11

Giép-thê làm quan xét. – Chiến tranh cùng Am-môn. – Sự hứa nguyện của Giép-thê

¹ Giép-thê, người Ga-la-át, là tay dõng sĩ, con của một người kỵ nữ, và cha là Ga-la-át. ² Vợ của Ga-la-át có sanh cho người những con trai. Khi các con trai của vợ ấy lớn lên, bèn đuổi Giép-thê đi, mà rằng: Mầy không được ăn phần gia tài trong nhà cha chúng ta, vì mầy là con của người đàn bà khác. ³ Vậy, Giép-thê trốn xa anh em mình, và ở trong xứ Tóp. Có những đứa du đãng hiệp lại chung quanh Giép-thê, và đi ra với người.
⁴ Sau một ít lâu, dân Am-môn giao chiến cùng Y-sơ-ra-ên. ⁵ Trong lúc dân Am-môn đánh Y-sơ-ra-ên, các trưởng lão Ga-la-át đi đem Giép-thê ở xứ Tóp về. ⁶ Họ nói cùng người rằng: Xin hãy đến làm quan tướng chúng ta, chúng ta sẽ đánh dân Am-môn. ⁷ Nhưng Giép-thê đáp cùng các trưởng lão Ga-la-át rằng: Các ông há chẳng phải là kẻ ghét tôi và đuổi tôi khỏi nhà cha tôi sao? Còn bây giờ các ông đương bị cùng khốn, sao lại đến tôi? ⁸ Các trưởng lão Ga-la-át đáp cùng Giép-thê rằng: Bây giờ chúng ta lại đến cùng ngươi, hầu cho ngươi đi với chúng ta: Ngươi sẽ đánh dân Am-môn, rồi sẽ làm đầu của chúng ta, và của hết thảy dân xứ Ga-la-át. ⁹ Giép-thê lại đáp cùng các trưởng lão Ga-la-át rằng: Ví bằng các ông đem tôi về đặng đánh dân Am-môn, và nếu Đức Giê-hô-va phó chúng nó vào tay tôi, thì tôi sẽ làm đầu các ông chớ. ¹⁰ Các trưởng lão Ga-la-át nói cùng Giép-thê rằng: Chúng ta quả sẽ làm y như lời ngươi đã nói; nguyện Đức Giê-hô-va làm chứng giữa chúng ta! ¹¹ Vậy, Giép-thê đi cùng các trưởng lão Ga-la-át; dân sự lập người làm đầu và tướng; rồi tại Mích-ba Giép-thê lặp lại trước mặt Đức Giê-hô-va hết thảy những lời người đã nói.
¹² Đoạn, Giép-thê sai sứ giả đến cùng vua dân Am-môn mà nói rằng: Ta với ngươi có việc chi, nên ngươi kéo đến ta đặng hãm đánh xứ ta? ¹³ Vua dân Am-môn đáp cùng sứ giả Giép-thê rằng: Ấy bởi Y-sơ-ra-ên, khi ra khỏi nước Ê-díp-tô, có chiếm lấy xứ ta từ Ạt-nôn cho đến Gia-bốc và Giô-đanh. Bây giờ hãy trả êm lại xứ ấy cho ta.
¹⁴ Giép-thê lại sai sứ giả đến cùng vua dân Am-môn đặng nói rằng: ¹⁵ Giép-thê nói như vầy: Y-sơ-ra-ên không có xâm đoạt địa phận Mô-áp, cũng chẳng có chiếm lấy xứ của dân Am-môn. ¹⁶ Song khi Y-sơ-ra-ên ra xứ Ê-díp-tô, thì đi ngang qua đồng vắng cho đến Biển Đỏ, rồi tới Ca-đe. ¹⁷ Bấy giờ, người sai sứ giả đến vua Ê-đôm đặng tâu rằng: Xin cho tôi đi ngang qua xứ vua. Nhưng vua Ê-đôm không bằng lòng. Người cũng sai sứ giả đến vua Mô-áp, vua Mô-áp cũng không khứng cho, nên Y-sơ-ra-ên cứ ở tại Ca-đe.⚓ ¹⁸ Đoạn, người lại đi vào đồng vắng, vòng quanh xứ Ê-đôm và xứ Mô-áp; rồi đến cõi phía đông xứ Mô-áp. Người hạ trại ở bên kia Ạt-nôn, không vào bờ cõi Mô-áp; vì Ạt-nôn là giới hạn của xứ Mô-áp.⚓ ¹⁹ Rốt lại, Y-sơ-ra-ên sai sứ giả đến cùng Si-hôn, vua người A-mô-rít, ở tại Hết-bôn, và dặn nói rằng: Xin để cho chúng tôi đi ngang qua xứ vua đặng đến xứ chúng tôi.⚓ ²⁰ Nhưng Si-hôn không đủ tin dân Y-sơ-ra-ên, nên không cho đi ngang qua xứ mình, bèn hiệp lại cả cơ binh mình, kéo đến đóng trại tại Gia-hát và chống đấu cùng Y-sơ-ra-ên. ²¹ Giê-hô-va Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên phó Si-hôn và cả cơ binh người vào tay Y-sơ-ra-ên. Y-sơ-ra-ên đánh bại chúng nó, và lấy toàn xứ dân A-mô-rít, là dân ở miền đó. ²² Vậy, Y-sơ-ra-ên nhận được toàn xứ dân A-mô-rít, từ Ạt-nôn cho đến Gia-bốc, và từ đồng vắng cho đến Giô-đanh. ²³ Vậy bây giờ, Giê-hô-va Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên đã đuổi dân A-mô-rít khỏi trước mặt dân Y-sơ-ra-ên của Ngài rồi, thì ngươi lại muốn chiếm lấy xứ của họ sao! ²⁴ Ngươi há chẳng nhận được đất mà Kê-mốt, là thần của ngươi, đã ban cho ngươi sao? Thế thì, chúng ta cũng nhận được đất của những kẻ nào mà Giê-hô-va Đức Chúa Trời chúng ta đã đuổi khỏi trước mặt chúng ta. ²⁵ Vả lại, ngươi có trổi hơn Ba-lác, con trai Xếp-bô, vua Mô-áp chăng? Hắn há có khi nào cãi cọ hay là chiến đấu cùng Y-sơ-ra-ên chăng?⚓ ²⁶ Đương lúc ba trăm năm mà Y-sơ-ra-ên ở tại Hết-bôn và các thành địa hạt nó, A-rô-e và các thành địa hạt nó, cùng hết thảy các thành ở dọc theo Ạt-nôn, sao ngươi không lấy nó lại trong khi đó? ²⁷ Vậy, ta không có phạm tội cùng ngươi, nhưng ngươi đã làm quấy cùng ta mà hãm đánh ta. Nguyện Đức Giê-hô-va, là Đấng đoán xét, ngày nay xét đoán giữa dân Y-sơ-ra-ên và dân Am-môn! ²⁸ Nhưng vua dân Am-môn không khứng nghe lời của Giép-thê sai nói cùng người.
²⁹ Thần của Đức Giê-hô-va bèn cảm động Giép-thê; người trải qua Ga-la-át và Ma-na-se, sang đến Mích-ba ở Ga-la-át, rồi từ Mích-ba ở Ga-la-át, người đi đánh dân Am-môn.
³⁰ Giép-thê khẩn nguyện cùng Đức Giê-hô-va rằng: Nếu Ngài phó dân Am-môn vào tay tôi, khi tôi thắng chúng nó trở về, ³¹ hễ chi ở cửa nhà tôi đi ra đầu hết đặng đến đón rước tôi, thì nấy sẽ thuộc về Đức Chúa Trời, và tôi sẽ dâng nó làm của lễ thiêu. ³² Đoạn, Giép-thê đi đến dân Am-môn đặng giao chiến cùng chúng nó, và Đức Giê-hô-va phó chúng nó vào tay người. ³³ Người đánh bại chúng nó từ A-rô-e cho đến Mi-nít, và cho đến A-bên-Kê-ra-mim, cùng chiếm lấy của chúng nó hai mươi cái thành. Ấy là một bại trận rất lớn; dân Am-môn bị phục trước mặt dân Y-sơ-ra-ên.
³⁴ Giép-thê trở về nhà mình tại Mích-ba; kìa, con gái người ra đón rước người, có cầm trống nhỏ và nhảy múa. Nàng là con một của người, ngoài nàng chẳng có con trai hoặc con gái nào khác hơn. ³⁵ Giép-thê vừa thấy nàng, liền xé áo mình mà rằng: Ớ con, than ôi! Con gây cho cha tức tối quá thay! Con thuộc vào số kẻ làm rối cha! Vì cha có mở miệng khấn nguyện cùng Đức Giê-hô-va, không thế nuốt lời.⚓ ³⁶ Nàng thưa rằng: Cha ôi, nếu cha có mở miệng khấn nguyện cùng Đức Giê-hô-va, xin hãy làm cho con y như lời ra khỏi miệng cha, vì bây giờ Đức Giê-hô-va đã báo thù kẻ cừu địch cha rồi, tức là dân Am-môn. ³⁷ Đoạn, nàng lại nói cùng cha mình rằng: Xin cha hãy nhậm cho con lời nầy: Để cho con thong thả trong hai tháng, con sẽ đi ở trên núi đặng cùng chị em bạn con khóc về sự đồng trinh của con. ³⁸ Giép-thê đáp rằng: Con cứ đi. Rồi người để nàng đi hai tháng.
Vậy, nàng đi cùng chị em bạn mình, khóc sự đồng trinh mình tại trên núi. ³⁹ Cuối hai tháng, nàng trở về cha mình, và người làm cho nàng tùy theo lời khấn nguyện mình đã hứa. Nàng chẳng có biết người nam. Tại cớ đó trong Y-sơ-ra-ên có thường lệ nầy: ⁴⁰ Mỗi năm, các con gái Y-sơ-ra-ên đi than khóc con gái của Giép-thê, người Ga-la-át, trong bốn ngày.

11

Jephthah

¹Now ⚓Jephthah the Gileadite was ⚓a mighty man of valor, but he was the son of a harlot; and Gilead begot Jephthah. ²Gilead’s wife bore sons; and when his wife’s sons grew up, they drove Jephthah out, and said to him, “You shall have ⚓no inheritance in our father’s house, for you are the son of another woman.” ³Then Jephthah fled from his brothers and dwelt in the land of ⚓Tob; and ⚓worthless men banded together with Jephthah and went out raiding with him.
⁴It came to pass after a time that the ⚓people of Ammon made war against Israel. ⁵And so it was, when the people of Ammon made war against Israel, that the elders of Gilead went to get Jephthah from the land of Tob. ⁶Then they said to Jephthah, “Come and be our commander, that we may fight against the people of Ammon.”
⁷So Jephthah said to the elders of Gilead, ⚓“Did you not hate me, and expel me from my father’s house? Why have you come to me now when you are in distress?”
⁸⚓And the elders of Gilead said to Jephthah, “That is why we have ⚓turned again to you now, that you may go with us and fight against the people of Ammon, and be ⚓our head over all the inhabitants of Gilead.”
⁹So Jephthah said to the elders of Gilead, “If you take me back home to fight against the people of Ammon, and the Lord delivers them to me, shall I be your head?”
¹⁰And the elders of Gilead said to Jephthah, ⚓“The Lord will be a witness between us, if we do not do according to your words.” ¹¹Then Jephthah went with the elders of Gilead, and the people made him ⚓head and commander over them; and Jephthah spoke all his words ⚓before the Lord in Mizpah.
¹²Now Jephthah sent messengers to the king of the people of Ammon, saying, ⚓“What do you have against me, that you have come to fight against me in my land?”
¹³And the king of the people of Ammon answered the messengers of Jephthah, ⚓“Because Israel took away my land when they came up out of Egypt, from ⚓the Arnon as far as ⚓the Jabbok, and to the Jordan. Now therefore, restore those lands peaceably.”
¹⁴So Jephthah again sent messengers to the king of the people of Ammon, ¹⁵and said to him, “Thus says Jephthah: ⚓‘Israel did not take away the land of Moab, nor the land of the people of Ammon; ¹⁶for when Israel came up from Egypt, they walked through the wilderness as far as the Red Sea and ⚓came to Kadesh. ¹⁷Then ⚓Israel sent messengers to the king of Edom, saying, “Please let me pass through your land.” ⚓But the king of Edom would not heed. And in like manner they sent to the ⚓king of Moab, but he would not consent. So Israel ⚓remained in Kadesh. ¹⁸And they ⚓went along through the wilderness and ⚓bypassed the land of Edom and the land of Moab, came to the east side of the land of Moab, and encamped on the other side of the Arnon. But they did not enter the border of Moab, for the Arnon was the border of Moab. ¹⁹Then ⚓Israel sent messengers to Sihon king of the Amorites, king of Heshbon; and Israel said to him, “Please ⚓let us pass through your land into our place.” ²⁰⚓But Sihon did not trust Israel to pass through his territory. So Sihon gathered all his people together, encamped in Jahaz, and fought against Israel. ²¹And the Lord God of Israel ⚓delivered Sihon and all his people into the hand of Israel, and they ⚓defeated them. Thus Israel gained possession of all the land of the Amorites, who inhabited that country. ²²They took possession of ⚓all the territory of the Amorites, from the Arnon to the Jabbok and from the wilderness to the Jordan.
²³‘And now the Lord God of Israel has dispossessed the Amorites from before His people Israel; should you then possess it? ²⁴Will you not possess whatever ⚓Chemosh your god gives you to possess? So whatever ⚓the Lord our God takes possession of before us, we will possess. ²⁵And now, are you any better than ⚓Balak the son of Zippor, king of Moab? Did he ever strive against Israel? Did he ever fight against them? ²⁶While Israel dwelt in ⚓Heshbon and its villages, in ⚓Aroer and its villages, and in all the cities along the banks of the Arnon, for three hundred years, why did you not recover them within that time? ²⁷Therefore I have not sinned against you, but you wronged me by fighting against me. May the Lord, ⚓the Judge, ⚓render judgment this day between the children of Israel and the people of Ammon.’ ” ²⁸However, the king of the people of Ammon did not heed the words which Jephthah sent him.

Jephthah’s Vow and Victory

²⁹Then ⚓the Spirit of the Lord came upon Jephthah, and he passed through Gilead and Manasseh, and passed through Mizpah of Gilead; and from Mizpah of Gilead he advanced toward the people of Ammon. ³⁰And Jephthah ⚓made a vow to the Lord, and said, “If You will indeed deliver the people of Ammon into my hands, ³¹then it will be that whatever comes out of the doors of my house to meet me, when I return in peace from the people of Ammon, ⚓shall surely be the Lord’s, ⚓and I will offer it up as a burnt offering.”
³²So Jephthah advanced toward the people of Ammon to fight against them, and the Lord delivered them into his hands. ³³And he defeated them from Aroer as far as ⚓Minnith—twenty cities—and to Abel Keramim, with a very great slaughter. Thus the people of Ammon were subdued before the children of Israel.

Jephthah’s Daughter

³⁴When Jephthah came to his house at ⚓Mizpah, there was ⚓his daughter, coming out to meet him with timbrels and dancing; and she was his only child. Besides her he had neither son nor daughter. ³⁵And it came to pass, when he saw her, that he ⚓tore his clothes, and said, “Alas, my daughter! You have brought me very low! You are among those who trouble me! For I ⚓have given my word to the Lord, and ⚓I cannot go back on it.”
³⁶So she said to him, “My father, if you have given your word to the Lord, ⚓do to me according to what has gone out of your mouth, because ⚓the Lord has avenged you of your enemies, the people of Ammon.” ³⁷Then she said to her father, “Let this thing be done for me: let me alone for two months, that I may go and wander on the mountains and bewail my virginity, my friends and I.”
³⁸So he said, “Go.” And he sent her away for two months; and she went with her friends, and bewailed her virginity on the mountains. ³⁹And it was so at the end of two months that she returned to her father, and he ⚓carried out his vow with her which he had vowed. She knew no man.
And it became a custom in Israel ⁴⁰that the daughters of Israel went four days each year to lament the daughter of Jephthah the Gileadite.