3

Khuyên làm theo sự khôn ngoan

¹ Hỡi con, chớ quên sự khuyên dạy ta,
Lòng con khá giữ các mạng lịnh ta;
² Vì nó sẽ thêm cho con lâu ngày,
Số năm mạng sống, và sự bình an.
³ Sự nhân từ và sự chân thật, chớ để lìa bỏ con;
Hãy đeo nó vào cổ, ghi nó nơi bia lòng con;
⁴ Như vậy, trước mặt Đức Chúa Trời và loài người,
Con sẽ được ơn và có sự khôn ngoan thật.⚓
⁵ Hãy hết lòng tin cậy Đức Giê-hô-va,
Chớ nương cậy nơi sự thông sáng của con;
⁶ Phàm trong các việc làm của con, khá nhận biết Ngài,
Thì Ngài sẽ chỉ dẫn các nẻo của con.
⁷ Chớ khôn ngoan theo mắt mình;
Hãy kính sợ Đức Giê-hô-va, và lìa khỏi sự ác:⚓
⁸ Như vậy, cuống rốn con sẽ được mạnh khoẻ,
Và xương cốt con được mát mẻ.
⁹ Hãy lấy tài vật và huê lợi đầu mùa của con,
Mà tôn vinh Đức Giê-hô-va;
¹⁰ Vậy, các vựa lẫm con sẽ đầy dư dật,
Và những thùng của con sẽ tràn rượu mới.
¹¹ Hỡi con, chớ khinh điều sửa phạt của Đức Giê-hô-va,
Chớ hiềm lòng khi Ngài quở trách;⚓
¹² Vì Đức Giê-hô-va yêu thương ai thì trách phạt nấy,
Như một người cha đối cùng con trai yêu dấu mình.⚓

¹³ Người nào tìm đặng sự khôn ngoan,
Và được sự thông sáng, có phước thay!
¹⁴ Vì thà được nó hơn là được tiền bạc,
Hoa lợi nó sanh ra tốt hơn vàng ròng.
¹⁵ Sự khôn ngoan quí báu hơn châu ngọc,
Chẳng một bửu vật nào con ưa thích mà sánh kịp nó được.
¹⁶ Tay hữu nó cầm sự trường thọ,
Còn trong tay tả, có sự giàu có và vinh hiển.
¹⁷ Các nẻo nó vốn là nẻo khoái lạc,
Và các lối nó cả đều bình an.
¹⁸ Nó là cây sự sống cho ai nắm lấy nó;
Người nào cầm giữ nó đều được phước hạnh.
¹⁹ Đức Giê-hô-va dùng sự khôn ngoan lập nên trái đất;
Nhờ sự thông sáng mà sắp đặt các từng trời.
²⁰ Do sự hiểu biết Ngài các vực sâu mở ra,
Và mây đặt ra sương móc.
²¹ Hỡi con, khá gìn giữ sự khôn ngoan thật và sự dẽ dặt,
Chớ để nó lìa xa mắt con;
²² Thì nó sẽ là sự sống của linh hồn con,
Và như đồ trang sức cho cổ con.
²³ Con sẽ bước đi vững vàng trong đường con,
Và chân con không vấp ngã.
²⁴ Khi con nằm, chẳng có điều sợ hãi;
Phải, con sẽ nằm được ngủ ngon giấc.
²⁵ Chớ sợ sự kinh khiếp xảy đến thình lình,
Cũng đừng kinh hãi lúc sự tàn hại giáng trên kẻ ác;
²⁶ Vì Đức Giê-hô-va là nơi nương cậy của con,
Ngài sẽ gìn giữ chân con khỏi mắc bẫy.

²⁷ Chớ từ chối làm lành cho kẻ nào xứng đáng,
Miễn là tay con có quyền làm điều ấy.
²⁸ Nhược bằng con có tại nơi con vật kẻ lân cận cầu xin, thì chớ nói với người rằng:
Hãy đi và trở lại, ngày mai ta sẽ cho ngươi.
²⁹ Chớ lập mưu hại kẻ lân cận con,
Vì người ăn ở bình an bên con.
³⁰ Nếu không có làm điều hại cho con,
Chớ tranh giành vô cớ với ai.
³¹ Chớ phân bì với kẻ hung dữ,
Cũng đừng chọn lối nào của hắn;
³² Vì Đức Giê-hô-va gớm ghiếc kẻ gian tà;
Nhưng kết tình bậu bạn cùng người ngay thẳng.
³³ Sự rủa sả của Đức Giê-hô-va giáng trên nhà kẻ ác;
Song Ngài ban phước cho chỗ ở của người công bình.
³⁴ Quả thật Ngài nhạo báng kẻ hay nhạo báng;
Nhưng Ngài ban ơn cho người khiêm nhường.⚓
³⁵ Người khôn ngoan sẽ hưởng được sự vinh hiển;
Còn sự thăng lên của kẻ ngu dại sẽ ra điều hổ thẹn.

3

Lời khuyên con cái

¹Con ơi, đừng quên lời dạy của ta,
hãy ghi nhớ lời giáo huấn của ta trong trí.
²Thì con sẽ sống lâu,
nó sẽ cho con sự bình an.
³Đừng bao giờ từ bỏ sự yêu thương và lòng thành tín.
Hãy đeo nó như vòng xuyến nơi cổ.
Ghi tạc nó vào lòng con như ghi trên tập vở.
⁴Để con được ơn và sự kính nể
trước mặt Thượng Đế cùng người đời.
⁵Hãy hết lòng nhờ cậy Chúa.
Đừng ỷ lại vào sự hiểu biết riêng của con.
⁶Trong mọi việc làm hãy nhớ đến Chúa,
thì Ngài sẽ giúp con đi đúng lối.
⁷Đừng ỷ lại vào sự khôn ngoan của con.
Hãy kính sợ Chúa và tránh làm điều quấy.
⁸Như thế thân thể con sẽ khỏe mạnh,
và xương cốt con sẽ vững chắc.
⁹Hãy dùng tài sản và hoa lợi đầu mùa của con
mà tôn kính Chúa.
¹⁰Thì các kho chứa con sẽ đầy ắp,
và các thùng rượu con sẽ tràn rượu mới.
¹¹Con ơi, đừng khinh thường sự sửa phạt của Chúa,
chớ nổi giận khi Ngài sửa trị.
¹²Vì Chúa sửa dạy kẻ Ngài yêu
như người cha sửa dạy con cái mình.
¹³Phúc cho người nào tìm được sự khôn ngoan,
và kẻ có được sự hiểu biết.
¹⁴Sự khôn ngoan có giá trị hơn bạc,
nàng⚓ mang lợi ích hơn cả vàng ròng.
¹⁵Sự khôn ngoan quí hơn châu ngọc;
không gì sánh với nó được.
¹⁶Tay phải nàng cho con sống lâu,
còn tay trái nàng cho con sự giàu có và danh dự.
¹⁷Các lối đi của nàng đều thoải mái
và các đường đi của nàng đều an tịnh.
¹⁸Nàng là cây sự sống cho kẻ nào nắm lấy nó.
Ai ôm ấp nàng sẽ được hạnh phúc.
¹⁹Chúa tạo nên trái đất nhờ sự khôn ngoan Ngài.
Ngài đặt bầu trời vào vị trí nó nhờ sự thông sáng của Ngài.
²⁰Nhờ sự hiểu biết, Ngài khiến các suối phun nước,
và mây tạo ra mưa.
²¹Con ơi, hãy nắm giữ sự khôn ngoan và trí sáng suốt.
Đừng để chúng rơi khỏi tầm mắt con.
²²Chúng sẽ giúp con sống lâu
và thêm trang sức như vòng xuyến nơi cổ con.
²³Lúc đó con sẽ bước đi vững vàng trên đường lối mình,
chân con sẽ không vấp ngã.
²⁴Khi nằm xuống con sẽ không sợ hãi;
con sẽ nằm ngủ bình yên.
²⁵Con không sợ tai họa bất chợt xảy đến;
con cũng không e ngại sự tàn phá rơi trên kẻ ác,
²⁶vì Chúa là nguồn tin tưởng của con.
Ngài sẽ giúp chân con khỏi mắc bẫy.
²⁷Nếu sự việc nằm trong tầm tay con,
hãy giúp đỡ người cần được giúp.
²⁸Nếu con có trong tay đồ vật mà người láng giềng xin,
thì đừng nói, “Mai đến đây tôi sẽ cho anh.”
²⁹Đừng lập tâm hại người láng giềng
là người sống cạnh con và tin cậy con⚓.
³⁰Đừng vô cớ vu cáo người khác,
hay thưa gởi kẻ không làm hại mình.
³¹Đừng ganh tức với kẻ hung bạo,
cũng đừng theo đường lối họ.
³²Chúa ghê tởm kẻ lươn lẹo,
nhưng Ngài kết bạn với người thanh liêm.
³³Chúa nguyền rủa nhà kẻ ác,
nhưng chúc phước cho nhà kẻ làm điều lành.
³⁴Chúa chế giễu những kẻ chế diễu Ngài,
nhưng Ngài ban ơn cho kẻ khiêm nhường.
³⁵Những kẻ khôn ngoan sẽ nhận được vinh dự,
nhưng kẻ ngu dại sẽ bị sỉ nhục.