bỏ họ và trở về lại Giê-ru-sa-lem. ¹⁴Họ tiếp tục cuộc hành trình từ Bẹt-ga đến An-ti-ốt, một thành phố miền Bi-xi-đi. Vào ngày Sa-bát họ vào hội đường ngồi. ¹⁵Sau khi người ta đọc xong luật Mô-se và các lời tiên tri thì các vị lãnh đạo hội đường hỏi Phao-lô và Ba-na-ba, “Nếu các ông có điều gì để khích lệ mọi người thì xin cứ nói đi.”
¹⁶Phao-lô đứng dậy, giơ tay lên nói, “Thưa các anh chị em Ít-ra-en và những người thờ kính Thượng Đế, xin nghe đây! ¹⁷Thượng Đế của Ít-ra-en đã chọn các tổ tiên chúng ta. Ngài khiến cho dân ta thành một dân lớn trong thời gian họ cư ngụ ở Ai-cập. Ngài đem họ ra khỏi nước ấy bằng quyền năng lớn lao của Ngài. ¹⁸Ngài chịu đựng họ suốt bốn mươi năm trong sa mạc. ¹⁹Thượng Đế tiêu diệt bảy dân tộc trong đất Ca-na-an rồi trao lãnh thổ ấy cho dân tộc của Ngài. ²⁰Các việc ấy diễn ra trong vòng bốn trăm năm mươi năm.
Sau đó, Thượng Đế cho họ các quan án cho đến đời nhà tiên tri Sa-mu-ên. ²¹Lúc dân chúng xin một vua, thì Ngài cho họ Sau-lơ, con của Kích. Sau-lơ thuộc chi tộc Bên-gia-min. Ông làm vua trong bốn mươi năm. ²²Sau khi phế bỏ ông, Thượng Đế chọn Đa-vít làm vua họ. Ngài nói về Đa-vít như sau, ‘Ta đã tìm được trong Đa-vít, con của Giê-xê, một mẫu người mà ta muốn. Người sẽ làm theo ý ta.’ ²³Thượng Đế đã đưa Chúa Giê-xu, một người thuộc dòng dõi Đa-vít, đến cho dân Ít-ra-en để làm Cứu Chúa của họ đúng như Ngài đã hứa. ²⁴Trước khi Chúa Giê-xu đến, Giăng giảng lễ báp-têm về sự ăn năn cho toàn dân Ít-ra-en. ²⁵Sau khi làm xong công tác, Giăng nói, ‘Các ông bà nghĩ tôi là ai? Tôi không phải là Chúa Cứu Thế. Ngài sẽ đến sau, còn tôi không xứng đáng cởi dép cho Ngài.’
²⁶Thưa các anh chị em là con cháu của gia đình Áp-ra-ham và những người không phải Do-thái đang thờ phụng Thượng Đế, xin nghe đây! Tin Mừng về sự cứu rỗi nầy đã đến với chúng ta. ²⁷Dân chúng Giê-ru-sa-lem và các nhà lãnh đạo không nhận biết Chúa Giê-xu là Cứu Chúa. Họ không hiểu lời các nhà tiên tri mà họ nghe đọc mỗi ngày Sa-bát. Nhưng khi họ kết tội Chúa Giê-xu, thì vô tình họ đã thực hiện các lời tiên tri. ²⁸Mặc dù họ không tìm được lý do chính đáng nào để xử tử Chúa Giê-xu nhưng vẫn đòi Phi-lát giết Ngài. ²⁹Khi đã thực hiện xong tất cả những gì Thánh Kinh viết thì họ đem xác Ngài xuống khỏi cây thập tự và chôn trong mộ. ³⁰Nhưng Thượng Đế đã khiến Ngài sống lại từ trong kẻ chết! ³¹Sau đó, những người đã từng theo Chúa Giê-xu từ Ga-li-lê đến Giê-ru-sa-lem nhìn thấy Chúa trong nhiều ngày. Hiện nay họ là những nhân chứng trước mặt dân chúng. ³²Chúng tôi thuật cho anh chị em Tin Mừng về lời mà Thượng Đế hứa cùng các tổ tiên chúng ta. ³³Thượng Đế đã làm thành lời hứa ấy cho chúng ta là con cái Ngài bằng cách khiến Chúa Giê-xu sống lại từ kẻ chết. Chúng ta đọc trong sách Thi thiên chương 2 như sau:
‘Ngươi là Con ta.
Ngày nay ta sinh ngươi.’ Thi thiên 2:7
³⁴Thượng Đế đã khiến Chúa Giê-xu sống lại từ kẻ chết, Ngài sẽ không trở lại mồ mả để thành tro bụi nữa. Ngài phán:
‘Ta sẽ cho ngươi những ân phúc thánh và vững chắc
mà ta đã hứa cùng Đa-vít.’ Ê-sai 55:3
³⁵Còn trong một chỗ khác, Thượng Đế phán:
‘Ngài không để Đấng Thánh của Ngài bị mục nát.’ Thi thiên 16:10
³⁶Trọn đời sống Đa-vít làm theo ý Chúa. Khi chết ông được chôn bên cạnh các tổ tiên, thân xác ông bị mục nát trong mồ mả. ³⁷Nhưng Đấng mà Thượng Đế khiến sống lại từ kẻ chết không bị mục nát trong mồ mả. ^38-39Thưa anh chị em, anh chị em phải hiểu điều chúng tôi nói: Anh chị em có thể được tha tội qua Chúa Giê-xu. Luật pháp Mô-se không thể giải thoát anh chị em khỏi tội. Nhưng hễ ai tin thì đều được giải thoát khỏi tội lỗi qua Chúa Giê-xu. ⁴⁰Phải cẩn thận! Đừng để những gì các nhà tiên tri đã cảnh cáo xảy đến cho mình:
⁴¹‘Hỡi dân hay nghi ngờ, hãy nghe đây!
Ngươi có thể sững sờ, rồi qua đời.
Trong đời ngươi, ta sẽ làm một việc
mà ngươi sẽ không chịu tin
dù cho có người thuật lại cho ngươi!’” Ha-ba-cúc 1:5
⁴²Lúc Phao-lô và Ba-na-ba rời hội đường thì dân chúng yêu cầu hai ông đến ngày Sa-bát sau giảng thêm cho họ nghe nữa. ⁴³Nhóm họp xong, nhiều người Do-thái và những người mới theo đạo Do-thái và thờ kính Thượng Đế, từ hội đường đi theo Phao-lô và Ba-na-ba. Hai người khuyên họ cứ vững tin nơi ân phúc của Thượng Đế.
⁴⁴Ngày Sa-bát sau, hầu hết dân chúng trong thành phố đều đến nghe lời Chúa. ⁴⁵Thấy dân chúng đến đông, những người Do-thái đâm ra đố kỵ, thốt lên những lời nhục mạ và cãi vã lại những điều Phao-lô nói. ⁴⁶Nhưng Phao-lô và Ba-na-ba nói rất mạnh dạn rằng, “Chúng tôi đã rao truyền lời của Thượng Đế cho các ông trước. Nhưng vì các ông không chịu nghe, tự cho mình không đáng nhận sự sống đời đời, cho nên chúng tôi mới quay sang các dân tộc khác. ⁴⁷Đó chính là điều Chúa dặn chúng tôi,
‘Ta đã đặt ngươi làm ánh sáng cho các dân;
ngươi sẽ chỉ cho mọi dân trên thế giới con đường cứu rỗi.’” Ê-sai 49:6
⁴⁸Những người không phải Do-thái nghe Phao-lô nói thế rất vui mừng và càng ham chuộng lời của Chúa. Những ai đã được lựa chọn để nhận sự sống đời đời đều tin lời ấy.
⁴⁹Lời Chúa được lan truyền ra khắp xứ. ⁵⁰Nhưng người Do-thái xúi giục một số các phụ nữ mộ đạo có uy tín và các giới lãnh đạo trong thành phố. Họ gây rối chống lại Phao-lô, Ba-na-ba và trục xuất hai người ra khỏi vùng ấy. ⁵¹Vì thế Phao-lô và Ba-na-ba phủi bụi khỏi chân⚓ mình rồi đi sang Y-cô-ni. ⁵²Còn các tín hữu hết sức vui mừng và đầy Thánh Linh.

13

Xa Xolau thiab Npananpa mus qhia

¹Pawg ntseeg hauv Athi‑au muaj xibhwb cev Vajtswv lus thiab xibhwb qhia, yog Npananpa thiab Xime‑oo uas hu ua Nikaw⚓ thiab Lukia uas yog neeg Khulene, thiab Mana‑ee uas nrog Helauj uas yog tus tswv xeev nyob loj hlob ua ke thiab Xolau. ²Thaum lawv tabtom pe hawm tus Tswv thiab yoo mov, Vaj Ntsuj Plig dawb huv hais tias, “Cia li muab Npananpa thiab Xolau cais los ua tej haujlwm uas kuv hu kom ob tug ua.” ³Thaum yoo mov thiab thov Vajtswv tag lawm lawv txawm tsa tes npuab saum Npananpa thiab Xolau thiab xa ob tug mus.

Npananpa thiab Xolau qhia hauv Xaipla

⁴Vaj Ntsuj Plig dawb huv txib ob tug mus, ob tug thiaj mus rau lub moos Xelukia thiab caij nkoj deg qhov ntawd mus rau lub koog povtxwv Xaipla. ⁵Thaum mus txog lub moos Xalami, ob tug txawm piav Vajtswv txojlus rau hauv cov Yudai tej tsev sablaj. Yauhas kuj nyob rawv pab ob tug thiab. ⁶Thaum lawv mus thoob plaws lub koog povtxwv lawm kuj los txog lub moos Pafau mas ntsib ib tug yawg Yudai uas ua khawv koob yees siv thiab yog ib tug cuav xibhwb cev lus, npe hu ua Npalayexu. ⁷Nws nrog Xawkia Paulau uas ua tus thawj kav Xaipla nyob. Tus thawj ntawd yog ib tug txawj ntse, nws txawm hu Npananpa thiab Xolau los cuag nws yuav mloog Vajtswv txojlus. ⁸Elima uas ua khawv koob yees siv (nws lub npe lub ntsiab yeej yog li ntawd) nws tawm tsam ob tug. Nws yooj xeeb ua kom tus thawj uas kav tebchaws ntawd txhob ntseeg. ⁹Tiamsis Xolau uas muaj dua ib lub npe hu ua Povlauj muaj Vaj Ntsuj Plig dawb huv puv npo txawm ntsia ntsoov Elima, ¹⁰thiab hais tias, “Koj yog Ntxwg Nyoog li tub, koj muaj kev dag ntxias thiab kev phem puv nkaus, koj ua tshawj chim rau txhua txojkev ncaj ncees. Koj yuav tsis tseg qhov uas muab tus Tswv txojkev ncaj ua kom nkhaus lov? ¹¹Saib mas, nimno tus Tswv txhais tes yuav rau txim rau koj, koj yuav dig muag tsis pom lub hnub mus ib ntus.” Tamsim ntawd txawm muaj ib yam zoo li huab los ua rau Elima qhov muag tsaus ntais tsis pom kev lawm nws thiaj xuas dub nrhiav neeg tuav nws tes mus. ¹²Thaum tus thawj kav tebchaws pom tej xwm txheej uas tshwm los ntawd nws kuj ntseeg, rau qhov nws phimhwj rau tej lus uas qhia txog tus Tswv.

Povlauj mus txog Athi‑au hauv lub xeev Pixidia

¹³Povlauj thiab cov uas nrog nws ua ke txawm caij nkoj ntawm lub moos Pafau mus txog lub moos Pawka hauv lub xeev Pafilia. Yauhas txawm ncaim lawv rov mus rau Yeluxalees lawm. ¹⁴Lawv txawm taug kev ntawm lub moos Pawka mus txog lub moos Athi‑au hauv lub xeev Pixidia. Mas hnub Xanpatau⚓ lawv mus zaum rau hauv lub tsev sablaj. ¹⁵Thaum nyeem Vajtswv txoj kevcai thiab tej lus uas cov xibhwb cev lus sau cia tag lawm, cov thawj saib xyuas lub tsev sablaj txawm tso neeg mus hais rau Povlauj lawv tias, “Cov kwvtij, yog nej muaj lus txhawb siab rau cov neeg no kuj hais tau.”
¹⁶Povlauj txawm sawv tsees tsa tes hais tias, “Nej haiv neeg Yixayee thiab nej cov uas paub ntshai Vajtswv, cia li mloog nawj. ¹⁷Haiv neeg Yixayee tus Vajtswv xaiv peb tej poj koob yawm txwv cia thiab pub lawv huaj vam coob rau thaum lawv ua qhua nyob hauv Iyi tebchaws, thiab tsa kiag nws txhais npab coj lawv tawm hauv lub tebchaws ntawd. ¹⁸Nws ua siab ntev thev lawv hauv tebchaws moj sab qhua kwvlam plaub caug xyoo. ¹⁹Thaum nws muab xya haiv neeg hauv Khana‑as tebchaws ua puam tsuaj tag lawm nws kuj muab lawv lub tebchaws ntawd pub ua qub txeeg qub teg rau peb tej poj koob yawm txwv, ²⁰lub sijhawm huvsi kwvlam plaub puas tsib caug xyoo. Dhau ntawd nws pub cov uas ua thawj rau lawv, mus txog thaum Xamuyee uas yog xibhwb cev Vajtswv lus. ²¹Thaum ntawd lawv thov kom muaj vajntxwv, Vajtswv thiaj li pub Khij tus tub Xa‑u uas yog xeem Npeeyamee ua vajntxwv kav lawv plaub caug xyoo. ²²Thaum muab Xa‑u hle lawm, Vajtswv tsa Davi ua vajntxwv kav lawv thiab ua timkhawv hais txog Davi tias, ‘Kuv tau nrhiav Yexi tus tub Davi, uas hum kuv siab. Nws yuav ua txhua yam raws li kuv lub siab xav.’⚓ ²³Vajtswv coj ib tug Cawmseej hauv tus Davi no caj ces los rau cov Yixayee, yog Yexus, raws li Vajtswv cog lus tseg lawd. ²⁴Ua ntej Yexus los, Yauhas twb tshaj tawm txog qhov uas ua kevcai raus dej uas qhia hais tias ntxeev dua siab tshiab rau ib tsoom Yixayee sawvdaws lawm. ²⁵Thiab thaum Yauhas ua haujlwm yuav tiav, nws hais tias, ‘Nej xav tias kuv yog leejtwg? Kuv tsis yog tus ntawd. Tiamsis muaj ib tug yuav ua kuv qab los, kuv twb tsis tsim nyog daws txoj hlua khau ntawm nws kotaw.’⚓
²⁶“Cov kwvtij, nej cov uas yog Aplahas caj ces thiab nej cov uas paub ntshai Vajtswv, txoj xov zoo hais txog kev dim no twb xa tuaj txog peb lawm. ²⁷Cov neeg uas nyob hauv Yeluxalees thiab lawv cov thawj tsis paub thiab tsis nkag siab cov xibhwb cev lus tej lus uas txhua hnub Xanpatau lawv nyeem, lawv thiaj teem txim rau Yexus kom tiav raws li tej lus ntawd. ²⁸Txawm yog tsis pom muaj kev txhaum txaus tuag los lawv kuj thov kom Philaj muab nws tua pov tseg. ²⁹Thaum lawv ua txhua yam tiav raws li sau txog nws lawm, lawv txawm muab nws lub cev tuag txo saum ntoo los thiab muab nws log rau hauv lub qhov ntxa. ³⁰Tiamsis Vajtswv tsa nws ciaj sawv hauv qhov tuag los. ³¹Ncua sijhawm ntau hnub Yexus los tshwm rau cov neeg uas nrog nws tuaj hauv lub xeev Kalilais tuaj rau Yeluxalees pom, mas nimno cov neeg ntawd ua timkhawv txog nws rau ib tsoom neeg. ³²Peb coj txoj xov zoo no qhia rau nej tias tej lus uas cog tseg rau peb tej poj koob yawm txwv ntawd ³³Vajtswv twb ua tiav li ntawd rau peb cov uas yog lawv li tub ki, yog qhov uas nws tsa Yexus ciaj sawv rov los. Kuj yog raws li tej lus sau cia rau hauv Ntawv Nkauj zaj ob hais tias,
“ ‘Koj yog kuv tus tub,
hnub no kuv yug tau koj lawm.’⚓
³⁴Qhov uas Vajtswv tsa nws ciaj hauv qhov tuag rov los tsis kheev nws lwj mus, Vajtswv kuj hais li no tias,
‘Kuv yuav pub tej lus cog tseg dawb huv ruaj khov
uas kuv cog rau Davi lawd rau nej.’⚓
³⁵Vim li ntawd Vajtswv kuj hais hauv lwm qhov tias,
‘Koj yuav tsis kheev
koj tus uas Dawb huv lwj kiag li.’⚓
³⁶Thaum Davi ua nws tes haujlwm raws li Vajtswv lub siab tag nws sim neej, nws kuj tuag⚓ mus thiab muab log nrog nws tej poj koob yawm txwv thiab nws kuj lwj lawm, ³⁷tiamsis tus uas Vajtswv tsa ciaj sawv rov los tsis lwj kiag li. ³⁸Vim li no, kwvtij 'e, cia li nkag siab tias vim muaj tus no thiaj muaj qhov uas tshaj tawm kev zam txim rau nej. ³⁹Thiab vim muaj tus no txhua tus uas ntseeg thiaj dim txhua yam uas Mauxe txoj kevcai cawm tsis tau. ⁴⁰Vim li no nej yuav tsum ceev faj tib zoo xwv tej lus uas cov xibhwb cev lus hais ntawd thiaj tsis raug nej.
⁴¹‘Nej cov uas thuam luag cia li tsa muag ntsia
thiab phimhwj thiab puam tsuaj,
rau qhov lub sijhawm uas nej nyob,
kuv tabtom yuav ua yam
uas yog muaj neeg hais rau nej ua ntej
los nej yuav tsis ntseeg.’ ”⚓
⁴²Thaum Povlauj thiab Npananpa tawm mus, cov neeg ntawd kuj thov kom ob tug rov hais tej lus ntawd rau lawv mloog rau hnub Xanpatau tom ntej. ⁴³Thaum kaw kev sablaj lawm cov Yudai thiab cov uas los coj Yudai kevcai nruj ntau leej txawm raws Povlauj thiab Npananpa qab mus. Ob tug thiaj hais rau lawv thiab txhawb lawv lub siab kom nyob rau hauv Vajtswv txojkev hlub mus li.
⁴⁴Thaum rov txog hnub Xanpatau yuav luag tag cov neeg hauv lub moos tuaj txoos ua ke mloog tus Tswv txojlus. ⁴⁵Thaum cov Yudai pom muaj neeg coob heev, lawv txawm khib heev, thiab cam tej lus uas Povlauj hais thiab hais lus saib tsis taus nws. ⁴⁶Povlauj thiab Npananpa muaj siab tuab hais tias, “Yuav tsum piav Vajtswv txojlus rau nej ua ntej. Tiamsis nej tsis lees yuav thiab txiav txim siab nej tus kheej tias tsis tsim nyog tau txojsia ib txhis tsis kawg, vim li no peb yuav tig mus rau lwm haiv neeg. ⁴⁷Rau qhov tus Tswv hais rau peb tias,
“ ‘Kuv tsa koj ua qhov kaj
ci mus rau lwm haiv neeg
kom koj thiaj tau coj txojkev dim
mus txog qab ntuj kawg.’ ”⚓
⁴⁸Thaum lwm haiv neeg hnov tej lus ntawd lawd lawv kuj zoo siab kawg thiab qhuas tus Tswv txojlus. Txhua tus uas twb xaiv cia kom tau txojsia ib txhis tsis kawg kuj los ntseeg. ⁴⁹Tus Tswv txojlus thiaj li nthuav thoob plaws tebchaws ntawd. ⁵⁰Tiamsis cov Yudai tshum cov pojniam muaj koob meej uas hwm Vajtswv nruj thiab cov txiv uas ua thawj hauv lub moos ntawd kom tsim txom Povlauj thiab Npananpa, thiab ntiab ob tug tawm hauv lawv li kav xyuam mus. ⁵¹Povlauj thiab Npananpa txawm nchos tej hmoov av uas lo ob tug kotaw tab meeg lawv ces txawm mus rau hauv lub moos Ikhauniyu lawm. ⁵²Cov thwjtim zoo siab xyiv fab heev thiab puv npo Vaj Ntsuj Plig dawb huv.