23

Giô-si-a phá hủy sự thờ hình tượng

1 Vua bèn sai người nhóm hiệp hết thảy những trưởng lão Giu-đa và Giê-ru-sa-lem. 2 Đoạn, vua đi lên đền thờ Đức Giê-hô-va, có hết thảy người Giu-đa, cả dân cư Giê-ru-sa-lem, những thầy tế lễ, đấng tiên tri, cùng cả dân sự, vô luận nhỏ lớn, đều đi theo người. Người đọc cho chúng nghe các lời của sách giao ước, mà người ta đã tìm được trong đền thờ của Đức Giê-hô-va. 3 Vua đứng trên tòa, lập giao ước trước mặt Đức Giê-hô-va, hứa đi theo Đức Giê-hô-va, hết lòng hết ý gìn giữ những điều răn, chứng cớ, và luật lệ của Ngài, và làm hoàn thành lời giao ước đã chép trong sách nầy. Cả dân sự đều ưng lời giao ước ấy.
4 Vua bèn truyền lịnh cho thầy tế lễ thượng phẩm Hinh-kia, cho mấy thầy phó tế, và các người giữ cửa đền thờ, cất khỏi đền thờ của Đức Giê-hô-va hết thảy những khí giới người ta làm đặng cúng thờ Ba-anh, Át-tạt-tê, và cả cơ binh trên trời. Người bảo thiêu các vật đó ngoài Giê-ru-sa-lem trong đồng ruộng Xết-rôn, rồi đem tro nó đến Bê-tên. 5 Người cũng đuổi những thầy cả của các tà thần mà những vua Giu-đa đã lập, đặng xông hương trên các nơi cao trong những thành Giu-đa và tại các nơi chung quanh Giê-ru-sa-lem; cũng đuổi đi những thầy cả dâng hương cho Ba-anh, cho mặt trời, mặt trăng, huỳnh đạo, và cả cơ binh trên trời. 6 Người cất hình tượng Át-tạt-tê khỏi đền thờ của Đức Giê-hô-va, đem nó ra ngoài Giê-ru-sa-lem, đến khe Xết-rôn, thiêu đốt nó tại đó và nghiền ra tro, rồi rải tro ấy trên mồ của thường dân. 7 Người lại phá những phòng của bợm vĩ gian ở trong đền thờ của Đức Giê-hô-va, là nơi đó người nữ dệt những trại cho Át-tạt-tê.
8 Người cũng đòi đến hết thảy những thầy tế lễ ở các thành Giu-đa, làm ô uế những nơi cao mà chúng nó có xông hương, từ Ghê-ba cho đến Bê-e-Sê-ba; lại phá những bàn thờ lập tại cửa thành, tức tại cửa Giô-suê, quan cai thành, ở về phía bên tả, khi vào cửa thành. 9 Song, những người đã làm thầy tế lễ các nơi cao, thì chẳng được lên đến bàn thờ của Đức Giê-hô-va tại Giê-ru-sa-lem; song họ ăn bánh không men với anh em mình. 10 Người cũng làm ô uế Tô-phết tại trong trũng con cái Hi-nôm, hầu cho từ rày về sau, không ai được đưa con trai hay là con gái mình qua lửa cho Mo-lóc. 11 Người trừ bỏ những con ngựa các vua Giu-đa dâng cho mặt trời, ở nơi cửa vào đền Đức Giê-hô-va, tại nơi công đường của quan hoạn Nê-than-Mê-léc, trong hành lang của đền thờ; còn những xe của mặt trời, thì người thiêu đốt.
12 Vua Giô-si-a cũng phá những bàn thờ mà các vua Giu-đa đã cất trên nóc nhà lầu của vua A-cha; lại những bàn thờ mà Ma-na-se có dựng lên trong hai hành lang của đền thờ Đức Giê-hô-va, thì người đập bể, cất đem khỏi chỗ, và rải bụi nát nó trong khe Xết-rôn. 13 Vua cũng làm ô uế những nơi cao ở tại trước Giê-ru-sa-lem, bên phía hữu núi Tà tịch, là những nơi cao mà Sa-lô-môn, vua Y-sơ-ra-ên, đã cất lên để cúng thờ Át-tạt-tê, thần tượng quái gở của dân Si-đôn, Kê-mốt, thần tượng quái gở của dân Mô-áp, và Minh-côm, thần tượng gớm ghiếc của dân Am-môn. 14 Người bẻ gãy các trụ thờ, đánh đổ các hình tượng Át-tạt-tê, và chất đầy hài cốt tại chỗ nó đã đứng. 15 Lại, người phá bàn thờ tại Bê-tên, và nơi cao mà Giê-rô-bô-am, con trai Nê-bát, đã lập, tức là người đó gây cho Y-sơ-ra-ên phạm tội; người phá bàn thờ ấy, thiêu đốt nơi cao, và cán nghiền thành ra tro bụi; cũng thiêu đốt tượng Át-tạt-tê.
16 Giô-si-a xây lại chợt thấy những mồ mả ở trên núi; người bèn sai lấy hài cốt ở trong những mồ mả ấy, rồi thiêu nó trên bàn thờ, làm cho bàn thờ bị ô uế, y như lời của Đức Giê-hô-va, mà người của Đức Chúa Trời đã báo cáo trước. 17 Đoạn, vua hỏi rằng: Bia ta thấy đó là chi? Các người thành ấy đáp rằng: Ấy là mồ mả của người Đức Chúa Trời ở Giu-đa, đến báo cáo trước về những việc mà vua đã làm cho bàn thờ tại Bê-tên. 18 Người tiếp: Hãy để hài cốt ấy bình an, chớ ai dời đi. Vậy, chúng chẳng dời hài cốt của người, cùng hài cốt của đấng tiên tri ở Sa-ma-ri mà ra.
19 Giô-si-a cũng dỡ hết thảy chùa miễu của các nơi cao ở tại trong thành Sa-ma-ri, mà các vua Y-sơ-ra-ên đã lập đặng chọc giận Đức Giê-hô-va, phá hủy các nhà đó như đã làm trong Bê-tên. 20 Người giết tại trên bàn thờ những thầy cả của các nơi cao, và thiêu hài cốt ở trên. Đoạn, người trở về Giê-ru-sa-lem.

Giữ lễ Vượt qua

21 Vua bèn truyền lịnh cho cả dân sự rằng: Hãy giữ lễ Vượt qua cho Giê-hô-va Đức Chúa Trời của các ngươi, tùy theo các lời đã chép trong sách giao ước. 22 Trong lúc các quan xét đã xét đoán Y-sơ-ra-ên, hoặc trong đời các vua Y-sơ-ra-ên và vua Giu-đa, thật chẳng hề có giữ một lễ Vượt qua nào 23 giống như lễ Vượt qua giữ cho Đức Giê-hô-va tại Giê-ru-sa-lem, nhằm năm thứ mười tám đời vua Giô-si-a.
24 Giô-si-a cũng trừ diệt những đồng cốt và thầy bói, những thê-ra-phim, và hình tượng, cùng hết thảy sự gớm ghiếc thấy trong xứ Giu-đa và tại Giê-ru-sa-lem, đặng làm theo các lời luật pháp đã chép trong sách mà thầy tế lễ Hinh-kia đã tìm đặng trong đền thờ của Đức Giê-hô-va. 25 Trước Giô-si-a, chẳng có một vua nào hết lòng, hết ý, hết sức mình, mà tríu mến Đức Giê-hô-va, làm theo trọn vẹn luật pháp của Môi-se; và sau người cũng chẳng có thấy ai giống như người nữa. 26 Dầu vậy, Đức Giê-hô-va không nguôi cơn giận nóng và mạnh mà Ngài nổi lên cùng Giu-đa, vì cớ các tội trọng của Ma-na-se trêu chọc Ngài. 27 Vả, Đức Giê-hô-va có phán rằng: Ta sẽ cất Giu-đa khỏi mặt ta như ta đã cất Y-sơ-ra-ên đi, và ta sẽ trừ bỏ thành Giê-ru-sa-lem mà ta đã chọn, và đền thờ mà ta phán về nó rằng: Danh ta sẽ ngự tại đó.
28 Các chuyện khác của Giô-si-a, những công việc người làm, đều chép trong sử ký về các vua Giu-đa.

Giô-si-a qua đời

29 Trong đời Giô-si-a, Pha-ra-ôn Nê-cô, vua Ê-díp-tô, đi lên sông Ơ-phơ-rát, hãm đánh vua A-si-ri. Giô-si-a bèn đi ngữ người. Nhưng Pha-ra-ôn vừa khi gặp người, bèn giết đi tại Mê-ghi-đô. 30 Từ Mê-ghi-đô, các tôi tớ chở thây người trên xe về Giê-ru-sa-lem, rồi chôn người tại trong mồ mả người. Dân của xứ chọn Giô-a-cha, con trai Giô-si-a, xức dầu cho người, và tôn người lên làm vua thế cho cha người.

Giô-a-cha và Giê-hô-gia-kim cai trị

31 Giô-a-cha được hai mươi ba tuổi khi lên làm vua; người cai trị ba tháng tại Giê-ru-sa-lem. Mẹ người tên là Ha-mu-ta, con gái của Giê-rê-mi ở Líp-na. 32 Người làm điều ác trước mặt Đức Giê-hô-va, theo trọn gương của các tổ phụ mình đã làm. 33 Pha-ra-ôn Nê-cô bắt giam người tại Ríp-la, trong xứ Ha-mát, hầu cho người không cai trị tại Giê-ru-sa-lem nữa. Lại, người bắt xứ tiến cống một trăm ta-lâng bạc và một ta-lâng vàng. 34 Đoạn, Pha-ra-ôn Nê-cô lập Ê-li-a-kim, con trai Giô-si-a, làm vua thế cho Giô-si-a, cha người, và cải tên người là Giê-hô-gia-kim. Còn Giô-a-cha bị bắt làm phu tù tại Ê-díp-tô, và người qua đời tại đó. 35 Giê-hô-gia-kim nộp cho Pha-ra-ôn những bạc và vàng ấy. Nhưng để lo cho có số tiền Pha-ra-ôn đòi, thì người phải đánh thuế dân của xứ; người định thuế vàng bạc mỗi người phải giữ đóng; đoạn người giao hết cho Pha-ra-ôn Nê-cô.
36 Giê-hô-gia-kim được hai mươi lăm tuổi khi lên làm vua, và người cai trị mười một năm tại Giê-ru-sa-lem. Mẹ người tên là Xê-bụt-đa, con gái Phê-đa-gia ở Ru-ma. 37 Người làm điều ác tại trước mặt Đức Giê-hô-va, theo trọn gương các tổ phụ mình đã làm.

23

Yo^si^yaa Aengx Ganh Siang-Liepc Ngaengc Waac

(Beiv mangc 2 Zunh Doic Douh 34:3-7, 29-33)

1Hungh diex ziouc heuc Yu^ndaa caux Ye^lu^saa^lem nyei zuangx mienh gox daaih zunv. 2Ninh caux Yu^ndaa nyei zuangx mienh, Ye^lu^saa^lem nyei baeqc fingx, caux sai mienh caux douc waac mienh, yietc zungv baeqc fingx hlo-hlo faix-faix ziouc mingh taux zaangc Ziouv nyei biauv. Ninh ziouc doqc yiem zaangc Ziouv nyei biauv zorqv cuotv daaih nyei Laengz Ngaengc Waac Sou bun zuangx mienh muangx. 3Hungh diex souv jienv ndiouh ga'hlen, yiem Ziouv nyei nza'hmien liepc ngaengc waac gorngv ninh oix longc nzengc hnyouv, longc nzengc za'eix gan Ziouv, yaac ei jienv ninh hatc nyei waac caux ninh nyei lingc caux leiz-latc. Ninh ziouc laengz ei jienv naaiv njunc sou fiev nyei ngaengc waac. Zuangx baeqc fingx yaac laengz ei jienv naaiv deix ngaengc waac zoux.
4Hungh diex paaiv Hin^ki^yaa domh sai mienh caux borng-buoz nyei sai mienh caux zuov zaangc Ziouv nyei biauv nyei mienh zorqv yiem zaangc Ziouv nyei biauv longc baaix ⟨Mbaa^an zienh⟩ caux ⟨Mbaa^an zienh⟩ zienh nyeiz caux yiem lungh zaangc nyei nyungc-nyungc nyei yietc zungv ga'naaiv, bienh cuotv daaih. Ninh yiem Ye^lu^saa^lem Zingh ga'nyiec, Kitc^lon Horngz ga'hlen, buov nzengc aengx dorh saaiv mingh taux Mbetc^en guangc. 5Yo^si^yaa Hungh zorqv guangc Yu^ndaa nyei hungh liepc daaih zaangc nyiec nyei zienh wuov deix sai mienh, se yiem Yu^ndaa nyei mungv caux Ye^lu^saa^lem huing nzuonx yiem hlang zaangc zienh nyei dorngx buov hung bun Mbaa^an zienh caux mba'hnoi caux hlaax caux hleix caux lungh zaangc nyei nyungc-nyungc ga'naaiv. 6Ninh yaac zorqv nqoi yiem zaangc Ziouv nyei biauv wuov norm Aa^se^laa zienh nyeiz nyei fangx, dorh cuotv Ye^lu^saa^lem Zingh mingh taux Kitc^lon Horngz, yiem wuov buov. Ninh mborqv muonc benx saaiv aengx haaz njiec pou-tong mienh nyei zouv. 7Ninh aengx caeqv yiem zaangc Ziouv nyei biauv weic zaangc zienh maaic buonv-sin nyei m'jangc dorn yiem nyei dorngx, se dongh m'sieqv dorn ndatv ndie zorng Aa^se^laa zienh nyeiz wuov norm dorngx.
8Yo^si^yaa dorh yiem Yu^ndaa nyei norm-norm mungv nyei sai mienh daaih taux Ye^lu^saa^lem yaac zoux bun yiem Ge^mbaa taux Mbe^e^qe^mbaa, yiem hlang zaangc zienh nyei norm-norm dorngx, se wuov deix sai mienh buov hung nyei dorngx, maaih uix. Ninh yaac caeqv waaic zingh ga'hlen zaangc zienh nyei dorngx, se yiem zingh ziouv, Yo^su^waa, nyei gaengh ndaangc, bieqc zingh gaengh nyei zaaix maengx. 9Maiv gunv yiem hlang zaangc zienh nyei dorngx daaih wuov deix sai mienh maiv duqv yiem Ye^lu^saa^lem, Ziouv nyei ziec-dorngh fu-sux, ninh mbuo duqv yiem ninh mbuo sai mienh doic mbu'ndongx juangc nyanc maiv an bingv nyei njuov.
10Ninh zoux bun Tofetv maaih uix, se yiem Mben Hinnom Horngz zaangc nyiec nyei zienh nyei dorngx, weic maiv bun mienh haih zorqv ninh mbuo nyei naamh nyouz longc douz buov ziec fongc horc bun ⟨Molekv zienh.⟩ 11Ninh zorqv nqoi yiem zaangc Ziouv nyei biauv nyei gaengh ndaangc nyei maaz, dongh Yu^ndaa Deic nyei zuangx hungh fungx weic longc zaangc mba'hnoi nyei maaz. Ninh mbuo yiem laatc gu'nyuoz nitv dauh jien, mbuox heuc Naatan Melekv, yiem wuov qongx. Yo^si^yaa yaac zorqv zaangc mba'hnoi nyei maaz-cie buov guangc.
12Ninh yaac caeqv njiec Yu^ndaa nyei zuangx hungh yiem biauv-ngorh, nitv Aa^hatc nyei wuov qongx, ceix nyei ziec-dorngh caux Maa^natv^se yiem zaangc Ziouv nyei biauv i norm laatc gu'nyuoz nyei ziec-dorngh. Ninh yiem wuov deix dorngx caeqv daaih dorh mingh mborqv muonc nzengc, zoi guangc Kitc^lon Horngz. 13Yo^si^yaa Hungh yaac zoux bun yiem hlang zaangc zienh nyei dorngx maaih uix, se yiem Ye^lu^saa^lem nyei dong bung, ga'lanv mbong nyei naamh bung maengx, wuov norm dorngx. Naaiv norm dorngx se I^saa^laa^en Mienh nyei Saa^lo^morn Hungh weic Si^ndorn Mienh nyei gamh nziev haic nyei Atc^taa^lotv zienh nyeiz, caux Mo^apc Mienh gamh nziev haic nyei Kemotv zienh, caux Ammon Mienh, gamh nziev haic nyei zienh liepc daaih. 14Yo^si^yaa mborqv huv nzengc zaangc zienh nyei la'bieiv-dongc yaac jamv Aa^se^laa zienh nyeiz nyei fangx, aengx zorqv mienh nyei mbungv guangc jienv wuov.
15Maiv daan mbuoqc naaiv. Yo^si^yaa Hungh yaac caeqv yiem Mbetc^en nyei ziec-dorngh, se dongh Ne^mbatc nyei dorn, Ye^lo^mbo^am, ceix daaih wuov norm yiem hlang zaangc zienh nyei dorngx. Dongh naaiv norm ziec-dorngh caux yiem hlang zaangc zienh nyei dorngx ninh baaic waaic. Ninh buov yiem hlang zaangc zienh nyei dorngx aengx mborqv benx saaiv. Ninh yaac buov Aa^se^laa zienh nyeiz nyei fangx. 16Yo^si^yaa huin m'nqorngv ziouc mangc buatc yiem wuov jiex mbong-hlen maaih deix janx-daic zouv. Ninh ziouc paaiv mienh mingh wuov zouv dorh mbungv daaih aengx an wuov norm ziec-dorngh buov weic bun ziec-dorngh maaih uix. Naaiv se hnangv zinh ndaangc Tin-Hungh nyei mienh zunh Ziouv nyei zinh hoz waac.
17Hungh diex naaic gaax, “Yie mangc buatc wuov se haaix nyungc jangx-hoc?”
 Wuov norm zingh nyei mienh gorngv, “Naaic se yiem Yu^ndaa daaih nyei yietc dauh Tin-Hungh nyei mienh. Ninh gorngv zinh hoz waac, gorngv Mbetc^en nyei ziec-dorngh doix nzengc hungh diex zoux bun naaiv norm ziec-dorngh nyei yietc zungv sic.”
18Hungh diex gorngv, “Sueih ninh yiem naaic aqv. Maiv dungx bun haaix dauh suiv ninh nyei mbungv.” Ninh mbuo ziouc liouh ninh nyei mbungv caux yiem Saa^maa^lie daaih wuov dauh douc waac mienh nyei mbungv.
19Dongh zinh ndaangc I^saa^laa^en nyei hungh yiem Saa^maa^lie nyei zingh liepc daaih wuov deix yiem hlang zaangc zienh nyei dorngx cuoqv Ziouv qiex jiez haic, Yo^si^yaa yaac caeqv nzengc hnangv yiem Mbetc^en zoux wuov nor. 20Ninh aengx zorqv yietc zungv yiem hlang zaangc zienh nyei dorngx nyei sai mienh yiem ziec-dorngh gu'nguaaic daix. Ninh yaac zorqv mienh nyei mbungv yiem wuov deix ziec-dorngh gu'nguaaic buov. Nqa'haav ninh nzuonx Ye^lu^saa^lem.

Siex Maengc Zipv

(2 Zunh Doic Douh 35:1-19)

21Hungh diex hatc zuangx baeqc fingx, “Meih mbuo oix zuqc jiex ⟨Siex Maengc Zipv⟩ weic taaih Ziouv, meih mbuo nyei Tin-Hungh. Oix zuqc jiex zipv ziux fiev jienv naaiv buonv Laengz Ngaengc Waac Sou.” 22Yiem domh jien gunv I^saa^laa^en Deic-Bung nyei lungh ndiev zoux liuz taux ih zanc, maiv maaih I^saa^laa^en fai Yu^ndaa nyei haaix dauh hungh hnangv naaiv nor jiex Siex Maengc Zipv. 23Mv baac Yo^si^yaa zoux hungh ziepc betv hnyangx wuov hnyangx, ninh mbuo yiem Ye^lu^saa^lem jiex Siex Maengc Zipv.

Yo^si^yaa Aengx Goiv Yienc Nyei Jauv

24Maiv daan mbuoqc naaiv. Yo^si^yaa mietc nzengc gaanv hei caux mbouv guaax nyei mienh, yiem biauv gu'nyuoz zaangc nyei zienh caux miuc-fangx caux yiem Yu^ndaa caux Ye^lu^saa^lem yietc zungv gamh nziev haic nyei ga'naaiv. Ninh hnangv naaiv nor zoux weic zoux ziangx yiem zaangc Ziouv nyei biauv Hin^ki^yaa sai mienh lorz buatc wuov njunc sou fiev jienv leiz-latc nyei joux-joux waac. 25Yiem ndaangc Yo^si^yaa caux yiem nqa'haav wuov deix yietc zungv hungh, maiv maaih haaix dauh hungh hnangv Yo^si^yaa longc nzengc hnyouv, longc nzengc za'eix, longc nzengc qaqv gan nzengc ⟨Mose nyei yietc zungv Leiz-Latc.⟩
26Mv baac Ziouv corc qiex jiez haic, nouz haic Yu^ndaa Mienh taux ih zanc, ga'qiex yaac maiv fiu, laaix Maa^natv^se zoux nyei yietc zungv sic, cuoqv ninh qiex jiez. 27Ziouv gorngv, “Yie oix zoux bun Yu^ndaa Mienh hnangv yie zoux bun I^saa^laa^en Mienh nor, maiv bun ninh mbuo yiem yie nyei nza'hmien. Yie oix guangc yie ginv naaiv norm zingh, Ye^lu^saa^lem, caux dongh yie gorngv ‘Yie oix liepc yie nyei Mengh’ naaiv norm zaangc Ziouv nyei biauv.”

I^yipv Nyei Hungh Daix Yo^si^yaa

(Beiv mangc 2 Zunh Doic Douh 35:20-36:1)

28Yo^si^yaa gunv nyei ziangh hoc zoux zengc njiec nyei sic caux ninh zoux liuz nyei yietc zungv, fiev jienv Yu^ndaa hungh nyei hungh douh daan.
29Yo^si^yaa zoux hungh nyei ziangh hoc, I^yipv nyei hungh, Faalo Neko, gan Yu^fe^ditc Ndaaih mingh tengx Atc^si^lie nyei hungh. Yo^si^yaa Hungh cuotv mingh yiem Me^gitc^ndo caux Faalo Neko mborqv jaax. Faalo Neko caux Yo^si^yaa doix hmien wuov zanc Faalo Neko ziouc daix ninh aqv. 30Yo^si^yaa nyei jien ziouc zorqv Yo^si^yaa nyei sei dapv jienv mborqv jaax nyei maaz-cie, yiem Me^gitc^ndo tor nzuonx Ye^lu^saa^lem zangx jienv ninh ganh nyei zouv. Wuov norm guoqv nyei baeqc fingx ziouc zorqv Yo^si^yaa nyei dorn, Ye^ho^aa^haatc, orn ninh div ninh nyei die zoux hungh.

Yu^ndaa Nyei Hungh, Ye^ho^aa^haatc

(2 Zunh Doic Douh 36:2-4)

31Ye^ho^aa^haatc faaux weic zoux hungh wuov zanc, ninh duqv nyic ziepc faam hnyangx, yaac yiem Ye^lu^saa^lem gunv buo hlaax nyieqc. Ninh nyei maa nyei mbuox heuc Haa^mu^taan, se Lipv^naa Mienh, Ye^le^mi nyei sieqv. 32Ziux Ziouv mangc, Ye^ho^aa^haatc zoux waaic sic hnangv ninh nyei ong-taaix mbuo zoux nyei nor. 33Faalo Neko zorqv ninh mingh wuonx jienv yiem Haamatv Deic nyei Lipv^laa Zingh weic bun ninh maiv duqv yiem Ye^lu^saa^lem gunv. Ninh yaac baatc Yu^ndaa Mienh cuotv i cin yietc baeqv joih nyaanh caux nyic ziepc yietv joih jiem. 34Faalo Neko liepc Yo^si^yaa nyei dorn, E^li^yaa^kim zoux hungh div ninh nyei die, Yo^si^yaa, aengx tiuv ninh nyei mbuox heuc Ye^ho^yaa^kim. Ninh yaac dorh Ye^ho^aa^haatc mingh I^yipv Deic-Bung. Yiem I^yipv ninh daic mi'aqv. 35Ye^ho^yaa^kim cuotv jiem nyaanh bun Faalo Neko ziux ninh hatc nyei waac. Mv baac weic haih maaih naaiv deix jiem nyaanh cuotv, ninh aapv wuov norm deic-bung nyei baeqc fingx cuotv nzou-zinh ziux gorqv-mienh maaih nyei.

Yu^ndaa Nyei Hungh, Ye^ho^yaa^kim

(Beiv mangc 2 Zunh Doic Douh 36:5-8)

36Ye^ho^yaa^kim faaux weic zoux hungh wuov zanc ninh duqv nyic ziepc hmz hnyangx. Ninh yaac yiem Ye^lu^saa^lem gunv ziepc yietv hnyangx. Ninh nyei maa nyei mbuox heuc Se^mbi^ndaa, se Lumaa Mienh, Be^ndaa^yaa, nyei sieqv. 37Ziux Ziouv mangc, ninh zoux waaic sic, hnangv ninh nyei ong-taaix mbuo zoux nor.