4

Ê-li-sê hóa ra nhiều dầu

¹ Vả, có vợ của một người môn đồ của đấng tiên tri đến phàn nàn cùng Ê-li-sê, mà rằng: Kẻ tôi tớ ông, là chồng tôi, đã qua đời; và ông biết rằng kẻ tôi tớ ông kính sợ Đức Giê-hô-va. Vả, chủ nợ người đến toan bắt hai đứa con tôi làm tôi mọi. ² Ê-li-sê nói với nàng rằng: Ta phải làm gì cho ngươi? Hãy nói cho ta biết; ngươi có vật gì ở nhà? Nàng thưa rằng: Con đòi ông chẳng có gì trong nhà hơn là một hũ dầu. ³ Người bèn tiếp rằng: Hãy đi ra ngoài mượn những bình không của các kẻ láng giềng ngươi, chớ mượn ít. ⁴ Khi ngươi trở về, hãy vào nhà với các con ngươi, đóng cửa lại, rồi hãy đổ dầu vào các bình đó; hễ bình nào đầy thì để nó riêng ra. ⁵ Nàng liền đi khỏi người, vào nhà với các con trai mình, đóng cửa lại; các con trai nàng đem bình lại, và nàng đổ dầu vào. ⁶ Khi các bình đã đầy, nàng nói với con trai mình rằng: Hãy đem cho ta một bình nữa. Nhưng nó thưa rằng: Hết trơn bình rồi. Dầu bèn ngừng lại. ⁷ Bấy giờ, nàng đem việc ấy thuật cho người của Đức Chúa Trời, thì người nói rằng: Hãy đem bán dầu mà trả nợ của ngươi; đoạn, ngươi và các con trai ngươi sẽ lấy dầu còn lại mà nuôi mình.

Ê-li-sê khiến đứa con của người nữ Su-nem sống lại

⁸ Một ngày kia, Ê-li-sê đi ngang qua đất Su-nem. Ở đó, có một người đàn bà giàu, cầm người ở lại ăn bữa. Từ ấy, mỗi khi người đi ngang qua đó, thì vào nhà người đàn bà nầy mà dùng bữa. ⁹ Người nói với chồng mình rằng: Tôi biết rằng người năng đến nhà chúng ta đây, là một người thánh của Đức Chúa Trời. ¹⁰ Xin chúng ta hãy xây cất cho người một cái phòng cao, rồi để tại đó một cái giường, một cái bàn; một cái ghế, và một cây đèn. Vậy, khi người đến nhà ta, thì sẽ ở lại đó.
¹¹ Một ngày kia, Ê-li-sê đi đến Su-nem, trọ nơi phòng cao, và ngủ tại đó. ¹² Người nói với Ghê-ha-xi, tôi tớ mình, rằng: Hãy gọi người đàn bà Su-nem đó đến. Ghê-ha-xi gọi nàng; nàng ra đứng trước mặt người. ¹³ Người nói với tôi tớ mình rằng: Hãy nói cùng nàng rằng: Kìa, ngươi đã lo liệu cho chúng ta mọi điều nầy; vậy chúng ta phải làm gì cho ngươi? Có phải ngươi muốn ta nói giùm cho ngươi với vua hay là với quan tổng binh chăng? Nàng thưa rằng: Tôi vẫn ở giữa dân sự tôi. ¹⁴ Ê-li-sê lại tiếp: Vậy, chúng ta phải làm gì cho người? Ghê-ha-xi đáp rằng: À nầy, người không có con trai, và chồng người đã già rồi. ¹⁵ Ê-li-sê nói rằng: Hãy gọi nàng. Ghê-ha-xi gọi nàng, nàng đến đứng nơi cửa. ¹⁶ Ê-li-sê nói với người đàn bà rằng: Năm tới, trong lúc nầy, ngươi sẽ ẵm một đứa con trai. Nàng thưa: Hỡi chúa tôi, là người của Đức Chúa Trời! xin chớ nói dối cùng con đòi của chúa.⚓
¹⁷ Người đàn bà ấy thọ thai, và một năm sau, cũng trong lúc đó, sanh một đứa con trai, y như lời Ê-li-sê đã nói trước cho nàng. ¹⁸ Xảy ra khi đứa trẻ lớn lên, một ngày kia nó đi đến cha nó nơi những người gặt lúa, ¹⁹ mà nói rằng: Đầu tôi đau! đầu tôi đau! Người cha biểu kẻ tôi tớ đem nó về cho mẹ nó. ²⁰ Người tôi tớ đem nó về, giao cho mẹ nó; đứa trẻ ngồi trên đầu gối của mẹ cho đến trưa, rồi chết. ²¹ Nàng bèn đi lên để nó nằm trên giường người của Đức Chúa Trời, rồi đi ra, đóng cửa lại. ²² Kế đó, nàng kêu chồng mình mà nói rằng: Tôi xin ông cắt cho tôi một đứa đầy tớ, và một con lừa, để tôi chạy đến người của Đức Chúa Trời; đoạn, tôi sẽ trở về. ²³ Chồng hỏi nàng rằng: Ngày nay chẳng phải mồng một, cũng chẳng phải ngày Sa-bát. Vậy, nhân sao muốn đi đến cùng người? Nàng đáp: Mọi điều bình an. ²⁴ Nàng biểu thắng lừa, và nói với kẻ tôi tớ rằng: Hãy đem ta đi mau mau, nếu ta biểu ngươi mới ngừng lại.
²⁵ Vậy, nàng đi đến cùng người của Đức Chúa Trời tại trên núi Cạt-mên. Người của Đức Chúa Trời thấy nàng đằng xa, bèn nói với Ghê-ha-xi, kẻ tôi tớ mình, rằng: Kìa, người đàn bà Su-nem! ²⁶ Vậy, hãy chạy đi đón nàng, và hỏi nàng rằng: Mọi việc đều bình an chăng? Chồng và con ngươi bình an chăng? Nàng đáp: Bình an. ²⁷ Khi nàng đến gần người của Đức Chúa Trời, tại trên núi, thì ôm lấy chân người. Ghê-ha-xi đến gần đặng xô nàng ra, nhưng người của Đức Chúa Trời nói cùng người rằng: Hãy để mặc nàng; linh hồn nàng đắng cay; Đức Giê-hô-va có giấu ta điều đó, không tỏ cho ta hay.
²⁸ Người đàn bà ấy bèn nói rằng: Tôi há có cầu chúa một đứa con trai sao? Tôi há chẳng có nói với chúa rằng: Xin chớ dối tôi? ²⁹ Ê-li-sê nói cùng Ghê-ha-xi rằng: Hãy thắt lưng ngươi, cầm gậy ta nơi tay và đi. Nếu ngươi gặp ai, chớ chào họ; nếu ai chào ngươi, chớ đáp lại. Ngươi sẽ đặt cây gậy ta trên mặt đứa trẻ. ³⁰ Người mẹ của đứa trẻ nói rằng: Tôi chỉ Đức Giê-hô-va hằng sống, và chỉ mạng sống của ông mà thề, tôi chẳng hề lìa khỏi ông! Ê-li-sê bèn chỗi dậy, và đi theo người.
³¹ Ghê-ha-xi đi trước hai người, và đặt cây gậy trên mặt đứa trẻ. Nhưng người chẳng nghe một tiếng nào, cũng chẳng thấy mòi gì sống. Người trở lại đón Ê-li-sê, và thưa cùng người rằng: Đứa trẻ không tỉnh lại. ³² Khi Ê-li-sê vào nhà, thấy đứa trẻ đã chết, nằm sải trên giường. ³³ Ê-li-sê vào trong phòng, đóng cửa lại, có đứa trẻ và mình ở trong, rồi cầu nguyện cùng Đức Giê-hô-va. ³⁴ Đoạn, người leo lên giường, nằm trên đứa trẻ; đặt miệng mình trên miệng nó, mắt mình trên mắt nó, và tay mình trên tay nó. Người nằm ấp trên mình nó, xác đứa trẻ bèn ấm lại.⚓ ³⁵ Ê-li-sê trở xuống, đi qua đi lại trong phòng; đoạn, leo lên giường, nằm ấp trên mình đứa trẻ nữa. Rốt lại, nó nhảy mũi bảy lần, và mở mắt ra. ³⁶ Ê-li-sê liền gọi Ghê-ha-xi mà biểu rằng: Hãy gọi người đàn bà Su-nem. Ghê-ha-xi gọi người. Khi nàng chạy đến, Ê-li-sê nói với nàng rằng: Hãy ẵm lấy con ngươi. ³⁷ Nàng bèn lại gần, sấp mình xuống dưới chân người và lạy; đoạn ẵm lấy con mình và đi ra.

Phép lạ Ê-li-sê làm trong cơn đói kém

³⁸ Ê-li-sê trở về Ghinh-ganh. Vả, trong xứ có đói kém. Các môn đồ của những tiên tri đều ngồi trước mặt người. Người biểu kẻ tôi tớ mình rằng: Hãy bắc cái nồi lớn, nấu canh cho các môn đồ của những tiên tri. ³⁹ Một người trong bọn họ đi ra ngoài đồng đặng hái rau, thấy một dây rừng leo, bèn hái những dưa dại, bọc đầy vạt áo tơi mình. Khi người trở về, xắt ra từng miếng, bỏ trong nồi nấu canh, chẳng biết nó là thứ gì. ⁴⁰ Người ta múc cho các người ăn; nhưng vừa khi họ nếm canh, thì la lên rằng: Hỡi người của Đức Chúa Trời, sự chết ở trong nồi nầy! Họ ăn canh ấy không đặng. ⁴¹ Ê-li-sê nói: Thế thì, hãy đem bột lại. Người bỏ bột trong nồi, và biểu rằng: Hãy múc cho các người ăn. Vậy, trong canh chẳng còn độc gì nữa.
⁴² Có một người ở Ba-anh-Sa-li-sa đến, đem cho người của Đức Chúa Trời hai mươi ổ bánh lúa mạch, và lúa còn gié để trong bị mình, làm của lễ đầu mùa gặt. Ê-li-sê biểu kẻ tôi tớ mình rằng: Hãy đem phát cho các người ăn. ⁴³ Kẻ tôi tớ người thưa rằng: Chi! Tôi phải phát đồ nầy cho một trăm người sao? Nhưng Ê-li-sê đáp: Hãy phát cho họ các bánh đó, hầu cho họ ăn đi; vì Đức Giê-hô-va có phán như vầy: Người ta sẽ ăn và còn dư lại. ⁴⁴ Ấy vậy, người đặt các bánh đó trước mặt họ: họ ăn, và còn thừa lại, y như lời của Đức Giê-hô-va đã phán.

4

E^li^saa Tengx Auv-Guaav Jomc

¹Maaih dauh wuov guanh douc waac mienh nyei auv daaih heuc jienv mbuox E^li^saa, “Meih nyei bou, yie nyei nqox, daic mi'aqv. Meih yaac hiuv duqv ninh taaih Ziouv. Mv baac ih zanc zaeqv-ziouv oix daaih zorqv yie nyei i dauh dorn mingh zoux nouh.”
²E^li^saa naaic ninh, “Meih oix yie tengx meih zoux haaix nyungc? Mbuox yie maah! Meih nyei biauv maaih haaix nyungc?”
Wuov dauh auv-guaav gorngv, “Yie, meih nyei m'sieqv bou, kungx maaih yietc baengh dorn ga'lanv youh hnangv. Cuotv liuz naaiv maiv maaih haaix nyungc.”
³E^li^saa gorngv, “Cuotv mingh gaav meih nyei laangz zaangc mienh nyei jaa-dorngx, dongh kungx nyei wuov nyungc, yaac maiv dungx gaav zoqc. ⁴Nqa'haav meih caux meih nyei dorn bieqc biauv mingh ⟨dox youh⟩ dapv naaiv deix jaa-dorngx. Yietc norm yietc norm dapv buangv mingh aengx ganh an yietc bung.”
⁵Wuov dauh auv-guaav ziouc leih nqoi E^li^saa. Nqa'haav ninh dorh ninh nyei dorn bieqc biauv aengx guon jienv gaengh. Ninh nyei dorn dorh wuov deix jaa-dorngx daaih. Ninh nyei maa ziouc dox ga'lanv youh dapv. ⁶Norm-norm dapv buangv nzengc, ninh gorngv mbuox ninh nyei dorn, “Aengx dorh norm daaih bun maa.”
Mv baac ninh nyei dorn gorngv, “Maiv maaih yietc norm aqv.” Ga'lanv youh ziouc dingh, maiv liouc cuotv aqv.
⁷Wuov dauh auv-guaav ziouc mingh mbuox Tin-Hungh nyei mienh, E^li^saa. E^li^saa gorngv, “Gunv mingh aqv. Dorh wuov deix youh mingh maaic weic jaauv meih nyei zaeqv. Zengc njiec nyei nyaanh meih caux meih nyei dorn longc yungz maengc.”

E^li^saa Tengx Dauh Sunem Mienh M'sieqv Dorn

⁸Maaih hnoi E^li^saa mingh taux Sunem Mungv. Yiem wuov maaih dauh m'sieqv dorn butv-zoih nyei, qaqv liouh E^li^saa yiem wuov nyanc hnaangx. Yiem naaic daaih ninh haaix zanc jiex jauv ninh hitv wuov nyanc hnaangx. ⁹Wuov dauh m'sieqv dorn mbuox ninh nyei nqox, “Yie buatc zanc-zanc yangh mbuo naaiv jiex wuov dauh se Tin-Hungh nyei cing-nzengc mienh. ¹⁰Mbuo yiem gu'nguaaic biauv zoux yietc qongx faix nyei orqc? Gu'nyuoz an jienv coux caux dieh caux eiv caux dang. Ninh haaix zanc daaih mbuo naaiv ziouc bun ninh hitv naaic.”
¹¹Maaih hnoi E^li^saa daaih taux ziouc bieqc ninh nyei wuov qongx biauv yiem naaic hitv kuonx. ¹²Ninh mbuox ninh nyei bou, Ge^haa^si, “Mingh heuc wuov dauh Sunem m'sieqv dorn daaih.” Ge^haa^si ziouc mingh heuc daaih. Wuov dauh m'sieqv dorn ziouc daaih souv jienv E^li^saa nyei nza'hmien. ¹³E^li^saa gorngv mbuox Ge^haa^si, “Meih naaic gaax ninh, ‘Yie mbuo feix luic meih ndongc naaiv camv. Ih zanc yie haih tengx haaix nyungc meih fai? Maaih haaix nyungc oix yie tengx mbuox hungh diex fai domh baeng-bieiv fai?’+”
Wuov dauh m'sieqv dorn dau, “Yie yiem yie ganh nyei mienh mbu'ndongx.”⚓
¹⁴E^li^saa naaic Ge^haa^si, “Se gorngv hnangv naaic, yie haih zoux haaix nyungc weic ninh?”
Ge^haa^si dau, “Ninh maiv maaih dorn. Ninh nyei nqox yaac gox haic aqv.”
¹⁵E^li^saa gorngv mbuox Ge^haa^si, “Heuc wuov dauh m'sieqv dorn daaih.” Wuov dauh m'sieqv dorn ziouc daaih souv jienv wuov gaengh ndaangc. ¹⁶E^li^saa gorngv, “Da'nyeic hnyangx taux naaiv norm ziangh hoc meih duqv hlorpv meih ganh nyei dorn aqv.”⚓
Wuov dauh m'sieqv dorn gorngv, “Ov, Domh Gorx aah! Tin-Hungh nyei mienh aah! Maiv dungx gorngv-baeqc nduov yie, meih nyei m'sieqv bou.”
¹⁷Mv baac wuov dauh m'sieqv dorn za'gengh maaih gu'nguaaz mi'aqv. Da'nyeic hnyangx taux naaiv norm ziangh hoc ninh yungz duqv dauh dorn, doix E^li^saa gorngv nyei waac.
¹⁸Wuov dauh fu'jueiv hlo jienv faaux. Maaih hnoi nor, ninh cuotv mingh lorz ninh nyei die. Ninh nyei die caux gaatv mbiauh mienh yiem wuov ndeic. ¹⁹Wuov dauh dorn mbuox ninh nyei die, “Aa dae aac, yie nyei m'nqorngv mun. Yie nyei m'nqorngv gengh! mun haic.”
Ninh nyei die gorngv mbuox dauh bou, “Hlorpv ninh nzuonx bun ninh nyei maa oc.” ²⁰Bou ziouc hlorpv nzuonx jiu bun ninh nyei maa. Ninh nyei maa zueiz jienv hlorpv taux lungh aanx, wuov dauh dorn ziouc daic mi'aqv. ²¹Maa hlorpv mingh an jienv Tin-Hungh nyei mienh nyei coux ziouc cuotv daaih guon jienv gaengh.
²²Ninh heuc ninh nyei nqox aengx gorngv mbuox ninh, “Tov bun dauh bou caux dauh lorh yie, yie ziouc haih siepv-siepv nyei mingh lorz Tin-Hungh nyei mienh aengx nzuonx.”
²³Ninh nyei nqox naaic, “Meih ih hnoi weic haaix diuc mingh lorz ninh? Ih hnoi maiv zeiz Siang-Hlaax⚓ fai Dingh Gong Hnoi.”
Wuov dauh m'sieqv dorn gorngv, “Maiv benx haaix nyungc.” ²⁴Ninh ziouc zorqv geh orn buic jienv lorh yaac gorngv mbuox ninh nyei bou, “Beqv lorh mingh aqv. Yaac maiv dungx donc cuotv liuz yie ganh mbuox.” ²⁵Ninh ziouc cuotv jauv mingh taux Kaanmen Mbong, Tin-Hungh nyei mienh, E^li^saa, wuov.
Tin-Hungh nyei mienh buatc wuov dauh m'sieqv dorn corc yiem go nyei. Ninh gorngv mbuox ninh nyei bou, Ge^haa^si, “Mangc gaax wuov! Sunem Mienh nyei m'sieqv dorn daaih aav loh! ²⁶Tiux mingh zipv ninh yaac naaic gaax ninh, ‘Meih longx nyei saah? Meih nyei nqox, meih nyei dorn longx nyei saah?’+”
Wuov dauh m'sieqv dorn dau, “Yietc zungv longx nyei.”
²⁷Mingh taux mbong, Tin-Hungh nyei mienh wuov, wuov dauh m'sieqv dorn ziouc qam jienv E^li^saa nyei zaux. Ge^haa^si mingh fatv deix oix zorqv ninh mingh nqoi, mv baac Tin-Hungh nyei mienh gorngv, “Cinh ninh maah! Ninh nzauh duqv kouv haic mv baac Ziouv bingx jienv maiv mbuox yie maaih haaix nyungc sic.”
²⁸Wuov dauh m'sieqv dorn gorngv, “Domh Gorx aac, se yie tengx meih tov dauh dorn fai? Yie maiv zeiz gorngv maiv dungx nduov yie?”
²⁹E^li^saa gorngv mbuox Ge^haa^si, “Baeng domh lui faaux fapv jienv houx-hlaang, nanv jienv yie nyei biaav-mbiaac mingh aqv. Buangh zuqc mienh, maiv dungx gorngv wuic buangh waac. Se gorngv haaix dauh gorngv wuic buangh waac bun meih, yaac maiv dungx dau. Zorqv yie nyei biaav-mbiaac lorngx jienv wuov dauh dorn nyei hmien.”
³⁰Mv baac wuov dauh dorn nyei maa gorngv, “Yie ziangv jienv yietc liuz ziangh nyei Ziouv yaac dorng jienv meih laengz, yie zungv maiv leih nqoi meih.” E^li^saa ziouc cuotv jauv gan ninh mingh.
³¹Ge^haa^si mingh ndaangc zorqv biaav-mbiaac an jienv wuov dauh dorn nyei hmien, mv baac maiv haiz haaix nyungc qiex mbui yaac maiv buatc dongz. Ge^haa^si ziouc nzuonx mingh mbuox E^li^saa, “Wuov dauh dorn corc maiv gaengh nyie.”
³²E^li^saa taux biauv buatc wuov dauh dorn bueix jienv E^li^saa ganh nyei coux, daic mi'aqv. ³³Ninh bieqc wuov qongx gen, guon jienv gaengh. Kungx ninh caux wuov dauh dorn yiem gu'nyuoz hnangv. Ninh daux gaux jouh Ziouv. ³⁴Nqa'haav ninh faaux coux mbaapv wuov dauh dorn gu'nguaaic, nzuih doix nzuih, m'zing doix m'zing, buoz doix buoz. Sung zaqc sin wuov zanc, wuov dauh dorn nyei sin gunv zoux gunv jorm. ³⁵E^li^saa ziouc njiec coux yiem wuov qongx gu'nyuoz yangh mingh yangh daaih aengx faaux mingh mbaapv jienv wuov dauh dorn nyei sin. Wuov dauh dorn ciuv siec nzunc ziouc nungx nqoi m'zing.
³⁶E^li^saa heuc Ge^haa^si yaac gorngv, “Mbuox wuov dauh Sunem Mienh m'sieqv dorn daaih.” Ge^haa^si ziouc heuc aqv. Daaih taux, E^li^saa gorngv, “Gunv hlorpv meih nyei dorn maah!” ³⁷Wuov dauh m'sieqv dorn ziouc bieqc wuov qongx mbaapv njiec E^li^saa nyei zaux ga'hlen. Nqa'haav ninh hlorpv ninh nyei dorn cuotv mi'aqv.

E^li^saa Jaiv Laengc Mienh Nyei Ndie-Doqc

³⁸E^li^saa aengx daaih taux Gin^gaan doix zuqc wuov norm deic-bung ngorc hnaangx. Ninh njaaux wuov guanh douc waac mienh wuov zanc,⚓ ninh gorngv mbuox ninh nyei bou, “Zorqv domh caeng taapv jienv douz zouv lai bun naaiv deix mienh nyanc.”
³⁹Maaih dauh wuov guanh mienh cuotv mingh lomc-huaang lorz lai. Buatc pou hieh ha'louh luangh ziouc gaeqv duqv deix wuov pou hieh ha'louh zormx jienv buangv lui nzengc. Nzuonx daaih ninh fietv bieqc nyei an jienv wuov norm caeng zouv. Ninh maiv hiuv duqv benx haaix nyungc ga'naaiv. ⁴⁰Zouv ziangx ziouc dox cuotv bun zuangx mienh nyanc. Nyanc wuov zanc, ninh mbuo heuc cuotv daaih gorngv, “O Tin-Hungh nyei mienh aac, maaih laengc mienh daic nyei ndie-doqc yiem caeng gu'nyuoz.” Ninh mbuo ziouc maiv haih nyanc aqv.
⁴¹E^li^saa gorngv, “Zorqv deix mbuonv daaih maah!” Ninh ziouc zorqv daaih dapv jienv caeng mbuox ninh mbuo, “Dox cuotv bun zuangx mienh nyanc aqv.” Yaac maiv maaih haaix nyungc ndie-doqc yiem caeng aqv.

Longc Nyic Ziepc Norm Njuov Uix Yietc Baeqv Dauh Mienh

⁴²Maaih dauh yiem Mbaa^an Qaa^li^qaa Laangz nyei mienh zorqv nyic ziepc norm longc daauh torngx mbiauh mbaali zoux daaih nyei njuov caux deix siang-mbiauh mbaali dapv jienv mbuoqc dorh daaih. E^li^saa gorngv, “Zorqv daaih bun zuangx mienh nyanc.”
⁴³Ninh nyei bou naaic gaax, “Yie hnangv haaix nor haih bun yietc baeqv dauh mienh nyanc?”
Mv baac E^li^saa dau, “Gunv bun zuangx mienh nyanc maah! Weic zuqc Ziouv hnangv naaiv nor gorngv, ‘Ninh mbuo duqv nyanc beuv corc maaih zengc nyei.’ ” ⁴⁴Bou ziouc zorqv daaih mbenc jienv ninh mbuo nyei nza'hmien. Ninh mbuo nyanc beuv nzengc corc maaih zengc hnangv Ziouv gorngv nyei waac nor.