1Like snow in summer or rain in harvest, honor is not fitting for a fool. 2Like a fluttering sparrow or a darting swallow, an undeserved curse does not come to rest. 3A whip for the horse, a bridle for the donkey, and a rod for the backs of fools! 4Do not answer a fool according to his folly, or you yourself will be just like him. 5Answer a fool according to his folly, or he will be wise in his own eyes. 6Sending a message by the hands of a fool is like cutting off one’s feet or drinking poison. 7Like the useless legs of one who is lame is a proverb in the mouth of a fool. 8Like tying a stone in a sling is the giving of honor to a fool. 9Like a thornbush in a drunkard’s hand is a proverb in the mouth of a fool. 10Like an archer who wounds at random is one who hires a fool or any passer-by. 11As a dog returns to its vomit, so fools repeat their folly. 12Do you see a person wise in their own eyes? There is more hope for a fool than for them.
13A sluggard says, “There’s a lion in the road, a fierce lion roaming the streets!” 14As a door turns on its hinges, so a sluggard turns on his bed. 15A sluggard buries his hand in the dish; he is too lazy to bring it back to his mouth. 16A sluggard is wiser in his own eyes than seven people who answer discreetly.
17Like one who grabs a stray dog by the ears is someone who rushes into a quarrel not their own.
18Like a maniac shooting flaming arrows of death 19is one who deceives their neighbor and says, “I was only joking!”
20Without wood a fire goes out; without a gossip a quarrel dies down. 21As charcoal to embers and as wood to fire, so is a quarrelsome person for kindling strife. 22The words of a gossip are like choice morsels; they go down to the inmost parts.
23Like a coating of silver dross on earthenware are fervent⚓ lips with an evil heart. 24Enemies disguise themselves with their lips, but in their hearts they harbor deceit. 25Though their speech is charming, do not believe them, for seven abominations fill their hearts. 26Their malice may be concealed by deception, but their wickedness will be exposed in the assembly. 27Whoever digs a pit will fall into it; if someone rolls a stone, it will roll back on them. 28A lying tongue hates those it hurts, and a flattering mouth works ruin.
26
1Sự vinh hiển không thích hợp cho kẻ ngu dại, Như tuyết giữa mùa hè, như mưa trong mùa gặt. 2Như chim sẻ bay chuyền, như chim én bay liệng; Lời rủa vô cớ cũng vậy, nó sẽ không thành. 3Roi dành cho ngựa, hàm thiếc dùng cho lừa Và roi vọt dành cho lưng kẻ ngu dại. 4Đừng trả lời kẻ ngu dại theo như sự ngu dại của nó; E rằng con cũng như nó chăng. 5Trả lời kẻ ngu dại tùy theo sự ngu dại của nó, Kẻo nó tưởng mình khôn ngoan theo mắt mình. 6Ai nhờ kẻ ngu dại đem tin tức, Giống như tự chặt chân hay nuốt lấy điều hung dữ. 7Châm ngôn trong miệng kẻ ngu dại, Cũng như chân bại vô dụng của người què. 8Ban vinh dự cho kẻ ngu dại, Cũng như cột viên đá vào cái nỏ. 9Châm ngôn trong miệng kẻ ngu dại, Như cái gai đâm vào tay kẻ say rượu. 10Ai mướn một kẻ ngu dại và khách qua đường, Cũng như một người bắn cung gây thương tích mọi người. 11Kẻ ngu dại lặp lại điều ngu xuẩn mình, Khác nào chó ăn lại đồ nó mửa ra. 12Con có thấy một người tự cho mình khôn ngoan theo mắt mình không? Kẻ ngu còn có hy vọng hơn người đó. 13Kẻ lười biếng nói có con sư tử ở ngoài đường, Sư tử ở giữa phố. 14Cửa xoay quanh bản lề thế nào, Kẻ lười biếng trăn trở trên giường thể ấy. 15Kẻ lười biếng chôn tay mình trong đĩa; Nó quá mệt mỏi để đưa tay mình lên miệng. 16Kẻ lười biếng cho mình khôn ngoan, Hơn cả bảy người biết đối đáp thận trọng. 17Người nào đi qua đường mà xen vào chuyện cãi cọ không liên hệ đến mình, Giống như nắm tai con chó. 18Như người điên bắn than lửa, Mũi tên và sự chết, 19Người nào lừa gạt kẻ láng giềng mình rồi lại nói: Tôi chỉ đùa thôi thì cũng như vậy. 20Lửa tắt vì thiếu củi; Nơi nào không có nói hành, chuyện cãi cọ cũng ngưng. 21Như chất than trên than hồng, chất củi vào lửa; Kẻ ưa cãi cọ cũng hay gây tranh cãi như thế. 22Lời của kẻ mách lẻo như miếng bánh ngon, Thấm vào tận lòng dạ. 23Môi miệng vồn vã nhưng tấm lòng gian ác, Khác nào cặn bạc⚓ tráng bình đất. 24Kẻ ghen ghét giả vờ ngoài môi miệng, Nhưng trong lòng mưu sự lừa đảo. 25Khi nó nói ngon ngọt, đừng tin, Vì lòng nó có bảy điều ghê tởm. 26Dù ghen ghét thường được che giấu bằng lừa đảo, Sự gian ác nó sẽ bị tỏ bày nơi hội chúng. 27Kẻ đào hố sẽ sụp xuống hố; Kẻ lăn đá, sẽ bị đá đè trở lại. 28Lưỡi dối trá ghét những kẻ nó chà đạp; Miệng nịnh hót gây ra hủy hoại.