15

¹ Lời đáp êm nhẹ làm nguôi cơn giận;
Còn lời xẳng xớm trêu thạnh nộ thêm.
² Lưỡi người khôn ngoan truyền ra sự tri thức cách phải;
Nhưng miệng kẻ ngu muội chỉ buông điều điên cuồng.
³ Con mắt Đức Giê-hô-va ở khắp mọi nơi,
Xem xét kẻ gian ác và người lương thiện.
⁴ Lưỡi hiền lành giống như một cây sự sống;
Song lưỡi gian tà làm cho hư nát tâm thần.
⁵ Kẻ ngu dại khinh sự khuyên dạy của cha mình;
Còn ai giữ theo lời quở trách trở nên khôn khéo.
⁶ Trong nhà người công bình có nhiều vật quí;
Song trong huê lợi kẻ gian ác có điều rối loạn.
⁷ Môi người khôn ngoan rải sự tri thức ra;
Nhưng lòng kẻ ngu muội chẳng làm như vậy.
⁸ Của tế lễ kẻ gian ác lấy làm gớm ghiếc cho Đức Giê-hô-va;
Song lời cầu nguyện của người ngay thẳng được đẹp lòng Ngài.
⁹ Đường lối kẻ ác lấy làm gớm ghiếc cho Đức Giê-hô-va;
Nhưng Ngài thương mến người nào theo sự công bình.
¹⁰ Sự hình phạt nặng nề dành cho kẻ bỏ chánh lộ;
Và kẻ ghét lời quở trách sẽ chết mất.
¹¹ Âm phủ và chốn trầm luân còn ở trước mặt Đức Giê-hô-va thay,
Phương chi lòng của con cái loài người!
¹² Kẻ nhạo báng không ưa người ta quở trách mình;
Hắn không muốn đến cùng người khôn ngoan.
¹³ Lòng khoái lạc làm cho mặt mày vui vẻ;
Nhưng tại lòng buồn bã trí bèn bị nao sờn.
¹⁴ Lòng người thông sáng tìm kiếm sự tri thức;
Còn miệng kẻ ngu muội nuôi lấy mình bằng sự điên cuồng.
¹⁵ Các ngày kẻ bị hoạn nạn đều là gian hiểm;
Song lòng vui mừng dự yến tiệc luôn luôn.
¹⁶ Thà có ít của mà kính sợ Đức Giê-hô-va,
Còn hơn là tài sản nhiều mà bối rối cặp theo.
¹⁷ Thà một món rau mà thương yêu nhau,
Còn hơn ăn bò mập béo với sự ganh ghét cặp theo.
¹⁸ Người hay giận gây điều đánh lộn;
Nhưng người chậm nóng giận làm nguôi cơn tranh cãi.
¹⁹ Đường kẻ biếng nhác như một hàng rào gai;
Còn nẻo người ngay thẳng được ban bằng.
²⁰ Con khôn ngoan làm vui vẻ cha nó;
Còn đứa ngu muội khinh bỉ mẹ mình.
²¹ Kẻ thiếu trí hiểu lấy sự điên dại làm vui;
Song người khôn sáng sửa đường mình ngay thẳng rồi đi.
²² Đâu không có nghị luận, đó mưu định phải phế;
Nhưng nhờ có nhiều mưu sĩ, mưu định bèn được thành.
²³ Miệng hay đáp giỏi khiến người vui vẻ;
Và lời nói phải thì lấy làm tốt biết bao!
²⁴ Con đường sự sống của người khôn ngoan dẫn lên trên,
Để tránh khỏi Âm phủ ở dưới thấp.
²⁵ Đức Giê-hô-va sẽ đánh đổ nhà kẻ kiêu ngạo;
Nhưng Ngài làm vững chắc các mộc giới của kẻ góa bụa.
²⁶ Các mưu ác lấy làm gớm ghiếc cho Đức Giê-hô-va;
Song lời thanh sạch đẹp lòng Ngài.
²⁷ Người tham lợi làm rối loạn nhà mình;
Còn ai ghét của hối lộ sẽ được sống.
²⁸ Lòng người công bình suy nghĩ lời phải đáp;
Nhưng miệng kẻ ác buông ra điều dữ.
²⁹ Đức Giê-hô-va xa cách kẻ ác;
Nhưng Ngài nghe lời cầu nguyện của người công bình.
³⁰ Sự sáng con mắt khiến lòng vui vẻ;
Và một tin lành làm cho xương cốt được béo tốt.
³¹ Kẻ nào nghe lời quở trách của sự sống
Sẽ được ở giữa các người khôn ngoan.
³² Ai từ chối sự khuyên dạy khinh bỉ linh hồn mình;
Nhưng ai nghe lời quở trách được sự thông sáng.
³³ Sự kính sợ Đức Giê-hô-va dạy dỗ điều khôn ngoan;
Và sự khiêm nhượng đi trước sự tôn trọng.

15

¹Lời đáp dịu dàng làm nguôi cơn giận;
Còn lời nói sỗ sàng gây ra tức giận.
²Lưỡi người khôn ngoan truyền rao tri thức;
Nhưng miệng kẻ ngu dại tuôn ra điều ngu xuẩn.
³Con mắt của CHÚA ở khắp mọi nơi,
Quan sát kẻ ác cũng như người thiện.
⁴Lưỡi hiền lành⚓ là cây sự sống,
Còn lưỡi gian tà làm tinh thần suy sụp.
⁵Kẻ ngu dại khinh sự giáo huấn của cha mình;
Nhưng người khôn khéo nghe lời quở trách.
⁶Nhà của người công chính có kho báu lớn,
Nhưng trong hoa lợi của kẻ ác có điều tai họa.
⁷Môi miệng người khôn ngoan rao truyền tri thức,
Nhưng tâm trí kẻ ngu dại thì không như thế.
⁸Tế lễ hy sinh của người gian ác lấy làm ghê tởm cho CHÚA;
Nhưng lời cầu nguyện của người ngay thẳng là niềm vui của Ngài.
⁹CHÚA ghê tởm đường lối kẻ ác,
Nhưng Ngài yêu mến người theo đuổi sự công chính.
¹⁰Kẻ từ bỏ chính lộ sẽ bị phạt nặng;
Người ghét sự quở trách sẽ chết.
¹¹Âm Phủ và sự hủy diệt còn mở toang trước mặt CHÚA
Huống gì lòng dạ loài người.
¹²Kẻ nhạo báng không thích bị quở trách;
Nó không muốn đến cùng người khôn ngoan.
¹³Lòng vui tươi làm mặt mày hớn hở;
Lòng buồn rầu, tinh thần suy sụp.
¹⁴Lòng dạ sáng suốt tìm kiếm tri thức,
Nhưng miệng kẻ ngu dại ăn điều ngu xuẩn.
¹⁵Người khốn khổ thấy mỗi ngày đều là hoạn nạn,
Nhưng tấm lòng vui mừng dự tiệc luôn luôn.
¹⁶Thà có ít của cải nhưng kính sợ CHÚA
Hơn là nhiều châu báu mà bối rối kèm theo.
¹⁷Thà một bữa cơm rau nhưng có tình yêu thương
Hơn là một con bò mập mà thù ghét cặp theo.
¹⁸Kẻ nóng tính gây sự xung đột,
Nhưng người chậm nóng giận làm nguôi cuộc cãi vã.
¹⁹Con đường của kẻ lười biếng như bờ rào gai,
Nhưng đường lối của người ngay thẳng như đường cái quan.⚓
²⁰Đứa con khôn ngoan làm cha nó vui lòng,
Nhưng kẻ ngu dại khinh bỉ mẹ nó.
²¹Sự ngu xuẩn là niềm vui của kẻ thiếu tâm trí;
Nhưng người sáng suốt bước đi ngay thẳng.
²²Kế hoạch không thành vì thiếu sự hướng dẫn;
Nhưng nhờ nhiều người cố vấn nó sẽ thành công.
²³Miệng đối đáp giỏi là niềm vui cho một người
Và lời nói hợp lúc tốt đẹp biết bao.
²⁴Con đường sự sống dẫn người khôn ngoan đi lên
Và tránh khỏi Âm phủ phía dưới.
²⁵CHÚA sẽ phá hủy nhà kẻ kiêu ngạo,
Nhưng Ngài thiết lập một ranh giới cho người góa bụa.
²⁶Mưu kế ác là điều ghê tởm cho CHÚA
Nhưng lời nói nhân hậu đẹp lòng Ngài.⚓
²⁷Kẻ tham lợi phi nghĩa gây họa cho nhà mình;
Nhưng người ghét của hối lộ sẽ sống.
²⁸Lòng người công chính cân nhắc lời đối đáp,
Nhưng miệng kẻ ác tuôn ra lời độc địa.
²⁹CHÚA ở xa người gian ác,
Nhưng Ngài nghe lời cầu nguyện của người công chính.
³⁰Con mắt sáng láng làm tấm lòng vui vẻ;
Tin mừng làm xương cốt khỏe mạnh.
³¹Người nào có tai lắng nghe lời quở trách của sự sống,
Sẽ được ở giữa những người khôn ngoan.
³²Ai từ khước sự giáo huấn, khinh bỉ linh hồn mình,
Nhưng người nghe lời quở trách được thêm sự hiểu biết.
³³Sự kính sợ CHÚA giáo huấn một người trở thành khôn ngoan,
Và khiêm nhường đi trước sự vinh dự.