5

Bài giảng tại trên núi. – Các phước lành

(Lu 6:20-23)

1 Đức Chúa Jêsus xem thấy đoàn dân đông, bèn lên núi kia; khi Ngài đã ngồi, thì các môn đồ đến gần.
2 Ngài bèn mở miệng mà truyền dạy rằng:
3 Phước cho những kẻ có lòng khó khăn, vì nước thiên đàng là của những kẻ ấy!
4 Phước cho những kẻ than khóc, vì sẽ được yên ủi!
5 Phước cho những kẻ nhu mì, vì sẽ hưởng được đất!
6 Phước cho những kẻ đói khát sự công bình, vì sẽ được no đủ!
7 Phước cho những kẻ hay thương xót, vì sẽ được thương xót!
8 Phước cho những kẻ có lòng trong sạch, vì sẽ thấy Đức Chúa Trời!
9 Phước cho những kẻ làm cho người hòa thuận, vì sẽ được gọi là con Đức Chúa Trời!
10 Phước cho những kẻ chịu bắt bớ vì sự công bình, vì nước thiên đàng là của những kẻ ấy!
11 Khi nào vì cớ ta mà người ta mắng nhiếc, bắt bớ, và lấy mọi điều dữ nói vu cho các ngươi, thì các ngươi sẽ được phước. 12 Hãy vui vẻ, và nức lòng mừng rỡ, vì phần thưởng các ngươi ở trên trời sẽ lớn lắm; bởi vì người ta cũng từng bắt bớ các đấng tiên tri trước các ngươi như vậy.

Tỉ các môn đồ như muối và sự sáng

(Mac 9:50; Lu 14:34,35)

13 Các ngươi là muối của đất; song nếu mất mặn đi, thì sẽ lấy giống chi mà làm cho mặn lại? Muối ấy không dùng chi được nữa, chỉ phải quăng ra ngoài và bị người ta đạp dưới chân. 14 Các ngươi là sự sáng của thế gian; một cái thành ở trên núi thì không khi nào bị khuất được: 15 Cũng không ai thắp đèn mà để dưới cái thùng, song người ta để trên chân đèn, thì nó soi sáng mọi người ở trong nhà. 16 Sự sáng các ngươi hãy soi trước mặt người ta như vậy, đặng họ thấy những việc lành của các ngươi, và ngợi khen Cha các ngươi ở trên trời.

Luật pháp và lời tiên tri

17 Các ngươi đừng tưởng ta đến đặng phá luật pháp hay là lời tiên tri; ta đến, không phải để phá, song để làm cho trọn. 18 Vì ta nói thật cùng các ngươi, đương khi trời đất chưa qua đi, thì một chấm một nét trong luật pháp cũng không qua đi được cho đến khi mọi sự được trọn. 19 Vậy, ai hủy một điều cực nhỏ nào trong những điều răn nầy, và dạy người ta làm như vậy, thì sẽ bị xưng là cực nhỏ trong nước thiên đàng; còn như ai giữ những điều răn ấy, và dạy người ta nữa, thì sẽ được xưng là lớn trong nước thiên đàng. 20 Vì ta phán cho các ngươi rằng, nếu sự công bình của các ngươi chẳng trổi hơn sự công bình của các thầy thông giáo và người dòng Pha-ri-si, thì các ngươi chắc không vào nước thiên đàng.
21 Các ngươi có nghe lời phán cho người xưa rằng: Ngươi chớ giết ai; và rằng: Hễ ai giết người thì đáng bị tòa án xử đoán. 22 Song ta phán cho các ngươi: Hễ ai giận anh em mình thì đáng bị tòa án xử đoán; ai mắng anh em mình rằng: Ra-ca, thì đáng bị tòa công luận xử đoán; ai mắng anh em mình là đồ điên, thì đáng bị lửa địa ngục hành phạt. 23 Ấy vậy, nếu khi nào ngươi đem dâng của lễ nơi bàn thờ, mà nhớ lại anh em có điều gì nghịch cùng mình, 24 thì hãy để của lễ trước bàn thờ, trở về giảng hòa với anh em trước đã; rồi hãy đến dâng của lễ. 25 Khi ngươi đi đường với kẻ nghịch mình, phải lập tức hòa với họ, kẻo họ nộp ngươi cho quan án, quan án giao ngươi cho thầy đội, mà ngươi phải ở tù. 26 Quả thật, ta nói cùng ngươi, ngươi trả còn thiếu một đồng tiền, thì không ra khỏi tù được.
27 Các ngươi có nghe lời phán rằng: Ngươi chớ phạm tội tà dâm. 28 Song ta phán cho các ngươi biết: Hễ ai ngó đàn bà mà động tình tham muốn, thì trong lòng đã phạm tội tà dâm cùng người rồi. 29 Vậy nếu con mắt bên hữu xui cho ngươi phạm tội, thì hãy móc mà quăng nó cho xa ngươi đi; vì thà chịu một phần thân thể ngươi phải hư, còn hơn là cả thân thể bị ném vào địa ngục. 30 Lại nếu tay hữu xui cho ngươi phạm tội, thì hãy chặt mà liệng nó cho xa ngươi đi; vì thà chịu một phần thân thể ngươi phải hư, còn hơn là cả thân thể vào địa ngục.
31 Lại có nói rằng: Nếu người nào để vợ mình, thì hãy cho vợ cái tờ để. 32 Song ta phán cùng các ngươi: Nếu người nào để vợ mà không phải vì cớ ngoại tình, thì người ấy làm cho vợ mình ra người tà dâm; lại nếu người nào cưới đàn bà bị để, thì cũng phạm tội tà dâm.
33 Các ngươi còn có nghe lời phán cho người xưa rằng: Ngươi chớ thề dối, nhưng đối với Chúa, phải giữ vẹn lời thề mình. 34 Song ta phán cùng các ngươi rằng đừng thề chi hết: Đừng chỉ trời mà thề, vì là ngôi của Đức Chúa Trời; 35 đừng chỉ đất mà thề, vì là bệ chân của Đức Chúa Trời; đừng chỉ thành Giê-ru-sa-lem mà thề, vì là thành của Vua lớn. 36 Lại cũng đừng chỉ đầu ngươi mà thề, vì tự ngươi không thể làm cho một sợi tóc nên trắng hay là đen được. 37 Song ngươi phải nói rằng: Phải, phải; không, không. Còn điều người ta nói thêm đó, bởi nơi quỉ dữ mà ra.
38 Các ngươi có nghe lời phán rằng: Mắt đền mắt, răng đền răng. 39 Song ta bảo các ngươi, đừng chống cự kẻ dữ. Trái lại, nếu ai vả má bên hữu ngươi, hãy đưa má bên kia cho họ luôn; 40 nếu ai muốn kiện ngươi đặng lột cái áo vắn, hãy để họ lấy luôn cái áo dài nữa; 41 nếu ai muốn bắt ngươi đi một dặm đường, hãy đi hai dặm với họ. 42 Ai xin của ngươi, hãy cho, ai muốn mượn của ngươi, thì đừng trớ.
43 Các ngươi có nghe lời phán rằng: Hãy yêu người lân cận, và hãy ghét kẻ thù nghịch mình. 44 Song ta nói cùng các ngươi rằng: Hãy yêu kẻ thù nghịch, và cầu nguyện cho kẻ bắt bớ các ngươi, 45 hầu cho các ngươi được làm con của Cha các ngươi ở trên trời; bởi vì Ngài khiến mặt trời mọc lên soi kẻ dữ cùng kẻ lành, làm mưa cho kẻ công bình cùng kẻ độc ác.
46 Nếu các ngươi yêu những kẻ yêu mình, thì có được thưởng gì đâu? Những kẻ thâu thuế há chẳng làm như vậy sao? 47 Lại nếu các ngươi tiếp đãi anh em mình mà thôi, thì có lạ gì hơn ai? Người ngoại há chẳng làm như vậy sao? 48 Thế thì các ngươi hãy nên trọn vẹn, như Cha các ngươi ở trên trời là trọn vẹn.

5

Yesu Faaux Mbong Zunh Doz

(Beiv mangc Lugaa 6:20-23)

1Yesu buatc mienh ndongc naaic camv, ninh ziouc faaux norm mbong mingh zueiz jienv. Ninh nyei sai-gorx mbuo yaac daaih yiem zunv. 2Yesu ziouc jiez gorn njaaux ninh mbuo. Ninh gorngv,
  3“Ganh hiuv duqv ganh qiemx zuqc Tin-Hungh wuov deix, maaih njien-youh aqv,
   weic zuqc maaih Tin-Hungh zoux Ziouv gunv ninh mbuo.
  4Maaih you-nzauh wuov deix, maaih njien-youh aqv,
   weic zuqc Tin-Hungh oix tengx jaiv you-nzauh.
  5Hnyouv suonc wuov deix, maaih njien-youh aqv,
   weic zuqc Tin-Hungh laengz bun nyei, ninh mbuo oix duqv zipv nzengc.
  6Ngorc oix zoux horpc Tin-Hungh nyei hnyouv wuov deix, maaih njien-youh aqv,
   weic zuqc Tin-Hungh oix bun ninh mbuo duqv buangv eix.
  7Korv-lienh mienh wuov deix, maaih njien-youh aqv,
   weic zuqc Tin-Hungh oix korv-lienh ninh mbuo.
  8Maaih cing-nzengc nyei hnyouv wuov deix, maaih njien-youh aqv,
   weic zuqc ninh mbuo oix duqv buatc Tin-Hungh.
  9Kuinx i bung mienh horpc hnyouv daaih maaih baengh orn wuov deix, maaih njien-youh aqv,
   weic zuqc Tin-Hungh oix nyiemc ninh mbuo zoux ninh nyei naamh nyouz.
  10Weic zoux ei Tin-Hungh nyei eix zuqc mienh zoux doqc wuov deix, maaih njien-youh aqv,
   weic zuqc maaih Tin-Hungh zoux ninh mbuo nyei Ziouv gunv ninh mbuo.
11“Meih mbuo weic yie zuqc mienh gorngv doqc, zoux doqc, zuqc mienh gorngv nyungc-nyungc waaic nyei jauv, meih mbuo ziouc maaih njien-youh aqv. 12Oix zuqc njien-youh a'hneiv weic zuqc yiem wuov tin-dorngh maaih domh zingh nyeic oix bun meih mbuo. Zinh ndaangc ⟨douc waac mienh⟩ fih hnangv nyei zuqc mienh zoux doqc.

Mbuo Se Beiv Nzauv Caux Njang

(Beiv mangc Maako 9:50; Lugaa 14:34-35)

13“Meih mbuo se hnangv nzauv weic yiem baamh mienh mbu'ndongx. Mv baac se gorngv nzauv nyei mueix tuix zaamv mingh, hnangv haaix nor noic duqv aengx nzaaih daaih? Naaiv deix nzauv maiv lamh longc aqv. Oix zuqc dox guangc bun mienh caaiv hnangv.
14“Meih mbuo se hnangv njang weic ziux lungh ndiev mienh. Yietc norm zingh yiem wuov mbong-ningv maiv haih bingx maiv mbueiz mienh. 15Yaac maiv maaih mienh diemv zieqc dang daaih, zorqv tongv nqopv jienv. Dang m'daaih don dang nyei baaih ziux njang yietc biauv mienh. 16Meih mbuo yaac oix zuqc hnangv dang nor, ziux lungh ndiev mienh. Hnangv naaic, ninh mbuo duqv buatc meih mbuo zoux nyei kuv sic ziouc taaih meih mbuo nyei tin-dorngh Diex.

Yesu Njaaux Leiz-Latc Nyei Jauv

17“Maiv dungx hnamv yie daaih guangc ⟨Mose nyei Leiz-Latc⟩ caux Tin-Hungh nyei Douc Waac Mienh njaaux nyei waac. Yie maiv zeiz daaih guangc. Yie daaih weic bun yietc zungv cuotv daaih zien.
18“Yie gorngv zien mbuox meih mbuo, maaih lungh caux ndau corc yiem jienv nyei ziangh hoc, Leiz-Latc nyei yietc dimv yietc waeqc nzaangc zungv maiv haih ndortv. Zuov taux nyungc-nyungc dunh yunh nzengc.
19“Hnangv naaic, haaix dauh baamz liemh faix jiex wuov diuh leiz, aengx njaaux mienh fih hnangv nyei baamz, wuov dauh yiem Tin-Hungh nyei guoqv zuqc zoux gauh faix jiex. Mv baac haaix dauh muangx nzengc leiz, aengx njaaux mienh fih hnangv nyei zoux, wuov dauh yiem Tin-Hungh nyei guoqv duqv zoux hlo. 20Yie ziouc mbuox meih mbuo, meih mbuo oix zuqc gan Tin-Hungh gauh longx njaaux leiz nyei fin-saeng caux ⟨Faa^li^si Mienh.⟩ Maiv zei aeqv, meih mbuo zungv maiv duqv bieqc Tin-Hungh nyei guoqv.

Yesu Njaaux Qiex Jiez Nyei Jauv

21“Loz-hnoi njaaux mienh naaiv deix waac meih mbuo haiz jiex nyei, ‘Maiv dungx daix mienh. Haaix dauh daix mienh oix zuqc dingc zuiz.’ 22Mv baac yie mbuox meih mbuo, haaix dauh qiex jiez ninh nyei gorx-youz, zungv zuqc siemv zuiz aqv. Haaix dauh hemx ninh nyei gorx-youz, ‘Ga'naaiv-hngongx aah!’ wuov dauh zuqc dorh mingh ⟨Gunv Sic Wuic⟩ siemv zuiz. Haaix dauh hemx ninh nyei gorx-youz, ‘Ga'naaiv-mbuo piqv,’ gamh nziex wuov dauh zic duqv ndortv deic nyuoqc nyei douz.
23“Hnangv naaiv nor, se gorngv meih dorh ga'naaiv mingh ziec-dorngh oix ziec bun Tin-Hungh, mv baac taux wuov jangx zuqc meih nyei gorx-youz maaih haaix nyungc caux meih maiv horpc, 24oix zuqc zorqv meih dorh mingh nyei ga'naaiv an jienv ziec-dorngh ga'hlen, mingh caux meih nyei gorx-youz gorngv horpc. Gorngv sung liuz cingx daaih zorqv meih nyei ga'naaiv ziec bun Tin-Hungh.
25“Gorngv hnangv maaih mienh gox meih, dorh meih mingh wuov sic dorngh, meih caux ninh mingh maiv gaengh taux sic dorngh, oix zuqc caux ninh gorngv horpc. Zuov taux sic dorngh, nziex ninh oix zorqv meih jiu bun siemv zuiz jien. Siemv zuiz jien aengx zorqv meih jiu bun hungh baeng. Meih ziouc zuqc wuonx jienv loh aqv. 26Yie gorngv zien mbuox meih, meih oix zuqc wuonx jienv loh zuov taux meih jaauv sung nzengc, maiv caa yietc norm dongh zinh nyei zaeqv cingx duqv cuotv.

Hienx Auv Hienx Nqox Nyei Jauv

27“Meih mbuo haiz jiex loz-hnoi njaaux mienh naaiv deix waac, ‘Maiv dungx hienx auv hienx nqox.’ 28Mv baac ih zanc yie mbuox meih mbuo, haaix dauh buatc dauh m'sieqv dorn yaac haiz hanc, se dorngx yiem hnyouv hienx liuz aqv. 29Hnangv naaic, se gorngv meih nyei mbiaauc bung m'zing nduov meih baamz zuiz, oix zuqc gueix guangc. Meih nyei sin waaic fangx corc gauh longx meih nyei ziangh sin zuqc ndortv deic nyuoqc. 30Gorngv hnangv meih nyei mbiaauc jieqv buoz bun meih baamz zuiz, oix zuqc hngaqv guangc. Zoqc jieqv buoz corc gauh longx meih nyei ziangh sin zuqc ndortv deic nyuoqc.

Leih Cai-Doix Nyei Jauv

(Beiv mangc Matv^taai 19:9; Maako 10:11-12; Lugaa 16:18)

31“Aengx maaih joux waac gorngv, ‘Haaix dauh leih ninh nyei auv oix zuqc fiev zeiv leih cai sou bun jienv ninh.’ 32Mv baac ih zanc yie mbuox meih mbuo, haaix dauh leih ninh nyei auv yaac maiv zeiz laaix ninh nyei auv hienx nqox, wuov dauh auv aengx mingh longc siang-nqox, wuov dauh loz-nqox zoux bun ninh nyei auv benx hienx nqox nyei mienh. Ninh longc wuov dauh siang-nqox yaac benx hienx auv nyei mienh aqv.

Laengz Ngaengc Waac Nyei Jauv

33“Loz-hnoi njaaux mienh naaiv deix waac meih mbuo yaac haiz mi'aqv. Waac gorngv, ‘Maiv dungx bungx ndortv meih laengz nyei waac. Meih yiem Ziouv nyei nza'hmien laengz haaix nyungc waac oix zuqc ei jienv zoux.’ 34Mv baac ih zanc yie mbuox meih mbuo, maiv dungx ziangv haaix nyungc laengz waac. Maiv dungx ziangv tin-dorngh laengz waac, weic zuqc tin-dorngh se Tin-Hungh nyei weic. 35Yaac maiv dungx ziangv ndau, weic zuqc ndau se ninh lorngx zaux nyei dorngx. Yaac maiv dungx ziangv Ye^lu^saa^lem Zingh laengz waac, weic zuqc naaiv norm zingh se Domh Hungh Diex nyei zingh. 36Liemh maiv dungx ziangv meih nyei m'nqorngv laengz waac weic zuqc meih maiv haih zoux yietc diuh meih nyei mba'biei baeqc fai jieqv. 37Meih kungx oix zuqc gorngv zaqc zeiz fai maiv zeiz gaux aqv. Aengx gorngv gauh camv naaic se yiem hiuang orqv wuov dauh daaih.

Yesu Njaaux Jaauv Win Nyei Jauv

(Beiv mangc Lugaa 6:29-30)

38“Meih mbuo haiz jiex loz-hnoi njaaux mienh naaiv joux waac, ‘M'zing jaauv m'zing, nyaah jaauv nyaah.’ 39Mv baac ih zanc yie gorngv mbuox meih mbuo, mienh zoux dorngc bun meih, maiv dungx jaauv win. Se gorngv maaih mienh mbaix meih nyei mbiaauc bung hmien, oix zuqc liemh zaaix maengx bung huin mingh bun ninh mbaix.
40“Se gorngv maaih dauh mienh dorh meih mingh sic dorngh oix gox longc meih nyei lui, liemh meih nyei domh lui yaac oix zuqc bun ninh.
41“Se gorngv maaih dauh mienh zorqv meih fungx bou, aapv meih nyiex ninh nyei ga'naaiv yietc gilo jauv, meih oix zuqc tengx nyiex mingh i gilo.
42“Maaih mienh tengx meih tov haaix nyungc, meih oix zuqc bun aqv. Maaih mienh oix gaav meih nyei ga'naaiv longc, yaac oix zuqc bun ninh longc.

Yesu Njaaux Mienh Oix Zuqc Hnamv Win-Wangv

(Beiv mangc Lugaa 6:27-28, 32-36)

43“Meih mbuo haiz jiex loz-hnoi mienh njaaux naaiv deix waac, ‘Oix zuqc hnamv meih nyei gorx-youz, nzorng meih nyei win-wangv.’ 44Mv baac ih zanc yie gorngv mbuox meih mbuo, oix zuqc hnamv meih mbuo nyei win-wangv. Zoux doqc meih mbuo wuov deix, oix zuqc tengx ninh mbuo daux gaux. 45Meih mbuo hnangv naaiv nor zoux, meih mbuo ziouc benx meih mbuo nyei tin-dorngh Diex nyei dorn aqv.
 “Maiv gunv kuv mienh fai mienh waaic mienh, Tin-Hungh yaac bun mba'hnoi ziux fih hnangv nyei. Ninh yaac bun lungh duih mbiungc tengx zoux longx zoux waaic nyei mienh duqv fih hnangv.
46“Se gorngv meih mbuo kungx hnamv dongh hnamv meih mbuo wuov deix mienh hnangv, Tin-Hungh weic haaix diuc horpc zuqc bun zingh nyeic meih mbuo? Liemh tengx Lomaa hungh jaa siou nzou-zinh wuov deix mienh yaac hnangv naaiv nor zoux. 47Se gorngv meih mbuo kungx caux meih mbuo hnamv wuov deix mienh gorngv waac hnangv, meih mbuo zoux haaix nyungc gauh longx zuangx mienh? Liemh maiv gaengh hiuv duqv Tin-Hungh wuov deix mienh yaac hnangv naaic nor zoux ni!
48“Meih mbuo oix zuqc dunh yunh, hnangv meih mbuo nyei tin-dorngh Diex nor, dunh yunh.