15

¹ Lời đáp êm nhẹ làm nguôi cơn giận;
Còn lời xẳng xớm trêu thạnh nộ thêm.
² Lưỡi người khôn ngoan truyền ra sự tri thức cách phải;
Nhưng miệng kẻ ngu muội chỉ buông điều điên cuồng.
³ Con mắt Đức Giê-hô-va ở khắp mọi nơi,
Xem xét kẻ gian ác và người lương thiện.
⁴ Lưỡi hiền lành giống như một cây sự sống;
Song lưỡi gian tà làm cho hư nát tâm thần.
⁵ Kẻ ngu dại khinh sự khuyên dạy của cha mình;
Còn ai giữ theo lời quở trách trở nên khôn khéo.
⁶ Trong nhà người công bình có nhiều vật quí;
Song trong huê lợi kẻ gian ác có điều rối loạn.
⁷ Môi người khôn ngoan rải sự tri thức ra;
Nhưng lòng kẻ ngu muội chẳng làm như vậy.
⁸ Của tế lễ kẻ gian ác lấy làm gớm ghiếc cho Đức Giê-hô-va;
Song lời cầu nguyện của người ngay thẳng được đẹp lòng Ngài.
⁹ Đường lối kẻ ác lấy làm gớm ghiếc cho Đức Giê-hô-va;
Nhưng Ngài thương mến người nào theo sự công bình.
¹⁰ Sự hình phạt nặng nề dành cho kẻ bỏ chánh lộ;
Và kẻ ghét lời quở trách sẽ chết mất.
¹¹ Âm phủ và chốn trầm luân còn ở trước mặt Đức Giê-hô-va thay,
Phương chi lòng của con cái loài người!
¹² Kẻ nhạo báng không ưa người ta quở trách mình;
Hắn không muốn đến cùng người khôn ngoan.
¹³ Lòng khoái lạc làm cho mặt mày vui vẻ;
Nhưng tại lòng buồn bã trí bèn bị nao sờn.
¹⁴ Lòng người thông sáng tìm kiếm sự tri thức;
Còn miệng kẻ ngu muội nuôi lấy mình bằng sự điên cuồng.
¹⁵ Các ngày kẻ bị hoạn nạn đều là gian hiểm;
Song lòng vui mừng dự yến tiệc luôn luôn.
¹⁶ Thà có ít của mà kính sợ Đức Giê-hô-va,
Còn hơn là tài sản nhiều mà bối rối cặp theo.
¹⁷ Thà một món rau mà thương yêu nhau,
Còn hơn ăn bò mập béo với sự ganh ghét cặp theo.
¹⁸ Người hay giận gây điều đánh lộn;
Nhưng người chậm nóng giận làm nguôi cơn tranh cãi.
¹⁹ Đường kẻ biếng nhác như một hàng rào gai;
Còn nẻo người ngay thẳng được ban bằng.
²⁰ Con khôn ngoan làm vui vẻ cha nó;
Còn đứa ngu muội khinh bỉ mẹ mình.
²¹ Kẻ thiếu trí hiểu lấy sự điên dại làm vui;
Song người khôn sáng sửa đường mình ngay thẳng rồi đi.
²² Đâu không có nghị luận, đó mưu định phải phế;
Nhưng nhờ có nhiều mưu sĩ, mưu định bèn được thành.
²³ Miệng hay đáp giỏi khiến người vui vẻ;
Và lời nói phải thì lấy làm tốt biết bao!
²⁴ Con đường sự sống của người khôn ngoan dẫn lên trên,
Để tránh khỏi Âm phủ ở dưới thấp.
²⁵ Đức Giê-hô-va sẽ đánh đổ nhà kẻ kiêu ngạo;
Nhưng Ngài làm vững chắc các mộc giới của kẻ góa bụa.
²⁶ Các mưu ác lấy làm gớm ghiếc cho Đức Giê-hô-va;
Song lời thanh sạch đẹp lòng Ngài.
²⁷ Người tham lợi làm rối loạn nhà mình;
Còn ai ghét của hối lộ sẽ được sống.
²⁸ Lòng người công bình suy nghĩ lời phải đáp;
Nhưng miệng kẻ ác buông ra điều dữ.
²⁹ Đức Giê-hô-va xa cách kẻ ác;
Nhưng Ngài nghe lời cầu nguyện của người công bình.
³⁰ Sự sáng con mắt khiến lòng vui vẻ;
Và một tin lành làm cho xương cốt được béo tốt.
³¹ Kẻ nào nghe lời quở trách của sự sống
Sẽ được ở giữa các người khôn ngoan.
³² Ai từ chối sự khuyên dạy khinh bỉ linh hồn mình;
Nhưng ai nghe lời quở trách được sự thông sáng.
³³ Sự kính sợ Đức Giê-hô-va dạy dỗ điều khôn ngoan;
Và sự khiêm nhượng đi trước sự tôn trọng.

15

¹Đối đáp êm dịu làm nguôi cơn giận,
Trả lời xẵng xớm như lửa thêm dầu.
²Lưỡi người khôn truyền thông tri thức,
Miệng kẻ dại tuôn chảy điên rồ.
³Mắt Thượng Đế ở khắp càn khôn,
Xét xem người ác lẫn kẻ thiện lành.
⁴Lưỡi xây dựng chữa lành thương tích,⚓
Lưỡi gian ngoa phá hại tâm linh.
⁵Ai cãi lời cha là con ngu dại,
Ai nghe sửa dạy mới là con ngoan.
⁶Nhà người công chính là kho tàng quý giá,
Lợi tức kẻ gian đem lại đủ thứ rối reng.
⁷Môi người khôn truyền rao tri thức,
Lòng người ngu đành chịu bó tay.
⁸Tế lễ kẻ ác là vật Chân Thần chán ghét,
Lời người ngay cầu nguyện được Thượng Đế hài lòng.
⁹Đường kẻ ác bị Chân Thần chán ghét,
Người theo đường công chính được Thượng Đế yêu thương.
¹⁰Bỏ đường chính bị cực hình chắc chắn,
Ghét khuyên răn bị tiêu diệt chẳng sai.
¹¹Âm phủ, hỏa ngục Chân Thần còn thấy suốt,
Huống hồ chi lòng dạ con người.
¹²Kẻ nhạo báng không đến gần người khôn,
Vì sợ phải nghe lời quở trách.
¹³Lòng khoái lạc làm mặt mày vui vẻ,
Lòng phiền muộn khiến tâm linh héo mòn.
¹⁴Lòng thông sáng đi tìm tri thức,
Miệng kẻ ngu ăn nuốt điên rồ.
¹⁵Lòng ưu sầu thấy ngày nào cũng ngày hoạn nạn,
Lòng vui mừng lúc nào cũng yến tiệc miên man.
^16,17Thà ít của mà kính sợ Thượng Đế,
Còn hơn ăn bò mập mà ghen ghét hận thù.
¹⁸Kẻ nhạy giận thường gây xung đột,
Người ôn hòa dàn xếp đôi bên.
¹⁹Đường kẻ biếng nhác như có rào gai ngăn chặn,
Đường người ngay lành luôn quang đãng hanh thông.
²⁰Con khôn vui lòng cha,
Con ngu khinh dể mẹ.
²¹Thiếu phán đoán cho điên dại là sung sướng,
Nhưng người khôn lúc nào cũng chọn đường ngay.
²²Kế hoạch thất bại, vì không có người tính kế,
Kế hoạch thành công, vì có mưu sĩ tài cao.
²³Lời khéo đáp khiến lòng vui vẻ,
Lời hợp thời quý giá biết bao!
²⁴Đường sống của người khôn dẫn lên cao,
Lánh xa Âm phủ ở dưới thấp.
²⁵Thượng Đế phá tan nhà kẻ kiêu ngạo,
Nhưng Ngài bảo toàn mẹ góa con côi⚓.
²⁶Mưu gian bị Chân Thần ghê tởm,
Nhưng lời ngay được Chúa hài lòng.
²⁷Kẻ tham lợi đem rối rắm vào nhà,
Người khước từ hối lộ được sống an vui.
²⁸Người công chính lựa câu đối đáp cách thận trọng,
Kẻ gian tà thốt lời độc địa không đắn đo.
²⁹Thượng Đế lánh xa người mưu ác,
Nhưng nghe người công chính cầu xin.
³⁰Mắt thấy cảnh đẹp khiến lòng vui vẻ,
Tai nghe tin lành xương cốt nở nang.
³¹Ai chịu nghe phê bình xây dựng,
Sẽ ở giữa đám người khôn ngoan.
³²Ai khước từ khuyên răn, ghét chính linh hồn mình,
Người nghe lời sửa dạy sẽ trở nên thông sáng.
³³Kính sợ Thượng Đế thật là khôn ngoan,
Đức tính khiêm nhu mang lại vinh dự.