1 Khi ấy, dân chúng nhóm lại kể hàng ngàn người, đến nỗi giày đạp nhau, Đức Chúa Jêsus mới trước hết phán cùng môn đồ rằng: Hãy giữ mình về men của người Pha-ri-si, là sự giả hình.⚓2 Chẳng có sự gì giấu mà không phải lộ ra, chẳng có sự gì kín mà không được biết.⚓3 Vậy nên mọi điều mà các ngươi đã nói nơi tối, sẽ nghe ra nơi sáng; mọi điều mà các ngươi đã nói vào lỗ tai trong buồng kín, sẽ giảng ra trên mái nhà. 4 Ta nói cùng các ngươi, là bạn hữu ta: Đừng sợ kẻ giết xác rồi sau không làm gì được nữa. 5 Song ta chỉ cho các ngươi biết phải sợ ai: Phải sợ Đấng khi đã giết rồi, có quyền bỏ xuống địa ngục; phải, ta nói cùng các ngươi, ấy là Đấng các ngươi phải sợ! 6 Người ta há chẳng bán năm con chim sẻ giá hai đồng tiền sao? Nhưng Đức Chúa Trời không quên một con nào hết. 7 Dầu đến tóc trên đầu các ngươi cũng đã đếm cả rồi. Đừng sợ chi, vì các ngươi trọng hơn nhiều chim sẻ. 8 Ta nói cùng các ngươi, ai sẽ xưng ta trước mặt thiên hạ, thì Con người cũng sẽ xưng họ trước mặt thiên sứ của Đức Chúa Trời. 9 Nhưng ai chối ta trước mặt thiên hạ, thì họ sẽ bị chối trước mặt thiên sứ của Đức Chúa Trời. 10 Ai nói nghịch cùng Con người, thì sẽ được tha; song kẻ nói lộng ngôn phạm đến Đức Thánh Linh, thì không được tha đâu.⚓11 Khi người ta đem các ngươi đến nhà hội, trước mặt quan án và quan cai trị, thì chớ lo về nói cách nào để binh vực mình, hoặc nói lời gì;⚓12 bởi vì chính giờ đó Đức Thánh Linh sẽ dạy các ngươi những lời phải nói.
Sự hà tiện
13 Bấy giờ, một người giữa dân chúng thưa rằng: Thưa thầy, xin biểu anh tôi chia gia tài cho tôi. 14 Nhưng Đức Chúa Jêsus đáp rằng: Hỡi người kia, ai đặt ta làm quan xử kiện hay là chia của cho các ngươi? 15 Đoạn, Ngài phán cùng chúng rằng: Hãy giữ cẩn thận chớ hà tiện gì hết; vì sự sống của người ta không phải cốt tại của cải mình dư dật đâu. 16 Ngài lại phán cùng chúng lời ví dụ nầy: Ruộng của một người giàu kia sinh lợi nhiều lắm, 17 người bèn tự nghĩ rằng: Ta phải làm thể nào? Vì không có đủ chỗ chứa hết sản vật. 18 Lại nói: Nầy, việc ta sẽ làm: Ta phá cả kho tàng và cất cái khác lớn hơn, thâu trữ sản vật và gia tài vào đó; 19 rồi sẽ nói với linh hồn ta rằng: Linh hồn ơi, mầy đã được nhiều của để dành dùng lâu năm; thôi, hãy nghỉ, ăn uống, và vui vẻ. 20 Song Đức Chúa Trời phán cùng người rằng: Hỡi kẻ dại! Chính đêm nay linh hồn ngươi sẽ bị đòi lại; vậy những của cải ngươi đã sắm sẵn sẽ thuộc về ai? 21 Hễ ai thâu trữ của cho mình mà không giàu có nơi Đức Chúa Trời thì cũng như vậy.
Sự lo lắng
(Mat 6:24-34)
22 Đức Chúa Jêsus bèn phán cùng môn đồ rằng: Ấy vậy, ta nói cùng các ngươi, đừng vì sự sống mà lo đồ mình ăn, cũng đừng vì thân thể mà lo đồ mình mặc. 23 Sự sống trọng hơn đồ ăn, thân thể trọng hơn đồ mặc. 24 Hãy xem con quạ: Nó không gieo, không gặt, cũng không có hầm vựa kho tàng chi, mà Đức Chúa Trời còn nuôi nó; huống chi các ngươi quí hơn chim chóc là dường nào! 25 Có ai trong các ngươi lo lắng mà làm cho đời mình dài thêm một khắc không? 26 Vậy nếu đến việc rất nhỏ các ngươi cũng không có thể được, sao các ngươi lo việc khác? 27 Hãy xem hoa huệ mọc lên thể nào: Nó chẳng làm khó nhọc, cũng không kéo chỉ; song ta phán cùng các ngươi, dầu vua Sa-lô-môn sang trọng đến đâu, cũng không được mặc áo như một hoa nào trong giống ấy.⚓28 Hỡi kẻ ít đức tin, nếu loài cỏ ngoài đồng là loài nay sống mai bỏ vào lò, mà Đức Chúa Trời còn cho mặc thể ấy, huống chi là các ngươi! 29 Vậy các ngươi đừng kiếm đồ ăn đồ uống, cũng đừng có lòng lo lắng. 30 Vì mọi sự đó, các dân ngoại ở thế gian vẫn thường tìm, và Cha các ngươi biết các ngươi cần dùng mọi sự đó rồi. 31 Nhưng thà các ngươi hãy tìm kiếm nước Đức Chúa Trời, rồi mọi sự đó sẽ được cho thêm. 32 Hỡi bầy nhỏ, đừng sợ chi; vì Cha các ngươi đã bằng lòng cho các ngươi nước thiên đàng. 33 Hãy bán gia tài mình mà bố thí. Hãy sắm cho mình túi không hư, và của báu không hề hao kém ở trên trời, là nơi kẻ trộm không đến gần, sâu mọt không làm hư nát. 34 Vì của báu các ngươi ở đâu, thì lòng cũng ở đó.
Khuyên về sự tỉnh thức
35 Lưng các ngươi phải thắt lại, đèn các ngươi phải thắp lên.⚓36 Hãy làm như người chờ đợi chủ mình ở tiệc cưới về, để lúc chủ đến gõ cửa thì liền mở.⚓37 Phước cho những đầy tớ ấy, khi chủ về thấy họ thức canh! Quả thật, ta nói cùng các ngươi, chủ sẽ thắt lưng mình, cho đầy tớ ngồi bàn mình, và đến hầu việc họ. 38 Hoặc canh hai, canh ba, chủ trở về, nếu thấy đầy tớ như vậy thì phước cho họ! 39 Hãy biết rõ, nếu chủ nhà hay kẻ trộm đến giờ nào, thì sẽ tỉnh thức, chẳng để cho nó đào ngạch nhà đâu.⚓40 Các ngươi cũng vậy, hãy chực cho sẵn sàng, vì Con người sẽ đến trong giờ các ngươi không ngờ. 41 Phi-e-rơ bèn thưa Ngài rằng: Lạy Chúa, thí dụ nầy Chúa phán cho chúng tôi, hay là cũng cho mọi người? 42 Chúa đáp rằng: Ai là người quản gia ngay thật khôn ngoan, chủ nhà đặt coi cả người nhà mình, để đến dịp tiện, phát lương phạn cho họ? 43 Phước cho đầy tớ ấy khi chủ nhà về, thấy làm như vậy! 44 Quả thật, ta nói cùng các ngươi, chủ sẽ cho nó quản lý cả gia tài mình. 45 Nhưng nếu đầy tớ ấy tự nghĩ rằng: Chủ ta chậm đến; rồi cứ đánh đập đầy tớ trai và gái, ăn uống say sưa, 46 thì chủ nó sẽ đến trong ngày nó không dè, và giờ nó không biết; lấy roi đánh xé da nó,⚓ và để cho nó đồng số phận với kẻ bất trung. 47 Đầy tớ nầy đã biết ý chủ mình, mà không sửa soạn sẵn và không theo ý ấy, thì sẽ bị đòn nhiều. 48 Song đầy tớ không biết ý chủ, mà làm việc đáng phạt, thì bị đòn ít. Vì ai đã được ban cho nhiều, thì sẽ bị đòi lại nhiều; và ai đã được giao cho nhiều, thì sẽ bị đòi lại nhiều hơn.
Những lời răn dạy khác
49 Ta đã đến quăng lửa xuống đất; nếu cháy lên rồi, ta còn ước ao chi nữa! 50 Có một phép báp-têm mà ta phải chịu, ta đau đớn biết bao cho đến chừng nào phép ấy được hoàn thành!⚓51 Các ngươi tưởng ta đến đem sự bình an cho thế gian sao? Ta nói cùng các ngươi, không, nhưng thà đem sự phân rẽ. 52 Vì từ nay về sau, nếu năm người ở chung một nhà, thì sẽ phân ly nhau, ba người nghịch cùng hai, hai người nghịch cùng ba; 53 cha nghịch cùng con trai, con trai nghịch cùng cha; mẹ nghịch cùng con gái, con gái nghịch cùng mẹ; bà gia nghịch cùng dâu, dâu nghịch cùng bà gia.⚓ 54 Ngài lại phán cùng đoàn dân rằng: Khi các ngươi thấy đám mây nổi lên phương tây, liền nói rằng: Sẽ có mưa; thì quả có vậy. 55 Lại khi gió nam thổi, các ngươi nói rằng: Sẽ nóng nực; thì quả có vậy. 56 Hỡi kẻ giả hình! Các ngươi biết phân biệt khí sắc của trời đất; vậy sao không biết phân biệt thời nầy? 57 Lại sao các ngươi cũng không tự mình xét đoán điều gì là công bình? 58 Vậy, khi ngươi đi với kẻ kiện mình đến trước mặt quan tòa, dọc đường hãy gắng sức giải hòa cùng họ, e họ kéo ngươi đến trước mặt quan án, quan án giao cho thầy đội, rồi bỏ tù ngươi chăng. 59 Ta nói cùng ngươi, ngươi trả còn thiếu một đồng tiền, thì không ra khỏi tù được.
12
Lời khuyên và cảnh cáo
1Lúc ấy, dân chúng tụ họp mỗi lúc một đông, hằng ngàn người chen lấn dẫm lên nhau. Chúa Giê-xu quay lại dặn các môn đệ: “Phải đề phòng men của phái Biệt-lập, hạng đạo đức giả! 2Chẳng có gì che giấu mãi, tất cả các điều bí mật đều sẽ công bố cho mọi người. 3Chuyện các con nói ban đêm, người ta sẽ nghe giữa ban ngày. Những lời các con thì thầm trong phòng kín sẽ được loan báo nơi công cộng.⚓
Nên sợ ai?
4“Đừng sợ những người muốn giết các con: họ chỉ có thể giết thể xác, mà không giết được linh hồn. 5Vậy các con phải sợ ai? Phải sợ Thượng Đế, vì Ngài có quyền sinh sát và ném vào hỏa ngục. 6“Năm con chim sẻ chỉ bán được vài xu, nhưng Thượng Đế chẳng quên một con nào. 7Ngài biết cả số tóc trên đầu các con nữa. Vậy đừng lo sợ, vì các con quý hơn chim sẻ.
Xưng nhận và chối bỏ Chúa
8“Ta cho các con biết: Ai công khai xưng mình là môn đệ ta, ta⚓ cũng sẽ công nhận họ trước mặt các thiên sứ của Thượng Đế. 9Còn ai công khai chối bỏ ta, ta cũng sẽ chối bỏ họ trước mặt các thiên sứ. 10Ai xúc phạm đến ta⚓ còn có thể được tha thứ, nhưng ai xúc phạm đến Thánh Linh sẽ chẳng bao giờ được tha. 11Khi các con bị đem ra xét xử trong hội trường, trước mặt các nhà lãnh đạo và cầm quyền, đừng lo phải nói những gì, 12vì đúng lúc đó, Thánh Linh sẽ dạy các con những lời phải nói.”
Ngụ ngôn “Người giàu dại dột”
13Trong đám đông có người lên tiếng: “Thưa Thầy, xin bảo anh tôi chia gia tài cho tôi.” 14Nhưng Chúa Giê-xu đáp: “Ai cử ta làm thẩm phán, phân chia gia tài cho các anh? 15Phải đề phòng, đừng để lòng tham lam lôi cuốn. Vì đời sống con người không cốt ở chỗ giàu có dư dật đâu!” 16Và Chúa kể ngụ ngôn: “Người giàu kia trúng mùa, thu hoạch hoa lợi dư dật. 17Kho lúa quá đầy, không còn chỗ chứa thêm, ông phải suy tính mãi. 18Cuối cùng, ông quyết định: ‘Được rồi, ta sẽ phá nhà kho cũ, xây kho mới lớn hơn. Như thế, sẽ có đủ chỗ chứa tát cả của cải, hoa lợi. 19Xong xuôi, ta sẽ tự nhủ: của cải này có thể tiêu dùng hàng chục năm. Thôi, ta hãy nghỉ ngơi, ăn uống vui chơi!’ 20Nhưng Thượng Đế bảo: ‘Ngươi thật dại dột! Tối nay ngươi qua đời, của cải dành dụm đó để cho ai?' 21Người nào lo làm giàu dưới trần gian nhưng nghèo nàn trên Nước Trời cũng dại dột như thế!”
Thượng Đế cung cấp mọi nhu cầu
22Chúa Giê-xu dạy các môn đệ: “Đừng lo âu về vấn đề cơm áo. 23Đời sống không quý hơn cơm nước sao, thân thể không quý hơn quần áo sao? 24Các con xem loài quạ: chúng chẳng gieo, chẳng gặt, cũng chẳng có vựa lẫm lương thực, thế mà chúng vẫn sống, vì Thượng Đế nuôi. Các con còn quý hơn loài chim biết bao! 25Trong các con, có ai lo âu mà kéo dài đời mình thêm được một giờ không? 26Việc nhỏ nhặt đó còn không làm nổi, tại sao các con phải lo âu những việc khác? 27“Các con xem hoa huệ: chúng chẳng làm việc nặng nhọc, cũng chẳng xe tơ kéo chỉ, thế mà giàu có sang trọng như vua Sa-lô-môn cũng không được mặc áo đẹp bằng loài hoa đó. 28Cỏ hoa ngoài đồng là loài sớm nở tối tàn mà Thượng Đế còn cho mặc đẹp như thế, lẽ nào Ngài không cung cấp y phục cho các con đầy đủ sao? Tại sao các con thiếu đức tin đến thế?⚓29Cũng đừng bận tâm lo nghĩ về cơm ăn áo mặc, 30là những điều dân ngoại đạo mải lo tìm kiếm, vì Cha các con thừa biết nhu cầu của các con, 31Trái lại, phải tìm kiếm Nước của Thượng Đế, Ngài sẽ cung cấp đầy đủ mọi nhu cầu cho các con.
Của cải trên trời
32“Bầy chiên bé nhỏ của ta, đừng lo sợ, vì Cha các con rất vui lòng ban Nước Trời cho các con. 33Các con hãy bán tài sản cứu trợ người nghèo. Hãy sắm cho mình túi không hư, tích trữ tài sản không hao mòn trên trời. Vì trên đó không bị trộm cắp, cũng không có mối mọt làm hư hại. 34Của cải các con để đâu, lòng các con sẽ bị thu hút vào đó.
Sẵn sàng chờ đón Chúa
35“Các con phải mặc áo, thắp đèn, 36như đầy tớ chờ đợi người chủ dự tiệc cưới về, lập tức mở cửa khi chủ gõ. 37Đầy tớ sẽ được khen thưởng nếu chủ trở về thấy sẵn sàng chờ đợi. Chắc chắn chủ sẽ cho ngồi vào bàn, thắt lưng dọn ăn cho họ. 38Dù lúc chiều tối hay nửa đêm,⚓ chủ về nhà thấy họ sẵn sàng, chủ sẽ khen thưởng: 39Các con nên nhớ: Nếu chủ nhà biết trước giờ bọn gian phi đến, hẳn sẽ không bị mất trộm. 40Vậy các con phải sẵn sàng, vì ta⚓ sẽ đến vào giờ các con không ngờ.”
Quản gia trung thành
41Phê-rơ thưa: “Những lời này, Chúa dạy riêng anh em chúng con, hay chung cho mọi người?” 42Chúa Giê-xu đáp: “Ai là quản gia trung thành khôn ngoan, được chủ ủy thác coi sóc người nhà và phân phát thực phẩm cho họ đúng giờ? 43Người ấy sẽ được khen ngợi khi chủ trở về thấy đang làm trọn bổn phận. Chắc chắn chủ sẽ cho cai quản tất cả tài sản mình. 45“Nhưng nếu quản gia tự nhủ: ‘Chủ ta còn lâu mới về!’, rồi hành hạ gia nhân nam nữ, ăn uống say sưa. 46Chủ sẽ trở về trong giờ nó không ngờ! Nó sẽ bị hình phạt nặng nề,⚓ và chịu chung số phận với bọn bất trung. 47Bị phạt nặng như thế, vì nó đã biết ý chủ nhưng không làm, cũng chẳng chuẩn bị sẵn sàng. 48Nhưng người nào không biết mà phạm lỗi, sẽ bị hình phạt nhẹ hơn. Ai được giao cho nhiều, sẽ bị đòi hỏi nhiều, vì trách nhiệm nặng nề hơn.
Xung đột, chia rẽ
49“Ta đến để đem lửa xuống trần gian. Ta mong muốn đám lửa bắt đầu bốc cháy. 50Có một lễ báp-tem đang chờ đợi ta, ta đau xót biết bao cho đến khi chịu xong lễ báp-tem đó! 51“Đừng tưởng ta đến để đem hòa bình cho thế giới. Không, ta đến để chia loài người làm hai. 52Từ đây, một nhà có năm người sẽ chia rẽ chống đối nhau: hai chống ba, và ba chống hai. 53Mâu thuẫn sẽ diễn ra giữa con trai với cha, con gái với mẹ, con dâu với mẹ chồng.”
Dấu hiệu thời đại
54Chúa Giê-xu bảo dân chúng: “Khi thấy mây tụ lại phương Tây, anh em nói trời sắp mưa, và trời mưa thật. 55Khi gió Nam thổi, anh em tiên đoán trời oi bức, quả đúng như thế. 56Hạng đạo đức giả! Anh em rất thạo xem dấu hiệu thời tiết, nhưng sao không tìm hiểu dấu hiệu thời đại? 57Sao không biết tự xét thế nào là đúng? 58“Nếu có việc tranh tụng, nên cố gắng điều đình với đối phương trước khi quá muộn. Nếu không, họ sẽ đưa anh em ra tòa, anh em bị tống giam, 59và ngồi tù cho đến khi trả xong đồng nợ cuối cùng.”