15

1 Lời đáp êm nhẹ làm nguôi cơn giận;
 Còn lời xẳng xớm trêu thạnh nộ thêm.
2 Lưỡi người khôn ngoan truyền ra sự tri thức cách phải;
 Nhưng miệng kẻ ngu muội chỉ buông điều điên cuồng.
3 Con mắt Đức Giê-hô-va ở khắp mọi nơi,
 Xem xét kẻ gian ác và người lương thiện.
4 Lưỡi hiền lành giống như một cây sự sống;
 Song lưỡi gian tà làm cho hư nát tâm thần.
5 Kẻ ngu dại khinh sự khuyên dạy của cha mình;
 Còn ai giữ theo lời quở trách trở nên khôn khéo.
6 Trong nhà người công bình có nhiều vật quí;
 Song trong huê lợi kẻ gian ác có điều rối loạn.
7 Môi người khôn ngoan rải sự tri thức ra;
 Nhưng lòng kẻ ngu muội chẳng làm như vậy.
8 Của tế lễ kẻ gian ác lấy làm gớm ghiếc cho Đức Giê-hô-va;
 Song lời cầu nguyện của người ngay thẳng được đẹp lòng Ngài.
9 Đường lối kẻ ác lấy làm gớm ghiếc cho Đức Giê-hô-va;
 Nhưng Ngài thương mến người nào theo sự công bình.
10 Sự hình phạt nặng nề dành cho kẻ bỏ chánh lộ;
 Và kẻ ghét lời quở trách sẽ chết mất.
11 Âm phủ và chốn trầm luân còn ở trước mặt Đức Giê-hô-va thay,
 Phương chi lòng của con cái loài người!
12 Kẻ nhạo báng không ưa người ta quở trách mình;
 Hắn không muốn đến cùng người khôn ngoan.
13 Lòng khoái lạc làm cho mặt mày vui vẻ;
 Nhưng tại lòng buồn bã trí bèn bị nao sờn.
14 Lòng người thông sáng tìm kiếm sự tri thức;
 Còn miệng kẻ ngu muội nuôi lấy mình bằng sự điên cuồng.
15 Các ngày kẻ bị hoạn nạn đều là gian hiểm;
 Song lòng vui mừng dự yến tiệc luôn luôn.
16 Thà có ít của mà kính sợ Đức Giê-hô-va,
 Còn hơn là tài sản nhiều mà bối rối cặp theo.
17 Thà một món rau mà thương yêu nhau,
 Còn hơn ăn bò mập béo với sự ganh ghét cặp theo.
18 Người hay giận gây điều đánh lộn;
 Nhưng người chậm nóng giận làm nguôi cơn tranh cãi.
19 Đường kẻ biếng nhác như một hàng rào gai;
 Còn nẻo người ngay thẳng được ban bằng.
20 Con khôn ngoan làm vui vẻ cha nó;
 Còn đứa ngu muội khinh bỉ mẹ mình.
21 Kẻ thiếu trí hiểu lấy sự điên dại làm vui;
 Song người khôn sáng sửa đường mình ngay thẳng rồi đi.
22 Đâu không có nghị luận, đó mưu định phải phế;
 Nhưng nhờ có nhiều mưu sĩ, mưu định bèn được thành.
23 Miệng hay đáp giỏi khiến người vui vẻ;
 Và lời nói phải thì lấy làm tốt biết bao!
24 Con đường sự sống của người khôn ngoan dẫn lên trên,
 Để tránh khỏi Âm phủ ở dưới thấp.
25 Đức Giê-hô-va sẽ đánh đổ nhà kẻ kiêu ngạo;
 Nhưng Ngài làm vững chắc các mộc giới của kẻ góa bụa.
26 Các mưu ác lấy làm gớm ghiếc cho Đức Giê-hô-va;
 Song lời thanh sạch đẹp lòng Ngài.
27 Người tham lợi làm rối loạn nhà mình;
 Còn ai ghét của hối lộ sẽ được sống.
28 Lòng người công bình suy nghĩ lời phải đáp;
 Nhưng miệng kẻ ác buông ra điều dữ.
29 Đức Giê-hô-va xa cách kẻ ác;
 Nhưng Ngài nghe lời cầu nguyện của người công bình.
30 Sự sáng con mắt khiến lòng vui vẻ;
 Và một tin lành làm cho xương cốt được béo tốt.
31 Kẻ nào nghe lời quở trách của sự sống
 Sẽ được ở giữa các người khôn ngoan.
32 Ai từ chối sự khuyên dạy khinh bỉ linh hồn mình;
 Nhưng ai nghe lời quở trách được sự thông sáng.
33 Sự kính sợ Đức Giê-hô-va dạy dỗ điều khôn ngoan;
 Và sự khiêm nhượng đi trước sự tôn trọng.

15

  1A gentle answer turns away wrath,
   but a harsh word stirs up anger.

  2The tongue of the wise adorns knowledge,
   but the mouth of the fool gushes folly.

  3The eyes of the Lord are everywhere,
   keeping watch on the wicked and the good.

  4The soothing tongue is a tree of life,
   but a perverse tongue crushes the spirit.

  5A fool spurns a parent’s discipline,
   but whoever heeds correction shows prudence.

  6The house of the righteous contains great treasure,
   but the income of the wicked brings ruin.

  7The lips of the wise spread knowledge,
   but the hearts of fools are not upright.

  8The Lord detests the sacrifice of the wicked,
   but the prayer of the upright pleases him.

  9The Lord detests the way of the wicked,
   but he loves those who pursue righteousness.

  10Stern discipline awaits anyone who leaves the path;
   the one who hates correction will die.

  11Death and Destruction lie open before the Lord—
   how much more do human hearts!

  12Mockers resent correction,
   so they avoid the wise.

  13A happy heart makes the face cheerful,
   but heartache crushes the spirit.

  14The discerning heart seeks knowledge,
   but the mouth of a fool feeds on folly.

  15All the days of the oppressed are wretched,
   but the cheerful heart has a continual feast.

  16Better a little with the fear of the Lord
   than great wealth with turmoil.

  17Better a small serving of vegetables with love
   than a fattened calf with hatred.

  18A hot-tempered person stirs up conflict,
   but the one who is patient calms a quarrel.

  19The way of the sluggard is blocked with thorns,
   but the path of the upright is a highway.

  20A wise son brings joy to his father,
   but a foolish man despises his mother.

  21Folly brings joy to one who has no sense,
   but whoever has understanding keeps a straight course.

  22Plans fail for lack of counsel,
   but with many advisers they succeed.

  23A person finds joy in giving an apt reply—
   and how good is a timely word!

  24The path of life leads upward for the prudent
   to keep them from going down to the realm of the dead.

  25The Lord tears down the house of the proud,
   but he sets the widow’s boundary stones in place.

  26The Lord detests the thoughts of the wicked,
   but gracious words are pure in his sight.

  27The greedy bring ruin to their households,
   but the one who hates bribes will live.

  28The heart of the righteous weighs its answers,
   but the mouth of the wicked gushes evil.

  29The Lord is far from the wicked,
   but he hears the prayer of the righteous.

  30Light in a messenger’s eyes brings joy to the heart,
   and good news gives health to the bones.

  31Whoever heeds life-giving correction
   will be at home among the wise.

  32Those who disregard discipline despise themselves,
   but the one who heeds correction gains understanding.

  33Wisdom’s instruction is to fear the Lord,
   and humility comes before honor.