1 Lời của A-gu-rơ, con trai Gia-kê, Châm-ngôn mà người ấy nói ra cho Y-thi-ên và U-canh. 2 Quả thật ta là ngu muội hơn ai hết, Ta không có thông sáng bằng một người. 3 Ta không học được sự khôn ngoan, Và chẳng có được sự tri thức của Đấng Thánh. 4 Ai đã lên trời, rồi lại xuống? Ai đã góp gió trong lòng tay mình? Ai đã bọc nước trong áo mình? Ai lập các giới hạn của đất? Danh người là chi, và tên con trai người là gì? Nếu ngươi biết, hãy nói đi.
5 Các lời của Đức Chúa Trời đều đã thét luyện: Ngài là cái thuẫn đỡ cho người nương cậy nơi Ngài. 6 Chớ thêm chi vào các lời Ngài. E Ngài quở trách ngươi, và ngươi bị cầm nói dối chăng.
7 Tôi có cầu Chúa hai điều; Xin chớ từ chối trước khi tôi thác: 8 Xin dang xa khỏi tôi sự lường gạt và lời dối trá; Chớ cho tôi nghèo khổ, hoặc sự giàu sang; Hãy nuôi tôi đủ vật thực cần dùng, 9 E khi no đủ, tôi từ chối Chúa, Mà rằng: Đức Giê-hô-va là ai? Và lại kẻo e tôi bị nghèo khổ, ăn trộm cắp. Và làm ô danh của Đức Chúa Trời tôi chăng.
10 Chớ phao vu kẻ tôi tớ cho chủ nó, E nó rủa sả ngươi, và ngươi mắc tội chăng. 11 Có một dòng dõi rủa sả cha mình, Cũng không chúc phước cho mẹ mình. 12 Có một dòng dõi tư tưởng mình thánh sạch, Song chưa được rửa sạch nhơ bẩn mình. 13 Có một dòng dõi bộ mặt kiêu hãnh thay, Mí mắt giương cao dường nào! 14 Có một dòng dõi nanh tợ gươm, Hàm răng như dao, Đặng cắn xé những người khó khăn khỏi đất, Và những kẻ nghèo khổ khỏi loài người.
15 Con đỉa có hai con gái, nói rằng: Hãy cho! Hãy cho! Có ba sự chẳng hề no đủ, Và bốn điều chẳng nói rằng: Thôi, đủ! 16 Tức là Âm phủ, người đàn bà son sẻ, Đất không no đủ nước, Và lửa mà chẳng hề nói: Đủ rồi! 17 Con mắt nhạo báng cha mình, Khinh sự vâng lời đối với mẹ mình, Các con quạ của trũng sẽ móc mắt ấy, Và các chim ưng con sẽ ăn nó đi.
18 Có ba việc lấy làm diệu kỳ cho ta, Và bốn điều mà ta chẳng biết được: 19 Là đường chim ưng bay trên trời; Lối con rắn bò trên hòn đá; Lằn tàu chạy giữa biển, Và đường người nam giao hiệp với người nữ. 20 Tánh nết người kỵ nữ cũng vậy: Nàng ăn, rồi nàng lau miệng, Và nói rằng: Tôi có phạm tội ác đâu.
21 Có ba vật làm cho trái đất rúng động, Và bốn điều nó chẳng chịu nổi được: 22 Là tôi tớ khi được tức vị vua; Kẻ ngu muội khi được no nê đồ ăn; 23 Người đàn bà đáng ghét khi lấy chồng, Và con đòi khi kế nghiệp bà chủ mình.
24 Có bốn vật nhỏ mọn trên trái đất, Song vốn rất khôn ngoan: 25 Con kiến dầu là loại yếu hèn, Lo sắm sẵn vật thực mình trong mùa hạ; 26 Con thỏ rừng dầu là loại không sức lực, Đóng cơ sở mình trong hòn đá; 27 Loài cào cào dầu không có vua chúa, Bay ra có từng đám; 28 Con thằn lằn mà người ta lấy tay bắt được, Vẫn ở trong đền vua.
29 Có ba vật điệu đi tốt đẹp, Và bốn vật nước bước xem sang trọng: 30 Sư tử, mạnh hơn hết trong các loài vật, Chẳng lui lại trước mặt loài nào cả; 31 Con ngựa hăng thắng tử tế, con dê đực, Và vua không ai đối địch được.
32 Nếu ngươi có làm ngu dại mà tự cao kiêu ngạo, Và nếu ngươi có ác tưởng, hãy đặt tay che miệng mình. 33 Vì ép sữa làm ra mỡ sữa, Và đánh đập lỗ mũi bèn làm cho phun máu; Cũng vậy trêu chọc giận sanh ra điều tranh cạnh.
30
Aku tej lug
1Yakhe tug tub Aku kws nyob huv lub moos Maxas tej lug.⚓ Aku has rua Ithi‑ee, nwg has rua Ithi‑ee hab Ukhaa tas,⚓ 2“Qhov tseeb kuv ruag dhau kws yuav ua tau tuabneeg, kuv tsw paub taab le tej tuabneeg. 3Kuv tsw tau kawm paub tswvyim, hab tsw paub Vaajtswv tug kws dawb huv. 4Leejtwg tau nce moog rua sau ntuj kaag hab nqeg rov lug? Leejtwg muab tau cua lug tuav rua huv xwb teg? Leejtwg muab ntaub qhwv tau dej ca? Leejtwg tu nrwm rua lub nplajteb nyob? Nwg lub npe hu le caag, hab nwg tug tub npe hu le caag? Mej yeej los paub.
5“Muab Vaajtswv txhua lu lug tshuaj saib mas pum tas muaj tseeb tag, Vaajtswv yog daim hlau thaiv cov kws moog nraim cev rua huv nwg. 6Tsw xob ntxwv ib lu lug rua huv nwg tej lug, ntshai tsaam nwg yuav ntuag koj hab luas yuav pum tas koj yog tug daag. 7Vaajtswv, kuv thov ob yaam ntawm koj, thov pub rua kuv ua ntej kws kuv tsw tau tuag. 8Thov muab tej lug tsw muaj tseeb hab tej lug daag ntab tswv deb ntawm kuv, thov tsw xob ca kuv pluag hab tsw xob ca kuv nplua nuj, thov pub rua kuv noj kuas txaus nkaus xwb, 9tsaam kuv noj tsau tes tsw leeg yuav koj hab has tas, ‘Yawmsaub yog leejtwg?’ lossws tsaam kuv pluag hab ua tub saab hab ua puag tsuas kuv tug Vaajtswv lub npe.
10“Tsw xob thuaj tug tub qhe rua tug lospaav noog, tsaam tug tub qhe foom koj tes koj yuav raug txem. 11Muaj tej tug foom tsw zoo rua nwg txwv, hab tsw foom koob moov rua nwg nam. 12Muaj tej tug nwg xaam pum tas nwg dawb huv, tassws kuj tsw tau ntxuav kev phem kev qas pov tseg. 13Muaj tej tug mas nwg taubhau sab, hab lub qhov muag saib tsw taug lwm tug. 14Muaj tej tug nwg kaug nav yog nav ntaaj, hab nwg nav yog nav rag, mas nwg yuav noj cov pluag kuas taag huv nplajteb hab cov tuabneeg txom nyem kuas pluj taag huv ib tsoom tuabneeg.
15“Nplaj hab muaj ob tug mivnyuas yog maum, pheej qw has tas, ‘Pub, pub.’ Muaj peb yaam pheej tsw tsau, muaj plaub yaam tsw has ib zag tas, ‘Txaus lawm,’ yog le nuav, 16tub tuag teb hab tug puj mooj, hab lub nplajteb pheej nqhes dej, hab suavtawg tsw has ib zag tas, ‘Txaus lawm.’
20“Tug quaspuj kws moog deev luas quasyawg ua lub neej zoo le nuav, nwg noj taag so qhov ncauj tes nwg has tas, ‘Kuv tsw tau ua txhum daabtsw le.’ 21Muaj peb yaam kws ua rua lub nplajteb tseeg quas nkawg, muaj plaub yaam kws lub nplajteb thev tsw taug, yog le nuav, 22tug qhev tau ua vaajntxwv, hab tug ruag tau noj tsau npo, 23hab tug quaspuj kws tsw muaj leejtwg nyam tau quasyawg, hab tug nkauj qhev tau nyob nwg tug puj lospaav chaw.
24“Muaj plaub yaam huv nplajteb nuav kws miv kawg tassws muaj tswvyim tshaaj plawg, yog le nuav, 25ntsaum yog ib co kws tsw muaj zug tassws thaus lub caij sau qoob ntsaum kuj npaaj tej kws noj khaws ca, 26ntxwm tsua kuj yog ib co kws tsw muaj zug los nwg ua zeg rua huv tej kem zeb, 27kooj ntaas tsw muaj vaajntxwv los nwg tseed moog tau ua ib kaab saab, 28quav tuj quav taug koj nteg tau huv koj txhais teg los nwg tseed tau nyob huv vaajntxwv tsev.