11

Giép-thê làm quan xét. – Chiến tranh cùng Am-môn. – Sự hứa nguyện của Giép-thê

¹ Giép-thê, người Ga-la-át, là tay dõng sĩ, con của một người kỵ nữ, và cha là Ga-la-át. ² Vợ của Ga-la-át có sanh cho người những con trai. Khi các con trai của vợ ấy lớn lên, bèn đuổi Giép-thê đi, mà rằng: Mầy không được ăn phần gia tài trong nhà cha chúng ta, vì mầy là con của người đàn bà khác. ³ Vậy, Giép-thê trốn xa anh em mình, và ở trong xứ Tóp. Có những đứa du đãng hiệp lại chung quanh Giép-thê, và đi ra với người.
⁴ Sau một ít lâu, dân Am-môn giao chiến cùng Y-sơ-ra-ên. ⁵ Trong lúc dân Am-môn đánh Y-sơ-ra-ên, các trưởng lão Ga-la-át đi đem Giép-thê ở xứ Tóp về. ⁶ Họ nói cùng người rằng: Xin hãy đến làm quan tướng chúng ta, chúng ta sẽ đánh dân Am-môn. ⁷ Nhưng Giép-thê đáp cùng các trưởng lão Ga-la-át rằng: Các ông há chẳng phải là kẻ ghét tôi và đuổi tôi khỏi nhà cha tôi sao? Còn bây giờ các ông đương bị cùng khốn, sao lại đến tôi? ⁸ Các trưởng lão Ga-la-át đáp cùng Giép-thê rằng: Bây giờ chúng ta lại đến cùng ngươi, hầu cho ngươi đi với chúng ta: Ngươi sẽ đánh dân Am-môn, rồi sẽ làm đầu của chúng ta, và của hết thảy dân xứ Ga-la-át. ⁹ Giép-thê lại đáp cùng các trưởng lão Ga-la-át rằng: Ví bằng các ông đem tôi về đặng đánh dân Am-môn, và nếu Đức Giê-hô-va phó chúng nó vào tay tôi, thì tôi sẽ làm đầu các ông chớ. ¹⁰ Các trưởng lão Ga-la-át nói cùng Giép-thê rằng: Chúng ta quả sẽ làm y như lời ngươi đã nói; nguyện Đức Giê-hô-va làm chứng giữa chúng ta! ¹¹ Vậy, Giép-thê đi cùng các trưởng lão Ga-la-át; dân sự lập người làm đầu và tướng; rồi tại Mích-ba Giép-thê lặp lại trước mặt Đức Giê-hô-va hết thảy những lời người đã nói.
¹² Đoạn, Giép-thê sai sứ giả đến cùng vua dân Am-môn mà nói rằng: Ta với ngươi có việc chi, nên ngươi kéo đến ta đặng hãm đánh xứ ta? ¹³ Vua dân Am-môn đáp cùng sứ giả Giép-thê rằng: Ấy bởi Y-sơ-ra-ên, khi ra khỏi nước Ê-díp-tô, có chiếm lấy xứ ta từ Ạt-nôn cho đến Gia-bốc và Giô-đanh. Bây giờ hãy trả êm lại xứ ấy cho ta.
¹⁴ Giép-thê lại sai sứ giả đến cùng vua dân Am-môn đặng nói rằng: ¹⁵ Giép-thê nói như vầy: Y-sơ-ra-ên không có xâm đoạt địa phận Mô-áp, cũng chẳng có chiếm lấy xứ của dân Am-môn. ¹⁶ Song khi Y-sơ-ra-ên ra xứ Ê-díp-tô, thì đi ngang qua đồng vắng cho đến Biển Đỏ, rồi tới Ca-đe. ¹⁷ Bấy giờ, người sai sứ giả đến vua Ê-đôm đặng tâu rằng: Xin cho tôi đi ngang qua xứ vua. Nhưng vua Ê-đôm không bằng lòng. Người cũng sai sứ giả đến vua Mô-áp, vua Mô-áp cũng không khứng cho, nên Y-sơ-ra-ên cứ ở tại Ca-đe.⚓ ¹⁸ Đoạn, người lại đi vào đồng vắng, vòng quanh xứ Ê-đôm và xứ Mô-áp; rồi đến cõi phía đông xứ Mô-áp. Người hạ trại ở bên kia Ạt-nôn, không vào bờ cõi Mô-áp; vì Ạt-nôn là giới hạn của xứ Mô-áp.⚓ ¹⁹ Rốt lại, Y-sơ-ra-ên sai sứ giả đến cùng Si-hôn, vua người A-mô-rít, ở tại Hết-bôn, và dặn nói rằng: Xin để cho chúng tôi đi ngang qua xứ vua đặng đến xứ chúng tôi.⚓ ²⁰ Nhưng Si-hôn không đủ tin dân Y-sơ-ra-ên, nên không cho đi ngang qua xứ mình, bèn hiệp lại cả cơ binh mình, kéo đến đóng trại tại Gia-hát và chống đấu cùng Y-sơ-ra-ên. ²¹ Giê-hô-va Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên phó Si-hôn và cả cơ binh người vào tay Y-sơ-ra-ên. Y-sơ-ra-ên đánh bại chúng nó, và lấy toàn xứ dân A-mô-rít, là dân ở miền đó. ²² Vậy, Y-sơ-ra-ên nhận được toàn xứ dân A-mô-rít, từ Ạt-nôn cho đến Gia-bốc, và từ đồng vắng cho đến Giô-đanh. ²³ Vậy bây giờ, Giê-hô-va Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên đã đuổi dân A-mô-rít khỏi trước mặt dân Y-sơ-ra-ên của Ngài rồi, thì ngươi lại muốn chiếm lấy xứ của họ sao! ²⁴ Ngươi há chẳng nhận được đất mà Kê-mốt, là thần của ngươi, đã ban cho ngươi sao? Thế thì, chúng ta cũng nhận được đất của những kẻ nào mà Giê-hô-va Đức Chúa Trời chúng ta đã đuổi khỏi trước mặt chúng ta. ²⁵ Vả lại, ngươi có trổi hơn Ba-lác, con trai Xếp-bô, vua Mô-áp chăng? Hắn há có khi nào cãi cọ hay là chiến đấu cùng Y-sơ-ra-ên chăng?⚓ ²⁶ Đương lúc ba trăm năm mà Y-sơ-ra-ên ở tại Hết-bôn và các thành địa hạt nó, A-rô-e và các thành địa hạt nó, cùng hết thảy các thành ở dọc theo Ạt-nôn, sao ngươi không lấy nó lại trong khi đó? ²⁷ Vậy, ta không có phạm tội cùng ngươi, nhưng ngươi đã làm quấy cùng ta mà hãm đánh ta. Nguyện Đức Giê-hô-va, là Đấng đoán xét, ngày nay xét đoán giữa dân Y-sơ-ra-ên và dân Am-môn! ²⁸ Nhưng vua dân Am-môn không khứng nghe lời của Giép-thê sai nói cùng người.
²⁹ Thần của Đức Giê-hô-va bèn cảm động Giép-thê; người trải qua Ga-la-át và Ma-na-se, sang đến Mích-ba ở Ga-la-át, rồi từ Mích-ba ở Ga-la-át, người đi đánh dân Am-môn.
³⁰ Giép-thê khẩn nguyện cùng Đức Giê-hô-va rằng: Nếu Ngài phó dân Am-môn vào tay tôi, khi tôi thắng chúng nó trở về, ³¹ hễ chi ở cửa nhà tôi đi ra đầu hết đặng đến đón rước tôi, thì nấy sẽ thuộc về Đức Chúa Trời, và tôi sẽ dâng nó làm của lễ thiêu. ³² Đoạn, Giép-thê đi đến dân Am-môn đặng giao chiến cùng chúng nó, và Đức Giê-hô-va phó chúng nó vào tay người. ³³ Người đánh bại chúng nó từ A-rô-e cho đến Mi-nít, và cho đến A-bên-Kê-ra-mim, cùng chiếm lấy của chúng nó hai mươi cái thành. Ấy là một bại trận rất lớn; dân Am-môn bị phục trước mặt dân Y-sơ-ra-ên.
³⁴ Giép-thê trở về nhà mình tại Mích-ba; kìa, con gái người ra đón rước người, có cầm trống nhỏ và nhảy múa. Nàng là con một của người, ngoài nàng chẳng có con trai hoặc con gái nào khác hơn. ³⁵ Giép-thê vừa thấy nàng, liền xé áo mình mà rằng: Ớ con, than ôi! Con gây cho cha tức tối quá thay! Con thuộc vào số kẻ làm rối cha! Vì cha có mở miệng khấn nguyện cùng Đức Giê-hô-va, không thế nuốt lời.⚓ ³⁶ Nàng thưa rằng: Cha ôi, nếu cha có mở miệng khấn nguyện cùng Đức Giê-hô-va, xin hãy làm cho con y như lời ra khỏi miệng cha, vì bây giờ Đức Giê-hô-va đã báo thù kẻ cừu địch cha rồi, tức là dân Am-môn. ³⁷ Đoạn, nàng lại nói cùng cha mình rằng: Xin cha hãy nhậm cho con lời nầy: Để cho con thong thả trong hai tháng, con sẽ đi ở trên núi đặng cùng chị em bạn con khóc về sự đồng trinh của con. ³⁸ Giép-thê đáp rằng: Con cứ đi. Rồi người để nàng đi hai tháng.
Vậy, nàng đi cùng chị em bạn mình, khóc sự đồng trinh mình tại trên núi. ³⁹ Cuối hai tháng, nàng trở về cha mình, và người làm cho nàng tùy theo lời khấn nguyện mình đã hứa. Nàng chẳng có biết người nam. Tại cớ đó trong Y-sơ-ra-ên có thường lệ nầy: ⁴⁰ Mỗi năm, các con gái Y-sơ-ra-ên đi than khóc con gái của Giép-thê, người Ga-la-át, trong bốn ngày.

11

Yepv^taa

¹Gi^le^aatc Mienh, Yepv^taa, zoux dauh henv haic nyei baeng, mv baac ninh nyei maa se maaic buonv-sin nyei m'sieqv dorn. Ninh nyei die se Gi^le^aatc. ²Gi^le^aatc nyei zien auv yaac yungz duqv camv-dauh dorn bun ninh. Nqa'haav wuov deix dorn hlo daaih, ninh mbuo zunc Yepv^taa biaux. Ninh mbuo gorngv, “Meih maiv maaih buonc nzipc yie mbuo nyei die nyei jaa-dingh, weic zuqc meih benx ganh dauh m'sieqv dorn nyei dorn.” ³Yepv^taa ziouc biaux ninh nyei muoz-doic, mingh yiem Topv Deic-Bung. Maaih deix guangx-guonx mienh mingh caux Yepv^taa zoux doic, caux ninh bieqc bieqc cuotv-cuotv.
⁴Jiex daaih, nqa'haav Ammon Mienh daaih mborqv I^saa^laa^en Mienh. ⁵Wuov zanc Gi^le^aatc Mienh nyei ⟨mienh gox⟩ mingh Topv Deic-Bung oix dorh Yepv^taa nzuonx daaih. ⁶Ninh mbuo gorngv mbuox Yepv^taa, “Tov daaih zoux yie mbuo nyei bieiv zeiv, weic bun yie mbuo haih mborqv Ammon Mienh.”
⁷Yepv^taa dau Gi^le^aatc nyei mienh gox, “Zinh ndaangc meih mbuo maiv zeiz nzorng yie, zunc yie cuotv yie nyei die nyei biauv fai? Buangh zuqc kouv naanc nyei ziangh hoc meih mbuo daaih lorz yie zoux haaix nyungc laeh?”
⁸Gi^le^aatc nyei mienh gox gorngv mbuox Yepv^taa, “Ih zanc yie mbuo daaih lorz meih, oix meih caux yie mbuo mingh mborqv Ammon Mienh, yaac zoux yie mbuo nyei bieiv zeiv, gunv yiem Gi^le^aatc Deic nyei yietc zungv baeqc fingx.”
⁹Yepv^taa ziouc gorngv mbuox Gi^le^aatc nyei mienh gox, “Se gorngv yie nzuonx mingh dorh meih mbuo mingh caux Ammon Mienh mborqv jaax, Ziouv yaac zorqv ninh mbuo jiu bun yiem yie nyei buoz-ndiev nor, yie za'gengh duqv zoux meih mbuo nyei bieiv zeiv fai?”
¹⁰Gi^le^aatc nyei mienh gox dau Yepv^taa, “Ziouv tengx mbuo zoux zorng-zengx, yie mbuo laengz ei jienv meih gorngv nyei waac zoux nzengc.” ¹¹Yepv^taa ziouc caux jienv Gi^le^aatc nyei mienh gox nzuonx. Baeqc fingx orn Yepv^taa zoux bieiv zeiv, yaac zoux domh jien gunv ninh mbuo. Yepv^taa yiem wuov Mitv^baa Mungv dorng jienv Ziouv gorngv ninh laengz nyei yietc zungv waac.
¹²Yepv^taa ziouc paaiv douc fienx mienh mingh naaic Ammon Mienh nyei hungh diex, “Meih caux yie maaih jiex haaix nyungc sic meih cingx bieqc yie nyei deic-bung daaih oix caux yie mbuo mborqv jaax?”
¹³Ammon Mienh nyei hungh diex dau Yepv^taa nyei douc fienx mienh, “Weic zuqc I^saa^laa^en Mienh yiem I^yipv Deic-Bung cuotv wuov zanc, ninh mbuo nzaeng yie mbuo nyei deic-bung yiem Aannon Ndaaih mingh taux Yapv^mborkc Ndaaih, zungv mingh taux Jor^ndaen Ndaaih. Ih zanc tov meih mbuo baengh orn nyei tuix naaiv deix ndau nzuonx bun yie.”
¹⁴Yepv^taa aengx paaiv douc fienx mienh mingh lorz Ammon Mienh nyei hungh. ¹⁵Yepv^taa gorngv,
“Yepv^taa hnangv naaiv nor gorngv, ‘I^saa^laa^en Mienh maiv duqv nzaeng Mo^apc Mienh fai Ammon Mienh nyei deic-bung. ¹⁶Dongh I^saa^laa^en Mienh yiem I^yipv Deic-Bung cuotv daaih wuov zanc, Ninh Mbuo yangh deic-bung- huaang jiex mingh taux Koiv-Siqv, yaac daaih taux Kaa^ndetc. ¹⁷I^saa^laa^en Mienh ziouc paaiv douc fienx mienh mingh mbuox E^ndom nyei hungh diex, “Tov bun yie mbuo yangh meih nyei deic- bung jiex oc.” Mv baac E^ndom nyei hungh maiv muangx. Ninh mbuo aengx fih hnangv nyei bun mienh mingh tov Mo^apc nyei hungh diex mv baac ninh yaac maiv nqoi nzuih. Hnangv naaic I^saa^laa^en Mienh ziouc dingh njiec yiem Kaa^ndetc.⚓
¹⁸“ ‘Nqa'haav ninh mbuo yangh deic-bung-huaang, wingc E^ndom caux Mo^apc Deic-Bung, yangh Mo^apc nyei dong bung jiex, liepc ciangv yiem Aannon Ndaaih nyei baqv bung maengx. Mv baac ninh mbuo maiv bieqc Mo^apc Deic, weic zuqc Aannon Ndaaih benx Mo^apc nyei gapv-jaaix.⚓
¹⁹“ ‘I^saa^laa^en Mienh ziouc paaiv douc fienx mienh mingh Hetv^mbon Zingh lorz Aa^mo^lai Mienh nyei Si^honx Hungh gorngv mbuox ninh, “Tov bun yie mbuo yangh meih nyei deic-bung jiex, weic mingh yie mbuo ganh nyei deic-bung.”⚓ ²⁰Mv baac Si^honx maiv bungx hnyouv I^saa^laa^en Mienh yangh ninh nyei deic-bung jiex. Si^honx ziouc heuc ninh nyei zuangx baeqc fingx daaih gapv zunv liepc ciangv yiem Yaa^haatv caux I^saa^laa^en Mienh mborqv jaax.
²¹“ ‘Ziouv, I^saa^laa^en Mienh nyei Tin-Hungh, zorqv Si^honx caux ninh nyei baeqc fingx jiu bun yiem I^saa^laa^en Mienh nyei buoz-ndiev. Aa^mo^lai Mienh ziouc suei nzengc mi'aqv. I^saa^laa^en Mienh duqv nzengc yiem wuov norm deic-bung nyei Aa^mo^lai Mienh nyei deic. ²²Ninh mbuo caangv duqv Aa^mo^lai Mienh nyei deic-bung yiem Aannon Ndaaih mingh taux Yapv^mborkc Ndaaih yaac yiem deic-bung-huaang mingh taux Jor^ndaen Ndaaih.
²³“ ‘Hnangv naaic Ziouv, I^saa^laa^en Mienh nyei Tin-Hungh, yiem ninh nyei baeqc fingx, I^saa^laa^en Mienh, nyei wuov ndaangc maengx zunc cuotv Aa^mo^lai Mienh. Wuov nyungc meih oix zorqv benx meih nyei buonc deic-bung fai? ²⁴Meih nyei zienh, Kemotv, jiu haaix nyungc bun meih, meih maiv zeiz longc benx meih nyei buonc fai? Ziouv, yie mbuo nyei Tin-Hungh, yiem yie mbuo nyei wuov ndaangc maengx zunc haaix dauh cuotv, yie mbuo m'daaih longc benx yie mbuo nyei buonc. ²⁵Meih gauh longx Mo^apc nyei hungh, Sipc^bo nyei dorn, Mbaalaakv fai? Ninh caux I^saa^laa^en Mienh nzaeng jiex nyei fai? Ninh caux ninh mbuo mborqv jiex jaax fai?⚓ ²⁶I^saa^laa^en Mienh yiem Hetv^mbon Zingh caux weih gormx nyei fiuv-laangz, yaac yiem Aa^lo^e Zingh caux weih gormx nyei fiuv-laangz, yaac yiem Aannon Ndaaih hlen nyei yietc zungv zingh duqv faam-baeqv hnyangx wuov deix ziangh hoc gu'nyuoz, meih mbuo weic haaix diuc maiv zorqv naaiv deix ndau nzuonx? ²⁷Hnangv naaiv, yie maiv zoux dorngc meih, meih zoux dorngc yie weic zuqc meih caux yie mborqv jaax. Tov Siemv Zuiz nyei Ziouv ih hnoi yiem I^saa^laa^en Mienh caux Ammon Mienh mbu'ndongx dunx sic.’+”
²⁸Mv baac Ammon Mienh nyei hungh maiv muangx Yepv^taa paaiv mingh nyei mienh gorngv nyei waac.
²⁹Ziouv nyei Singx Lingh ziouc daaih yiem Yepv^taa. Ninh ziouc jiex Gi^le^aatc caux Maa^natv^se aengx jiex Gi^le^aatc Deic nyei Mitv^baa Zingh. Ninh yiem Gi^le^aatc Deic nyei Mitv^baa jiex mingh taux Ammon Mienh yiem nyei dorngx. ³⁰Yepv^taa houv waac bun Ziouv. Ninh gorngv, “Se gorngv meih zorqv Ammon Mienh jiu bun yiem yie nyei buoz-ndiev nor, ³¹yie mborqv hingh Ammon Mienh nzuonx taux yie nyei biauv wuov zanc, haaix dauh⚓ yiem yie nyei biauv nyei gaengh cuotv daaih zipv yie ndaangc jiex, yie laengz zorqv wuov dauh benx Ziouv nyei buonc. Yie yaac oix zorqv ninh fongc horc zoux buov ziec nyei ga'naaiv.”⚓
³²Yepv^taa ziouc jiex mingh caux Ammon Mienh mborqv jaax. Ziouv yaac zorqv ninh mbuo jiu bun yiem ninh nyei buoz-ndiev. ³³Yepv^taa yiem Aa^lo^e Zingh daix jienv Ammon Mienh mingh taux Minnitv Mungv ga'hlen, zungv mingh taux Aa^mben Ke^laa^mim mborqv baaic nyic ziepc norm zingh. Mienh camv haic zuqc daix daic. Ammon Mienh ziouc suei I^saa^laa^en Mienh.

Yepv^taa Nyei Sieqv

³⁴Yepv^taa ziouc nzuonx ninh ganh nyei biauv, Mitv^baa wuov. Ninh nyei sieqv nanv jienv lorh nzoz cangx jienv heix cuotv daaih zipv ninh. Ninh se Yepv^taa nyei nduqc dauh sieqv hnangv. Cuotv liuz naaiv dauh sieqv, ninh maiv maaih dorn, yaac maiv maaih sieqv aqv. ³⁵Ninh buatc ninh nyei sieqv wuov zanc, ninh ziouc betv ganh nyei lui-houx⚓ yaac gorngv, “O aa sieqv aah! Laaix meih, die nyei hnyouv mun haic aqv. Gengh bun die haiz aqc haic, weic zuqc die duqv caux Ziouv houv liuz waac yaac maiv haih tuix.”⚓
³⁶Ninh nyei sieqv gorngv mbuox ninh, “Aa die aah! Se gorngv die dorng jienv Ziouv laengz waac nor, ziux die laengz nyei waac gunv zoux bun yie aqv. Weic zuqc Ziouv duqv weic die jaauv win bun die nyei win-wangv, Ammon Mienh.” ³⁷Ninh aengx gorngv mbuox ninh nyei die, “Yie oix tov yietc nyungc. Tov bun i hlaax nyieqc yie. Sueih yie caux yie nyei sieqv-dorn-doic faaux mbong-aiv-dorngx nzauh nyiemv yie yietc liuz maiv duqv dorng jaa.”
³⁸Yepv^taa gorngv, “Gunv mingh maah!” Ninh ziouc nqoi nzuih bun ninh nyei sieqv mingh i hlaax nyieqc. Yepv^taa nyei sieqv ziouc mingh mi'aqv. Ninh caux jienv ninh nyei sieqv-dorn-doic mingh wuov mbong nzauh nyiemv weic ninh yietc liuz maiv duqv dorng jaa. ³⁹Nqa'haav buangv i hlaax nyieqc, ninh nzuonx ninh nyei die nyei biauv. Yepv^taa ziouc zoux bun ninh nyei sieqv ziux ninh houv jienv laengz nyei waac. Wuov dauh sieqv maiv bueix jiex m'jangc dorn.
⁴⁰Yiem naaic daaih I^saa^laa^en Mienh maaih naaiv nyungc leiz-fingx. Mouz hnyangx I^saa^laa^en Mienh nyei sieqv-dorn longc biei hnoi mingh weic Gi^le^aatc Mienh, Yepv^taa nyei sieqv, nzauh nyiemv.