1 Khi ấy, dân chúng nhóm lại kể hàng ngàn người, đến nỗi giày đạp nhau, Đức Chúa Jêsus mới trước hết phán cùng môn đồ rằng: Hãy giữ mình về men của người Pha-ri-si, là sự giả hình.⚓2 Chẳng có sự gì giấu mà không phải lộ ra, chẳng có sự gì kín mà không được biết.⚓3 Vậy nên mọi điều mà các ngươi đã nói nơi tối, sẽ nghe ra nơi sáng; mọi điều mà các ngươi đã nói vào lỗ tai trong buồng kín, sẽ giảng ra trên mái nhà. 4 Ta nói cùng các ngươi, là bạn hữu ta: Đừng sợ kẻ giết xác rồi sau không làm gì được nữa. 5 Song ta chỉ cho các ngươi biết phải sợ ai: Phải sợ Đấng khi đã giết rồi, có quyền bỏ xuống địa ngục; phải, ta nói cùng các ngươi, ấy là Đấng các ngươi phải sợ! 6 Người ta há chẳng bán năm con chim sẻ giá hai đồng tiền sao? Nhưng Đức Chúa Trời không quên một con nào hết. 7 Dầu đến tóc trên đầu các ngươi cũng đã đếm cả rồi. Đừng sợ chi, vì các ngươi trọng hơn nhiều chim sẻ. 8 Ta nói cùng các ngươi, ai sẽ xưng ta trước mặt thiên hạ, thì Con người cũng sẽ xưng họ trước mặt thiên sứ của Đức Chúa Trời. 9 Nhưng ai chối ta trước mặt thiên hạ, thì họ sẽ bị chối trước mặt thiên sứ của Đức Chúa Trời. 10 Ai nói nghịch cùng Con người, thì sẽ được tha; song kẻ nói lộng ngôn phạm đến Đức Thánh Linh, thì không được tha đâu.⚓11 Khi người ta đem các ngươi đến nhà hội, trước mặt quan án và quan cai trị, thì chớ lo về nói cách nào để binh vực mình, hoặc nói lời gì;⚓12 bởi vì chính giờ đó Đức Thánh Linh sẽ dạy các ngươi những lời phải nói.
Sự hà tiện
13 Bấy giờ, một người giữa dân chúng thưa rằng: Thưa thầy, xin biểu anh tôi chia gia tài cho tôi. 14 Nhưng Đức Chúa Jêsus đáp rằng: Hỡi người kia, ai đặt ta làm quan xử kiện hay là chia của cho các ngươi? 15 Đoạn, Ngài phán cùng chúng rằng: Hãy giữ cẩn thận chớ hà tiện gì hết; vì sự sống của người ta không phải cốt tại của cải mình dư dật đâu. 16 Ngài lại phán cùng chúng lời ví dụ nầy: Ruộng của một người giàu kia sinh lợi nhiều lắm, 17 người bèn tự nghĩ rằng: Ta phải làm thể nào? Vì không có đủ chỗ chứa hết sản vật. 18 Lại nói: Nầy, việc ta sẽ làm: Ta phá cả kho tàng và cất cái khác lớn hơn, thâu trữ sản vật và gia tài vào đó; 19 rồi sẽ nói với linh hồn ta rằng: Linh hồn ơi, mầy đã được nhiều của để dành dùng lâu năm; thôi, hãy nghỉ, ăn uống, và vui vẻ. 20 Song Đức Chúa Trời phán cùng người rằng: Hỡi kẻ dại! Chính đêm nay linh hồn ngươi sẽ bị đòi lại; vậy những của cải ngươi đã sắm sẵn sẽ thuộc về ai? 21 Hễ ai thâu trữ của cho mình mà không giàu có nơi Đức Chúa Trời thì cũng như vậy.
Sự lo lắng
(Mat 6:24-34)
22 Đức Chúa Jêsus bèn phán cùng môn đồ rằng: Ấy vậy, ta nói cùng các ngươi, đừng vì sự sống mà lo đồ mình ăn, cũng đừng vì thân thể mà lo đồ mình mặc. 23 Sự sống trọng hơn đồ ăn, thân thể trọng hơn đồ mặc. 24 Hãy xem con quạ: Nó không gieo, không gặt, cũng không có hầm vựa kho tàng chi, mà Đức Chúa Trời còn nuôi nó; huống chi các ngươi quí hơn chim chóc là dường nào! 25 Có ai trong các ngươi lo lắng mà làm cho đời mình dài thêm một khắc không? 26 Vậy nếu đến việc rất nhỏ các ngươi cũng không có thể được, sao các ngươi lo việc khác? 27 Hãy xem hoa huệ mọc lên thể nào: Nó chẳng làm khó nhọc, cũng không kéo chỉ; song ta phán cùng các ngươi, dầu vua Sa-lô-môn sang trọng đến đâu, cũng không được mặc áo như một hoa nào trong giống ấy.⚓28 Hỡi kẻ ít đức tin, nếu loài cỏ ngoài đồng là loài nay sống mai bỏ vào lò, mà Đức Chúa Trời còn cho mặc thể ấy, huống chi là các ngươi! 29 Vậy các ngươi đừng kiếm đồ ăn đồ uống, cũng đừng có lòng lo lắng. 30 Vì mọi sự đó, các dân ngoại ở thế gian vẫn thường tìm, và Cha các ngươi biết các ngươi cần dùng mọi sự đó rồi. 31 Nhưng thà các ngươi hãy tìm kiếm nước Đức Chúa Trời, rồi mọi sự đó sẽ được cho thêm. 32 Hỡi bầy nhỏ, đừng sợ chi; vì Cha các ngươi đã bằng lòng cho các ngươi nước thiên đàng. 33 Hãy bán gia tài mình mà bố thí. Hãy sắm cho mình túi không hư, và của báu không hề hao kém ở trên trời, là nơi kẻ trộm không đến gần, sâu mọt không làm hư nát. 34 Vì của báu các ngươi ở đâu, thì lòng cũng ở đó.
Khuyên về sự tỉnh thức
35 Lưng các ngươi phải thắt lại, đèn các ngươi phải thắp lên.⚓36 Hãy làm như người chờ đợi chủ mình ở tiệc cưới về, để lúc chủ đến gõ cửa thì liền mở.⚓37 Phước cho những đầy tớ ấy, khi chủ về thấy họ thức canh! Quả thật, ta nói cùng các ngươi, chủ sẽ thắt lưng mình, cho đầy tớ ngồi bàn mình, và đến hầu việc họ. 38 Hoặc canh hai, canh ba, chủ trở về, nếu thấy đầy tớ như vậy thì phước cho họ! 39 Hãy biết rõ, nếu chủ nhà hay kẻ trộm đến giờ nào, thì sẽ tỉnh thức, chẳng để cho nó đào ngạch nhà đâu.⚓40 Các ngươi cũng vậy, hãy chực cho sẵn sàng, vì Con người sẽ đến trong giờ các ngươi không ngờ. 41 Phi-e-rơ bèn thưa Ngài rằng: Lạy Chúa, thí dụ nầy Chúa phán cho chúng tôi, hay là cũng cho mọi người? 42 Chúa đáp rằng: Ai là người quản gia ngay thật khôn ngoan, chủ nhà đặt coi cả người nhà mình, để đến dịp tiện, phát lương phạn cho họ? 43 Phước cho đầy tớ ấy khi chủ nhà về, thấy làm như vậy! 44 Quả thật, ta nói cùng các ngươi, chủ sẽ cho nó quản lý cả gia tài mình. 45 Nhưng nếu đầy tớ ấy tự nghĩ rằng: Chủ ta chậm đến; rồi cứ đánh đập đầy tớ trai và gái, ăn uống say sưa, 46 thì chủ nó sẽ đến trong ngày nó không dè, và giờ nó không biết; lấy roi đánh xé da nó,⚓ và để cho nó đồng số phận với kẻ bất trung. 47 Đầy tớ nầy đã biết ý chủ mình, mà không sửa soạn sẵn và không theo ý ấy, thì sẽ bị đòn nhiều. 48 Song đầy tớ không biết ý chủ, mà làm việc đáng phạt, thì bị đòn ít. Vì ai đã được ban cho nhiều, thì sẽ bị đòi lại nhiều; và ai đã được giao cho nhiều, thì sẽ bị đòi lại nhiều hơn.
Những lời răn dạy khác
49 Ta đã đến quăng lửa xuống đất; nếu cháy lên rồi, ta còn ước ao chi nữa! 50 Có một phép báp-têm mà ta phải chịu, ta đau đớn biết bao cho đến chừng nào phép ấy được hoàn thành!⚓51 Các ngươi tưởng ta đến đem sự bình an cho thế gian sao? Ta nói cùng các ngươi, không, nhưng thà đem sự phân rẽ. 52 Vì từ nay về sau, nếu năm người ở chung một nhà, thì sẽ phân ly nhau, ba người nghịch cùng hai, hai người nghịch cùng ba; 53 cha nghịch cùng con trai, con trai nghịch cùng cha; mẹ nghịch cùng con gái, con gái nghịch cùng mẹ; bà gia nghịch cùng dâu, dâu nghịch cùng bà gia.⚓ 54 Ngài lại phán cùng đoàn dân rằng: Khi các ngươi thấy đám mây nổi lên phương tây, liền nói rằng: Sẽ có mưa; thì quả có vậy. 55 Lại khi gió nam thổi, các ngươi nói rằng: Sẽ nóng nực; thì quả có vậy. 56 Hỡi kẻ giả hình! Các ngươi biết phân biệt khí sắc của trời đất; vậy sao không biết phân biệt thời nầy? 57 Lại sao các ngươi cũng không tự mình xét đoán điều gì là công bình? 58 Vậy, khi ngươi đi với kẻ kiện mình đến trước mặt quan tòa, dọc đường hãy gắng sức giải hòa cùng họ, e họ kéo ngươi đến trước mặt quan án, quan án giao cho thầy đội, rồi bỏ tù ngươi chăng. 59 Ta nói cùng ngươi, ngươi trả còn thiếu một đồng tiền, thì không ra khỏi tù được.
12
Ceevfaj Cov Neeg Ntsejmuag Ncaj Siab Nkhaus
(Mathais 10.26-27)
1Thaum muaj neeg ntau txhiab leej tuaj nyob ua ke sib txiv qev, Yexus hais rau Yexus cov thwjtim hais tias, “Nej yuav tsum ceevfaj cov Falixais cov keeb. Kuv hais li no yog kuv hais txog cov Falixais uas ntsejmuag ncaj siab nkhaus. 2Tej uas neeg muab npog cia lawm, yuav muaj tus muab nthuav los rau sawvdaws saib, thiab tej uas tsis muaj leejtwg paub, yuav muaj tus muab los qhia rau sawvdaws. 3Yog li ntawd, txhua yam uas nej hais hauv qhov tsaus ntuj, thaum kaj ntug yuav muaj tus muab tej ntawd qhia rau sawvdaws, thiab tej uas nej sib ntxhi hauv tsev, yuav muaj tus muab tej ntawd coj mus qhia nrov nrov rau nraum zoov.
Yuav Tsum Ntshai Leejtwg
(Mathais 10.28-31)
4“Kuv cov phoojywg, kuv qhia rau nej hais tias, nej tsis txhob ntshai tus uas tua tau nej lub cev, tiamsis tom qab ntawd nws ua tsis tau dabtsi tshaj qhov ntawd lawm. 5Kuv yuav qhia tus uas nej yuav tsum ntshai rau nej. Nej yuav tsum ntshai Vajtswv tus uas tua tau nej thiab muaj cuabkav muab nej pov rau hauv ntujtawg. Kuv qhia rau nej hais tias, nej yuav tsum ntshai Vajtswv! 6Tsib tug noog tsev, luag muag ob xu xwb puas yog? Txawm yog ib tug noog tsev xwb los Vajtswv yeej saib ntsoov. 7Txawm yog nej tej plaubhau los Vajtswv suav txhua txoj huv tibsi. Yog li ntawd, nej tsis txhob ntshai; nej muaj nqis heev dua ntau tus noog tsev.
Lees Yuav Yexus Tabmeeg Sawvdaws
(Mathais 10.32-33; 12.32; 10.19-20)
8“Kuv qhia tseeb rau nej hais tias, tus uas lees tabmeeg sawvdaws hais tias nws yog kuv li, Neeg Leej Tub yuav lees tus ntawd tabmeeg Vajtswv cov timtswv ib yam li ntawd. 9Tiamsis tus uas tsis lees kuv tabmeeg sawvdaws, Neeg Leej Tub yuav tsis lees yuav tus ntawd tabmeeg Vajtswv cov timtswv. 10“Yog leejtwg thuam Neeg Leej Tub, Vajtswv zam txim tau rau tus ntawd. Tiamsis yog leejtwg thuam Vaj Ntsujplig tus Dawbhuv, Vajtswv yuav zam txim tsis tau rau tus ntawd. 11“Thaum lawv coj nej mus rau hauv tej tsev sablaj lossis coj nej mus cuag tej nomtswv, nej tsis txhob txhawj hais tias nej yuav hais daws nej zaj li cas. 12Rau qhov thaum ntawd Vaj Ntsujplig tus Dawbhuv yuav qhia rau nej paub hais tias, nej yuav hais li cas thiaj zoo.”
Zaj Lus Pivtxwv Hais Txog Tus Npluanuj Ruam
13Muaj ib tug txivneej nyob hauv pab neeg coob coob ntawd hais rau Yexus hais tias, “Xibhwb, thov koj hais kom kuv tus tijlaug faib kuv niam kuv txiv tej qubtxeeg qubteg rau kuv thiab.” 14Yexus teb hais tias, “Phoojywg, leejtwg tsa kuv ua tus txiav txim thiab faib qubtxeeg qubteg rau neb?” 15Yexus hais rau sawvdaws tias, “Nej txhua tus yuav tsum ceevfaj tsis txhob ntshaw yam ub yam no. Txawm yog nej muaj nyiaj ntxiag thiab qhov txhia chaw ntau npaum li cas los tej ntawd yeej pab tsis tau kom nej muaj txojsia nyob ntev.” 16Yexus hais ib zaj lus pivtxwv rau lawv hais tias, “Muaj ib tug txivneej npluanuj, nws muaj liaj muaj teb zoo thiab sau tau qoobloo ntau heev. 17Nws xav hais tias, ‘Kuv yuav ua li cas? Kuv tsis muaj chaw txaus ntim kuv tej qoobloo no.’ 18Nws xav hais tias, ‘Kuv yuav ua li no. Kuv yuav rhuav kuv lub txhab, thiab muab ua kom loj dua, thiaj txaus ntim kuv tej qoobloo thiab qhov txhia chaw. 19Ces kuv yuav hais rau kuv lub siab hais tias, koj muaj hmoo heev! Koj twb muaj txhua yam txhij zog uas kav ntau xyoo lawm. Koj cia li so nyob noj nyob haus.’ 20Tiamsis Vajtswv hais rau tus npluanuj ntawd tias, ‘Tus neeg ruam, hmo no koj txojsia twb yuav tu; yog li ntawd, tej qhov txhia chaw uas koj npaj tseg yuav yog leejtwg tug?’ ” 21Yexus xaus lus hais tias, “Tus uas npaj nyiaj txiag qhov txhia chaw los ua nws tug kom nws npluanuj, Vajtswv tsis suav hais tias tus ntawd yog neeg npluanuj.”
Cia Siab rau Vajtswv
(Mathais 6.25-34)
22Ces Yexus hais rau nws cov thwjtim hais tias, “Yog li ntawd, kuv thiaj qhia rau nej kom nej tsis txhob txhawj hais tias nej yuav tsum muaj zaub mov noj thiaj muaj sia nyob lossis yuav tsum muaj ris tsho hnav. 23Rau qhov txojsia tseemceeb dua tej zaub mov, thiab lub cev tseemceeb dua tej ris tsho. 24Nej ua tib zoo saib tej uablag: Uablag tsis cog qoob cog loo, thiab tsis hlais tsis sau; lawv tsis muaj txhab tsis muaj phawv ntim qoobloo cia; Vajtswv twb yug tej uablag! Nej tseem muaj nqis heev dua tej noog ntawd! 25Nej tej kev txhawj puas yuav pab tau kom nej muaj sia nyob ob peb xyoos ntxiv? 26Yog tej yam me me no nej twb ua tsis tau, nej tseem yuav mus txhawj lwm yam ua dabtsi? 27Nej ua tib zoo xav saib, tej paj ntoos tawg li cas? Lawv twb tsis ua haujlwm, tsis ntos ntaub hnav. Tiamsis kuv qhia rau nej hais tias, txawm yog Vajntxwv Xalumoos npluanuj kawg li los nws twb tsis tau hnav ib cev ris tsho zoo npaum li tej paj ntoos ntawd ib lub. Ua li cas nej kev ntseeg yuav tsawg ua luaj? 28Tej nroj tsuag uas tsuas nyob hnub no xwb, tagkis luag twb yuav muab pov hlawv rau hauv qhovcub, ua ciav Vajtswv twb pub rau tej paj ntoos ntawd zoo nkauj ua luaj. Yog li ntawd, Vajtswv hajyam yuav pub rau nej muaj hnav zoo dua tej nroj tsuag ntawd! 29“Yog li ntawd, nej tsis txhob txhawj hais tias, nej yuav mus nrhiav dabtsi los noj los haus. 30(Cov neeg uas tsis ntseeg Vajtswv hauv ntiajteb no niaj hnub nrhiav tej no.) Nej Leej Txiv yeej paub hais tias nej yuav tsum muaj tej no. 31Tiamsis nej yuav tsum xub nrhiav Vajtswv lub Tebchaws tso, nws mam li muab tej no ntxiv rau nej.
Khaws Nyiaj Txiag rau Saum Ntuj Ceebtsheej
(Mathais 6.19-21)
32“Cov menyuam yaj, txawm yog nej tsis coob los nej tsis txhob ntshai, rau qhov nej Leej Txiv twb txaus siab muab nws lub tebchaws rau nej lawm. 33Cia li muab nej tej qhov txhia chaw muag, thiab muab tej ntawd faib rau cov neeg pluag. Cia li xaws lub hnab rau nyiaj uas tsis txawj ntuag ntim nej tej nyiaj rau saum ntuj ceebtsheej, qhov ntawd nej tej nyiaj yuav tsis ploj, rau qhov tubsab nyiag tsis tau, thiab ntsaum kabrwg tsis noj. 34Nej tej nyiaj txiag thiab qhov txhia chaw nyob qhov twg, nej lub siab yeej nyob qhov ntawd.
Cov Tubtxib uas Zov Tos
35“Nej yuav tsum hnav ris tsho khov kho tos thiab taws teeb cia, 36ib yam li cov tubtxib uas npaj tos lawv tus tswv uas mus noj tshoob yuav rov los. Thaum tus tswv los txog thiab hu, tamsim ntawd cov tubtxib yuav qhib qhovrooj rau nws. 37Thaum tus tswv rov los pom cov tubtxib tseem zov tos, cov tubtxib ntawd yuav tau ntsejmuag! Kuv qhia rau nej hais tias, tus tswv ntawd yuav sia siv khov kho thiab yuav kom cov tubtxib zaum ntawm rooj, thiab nws yuav ua tus txhab zaub txhab mov rau lawv noj. 38Txawm yog tus tswv los thaum ib taghmo lossis los thaum yuav kaj ntug, yog nws pom cov tubtxib tseem zov tos, cov tubtxib ntawd yuav tau ntsejmuag! 39Nej nco ntsoov hais tias, yog tus tswv tsev paub hais tias thaum twg tubsab yuav tuaj, nws yeej yuav zov tos, tsis pub kom tubsab los tau rau hauv nws tsev. 40Yog li ntawd, nej los yuav tsum zov tos, rau qhov Neeg Leej Tub yuav los lub sijhawm uas nej tsis ceevfaj.”
Tus Tubtxib uas Ncaj thiab Tus uas Tsis Ncaj
41Petus nug Yexus hais tias, “Tus Tswv, zaj lus pivtxwv uas koj hais no, yog koj hais rau peb lossis koj hais rau txhua tus?” 42Tus Tswv teb hais tias, “Tus tubtxib ncaj ncees thiab muaj tswvyim. Tus tswv yuav tsa nws ua tus loj uas saib tus tswv cov tubtxib. Thaum txog sijhawm noj, tus ntawd yuav ua tus uas faib zaub faib mov rau cov tubtxib noj. 43Thaum tus tswv rov los tsev thiab pom tus tubtxib ntawd tabtom ua tej haujlwm zoo no. Ces tus tubtxib ntawd yuav tau ntsejmuag. 44Kuv qhia rau nej hais tias, tus tswv yuav tsa tus tubtxib ntawd ua tus saib tus tswv tej qhov txhia chaw. 45Tiamsis yog tus tubtxib ntawd xav hais tias, tseem tshuav ntev nws tus tswv mam los, ces nws txawm muab cov tubtxib ntaus, tsis hais pojniam lossis txivneej huv tibsi, thiab nws noj tsau haus qaug, 46nws tsis paub hais tias lub sijhawm twg nws tus tswv yuav los txog, nws thiaj tsis ceevfaj. Tus tswv yuav muab tus tubtxib ntawd hlais ua tej daim, thiab muab nws pov mus nrog cov neeg uas tsis mloog lus nyob. 47“Tus tubtxib uas paub nws tus tswv lub siab lawm, tiamsis nws tsis ua raws li tus tswv xav kom nws ua. Tus tubtxib ntawd yuav mag nplawm. 48Tiamsis tus tubtxib uas tsis paub nws tus tswv lub siab, txawm yog nws ua txhaum txaus nplawm los nws yuav tsis mag nplawm ntau. Tus uas tau ntau, tus ntawd yuav tsum pauj ntau. Tus uas tau ntau dua, tus ntawd yuav tsum pauj ntau dua.
Yexus ua Kom Neeg Nyob Tsis Sib Haum
(Mathais 10.34-36)
49“Qhov uas kuv los yog coj hluavtaws los hlawv lub ntiajteb, thiab kuv xav kom hluavtaws twb cig lawm! 50Kuv nyuaj siab kawg li, vim kuv yuav raug kev tsimtxom, thiab kuv yuav nyuaj siab mus txog thaum lub sijhawm ntawd dhau lawm. 51Nej xav hais tias, kuv coj kev sib haumxeeb los rau hauv lub ntiajteb no los? Kuv qhia rau nej hais tias, tsis yog li ntawd, kuv los ua kom neeg nyob tsis sib haum. 52Txij no mus tsev neeg uas muaj tsib lees yuav tsis sib haum, peb leeg yuav tawmtsam ob leeg, thiab ob leeg yuav tawmtsam peb leeg. 53Txiv yuav tawmtsam tub, tub yuav tawmtsam txiv; niam yuav tawmtsam ntxhais, ntxhais yuav tawmtsam niam; pog yuav tawmtsam nyab thiab nyab yuav tawmtsam pog.”
Neeg Paub Saib Caij Saib Nyoog
(Mathais 16.2-3)
54Yexus hais rau sawvdaws hais tias, “Thaum nej pom huab tsaus nti sab hnubpoob los, tamsim ntawd nej hais tias, yuav los nag, ces txawm muaj li ntawd. 55Thiab thaum nej pom cua ntsawj sab qabteb tuaj, nej hais tias, twb yuav txog lub caij ntuj kub, ces txawm muaj li ntawd. 56Cov neeg ntsejmuag ncaj siab nkhaus! Nej saib huab saib cua, nej paub hais tias yuav tshav ntuj lossis yuav los nag, tiamsis ua li cas tej uas niaj hnub no muaj, nej ho tsis paub?
Hais Kom Rov Sib Haum
(Mathais 5.25-26)
57“Vim li cas nej tsis ua tib zoo xav saib yuav ua yam twg thiaj zoo? 58Yog leejtwg xyuam phaj kom koj rau hauv tsev tu plaub, thiab yuav coj koj mus hais plaub, ua ntej uas tsis tau mus hais plaub, koj cia li thov nws kom neb rov sib haum, nyob tsam nws yuav coj koj mus cuag tus txiav txim, ces tus txiav txim yuav muab koj cob rau tus ceevxwm, thiab tus ceevxwm yuav muab koj kaw rau hauv tsev lojcuj. 59Kuv qhia tseeb rau koj hais tias, koj yuav tawm tsis tau hauv tsev lojcuj mus txog thaum uas koj them nqi tas.”