6

Y-sơ-ra-ên bị dân Ma-đi-an hà hiếp. – Ghê-đê-ôn phụng mạng Đức Chúa Trời giải cứu dân Ngài

¹ Dân Y-sơ-ra-ên làm điều ác trước mặt Đức Giê-hô-va, nên Đức Giê-hô-va phó chúng vào tay dân Ma-đi-an trong bảy năm. ² Tay của người Ma-đi-an thắng hơn Y-sơ-ra-ên. Vì sợ người Ma-đi-an, nên dân Y-sơ-ra-ên làm cho mình những nơi ẩn náu trong núi, trong các hầm và đồn. ³ Khi Y-sơ-ra-ên đã gieo giống, dân Ma-đi-an với dân A-mê-léc, và người phương Đông đi lên đánh Y-sơ-ra-ên, ⁴ đóng trại đối ngang người, phá hại mùa màng của xứ cho đến Ga-xa, và không để lại trong Y-sơ-ra-ên lương thực gì, hoặc chiên, bò hay là lừa. ⁵ Vì chúng nó đi lên đem theo bầy súc vật và trại mình, loán đến khác nào một đám cào cào. Người và lạc đà vô số đến trong xứ đặng phá hại. ⁶ Vậy, vì cớ dân Ma-đi-an, Y-sơ-ra-ên bị nghèo khổ bẩn chật, nên họ kêu cầu cùng Đức Giê-hô-va.
⁷ Bấy giờ, vì dân Y-sơ-ra-ên đã kêu cầu Đức Giê-hô-va về việc dân Ma-đi-an, ⁸ nên Đức Giê-hô-va sai một đấng tiên tri đến cùng dân Y-sơ-ra-ên. Người nói cùng chúng rằng: Giê-hô-va Đức Chúa Trời Y-sơ-ra-ên phán như vầy: Ta đã đem các ngươi lên khỏi xứ Ê-díp-tô, rút các ngươi khỏi nhà nô lệ, ⁹ giải cứu các ngươi khỏi tay người Ê-díp-tô, và khỏi tay hết thảy kẻ hà hiếp các ngươi, và đuổi chúng nó khỏi trước mặt các ngươi; ta đã ban cho các ngươi xứ của chúng nó, ¹⁰ và có phán rằng: Ta là Giê-hô-va Đức Chúa Trời các ngươi, chớ sợ các thần của dân A-mô-rít tại trong xứ mà các ngươi ở. Nhưng các ngươi nào có nghe tiếng ta!
¹¹ Đoạn, thiên sứ của Đức Giê-hô-va đến ngồi dưới cây thông Óp-ra thuộc về Giô-ách, người A-bi-ê-xê-rít, Ghê-đê-ôn, con trai người, đương đập lúa mạch trong bàn ép, đặng giấu khỏi dân Ma-đi-an. ¹² Thiên sứ của Đức Giê-hô-va hiện đến cùng người mà rằng: Hỡi người dõng sĩ! Đức Giê-hô-va ở cùng ngươi. ¹³ Ghê-đê-ôn thưa rằng: Ôi! Chúa, nếu Đức Giê-hô-va ở cùng chúng tôi, sao các điều nầy xảy đến cho chúng tôi? Các phép lạ kia ở đâu mà tổ phụ chúng tôi đã thuật lại rằng: Đức Giê-hô-va há chẳng có đem chúng ta ra khỏi xứ Ê-díp-tô sao? Vì bây giờ Đức Giê-hô-va từ bỏ chúng tôi, và phó chúng tôi vào tay dân Ma-đi-an. ¹⁴ Đức Giê-hô-va xây lại cùng người mà phán rằng: Hãy dùng sức của ngươi vẫn có mà đi giải cứu Y-sơ-ra-ên khỏi tay dân Ma-đi-an. Ta há chẳng sai ngươi đi sao? ¹⁵ Người thưa rằng: Than ôi! hỡi Chúa, tôi sẽ lấy chi giải cứu Y-sơ-ra-ên? Kìa, trong chi phái Ma-na-se, họ tôi vốn nghèo hơn hết; còn tôi là nhỏ hơn hết trong nhà cha tôi. ¹⁶ Đức Giê-hô-va phán rằng: Ta sẽ ở cùng ngươi, và ngươi sẽ đánh bại dân Ma-đi-an như đánh một người vậy.
¹⁷ Ghê-đê-ôn thưa lại rằng: Nếu tôi được ơn trước mặt Chúa, xin ban cho tôi một dấu rằng chính Chúa phán cùng tôi. ¹⁸ Xin chớ dang khỏi đây cho đến khi tôi trở lại cùng Ngài, đem của lễ tôi, để trước mặt Ngài. Ngài đáp: Ta sẽ ở đây cho đến khi ngươi trở lại. ¹⁹ Ghê-đê-ôn bèn đi vô, dọn sẵn một con dê con, lấy một ê-pha bột làm những bánh nhỏ không men. Người để thịt trong rổ, đổ nước thịt vào nồi, rồi đem ra dâng các món ấy cho Ngài ở dưới cây thông. ²⁰ Thiên sứ của Đức Chúa Trời phán rằng: Hãy lấy thịt và bánh nhỏ không men, để trên hòn đá nầy, rồi đổ nước thịt ra. Ghê-đê-ôn bèn làm như vậy. ²¹ Bấy giờ, thiên sứ của Đức Giê-hô-va giơ đầu gậy Ngài đương cầm nơi tay mình ra, đụng đến thịt và bánh nhỏ không men. Lửa từ hòn đá bốc lên, thiêu hóa thịt và bánh nhỏ không men; đoạn, thiên sứ của Đức Giê-hô-va biến đi khỏi mắt người. ²² Ghê-đê-ôn thấy rằng ấy là thiên sứ của Đức Giê-hô-va, bèn la rằng: Ôi, Chúa Giê-hô-va! Khốn nạn cho tôi, vì tôi thấy đối diện thiên sứ của Đức Giê-hô-va! ²³ Nhưng Đức Giê-hô-va phán cùng người rằng: Khá yên lòng, chớ sợ chi, ngươi sẽ không chết đâu. ²⁴ Ghê-đê-ôn bèn lập tại đó một cái bàn thờ cho Đức Giê-hô-va, và đặt tên là Giê-hô-va Sa-lam.⚓ Tại Óp-ra, thành của người A-bi-ê-xê-rít, cái bàn thờ ấy vẫn còn lại đến ngày nay.
²⁵ Trong cũng một đêm ấy, Đức Giê-hô-va phán cùng Ghê-đê-ôn rằng: Hãy bắt con bò đực tơ của cha ngươi, và một con bò đực thứ nhì bảy tuổi, rồi phá dỡ bàn thờ thần Ba-anh tại nhà cha ngươi, và đánh hạ hình tượng A-sê-ra ở trên đó. ²⁶ Đoạn, tại nơi chót hòn đá nầy, ngươi sẽ lập một bàn thờ cho Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi, và sắp đặt mọi việc; rồi hãy bắt con bò đực thứ nhì, dâng làm của lễ thiêu với gỗ hình tượng A-sê-ra mà ngươi đã đánh hạ. ²⁷ Ghê-đê-ôn chọn lấy mười người trong bọn đầy tớ mình, và làm theo điều Đức Giê-hô-va đã phán dặn; và vì người sợ nhà cha mình cùng kẻ trong thành, nên không dám làm theo lịnh ấy ban ngày, bèn làm ban đêm. ²⁸ Sớm mai, khi dân trong thành thức dậy, thấy bàn thờ của thần Ba-anh đã bị phá dỡ, hình tượng A-sê-ra ở trên bị đánh hạ, và con bò đực thứ nhì đã dâng làm của lễ thiêu trên bàn thờ mới lập đó. ²⁹ Chúng hỏi nhau rằng: Ai làm điều đó? Đoạn, hỏi thăm và tra xét. Có người nói cùng chúng nó rằng: Ấy là Ghê-đê-ôn, con trai Giô-ách, đã làm điều đó. ³⁰ Dân trong thành bèn nói cùng Giô-ách rằng: Hãy biểu con ngươi ra, nó phải chết, vì nó đã phá dỡ bàn thờ thần Ba-anh, và đánh hạ hình tượng A-sê-ra ở trên. ³¹ Giô-ách đáp với những kẻ dấy nghịch cùng mình rằng: Các ngươi há có ý binh vực Ba-anh sao? Há có phải các ngươi muốn tiếp cứu nó ư? Ai theo phe Ba-anh sẽ bị xử tử kể từ sáng ngày nay. Nếu hắn là chúa, thì chính hắn hãy tranh luận lấy chớ, bởi vì người ta đã phá dỡ bàn thờ của hắn! ³² Vậy, trong ngày đó người ta gọi Ghê-đê-ôn là Giê-ru-ba-anh⚓ mà rằng: Ba-anh phải tranh luận cùng người, vì Ghê-đê-ôn có phá dỡ bàn thờ của hắn!
³³ Hết thảy dân Ma-đi-an, dân A-ma-léc, và người phương Đông đều hiệp lại, đi ngang qua sông Giô-đanh, và đóng trại tại trũng Gít-rê-ên. ³⁴ Thần của Đức Giê-hô-va cảm hóa Ghê-đê-ôn; người thổi kèn, các người A-bi-ê-xê-rít bèn hiệp lại đặng theo người. ³⁵ Người cũng sai sứ giả đi khắp Ma-na-se; người Ma-na-se bèn nhóm hiệp đặng đi theo người. Đoạn, người sai sứ giả đến chi phái A-se, Sa-bu-lôn và Nép-ta-li; họ cũng đi lên mà hiệp với người nữa.
³⁶ Ghê-đê-ôn thưa cùng Đức Chúa Trời rằng: Nếu Chúa muốn dùng tay tôi giải cứu Y-sơ-ra-ên, y như lời Chúa đã phán, ³⁷ thì tôi sẽ để một lốt chiên trong sân đạp lúa; nếu sương chỉ đóng trên lốt chiên, còn đất lại khô ráo, thì tôi sẽ nhận biết Chúa dùng tay tôi giải cứu Y-sơ-ra-ên, y như Chúa đã hứa vậy. ³⁸ Việc bèn xảy ra như vậy: Ngày mai Ghê-đê-ôn dậy sớm, ép vắt lốt chiên, thì sương chảy ra đầy một chén nước. ³⁹ Ghê-đê-ôn lại thưa cùng Đức Chúa Trời rằng: Xin cơn thạnh nộ Chúa chớ nổi phừng cùng tôi, tôi chỉ sẽ nói lần nầy thôi. Xin Chúa để tôi làm thử với lốt chiên chỉ một lần nầy mà thôi: Xin cho một mình lốt chiên phải khô, còn sương lại đóng khắp trên đất. ⁴⁰ Trong đêm đó, Đức Chúa Trời bèn làm như vậy: Chỉ một mình lốt chiên thì khô, còn khắp trên đất lại bị sương phủ.

6

Ziouv Ginv Gi^nde^on

¹Ziux Ziouv mangc, I^saa^laa^en Mienh aengx zoux waaic sic. Ziouv ziouc zorqv ninh mbuo jiu bun yiem Mi^ndien Mienh nyei buoz-ndiev siec hnyangx. ²Mi^ndien Mienh gauh henv I^saa^laa^en Mienh. Laaix Mi^ndien Mienh zeix I^saa^laa^en Mienh, I^saa^laa^en Mienh yiem mbong zoux dorngx bingx. Ninh mbuo yiem mbaengx-ngaamh, mbaengx-kuotv yaac zoux weih wuonv nyei dorngx. ³I^saa^laa^en Mienh haaix zanc zuangx ga'naaiv, Mi^ndien Mienh caux Aa^maa^lekv Mienh caux yiem dong bung nyei mienh caangv bieqc daaih mborqv ninh mbuo. ⁴Wuov deix mienh liepc ciangv wuov ndeic ziouc zoux waaic gaeng-zuangx mingh taux Gaasaa Zingh. Ninh mbuo maiv liouh yietc nyungc bun I^saa^laa^en Mienh nyanc. Ba'gi yungh, ngongh caux lorh zungv maiv liouh aqv. ⁵Naaiv deix mienh dorh jienv saeng-kuv caux ndopv-liuh daaih hnangv yietc guanh yietc guanh jopv-nyeic nor. Mienh caux lorh torh camv! haic, zungv saauv maiv zienz. Ninh mbuo bieqc daaih hnangv naaiv nor zoux waaic deic-bung. ⁶I^saa^laa^en Mienh laaix Mi^ndien Mienh zoux nyei jauv jomc duqv kouv haic. Ninh mbuo ziouc heuc jienv tov Ziouv tengx.
⁷I^saa^laa^en Mienh laaix Mi^ndien Mienh tov Ziouv tengx wuov zanc, ⁸Ziouv ziouc paaiv dauh ⟨douc waac mienh⟩ daaih lorz I^saa^laa^en Mienh. Douc waac mienh gorngv, “Ziouv, I^saa^laa^en Mienh nyei Tin-Hungh, hnangv naaiv gorngv, ‘Yie dorh meih mbuo yiem I^yipv, dongh meih mbuo zuqc zoux nouh nyei deic-bung, cuotv daaih. ⁹Yie njoux meih mbuo biaux ndutv I^yipv Mienh nyei buoz-ndiev caux zeix meih mbuo yietc zungv mienh nyei buoz-ndiev. Yie zunc ninh mbuo yiem meih mbuo nyei wuov ndaangc maengx cuotv naaiv norm deic-bung, yaac zorqv ninh mbuo nyei deic-bung jiu bun meih mbuo. ¹⁰Yie gorngv mbuox meih mbuo, “Yie se Ziouv, meih mbuo nyei Tin-Hungh. Meih mbuo yiem jienv Aa^mo^lai Mienh nyei deic-bung maiv dungx zaangc ninh mbuo nyei zienh.” Mv baac meih mbuo maiv muangx yie nyei waac.’+”
¹¹Nqa'haav Ziouv nyei fin-mienh mingh O^faa^laa Laangz, zueiz jienv Aa^mbi^ye^se nyei zeiv-fun, Yo^aatc nyei mba'ong zuei ndiangx ga'ndiev. Wuov zanc Yo^aatc nyei dorn, Gi^nde^on, yiem nyueih a'ngunc biouv nyei zorngh mborqv mbiauh witv weic bingx, maiv bun Mi^ndien Mienh buatc. ¹²Ziouv nyei fin-mienh hinc cuotv daaih bun Gi^nde^on buatc wuov zanc, fin-mienh gorngv, “Daamv hlo nyei jun-zeiv mienh aah! Ziouv caux meih yiem.”
¹³Gi^nde^on dau ninh, “Domh Gorx aac, se gorngv Ziouv caux yie mbuo yiem, yie mbuo weic haaix diuc buangh zuqc naaiv deix yietc zungv sic? Yie mbuo nyei ong-taaix gorngv mbuox yie mbuo, ‘Ziouv dorh yie mbuo yiem I^yipv Deic-Bung cuotv daaih.’ Wuov nyungc ninh zoux wuov deix mbuoqc horngh nyei sic jiex haaix mi'aqv? Ih zanc Ziouv guangc yie mbuo, bun yie mbuo zuqc yiem Mi^ndien Mienh nyei buoz-ndiev.”
¹⁴Ziouv huin nzuonx daaih mangc Gi^nde^on aengx gorngv mbuox ninh, “Oix zuqc longc meih maaih nyei qaqv mingh njoux I^saa^laa^en Mienh biaux ndutv Mi^ndien Mienh nyei buoz-ndiev. Yie paaiv meih mingh maiv zeiz?”
¹⁵Gi^nde^on gorngv mbuox ninh, “Ziouv aac, yie hnangv haaix nor haih njoux I^saa^laa^en Mienh? Yiem Maa^natv^se Fingx yie nyei die nyei douh zong se gauh faix jiex. Yiem yie nyei biauv zong mienh, yie zoux faix jiex wuov dauh.”
¹⁶Ziouv gorngv mbuox ninh, “Yie zungv oix caux meih yiem. Meih ziouc mborqv hingh Mi^ndien Mienh ndongc mborqv nduqc laanh mienh hnangv.”
¹⁷Gi^nde^on dau ninh, “Se gorngv yie horpc meih nyei hnyouv nor, tov bun yie buatc norm jangx-hoc, yie ziouc hiuv duqv se dongh Ziouv⚓ caux yie gorngv waac. ¹⁸Tov meih maiv dungx gaengh mingh haaix. Zuov yie aengx daaih lorz meih aengx dorh yie fongc horc nyei ga'naaiv daaih an meih nyei nza'hmien.”
Ziouv nyei fin-mienh gorngv, “Yie laengz yiem naaiv zuov meih daaih taux.”
¹⁹Gi^nde^on ziouc nzuonx biauv mingh liuc leiz dauh yungh dorn, yaac longc yietc tongv⚓ mbuonv zoux maiv an ⟨bingv⟩ nyei njuov. Ninh zorqv yungh orv an jienv jei, orv-torng dapv jienv caeng ziouc dorh mingh yiem mba'ong zuei ndiangx ga'ndiev an jienv, fongc horc bun Ziouv nyei fin-mienh.
²⁰Tin-Hungh nyei fin-mienh gorngv mbuox ninh, “Zorqv orv caux maiv an bingv nyei njuov daaih an jienv naaiv norm la'bieiv gu'nguaaic. Zorqv orv-torng dox jienv.” Gi^nde^on ziouc ei jienv zoux. ²¹Ziouv nyei fin-mienh ziouc longc dongh ninh nanv jienv wuov diuh biaav nyei dueiv-mueiz coqv zuqc wuov deix orv caux maiv an bingv nyei njuov, ziouc maaih douz yiem wuov la'bieiv njopc cuotv daaih buov wuov deix orv caux njuov qui nzengc. Ziang naaic maiv buatc Ziouv nyei fin-mienh mi'aqv. ²²Gi^nde^on zieqv duqv za'gengh benx Ziouv nyei fin-mienh, ninh ziouc gorngv, “O Ziouv Tin-Hungh aah! Kouv aqv loh! Yie hmien doix hmien duqv buatc liuz Ziouv nyei fin-mienh mi'aqv.”
²³Mv baac Ziouv gorngv mbuox ninh, “Baengh orn aqv oc. Maiv dungx gamh nziex. Meih maiv zuqc daic.”
²⁴Gi^nde^on ziouc yiem wuov weic Ziouv ceix norm ziec-dorngh yaac cuotv wuov norm dorngx nyei mbuox heuc, “Ziouv se baengh orn.”⚓ Wuov norm ziec-dorngh corc yiem Aa^mbi^ye^se Mienh nyei O^faa^laa Zingh taux ih jaax hnoi.
²⁵Dongh naaic muonz Ziouv gorngv mbuox Gi^nde^on, “Zorqv meih nyei die nyei da'nyeic wuov dauh ngongh gouv, dongh duqv siec hnyangx wuov dauh. Oix zuqc caeqv nzengc meih nyei die weic ⟨Mbaa^an zienh⟩ ceix nyei ziec-dorngh, yaac goix ziec-dorngh ga'hlen nyei ⟨Mbaa^an zienh⟩ zienh nyeiz nyei fangx. ²⁶Meih oix zuqc yiem naaiv norm wuonv nyei dorngx gu'nguaaic weic Ziouv, meih nyei Tin-Hungh, longc la'bieiv ceix norm ziec-dorngh sung nyei, yaac longc meih goix daaih nyei Aa^se^laa zienh nyeiz nyei fangx zoux zaangh. Zorqv wuov dauh da'nyeic dauh ngongh gouv zoux buov ziec nyei ga'naaiv.”
²⁷Gi^nde^on ziouc dorh ziepc dauh ninh nyei bou ei Ziouv mbuox nyei waac zoux. Lungh hnoi zanc ninh maiv gaamv zoux, weic zuqc ninh gamh nziex biauv zong mienh caux wuov norm zingh nyei mienh. Ninh ziouc lungh muonz zanc zoux.
²⁸Da'nyeic ndorm, wuov norm zingh nyei mienh jiez sin daaih nziouv nyei, buatc Mbaa^an nyei ziec-dorngh zuqc caeqv njiec. Ziec-dorngh ga'hlen nyei ⟨Aa^se^laa⟩ zienh nyeiz nyei fangx yaac zuqc goix nzengc. Maaih da'nyeic wuov dauh ngongh gouv yiem siang-ceix daaih nyei ziec-dorngh gu'nguaaic ziec jienv aqv.
²⁹Ninh mbuo ziouc laanh naaic laanh, “Naaiv haaix dauh zoux?”
Ninh mbuo zaah naaic ziouc zaah cuotv daaih gorngv, “Yo^aatc nyei dorn, Gi^nde^on, zoux.”
³⁰Zingh nyei mienh doix Yo^aatc gorngv, “Zorqv meih nyei dorn cuotv daaih bun yie mbuo daix aqv, weic zuqc ninh caeqv Mbaa^an nyei ziec-dorngh yaac goix ziec-dorngh ga'hlen nyei ⟨Aa^se^laa⟩ zienh nyeiz nyei fangx.”
³¹Mv baac Yo^aatc dau daaih gox ninh nyei dorn wuov deix mienh, “Meih mbuo oix tengx Mbaa^an nzaeng fai? Oix zoux sic div ninh fai? Haaix dauh tengx Mbaa^an nzaeng nor, maiv gaengh taux lungh ndorm, wuov dauh zungv zuqc daix daic. Se gorngv Mbaa^an za'gengh zoux zienh nor, maaih mienh caeqv ninh nyei ziec-dorngh, sueih ninh weic ninh ganh nzaeng.” ³²Weic naaiv, wuov hnoi ninh mbuo tengx Gi^nde^on cuotv mbuox heuc Yelupv Mbaa^an, eix leiz se, “Bun Mbaa^an weic ninh ganh nzaeng,” weic zuqc Gi^nde^on caeqv Mbaa^an nyei ziec-dorngh.
³³Wuov zanc Mi^ndien Mienh caux Aa^maa^lekv Mienh yietc zungv caux dong bung nyei mienh gapv zunv jiex Jor^ndaen Ndaaih, liepc ciangv yiem Yitv^le^en Horngz. ³⁴Ziouv nyei Singx Lingh ziouc njiec daaih yiem Gi^nde^on. Gi^nde^on ziouc biomv jorng heuc Aa^mbi^ye^se Mienh daaih zunv gan ninh mingh. ³⁵Ninh paaiv douc fienx mienh mingh gormx Maa^natv^se, heuc ninh mbuo daaih gan ninh mingh. Ninh aengx bun mienh mingh mbuox Aa^se Mienh, Se^mbu^lun Mienh caux Napv^taa^li Mienh. Wuov deix yaac daaih caux Gi^nde^on mbuo gapv jienv doic.
³⁶Gi^nde^on gorngv mbuox Tin-Hungh, “Se gorngv meih longc yie nyei buoz njoux I^saa^laa^en Mienh hnangv meih gorngv nor, ³⁷wuov nyungc yie zorqv ba'gi yungh biei an jienv mborqv mbiauh ciangv. Se gorngv kungx bun mbiungc-suiv pinx ba'gi yungh biei ndorn hnangv, huing-gormx ba'gi yungh biei ga'hlen nyei ndau nqaai, yie ziouc hiuv duqv meih za'gengh oix longc yie nyei buoz njoux I^saa^laa^en Mienh hnangv meih gorngv nor.” ³⁸Yaac za'gengh hnangv wuov nor. Da'nyeic ndorm nziouv nyei, Gi^nde^on zorqv ba'gi yungh biei daaih nanv, nanv duqv yietc nzormc mbiungc-suiv.
³⁹Gi^nde^on ziouc gorngv mbuox Tin-Hungh, “Tov maiv dungx qiex jiez yie, aengx bun yie seix yietc nzunc hnangv. Tov bun yie longc naaiv deix ba'gi yungh biei aengx seix nzunc. Naaiv nzunc tov bun ba'gi yungh biei nqaai, mv baac huing gormx ga'hlen bun mbiungc-suiv pinx ndorn nzengc.” ⁴⁰Wuov muonz Tin-Hungh hnangv naaiv nor zoux. Kungx ba'gi yungh biei mborngx nqaai nyei, mv baac huing gormx nyei ndau mbiungc-suiv pinx ndorn nzengc.