1 Hỡi Thê-ô-phi-lơ quí nhân, vì có nhiều kẻ dốc lòng chép sử về những sự đã làm nên trong chúng ta, 2 theo như các người chứng kiến từ lúc ban đầu và trở nên người giảng đạo⚓ đã truyền lại cho chúng ta, 3 vậy, sau khi đã xét kỹ càng từ đầu mọi sự ấy, tôi cũng tưởng nên theo thứ tự viết mà tỏ ra cho ông, 4 để ông biết những điều mình đã học là chắc chắn.
Sự giáng sanh Đức Chúa Jêsus và thuở Ngài còn nhỏ
(Từ 1:5 đến đoạn 2)
Lời tiên tri về sự sanh Giăng Báp-tít
5 Trong đời Hê-rốt, vua nước Giu-đê, có một thầy tế lễ, về ban A-bi-a, tên là Xa-cha-ri; vợ người là Ê-li-sa-bét, thuộc về chi phái A-rôn.⚓6 Cả hai đều là công bình trước mặt Đức Chúa Trời, vâng giữ mọi điều răn và lễ nghi của Chúa một cách không chỗ trách được. 7 Hai người không có con, vì Ê-li-sa-bét son sẻ, và cả hai đều cao tuổi. 8 Vả, Xa-cha-ri cứ theo thứ tự trong ban mình mà làm chức tế lễ trước mặt Đức Chúa Trời. 9 Khi đã bắt thăm theo lệ các thầy cả lập ra rồi, thì người được gọi vào nơi thánh⚓ của Chúa để dâng hương. 10 Đương giờ dâng hương, cả đoàn dân đông đều ở ngoài cầu nguyện. 11 Bấy giờ có một thiên sứ của Chúa hiện ra cùng Xa-cha-ri, đứng bên hữu bàn thờ xông hương. 12 Xa-cha-ri thấy, thì bối rối sợ hãi. 13 Nhưng thiên sứ nói cùng người rằng: Hỡi Xa-cha-ri, đừng sợ, vì lời cầu nguyện ngươi đã được nhậm rồi. Ê-li-sa-bét, vợ ngươi, sẽ sanh một con trai, ngươi khá đặt tên là Giăng. 14 Con trai đó sẽ làm cho ngươi vui mừng hớn hở, và nhiều kẻ sẽ mừng rỡ về sự sanh người ra. 15 Vì người sẽ nên tôn trọng trước mặt Chúa; không uống rượu hay là giống gì làm cho say, và sẽ được đầy dẫy Đức Thánh Linh từ khi còn trong lòng mẹ.⚓16 Người sẽ làm cho nhiều con trai Y-sơ-ra-ên trở lại cùng Chúa, là Đức Chúa Trời của họ; 17 chính người lại sẽ lấy tâm thần quyền phép Ê-li mà đi trước mặt Chúa, để đem lòng cha trở về con cái, kẻ loạn nghịch đến sự khôn ngoan của người công bình, đặng sửa soạn cho Chúa một dân sẵn lòng.⚓18 Xa-cha-ri thưa rằng: Bởi sao tôi biết được điều đó? Vì tôi đã già, vợ tôi đã cao tuổi rồi. 19 Thiên sứ trả lời rằng: Ta là Gáp-ri-ên, đứng trước mặt Đức Chúa Trời; Ngài đã sai ta đến truyền cho ngươi và báo tin mừng nầy.⚓20 Nầy, ngươi sẽ câm, không nói được cho đến ngày nào các điều ấy xảy ra, vì ngươi không tin lời ta, là lời đến kỳ sẽ ứng nghiệm. 21 Bấy giờ, dân chúng đợi Xa-cha-ri, và lấy làm lạ, vì người ở lâu trong nơi thánh. 22 Khi Xa-cha-ri ra, không nói với chúng được, thì họ mới hiểu rằng người đã thấy sự hiện thấy gì trong đền thánh; người ra dấu cho họ, mà vẫn còn câm. 23 Khi những ngày về phần việc mình đã trọn, người trở về nhà. 24 Khỏi ít lâu, vợ người là Ê-li-sa-bét chịu thai, ẩn mình đi trong năm tháng, mà nói rằng: 25 Ấy là ơn Chúa đã làm cho tôi, khi Ngài đã đoái đến tôi, để cất sự xấu hổ tôi giữa mọi người.
Thiên sứ báo tin Đức Chúa Jêsus giáng sanh
26 Đến tháng thứ sáu, Đức Chúa Trời sai thiên sứ Gáp-ri-ên đến thành Na-xa-rét, xứ Ga-li-lê, 27 tới cùng một người nữ đồng trinh tên là Ma-ri, đã hứa gả cho một người nam tên là Giô-sép, về dòng vua Đa-vít.⚓28 Thiên sứ vào chỗ người nữ ở, nói rằng: Hỡi người được ơn, mừng cho ngươi; Chúa ở cùng ngươi. 29 Ma-ri nghe nói thì bối rối, tự hỏi rằng lời chào ấy có nghĩa gì. 30 Thiên sứ bèn nói rằng: Hỡi Ma-ri, đừng sợ, vì ngươi đã được ơn trước mặt Đức Chúa Trời. 31 Nầy, ngươi sẽ chịu thai và sanh một con trai mà đặt tên là Jêsus.⚓32 Con trai ấy sẽ nên tôn trọng, được xưng là Con của Đấng Rất Cao; và Chúa, là Đức Chúa Trời, sẽ ban cho Ngài ngôi Đa-vít là tổ phụ Ngài.⚓33 Ngài sẽ trị vì đời đời nhà Gia-cốp, nước Ngài vô cùng. 34 Ma-ri bèn thưa rằng: Tôi chẳng hề nhận biết người nam nào, thì làm sao có được sự đó? 35 Thiên sứ truyền rằng: Đức Thánh Linh sẽ đến trên ngươi, và quyền phép Đấng Rất Cao sẽ che phủ ngươi dưới bóng mình, cho nên con thánh sanh ra, phải xưng là Con Đức Chúa Trời. 36 Kìa, Ê-li-sa-bét, bà con ngươi, cũng đã chịu thai một trai trong lúc già nua; người ấy vốn có tiếng là son, mà nay cưu mang được sáu tháng rồi. 37 Bởi vì không việc chi Đức Chúa Trời chẳng làm được.⚓38 Ma-ri thưa rằng: Tôi đây là tôi tớ Chúa; xin sự ấy xảy ra cho tôi như lời người truyền! Đoạn thiên sứ lìa khỏi Ma-ri.
Ma-ri thăm Ê-li-sa-bét. – Bài ca tụng của Ma-ri
39 Trong những ngày đó, Ma-ri chờ dậy, lật đật đi trong miền núi, đến một thành về xứ Giu-đa, 40 vào nhà Xa-cha-ri mà chào Ê-li-sa-bét. 41 Vả, Ê-li-sa-bét vừa nghe tiếng Ma-ri chào, con nhỏ ở trong lòng liền nhảy nhót; và Ê-li-sa-bét được đầy Đức Thánh Linh, 42 bèn cất tiếng kêu rằng: Ngươi có phước trong đám đàn bà, thai trong lòng ngươi cũng được phước. 43 Nhân đâu ta được sự vẻ vang nầy, là mẹ Chúa ta đến thăm ta? 44 Bởi vì tai ta mới nghe tiếng ngươi chào, thì con nhỏ ở trong lòng ta liền nhảy mừng. 45 Phước cho người đã tin, vì lời Chúa truyền cho sẽ được ứng nghiệm! 46 Ma-ri bèn nói rằng:⚓ Linh hồn tôi ngợi khen Chúa, 47 Tâm thần tôi mừng rỡ trong Đức Chúa Trời, là Cứu Chúa tôi, 48 Vì Ngài đã đoái đến sự hèn hạ của tôi tớ Ngài. Nầy, từ rày về sau, muôn đời sẽ khen tôi là kẻ có phước;⚓ 49 Bởi Đấng Toàn năng đã làm các việc lớn cho tôi. Danh Ngài là thánh, 50 Và Ngài thương xót kẻ kính sợ Ngài từ đời nầy sang đời kia. 51 Ngài đã dùng cánh tay mình để tỏ ra quyền phép; Và phá tan mưu của kẻ kiêu ngạo toan trong lòng. 52 Ngài đã cách người có quyền khỏi ngôi họ, Và nhắc kẻ khiêm nhượng lên⚓ 53 Ngài đã làm cho kẻ đói được đầy thức ngon, Và đuổi kẻ giàu về tay không. 54 Ngài đã vùa giúp Y-sơ-ra-ên, tôi tớ Ngài, Và nhớ lại sự thương xót mình Đối với Áp-ra-ham cùng con cháu người luôn luôn, 55 Như Ngài đã phán cùng tổ phụ chúng ta vậy.⚓ 56 Ma-ri ở với Ê-li-sa-bét chừng ba tháng, rồi trở về nhà mình.
Giăng Báp-tít sanh ra
57 Bấy giờ, đến ngày mãn nguyệt, Ê-li-sa-bét sanh được một trai. 58 Xóm giềng bà con nghe Chúa tỏ ra sự thương xót cả thể cho Ê-li-sa-bét, thì chia vui cùng người. 59 Qua ngày thứ tám, họ đều đến để làm lễ cắt bì cho con trẻ; và đặt tên là Xa-cha-ri theo tên của cha.⚓60 Nhưng mẹ nói rằng: Không! Phải đặt tên con là Giăng. 61 Họ nói: Trong bà con ngươi không ai có tên đó. 62 Họ bèn ra dấu hỏi cha muốn đặt tên gì cho con. 63 Xa-cha-ri biểu lấy bảng nhỏ, và viết rằng: Giăng là tên nó. Ai nấy đều lấy làm lạ. 64 Tức thì miệng ngươi mở ra, lưỡi được thong thả, nói và ngợi khen Đức Chúa Trời. 65 Hết thảy xóm giềng đều kinh sợ, và người ta nói chuyện với nhau về mọi sự ấy khắp miền núi xứ Giu-đê. 66 Ai nghe cũng ghi vào lòng mà nói rằng: Ấy vậy, con trẻ đó sẽ ra thể nào? Vì tay Chúa ở cùng con trẻ ấy.
Bài ca tụng của Xa-cha-ri
67 Bấy giờ, Xa-cha-ri, cha con trẻ ấy, được đầy dẫy Đức Thánh Linh, thì nói tiên tri rằng: 68 Ngợi khen Chúa, là Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên, Vì đã thăm viếng và chuộc dân Ngài, 69 Cùng sanh ra cho chúng tôi trong nhà Đa-vít, tôi tớ Ngài, Một Đấng Cứu thế⚓ có quyền phép! 70 Như lời Ngài đã dùng miệng các thánh tiên tri phán từ thuở trước, 71 Ngài cứu chúng tôi khỏi kẻ thù và tay mọi người ghen ghét chúng tôi; 72 Ngài tỏ lòng thương xót đến tổ tông chúng tôi, Và nhớ lại lời giao ước thánh của Ngài, 73 Theo như Ngài đã thề với Áp-ra-ham là tổ phụ chúng tôi, 74 Mà hứa rằng khi chúng tôi đã được cứu khỏi tay kẻ nghịch thù, Ngài sẽ ban ơn lành cho chúng tôi, trước mặt Ngài, 75 Lấy sự thánh khiết và công bình mà hầu việc Ngài, trọn đời mình không sợ hãi gì hết. 76 Hỡi con trẻ, người ta sẽ kêu con là tiên tri của Đấng Rất Cao; Con sẽ đi trước mặt Chúa, dọn đường Ngài,⚓ 77 Để cho dân Ngài bởi sự tha tội họ mà biết sự rỗi. 78 Vì Đức Chúa Trời chúng tôi động lòng thương xót, Và mặt trời mọc lên từ nơi cao thăm viếng chúng tôi, 79 Để soi những kẻ ngồi chỗ tối tăm và trong bóng sự chết, Cùng đưa chân chúng tôi đi đường bình an.⚓ 80 Vả, con trẻ ấy lớn lên, tâm thần mạnh mẽ, ở nơi đồng vắng cho đến ngày tỏ mình ra cùng dân Y-sơ-ra-ên.
1
Thưa Ngài Thê-ô-phi-lơ:
1Nhiều người đã dụng công⚓ ký thuật các sự việc đã hoàn thành giữa vòng chúng tôi, 2theo những người chứng kiến và những người phụng sự⚓ Lời Chúa từ ban đầu đã truyền lại cho chúng tôi. 3Vì thế, sau khi cẩn trọng tra cứu chính xác mọi việc từ ban đầu, tôi thiết nghĩ nên theo thứ tự viết cho ngài, 4để ngài biết chắc chắn những lời giáo huấn⚓ ngài đã học⚓ là chân xác.
Báo Tin Giăng Báp-tít Ra Đời
5Vào thời Hê-rốt, vua chư hầu Giu-đê, có một thầy tế lễ tên Xa-cha-ri, thuộc ban A-bi-gia và Ê-li-sa-bét, vợ ông, cũng là dòng dõi của A-rôn. 6Cả hai ông bà là người công chính⚓ dưới⚓ mắt Đức Chúa Trời, vâng giữ trọn vẹn các điều răn và giới luật của Chúa. 7Hai vợ chồng không có con vì bà⚓ hiếm muộn mà tuổi ông bà cũng đã cao. 8Khi đến phiên phân ban mình dâng lễ trước mặt Đức Chúa Trời, 9theo tục lệ của các thầy tế lễ, Xa-cha-ri bắt thăm trúng phần dâng hương trong đền thờ Chúa. 10Đang khi tất cả dân chúng nhóm họp bên ngoài cầu nguyện, trong giờ dâng hương, 11một thiên sứ của Chúa hiện ra cùng Xa-cha-ri, đứng bên phải bàn thờ dâng hương. 12Thấy thiên sứ, Xa-cha-ri bối rối sợ hãi. 13Nhưng thiên sứ bảo: “Xa-cha-ri, đừng sợ! Lời khẩn cầu của ông đã được nhậm. Ê-li-sa-bét, vợ ông, sẽ sinh cho ông một trai, hãy đặt tên là Giăng. 14Ông sẽ vui mừng hớn hở, và nhiều người cũng sẽ hân hoan vì nó ra đời. 15Con trẻ sẽ được tôn trọng trước mắt Chúa, sẽ không uống rượu nho hay rượu mạnh, và sẽ được đầy dẫy Đức Thánh Linh từ khi còn trong lòng mẹ. 16Giăng sẽ đưa nhiều người Y-sơ-ra-ên quay về với Chúa, là Đức Chúa Trời của họ, 17sẽ đi trước mặt Chúa với tinh thần⚓ và quyền năng của Ê-li, để đổi lòng cha quay về với con cái, hướng kẻ không vâng phục đến sự khôn ngoan của sự công chính, và để chuẩn bị một dân tộc sẵn sàng cho Chúa.” 18Xa-cha-ri nói với thiên sứ: “Làm sao tôi biết sẽ có việc này? Vì tôi đã già và vợ tôi đã cao tuổi!” 19Thiên sứ đáp: “Tôi chính là Gáp-ri-ên, thần hằng đứng chầu trước mặt Đức Chúa Trời.⚓ Tôi được sai đến nói chuyện và báo tin mừng này cho ông. 20Này, ông sẽ bị câm, không nói được cho đến ngày nào những việc này xảy ra, vì ông không tin lời tôi là lời sẽ ứng nghiệm đúng kỳ.” 21Dân chúng đang chờ đợi Xa-cha-ri, ngạc nhiên không hiểu tại sao ông ở quá lâu trong thánh điện. 22Khi Xa-cha-ri ra, ông không nói được gì với họ, nên họ biết ông vừa thấy một khải tượng trong thánh điện. Ông ra dấu cho họ hiểu chứ không nói được. 23Mãn phiên phụng vụ, ông trở về nhà. 24Sau đó, Ê-li-sa-bét, vợ ông thụ thai, ở ẩn năm tháng, 25bà nói rằng: “Chúa đã ưu đãi tôi, trong những ngày Ngài đoái thương tôi và cất bỏ điều nhục nhã tôi giữa thiên hạ.”
Báo Trước Sự Giáng Sinh Của Chúa Giê-su
26Vào tháng thứ sáu, Đức Chúa Trời sai thiên sứ Gáp-ri-ên đến thành Na-xa-rét, thuộc miền Ga-li-lê, 27gặp một trinh nữ đã đính hôn với một người tên Giô-sép, thuộc gia tộc Đa-vít; trinh nữ này tên Ma-ri. 28Vào gặp Ma-ri, thiên sứ nói: “Xin chúc mừng cô, người được hồng phúc, Chúa ở cùng cô!” 29Nghe lời chào ấy, Ma-ri rất bối rối, ngẫm nghĩ xem lời chào đó có nghĩa gì. 30Nhưng thiên sứ tiếp: “Ma-ri, đừng sợ! Vì cô được Đức Chúa Trời ban ân sủng.⚓31Này, cô sẽ thụ thai và sinh một trai, và đặt tên là Giê-su. 32Người con trai đó sẽ nên cao trọng và sẽ được xưng⚓ là Con Đấng Chí Cao. Chúa là Đức Chúa Trời sẽ ban cho Ngài ngôi vua Đa-vít, tổ phụ Ngài. 33Ngài sẽ trị vì nhà Gia-cốp đời đời; nước Ngài sẽ không bao giờ chấm dứt.” 34Ma-ri hỏi: “Tôi còn là trinh nữ, làm sao có việc đó?”⚓ 35Thiên sứ đáp: “Thánh Linh sẽ giáng trên cô, quyền năng của Đấng Chí Cao sẽ bao phủ cô, cho nên Con Thánh sinh ra sẽ được xưng là Con Đức Chúa Trời. 36Kìa, Ê-li-sa-bét, người họ hàng với cô dù trong tuổi già nua, cũng thụ thai đã sáu tháng rồi. Bà này có tiếng là hiếm hoi. 37Vì không có điều⚓ gì Đức Chúa Trời không làm được!” 38Ma-ri nói: “Vâng, con là đầy tớ Chúa, nguyện việc đó xảy đến cho con như lời ông nói!” Rồi thiên sứ rời khỏi Ma-ri.
Ma-ri Thăm Bà Ê-li-sa-bét
39Trong những ngày đó, Ma-ri vội vã lên đường đến một thành phố miền đồi núi Giu-đê, 40vào nhà Xa-cha-ri và chào mừng Ê-li-sa-bét. 41Vừa khi Ê-li-sa-bét nghe tiếng Ma-ri chào, bào thai trong bụng bà liền nhảy mừng và Ê-li-sa-bét được đầy dẫy Đức Thánh Linh, 42reo lên: “Cô có phước nhất trong giới phụ nữ. Phước cho bào thai trong lòng cô! 43Do đâu tôi được vinh dự này, mẹ Chúa tôi đến thăm tôi? 44Vì khi tai tôi nghe tiếng cô chào, thì thai nhi trong lòng tôi liền nhảy mừng. 45Phước cho người nữ đã tin⚓ rằng những điều Chúa phán bảo nàng sẽ hoàn thành!”
Bài Ca Của Ma-ri
46Và Ma-ri ca tụng: “Linh hồn tôi tôn vinh Chúa! 47Tâm linh tôi mừng rỡ nơi Đức Chúa Trời, Đấng Cứu Rỗi tôi. 48Vì Ngài đã đoái đến Người tớ gái hèn mọn của Ngài. Tất cả các thế hệ từ nay sẽ gọi tôi là người có phước. 49Vì Đấng Toàn Năng đã làm những việc trọng đại cho tôi, Thánh thay là danh Ngài! 50Ngài thương xót những người kính sợ Ngài, Từ thế hệ này qua thế hệ khác. 51Tay Ngài làm những việc đại năng. Đánh tan những kẻ có tâm trí kiêu căng. 52Truất ngôi kẻ thống trị, Nâng cao người khiêm nhường. 53Ngài cho người đói no đầy thức ngon,⚓ Nhưng đuổi kẻ giàu ra đi tay trắng. 54Ngài phù hộ Y-sơ-ra-ên, đầy tớ Ngài, Và nhớ tỏ lòng thương xót họ, 55Như Ngài đã phán cùng tổ phụ chúng ta, Cùng Áp-ra-ham và dòng dõi người đến muôn đời.” 56Ma-ri ở với Ê-li-sa-bét độ ba tháng rồi trở về nhà.
Giăng Báp-tít Ra Đời
57Đến ngày sinh nở, Ê-li-sa-bét sinh được một con trai. 58Nghe tin Chúa đoái thương bà nhiều, họ hàng láng giềng chung vui với bà. 59Ngày thứ tám, người ta đến làm lễ cắt bì cho em bé, họ định đặt tên nó là Xa-cha-ri, theo như tên cha. 60Nhưng mẹ nó nói “Không, phải gọi nó là Giăng!” 61Họ cãi: “Trong vòng họ hàng bà, không ai có tên đó!” 62Rồi họ ra dấu hỏi người cha xem ông muốn đặt tên gì cho con. 63Ông xin tấm bảng, rồi viết: “Tên nó là Giăng,” khiến mọi người đều kinh ngạc. 64Lập tức ông nói được,⚓ và ca ngợi Đức Chúa Trời. 65Cả láng giềng đều sợ hãi, và người ta bàn tán về các việc này khắp miền đồi núi Giu-đê. 66Ai nghe cũng đều suy nghĩ không biết rồi đây đứa bé sẽ trở nên người như thế nào?⚓ Vì thật có tay Chúa ở cùng nó!
Bài Ca Của Xa-cha-ri
67Xa-cha-ri, cha đứa trẻ, được đầy dẫy Đức Thánh Linh và nói tiên tri: 68“Ngợi khen Chúa là Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên, Vì đã thăm viếng và cứu chuộc dân Ngài. 69Ngài đã dấy lên một Chiếc Sừng Cứu Rỗi⚓ cho chúng ta. Trong nhà Đa-vít, đầy tớ Ngài. 70Như đã dùng môi miệng các tiên tri thánh thời xưa phán dạy. 71Ngài giải cứu chúng ta khỏi các cừu địch, Và khỏi tay mọi kẻ thù ghét chúng ta, 72Ngài thương xót tổ phụ chúng ta Và nhớ lại giao ước thánh của Ngài, 73Tức là lời Ngài đã thề với Áp-ra-ham, tổ phụ chúng ta, 74Hứa giải thoát chúng ta khỏi tay quân thù, Để phục vụ Ngài không hề sợ hãi 75Trong sự thánh khiết, công chính trước mặt Ngài trọn đời chúng ta. 76Còn con, hài nhi, con sẽ được gọi là tiên tri của Đấng Chí Cao. Vì con sẽ đi trước mặt Chúa, dọn đường cho Ngài, 77Để cho dân Ngài biết sự cứu rỗi, Bởi ơn tha tội, 78Do lòng thương xót của Đức Chúa Trời chúng ta, Bình minh từ trời cao sẽ tỏa sáng trên chúng ta, 79Soi sáng cho những người ngồi trong cõi tối tăm Và trong bóng sự chết, Để dìu dắt bước chân chúng ta vào nẻo an bình.” 80Con trẻ lớn lên, tâm linh càng mạnh mẽ, sống trong đồng hoang cho đến ngày xuất hiện trước dân Y-sơ-ra-ên.