6

Y-sơ-ra-ên bị dân Ma-đi-an hà hiếp. – Ghê-đê-ôn phụng mạng Đức Chúa Trời giải cứu dân Ngài

¹ Dân Y-sơ-ra-ên làm điều ác trước mặt Đức Giê-hô-va, nên Đức Giê-hô-va phó chúng vào tay dân Ma-đi-an trong bảy năm. ² Tay của người Ma-đi-an thắng hơn Y-sơ-ra-ên. Vì sợ người Ma-đi-an, nên dân Y-sơ-ra-ên làm cho mình những nơi ẩn náu trong núi, trong các hầm và đồn. ³ Khi Y-sơ-ra-ên đã gieo giống, dân Ma-đi-an với dân A-mê-léc, và người phương Đông đi lên đánh Y-sơ-ra-ên, ⁴ đóng trại đối ngang người, phá hại mùa màng của xứ cho đến Ga-xa, và không để lại trong Y-sơ-ra-ên lương thực gì, hoặc chiên, bò hay là lừa. ⁵ Vì chúng nó đi lên đem theo bầy súc vật và trại mình, loán đến khác nào một đám cào cào. Người và lạc đà vô số đến trong xứ đặng phá hại. ⁶ Vậy, vì cớ dân Ma-đi-an, Y-sơ-ra-ên bị nghèo khổ bẩn chật, nên họ kêu cầu cùng Đức Giê-hô-va.
⁷ Bấy giờ, vì dân Y-sơ-ra-ên đã kêu cầu Đức Giê-hô-va về việc dân Ma-đi-an, ⁸ nên Đức Giê-hô-va sai một đấng tiên tri đến cùng dân Y-sơ-ra-ên. Người nói cùng chúng rằng: Giê-hô-va Đức Chúa Trời Y-sơ-ra-ên phán như vầy: Ta đã đem các ngươi lên khỏi xứ Ê-díp-tô, rút các ngươi khỏi nhà nô lệ, ⁹ giải cứu các ngươi khỏi tay người Ê-díp-tô, và khỏi tay hết thảy kẻ hà hiếp các ngươi, và đuổi chúng nó khỏi trước mặt các ngươi; ta đã ban cho các ngươi xứ của chúng nó, ¹⁰ và có phán rằng: Ta là Giê-hô-va Đức Chúa Trời các ngươi, chớ sợ các thần của dân A-mô-rít tại trong xứ mà các ngươi ở. Nhưng các ngươi nào có nghe tiếng ta!
¹¹ Đoạn, thiên sứ của Đức Giê-hô-va đến ngồi dưới cây thông Óp-ra thuộc về Giô-ách, người A-bi-ê-xê-rít, Ghê-đê-ôn, con trai người, đương đập lúa mạch trong bàn ép, đặng giấu khỏi dân Ma-đi-an. ¹² Thiên sứ của Đức Giê-hô-va hiện đến cùng người mà rằng: Hỡi người dõng sĩ! Đức Giê-hô-va ở cùng ngươi. ¹³ Ghê-đê-ôn thưa rằng: Ôi! Chúa, nếu Đức Giê-hô-va ở cùng chúng tôi, sao các điều nầy xảy đến cho chúng tôi? Các phép lạ kia ở đâu mà tổ phụ chúng tôi đã thuật lại rằng: Đức Giê-hô-va há chẳng có đem chúng ta ra khỏi xứ Ê-díp-tô sao? Vì bây giờ Đức Giê-hô-va từ bỏ chúng tôi, và phó chúng tôi vào tay dân Ma-đi-an. ¹⁴ Đức Giê-hô-va xây lại cùng người mà phán rằng: Hãy dùng sức của ngươi vẫn có mà đi giải cứu Y-sơ-ra-ên khỏi tay dân Ma-đi-an. Ta há chẳng sai ngươi đi sao? ¹⁵ Người thưa rằng: Than ôi! hỡi Chúa, tôi sẽ lấy chi giải cứu Y-sơ-ra-ên? Kìa, trong chi phái Ma-na-se, họ tôi vốn nghèo hơn hết; còn tôi là nhỏ hơn hết trong nhà cha tôi. ¹⁶ Đức Giê-hô-va phán rằng: Ta sẽ ở cùng ngươi, và ngươi sẽ đánh bại dân Ma-đi-an như đánh một người vậy.
¹⁷ Ghê-đê-ôn thưa lại rằng: Nếu tôi được ơn trước mặt Chúa, xin ban cho tôi một dấu rằng chính Chúa phán cùng tôi. ¹⁸ Xin chớ dang khỏi đây cho đến khi tôi trở lại cùng Ngài, đem của lễ tôi, để trước mặt Ngài. Ngài đáp: Ta sẽ ở đây cho đến khi ngươi trở lại. ¹⁹ Ghê-đê-ôn bèn đi vô, dọn sẵn một con dê con, lấy một ê-pha bột làm những bánh nhỏ không men. Người để thịt trong rổ, đổ nước thịt vào nồi, rồi đem ra dâng các món ấy cho Ngài ở dưới cây thông. ²⁰ Thiên sứ của Đức Chúa Trời phán rằng: Hãy lấy thịt và bánh nhỏ không men, để trên hòn đá nầy, rồi đổ nước thịt ra. Ghê-đê-ôn bèn làm như vậy. ²¹ Bấy giờ, thiên sứ của Đức Giê-hô-va giơ đầu gậy Ngài đương cầm nơi tay mình ra, đụng đến thịt và bánh nhỏ không men. Lửa từ hòn đá bốc lên, thiêu hóa thịt và bánh nhỏ không men; đoạn, thiên sứ của Đức Giê-hô-va biến đi khỏi mắt người. ²² Ghê-đê-ôn thấy rằng ấy là thiên sứ của Đức Giê-hô-va, bèn la rằng: Ôi, Chúa Giê-hô-va! Khốn nạn cho tôi, vì tôi thấy đối diện thiên sứ của Đức Giê-hô-va! ²³ Nhưng Đức Giê-hô-va phán cùng người rằng: Khá yên lòng, chớ sợ chi, ngươi sẽ không chết đâu. ²⁴ Ghê-đê-ôn bèn lập tại đó một cái bàn thờ cho Đức Giê-hô-va, và đặt tên là Giê-hô-va Sa-lam.⚓ Tại Óp-ra, thành của người A-bi-ê-xê-rít, cái bàn thờ ấy vẫn còn lại đến ngày nay.
²⁵ Trong cũng một đêm ấy, Đức Giê-hô-va phán cùng Ghê-đê-ôn rằng: Hãy bắt con bò đực tơ của cha ngươi, và một con bò đực thứ nhì bảy tuổi, rồi phá dỡ bàn thờ thần Ba-anh tại nhà cha ngươi, và đánh hạ hình tượng A-sê-ra ở trên đó. ²⁶ Đoạn, tại nơi chót hòn đá nầy, ngươi sẽ lập một bàn thờ cho Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi, và sắp đặt mọi việc; rồi hãy bắt con bò đực thứ nhì, dâng làm của lễ thiêu với gỗ hình tượng A-sê-ra mà ngươi đã đánh hạ. ²⁷ Ghê-đê-ôn chọn lấy mười người trong bọn đầy tớ mình, và làm theo điều Đức Giê-hô-va đã phán dặn; và vì người sợ nhà cha mình cùng kẻ trong thành, nên không dám làm theo lịnh ấy ban ngày, bèn làm ban đêm. ²⁸ Sớm mai, khi dân trong thành thức dậy, thấy bàn thờ của thần Ba-anh đã bị phá dỡ, hình tượng A-sê-ra ở trên bị đánh hạ, và con bò đực thứ nhì đã dâng làm của lễ thiêu trên bàn thờ mới lập đó. ²⁹ Chúng hỏi nhau rằng: Ai làm điều đó? Đoạn, hỏi thăm và tra xét. Có người nói cùng chúng nó rằng: Ấy là Ghê-đê-ôn, con trai Giô-ách, đã làm điều đó. ³⁰ Dân trong thành bèn nói cùng Giô-ách rằng: Hãy biểu con ngươi ra, nó phải chết, vì nó đã phá dỡ bàn thờ thần Ba-anh, và đánh hạ hình tượng A-sê-ra ở trên. ³¹ Giô-ách đáp với những kẻ dấy nghịch cùng mình rằng: Các ngươi há có ý binh vực Ba-anh sao? Há có phải các ngươi muốn tiếp cứu nó ư? Ai theo phe Ba-anh sẽ bị xử tử kể từ sáng ngày nay. Nếu hắn là chúa, thì chính hắn hãy tranh luận lấy chớ, bởi vì người ta đã phá dỡ bàn thờ của hắn! ³² Vậy, trong ngày đó người ta gọi Ghê-đê-ôn là Giê-ru-ba-anh⚓ mà rằng: Ba-anh phải tranh luận cùng người, vì Ghê-đê-ôn có phá dỡ bàn thờ của hắn!
³³ Hết thảy dân Ma-đi-an, dân A-ma-léc, và người phương Đông đều hiệp lại, đi ngang qua sông Giô-đanh, và đóng trại tại trũng Gít-rê-ên. ³⁴ Thần của Đức Giê-hô-va cảm hóa Ghê-đê-ôn; người thổi kèn, các người A-bi-ê-xê-rít bèn hiệp lại đặng theo người. ³⁵ Người cũng sai sứ giả đi khắp Ma-na-se; người Ma-na-se bèn nhóm hiệp đặng đi theo người. Đoạn, người sai sứ giả đến chi phái A-se, Sa-bu-lôn và Nép-ta-li; họ cũng đi lên mà hiệp với người nữa.
³⁶ Ghê-đê-ôn thưa cùng Đức Chúa Trời rằng: Nếu Chúa muốn dùng tay tôi giải cứu Y-sơ-ra-ên, y như lời Chúa đã phán, ³⁷ thì tôi sẽ để một lốt chiên trong sân đạp lúa; nếu sương chỉ đóng trên lốt chiên, còn đất lại khô ráo, thì tôi sẽ nhận biết Chúa dùng tay tôi giải cứu Y-sơ-ra-ên, y như Chúa đã hứa vậy. ³⁸ Việc bèn xảy ra như vậy: Ngày mai Ghê-đê-ôn dậy sớm, ép vắt lốt chiên, thì sương chảy ra đầy một chén nước. ³⁹ Ghê-đê-ôn lại thưa cùng Đức Chúa Trời rằng: Xin cơn thạnh nộ Chúa chớ nổi phừng cùng tôi, tôi chỉ sẽ nói lần nầy thôi. Xin Chúa để tôi làm thử với lốt chiên chỉ một lần nầy mà thôi: Xin cho một mình lốt chiên phải khô, còn sương lại đóng khắp trên đất. ⁴⁰ Trong đêm đó, Đức Chúa Trời bèn làm như vậy: Chỉ một mình lốt chiên thì khô, còn khắp trên đất lại bị sương phủ.

6

Kide‑oo

¹Cov Yixayee ua tej uas Yawmsaub pom tias phem, mas Yawmsaub muab lawv cob rau hauv cov Midee txhais tes tau xya xyoo. ²Cov Midee txhais tes tsuj yuam cov Yixayee. Vim tim cov Midee mas cov Yixayee thiaj npaj chaw nraim cev rau pem tej roob thiab hauv tej qhov tsua thiab tej chaw uas ruaj khov. ³Cov Yixayee cog qoob thaum twg mas cov Midee thiab cov Amalej thiab cov neeg uas nyob sab hnub tuaj txawm tuaj ua rog rau lawv, ⁴thiab tuaj tsuam chaw nyob rau hauv lub tebchaws thiab muab lawv tej qoob loo ua puam tsuaj tag thoob plaws mus txog lub moos Kaxa tsis tseg ib yam dabtsi cia tau noj li tsis hais yaj nyuj nees luav huvsi. ⁵Luag coj kiag tsiaj txhu thiab lub tsev ntaub tuaj coob yam nkaus li tej pab kooj txig. Neeg thiab tej ntxhuav kuj coob suav tsis txheeb. Thaum luag tuaj luag ua rau lub tebchaws piam tag. ⁶Cov Yixayee thiaj poob qes kawg li vim yog tim cov Midee. Cov Yixayee thiaj quaj thov Yawmsaub pab.
⁷Thaum cov Yixayee quaj thov Yawmsaub vim yog tim cov Midee, ⁸Yawmsaub kuj txib ib tug xibhwb cev Vajtswv lus tuaj rau hauv cov Yixayee. Tus ntawd hais rau lawv tias, “Yawmsaub uas yog cov Yixayee tus Vajtswv hais li no tias, Kuv coj nej tawm hauv Iyi tebchaws los thiab coj nej tawm hauv txojkev ua qhev. ⁹Kuv cawm nej dim hauv cov Iyi txhais tes thiab dim hauv txhua tus uas tsim txom nej txhais tes thiab ntiab lawv khiav ntawm nej hauv ntej mus thiab muab lawv lub tebchaws rau nej. ¹⁰Thiab kuv twb hais rau nej tias, ‘Kuv yog Yawmsaub yog nej tus Vajtswv, nej tsis txhob pe hawm cov Amaulai tej dab hauv lub tebchaws uas nej mus nyob ntawd.’ Tiamsis nej tsis quav ntsej kuv tej lus.”
¹¹Yawmsaub tus tubtxib saum ntuj tuaj zaum hauv Yau‑as tus qab ntoo qheb ntawm Aufa, Yau‑as yog Anpiyexaw cum. Yau‑as tus tub Kide‑oo tabtom ntaus mog hauv lub qhov tsuam kua txiv hmab kom cov Midee thiaj tsis pom. ¹²Yawmsaub tus tubtxib saum ntuj los tshwm rau Kide‑oo thiab hais rau nws tias, “Koj yog tus uas siab loj siab tuab, Yawmsaub nrog nraim koj.” ¹³Kide‑oo txawm hais rau nws tias, “Yawg hlob, thov nug koj, yog Yawmsaub nrog nraim peb lawm ua cas tej xwm txheej no tseem tshwm los raug peb thiab? Yawmsaub tej txujci phimhwj uas peb tej poj koob yawm txwv txeev piav rau peb mloog dua twg lawm? Lawv piav hais tias ‘Yawmsaub coj peb tawm hauv Iyi tebchaws los los tsis yog?’ Tiamsis nimno Yawmsaub tso peb tseg lawm thiab muab peb cob rau hauv cov Midee txhais tes.”
¹⁴Yawmsaub tig los hais rau nws tias, “Cia li siv koj lub zog loj no mus cawm cov Yixayee dim hauv cov Midee txhais tes. Yeej yog kuv txib koj mus.” ¹⁵Kide‑oo txawm hais tias, “Yawg hlob, kuv yuav cawm tau cov Yixayee dim li cas? Sim saib kuv cum yog cum uas qes kawg hauv xeem Manaxe thiab kuv tsev neeg kuv yog tus uas me dhau.” ¹⁶Yawmsaub hais rau nws tias, “Kuv yeej yuav nrog nraim koj mas koj yuav ntaus yeej kiag cov Midee yam nkaus li ntaus ib tug xwb.” ¹⁷Kide‑oo hais rau Yawmsaub tias, “Yog nimno koj txaus siab rau kuv, thov koj ua ib yam txujci tshwm qhia kuv paub tias tus uas nrog kuv hais lus no yog koj ntag. ¹⁸Thov koj tsis txhob tawm ntawm no mus, tos txog thaum kuv rov tuaj cuag koj thiab coj tej uas muab xyeem tuaj tso rau ntawm koj xubntiag.” Mas nws hais tias, “Kuv yuav tos txog thaum koj rov tuaj.”
¹⁹Kide‑oo txawm nkag rau hauv tsev npaj ib tug menyuam tshis thiab ib efa⚓ hmoov mog ua ncuav tsis xyaw keeb. Nws muab cov nqaij tso rau hauv lub choo thiab muab cov kua nqaij tso rau hauv lub laujkaub coj tuaj xyeem rau nws hauv tsob qab ntoo qheb. ²⁰Vajtswv tus tubtxib saum ntuj hais rau Kide‑oo tias, “Cia li muab cov nqaij thiab cov ncuav tsis xyaw keeb tso rau saum lub pob zeb no thiab hliv cov kua nqaij ywg rau saud.” Kide‑oo kuj ua raws li ntawd. ²¹Ces Yawmsaub tus tubtxib txawm muab tus hau pas nrig hauv nws txhais tes cev mus twb rau cov nqaij thiab cov ncuav tsis xyaw keeb. Ces hluavtaws txawm cig plaws ntawm lub pob zeb kub tej nqaij thiab tej ncuav tsis xyaw keeb tag huvsi. Ces Yawmsaub tus tubtxib txawm ploj ntais ntawm nws qhov muag mus lawm. ²²Kide‑oo thiaj paub tias yog Yawmsaub tus tubtxib saum ntuj tiag tiag li thiab Kide‑oo hais tias, “Au Vajtswv Yawmsaub nimno kuv tau pom koj tus tubtxib saum ntuj tim ntsej tim muag, yuav ua li cas lauj?” ²³Tiamsis Yawmsaub hais rau Kide‑oo tias, “Koj tsuas muaj uas nyob kaj siab lug xwb. Koj tsis txhob ntshai, koj yuav tsis tuag.” ²⁴Ces Kide‑oo txawm ua ib lub thaj rau Yawmsaub rau qhov ntawd thiab hu lub thaj ntawd tias Yawmsaub yog txojkev kaj siab lug. Niaj hnub nimno lub thaj ntawd tseem nyob ntawm Aufa uas yog Anpiyexaw cum li moos.
²⁵Mas hmo ntawd Yawmsaub hais rau Kide‑oo tias, “Cia li muab koj txiv tus txiv nyuj uas ob hnub nyoog muaj xya xyoo los, es mus rhuav koj txiv lub thaj teev dab Npa‑as pov tseg thiab ntov tus ncej dab Asela uas nyob ntawm lub thaj ib sab pov tseg. ²⁶Thiab ua ib lub thaj xyeem rau Yawmsaub uas yog koj tus Vajtswv rau saum lub chaw ruaj khov no, siv tej pob zeb los tib raws li kevcai, mas muab tus txiv nyuj uas ob ntawd tua ua kevcai hlawv xyeem, thiab muab tus ncej dab Asela uas koj ntov ntawd ua taws rauv hlawv ntag.” ²⁷Kide‑oo txawm coj nws cov tub qhe kaum leej nrog nws mus ua raws li Yawmsaub hais rau nws, tiamsis vim Kide‑oo ntshai nws tsev neeg thiab ntshai cov neeg hauv lub moos ntawd nws thiaj tsis kav ua nruab hnub nws thiaj ua hmo ntuj.
²⁸Hnub tom qab thaum cov neeg hauv lub moos sawv ntxov mas pom lub thaj teev dab Npa‑as pob tag thiab pom tias tus ncej dab Asela uas nyob ib sab raug muab ntov lawm thiab pom tias muab tus txiv nyuj uas ob xyeem rau saum lub thaj uas ua tshiab ntawd. ²⁹Lawv txawm sib hais hais tias, “Leejtwg ua li no ne?” Thaum lawv tshuaj tau lawd lawv txawm hais tias, “Yog Yau‑as tus tub Kide‑oo ua tej no.” ³⁰Ces cov neeg hauv lub moos txawm hais rau Yau‑as tias, “Cia li muab koj tus tub tuaj rau peb tua pov tseg, rau qhov nws rhuav lub thaj teev tus dab Npa‑as thiab ntov tus ncej dab Asela uas nyob ntawm ib sab lawm.” ³¹Tiamsis Yau‑as hais rau txhua tus uas tuaj tawm tsam nws hais tias, “Nej yuav nyob dab Npa‑as chaw tuaj tawm tsam lov? Nej yuav pab dab Npa‑as hais plaub lov? Leejtwg ua txiv lus pab dab Npa‑as hais, tus ntawd yuav raug muab tua thaum tsis tau kaj ntug. Yog dab Npa‑as yog ib tug vajtswv tiag kuj cia nws hais nws tshaj plaub, vim yog nws lub thaj raug luag rhuav pov tseg lawm.” ³²Vim li no hnub ntawd lawv thiaj tis npe rau Kide‑oo hais tias Yelunpa‑as, lub ntsiab hais tias, “Cia Npa‑as nws hais nws li plaub,” vim yog Kide‑oo rhuav nws lub thaj.
³³Mas cov Midee sawvdaws thiab cov Amalej sawvdaws thiab cov uas nyob sab hnub tuaj sau zog ua ke hla tus dej Yaladee tuaj tsuam chaw nyob ntawm lub hav Yile‑ee. ³⁴Tiamsis Yawmsaub tus Ntsuj Plig los kav kiag Kide‑oo, nws txawm tshuab raj kub yaj hu Anpiyexaw cum nrog nws mus. ³⁵Nws tso neeg mus hu thoob plaws Manaxe tebchaws kom tuaj nrog nws mus. Thiab nws tso neeg mus hu xeem Asaw xeem Xenpuloo thiab xeem Nathali, mas cov neeg no kuj tuaj nrog nws mus ua rog.
³⁶Kide‑oo hais rau Vajtswv tias, “Yog koj yuav siv kuv txhais tes cawm cov Yixayee raws li koj hais ntawd, ³⁷kuv muab cov plaub yaj tso rau ntawm tshav ntaus mog, mas yog lwg ntub cov plaub yaj xwb es cov av thoob plaws qhuav qhawv, mas kuv thiaj paub tias koj yuav siv kuv txhais tes cawm cov Yixayee raws li koj tau hais.” ³⁸Kuj muaj li ntawd. Hnub tom qab thaum Kide‑oo sawv ntxov tsees thiab nws muab cov plaub yaj tso tau ib phaj dej lwg puv nkaus. ³⁹Mas Kide‑oo hais rau Vajtswv tias, “Thov koj tsis txhob chim rau kuv, thov kuv hais dua ib zaug xwb. Thov cia kuv sim cov plaub yaj no dua ib zaug. Thov cia cov plaub yaj qhuav qhawv xwb, cia cov av ntub lwg thoob plaws.” ⁴⁰Hmo ntawd Yawmsaub kuj ua raws li ntawd. Cov plaub yaj mas qhuav qhawv, hos tej av mas lwg ntub thoob plaws.