7

Câu luận về đời khó khăn, về sự khôn ngoan và sự tiết kiệm

¹ Danh tiếng hơn dầu quí giá; ngày chết hơn ngày sanh.⚓
² Đi đến nhà tang chế hơn là đến nhà yến tiệc; vì tại đó thấy sự cuối cùng của mọi người; và người sống để vào lòng.
³ Buồn rầu hơn vui vẻ; vì nhờ mặt buồn, lòng được vui.
⁴ Lòng người khôn ngoan ở trong nhà tang chế, còn lòng kẻ ngu muội ở tại nhà vui sướng.
⁵ Thà nghe lời quở trách của người khôn ngoan, còn hơn là câu hát của kẻ ngu muội. ⁶ Vì tiếng cười của kẻ ngu muội giống như tiếng gai nhọn nổ dưới nồi. Điều đó cũng là sự hư không.
⁷ Phải, sự sách thủ tiền tài làm cho kẻ khôn ra ngu, và của hối lộ khiến cho hư hại lòng.
⁸ Cuối cùng của một việc hơn sự khởi đầu nó; lòng kiên nhẫn hơn lòng kiêu ngạo.
⁹ Chớ vội giận; vì sự giận ở trong lòng kẻ ngu muội.⚓
¹⁰ Chớ nói rằng: Nhân sao ngày trước tốt hơn ngày bây giờ? Vì hỏi vậy là chẳng khôn. ¹¹ Sự khôn ngoan cũng tốt bằng cơ nghiệp; nó có ích cho những người thấy mặt trời. ¹² Vì sự khôn ngoan che thân cũng như tiền bạc che thân vậy; nhưng sự khôn ngoan thắng hơn, vì nó giữ mạng sống cho người nào đã được nó.
¹³ Hãy xem xét công việc của Đức Chúa Trời; vì vật gì Ngài đã đánh cong, ai có thể làm ngay lại được?
¹⁴ Trong ngày thới thạnh hãy vui mừng, trong ngày tai nạn hãy coi chừng; vì Đức Chúa Trời đặt ngày nầy đối với ngày kia, hầu cho người đời chẳng thấy trước đặng điều sẽ xảy ra sau mình.
¹⁵ Trong những ngày hư không của ta, ta đã thấy cả điều nầy: Người công bình tuy công bình cũng phải hư mất; và kẻ hung ác tuy hung ác lại được trường thọ. ¹⁶ Chớ công bình quá, cũng đừng làm ra mình khôn ngoan quá, cớ sao làm thiệt hại cho mình? ¹⁷ Cũng chớ nên hung hăng quá, và đừng ăn ở như kẻ ngu muội: Cớ sao ngươi chết trước kỳ định? ¹⁸ Ngươi giữ được điều nầy, ấy là tốt; mà lại cũng đừng nới tay khỏi điều kia; vì ai kính sợ Đức Chúa Trời ắt tránh khỏi mọi điều đó.
¹⁹ Sự khôn ngoan khiến cho người khôn có sức mạnh hơn là mười kẻ cai trị ở trong thành.
²⁰ Thật, chẳng có người công bình ở trên đất làm điều thiện, mà không hề phạm tội. ²¹ Chớ để lòng về mọi lời người ta nói, e ngươi nghe kẻ tôi tớ mình chưởi rủa mình chăng. ²² Vì thường khi lòng ngươi cũng biết mình đã rủa kẻ khác.
²³ Ta đã lấy sự khôn ngoan nghiệm xét mọi sự ấy; ta nói rằng: Ta sẽ ở khôn ngoan; nhưng sự khôn ngoan cách xa ta. ²⁴ Vả, điều chi xa quá, điều chi sâu thẳm lắm, ai có thế tìm được?
²⁵ Ta lại hết lòng chuyên lo cho hiểu biết, xét nét, kiếm tìm sự khôn ngoan và chánh lý muôn vật, lại cho biết rằng gian ác là dại dột, và sự dại dột là điên cuồng. ²⁶ Ta tìm thấy một điều cay đắng hơn sự chết, ấy là một người đàn bà có lòng giống như lưới bẫy, tay tợ như dây tói: Ai ở đẹp lòng Đức Chúa Trời sẽ thoát khỏi nó; còn kẻ có tội sẽ bị nó vấn lấy.
²⁷ Kẻ truyền đạo nói: Sau khi xem xét muôn sự từng điều từng vật, đặng tìm chánh lý, thì nầy là điều ta tìm được: ²⁸ Ấy là lòng ta hãy còn tìm mà chưa tìm ra: Trong một ngàn người đàn ông ta đã tìm được một người; còn trong cả thảy người đàn bà ta chẳng tìm được một ai hết. ²⁹ Nhưng nầy là điều ta tìm được: Đức Chúa Trời đã dựng nên người ngay thẳng; song loài người có tìm kiếm ra lắm mưu kế.

7

Xav Txog Kev ua Neej

¹Lub koob lub npe zoo, zoo dua tej roj tsw qab uas muaj nqis; thiab hnub tuag zoo dua hnub yug.
²Mus rau hauv lub tsev uas muaj kev quaj ntsuag zoo dua mus rau hauv lub tsev uas muaj rooj noj rooj haus thiab muaj kev lomzem. Cov uas tseem ua neej nyob yuav tsum nco ntsoov hais tias txojkev tuag yeej tos rawv peb txhua tus.
³Kev quaj ntsuag zoo dua kev luag ua tsuj ua tsaug, qhov ntawd ua rau koj lub ntsejmuag mluas tiamsis yuav ua rau koj muaj kev txawj ntse.
⁴Tus uas xav ntsoov rau txojkev tau zoo yog neeg ruam. Tus uas xav ntsoov rau txojkev tuag yog neeg ntse.
⁵Koj mloog tus neeg txawj ntse tej lus qhuab ntuas zoo dua li mloog tus neeg ruam hu nkauj qhuas koj.
⁶Tus neeg ruam lub suab luag zoo ib yam li tej tximtaws uas tawg hauv qhovcub. Nws tsuas nrov qhuav xwb tsis muaj qabhau li.
⁷Thaum tus neeg ntse ua tsis ncaj rau lwm tus yog nws ua li tus neeg ruam ua. Yog koj yuav luag tej nyiaj xiab, ces yog koj rov ua rau koj poob ntsejmuag.
⁸Qhov uas xaus zoo dua qhov uas pib; kev ua siab ntev zoo dua kev khavtheeb.
⁹Tsis txhob npautaws sai; tsuas yog cov neeg ruam thiaj npautaws sai xwb.
¹⁰Tsis txhob nug hais tias, “Vim li cas yav tas los zoo dua tamsim no?” Qhov uas koj nug li ntawd tsis yog lus ntse.
¹¹Txhua tus uas ua neej nyob yuav tsum muaj tswvyim, rau qhov tswvyim zoo ib yam li koj tau txais qubtxeeg qubteg, ¹²thiab lub tswvyim yuav tsomkwm koj ib yam li tej nyiaj txiag. Yam muaj nqis ntawm kev txawj ntse yog lub tswvyim uas muaj peevxwm ua rau koj nyob kaj siab lug.
¹³Cia li xav txog tej uas Vajtswv ua tas los; leejtwg yuav muaj cuabkav muab yam uas Vajtswv muab nkhaus lawm ua kom ncaj? ¹⁴Thaum koj noj qab nyob zoo, cia li zoo siab, thiab thaum koj raug kev txomnyem, nco ntsoov hais tias kev noj qab nyob zoo thiab kev txomnyem puavleej yog los ntawm Vajtswv los; koj tsis muaj cuabkav paub hais tias yuav muaj dabtsi tshwmsim los tom hauv ntej.
¹⁵Kuv pom txhua yam nyob hauv kuv lub neej uas tsis muaj qabhau. Tus neeg ncaj ncees tuag vim nws txojkev ncaj ncees, thiab tus neeg phem ua neej nyob ntev vim nws txojkev ua phem. ¹⁶Tsis txhob ua neeg ncaj lossis ntse dhau hwv, vim li cas koj yuav ua rau koj puastsuaj? ¹⁷Tiamsis tsis txhob ua neeg phem lossis ruam dhau hwv, vim li cas koj tuag ua ntej lub sijhawm uas teem tseg rau koj? ¹⁸Koj yuav tsum zam kom dhau ob yam ntawd huv tibsi. Yog koj ua lub neej hwm Vajtswv, koj yeej yuav zam dhau ob yam ntawd xwb.
¹⁹Tswvyim pab tau tus neeg txawj ntse ua tau haujlwm zoo dua kaum tus thawjtswj hauv ib lub nroog.
²⁰Nyob hauv lub ntiajteb no yeej tsis muaj ib tug ua zoo txhua lub sijhawm lossis tsis ua txhaum li.
²¹Tsis txhob quav ntsej tej uas luag hais, nyob tsam koj hnov koj tus tubtxib txob thuam koj; ²²thiab koj los yeej tau txob thuam lwm tus ntau zaus lawm.
²³Kuv siv kuv lub tswvyim sim txhua yam no. Kuv suav hais tias kuv yog tus neeg uas txawj ntse, tiamsis qhov tseeb txojkev txawj ntse nyob deb kuv heev. ²⁴Yuav ua li cas thiaj paub hais tias kev ua neej nyob muaj qabhau? Qhov ntawd nyob tob heev, peb paub tsis txog li. ²⁵Tiamsis kuv nrhiav thiab kawm kev txawj ntse; kuv nrhiav kom tau tswvyim thiab kev txawj ntse teb kuv tej lus nug, thiab kuv kawm kev ua siab phem thiab kev ruam saib zoo li cas.
²⁶Kuv nrhiav tau ib yam uas iab siab tshaj txojkev tuag, yog tus pojniam uas muab nws txojkev hlub thab rau koj; nws yuav ntes koj ib yam li lub vas lossis rooj nta npuj uas mag koj; thiab nws sab npab uas puag koj yuav zoo ib yam li txoj saw hlau uas khi koj. Tus neeg uas ua haum Vajtswv siab thiaj yuav khiav dim, tiamsis tus pojniam ntawd yuav ntes tau cov neeg uas nyiam ua txhaum. ²⁷Tus neeg Txawj Ntse hais tias, saib maj, kuv nrhiav ib yam dhau ib yam, kuv thiaj mus nrhiav tau lus teb kuv tej lus nug. ²⁸Kuv nrhiav lwm yam lus teb tiamsis nrhiav tsis tau li. Kuv nrhiav tau ib tug txivneej uas kuv hwm, ntawm ib txhiab leej, tiamsis cov pojniam kuv nrhiav tsis muaj ib tug li. ²⁹Tej uas kuv kawm tau yog li no: Vajtswv yeej tsim neeg los ua ncaj ua ncees, tiamsis yog peb pheej lob kev nyuaj siab los rau peb xwb.