1

Ba bài giảng của Môi-se

(Từ đoạn 1 đến đoạn 30)

Bài giảng thứ nhứt của Môi-se nhắc lại các ơn Chúa đã làm trong đồng vắng

1 Nầy là lời Môi-se nói cho cả Y-sơ-ra-ên, bên kia sông Giô-đanh, tại đồng vắng, trong đồng bằng, đối ngang Su-phơ, giữa khoảng Pha-ran và Tô-phên, La-ban, Hát-sê-rốt, và Đi-xa-háp. 2 Từ Hô-rếp tới Ca-đe-Ba-nê-a, bởi đường núi Sê-i-rơ, đi mười một ngày đường. 3 Nhằm năm bốn mươi, ngày mồng một tháng mười một, Môi-se nói cùng dân Y-sơ-ra-ên mọi điều mà Đức Giê-hô-va đã biểu người phải nói cùng họ. 4 Ấy là sau khi người đã đánh giết Si-hôn, vua dân A-mô-rít ở tại Hết-bôn, và Óc, vua Ba-san, ở tại Ách-ta-rốt và Ết-rê-i.
5 Tại bên kia sông Giô-đanh, trong xứ Mô-áp, Môi-se khởi giảng giải luật pháp nầy mà rằng: 6 Giê-hô-va Đức Chúa Trời chúng ta có phán cùng chúng ta tại Hô-rếp mà rằng: Các ngươi kiều ngụ trong núi nầy đã lâu quá; 7 hãy vòng lại và đi đến núi dân A-mô-rít, cùng đến các miền ở gần bên, tức là đến nơi đồng bằng, lên núi, vào xứ thấp, đến miền nam, lên mé biển, vào xứ dân Ca-na-an và Li-ban, cho đến sông lớn, là sông Ơ-phơ-rát. 8 Kìa, ta phó xứ nầy cho các ngươi! Hãy vào và chiếm lấy xứ mà Đức Giê-hô-va đã thề ban cho tổ phụ các ngươi, là Áp-ra-ham, Y-sác, Gia-cốp, cùng cho con cháu của họ.
9 Trong lúc đó ta có nói cùng các ngươi rằng: Một mình ta không sức đủ cai trị các ngươi. 10 Giê-hô-va Đức Chúa Trời các ngươi đã gia thêm các ngươi, kìa ngày nay, các ngươi đông như sao trên trời. 11 Nguyện Giê-hô-va Đức Chúa Trời của tổ phụ các ngươi khiến các ngươi thêm lên gấp ngàn lần và ban phước cho, y như Ngài đã phán cùng các ngươi. 12 Một mình ta làm thế nào mang lấy trách nhiệm và gánh nặng về điều tranh tụng của các ngươi? 13 Hãy chọn trong mỗi chi phái các ngươi những người khôn ngoan, thông sáng, có tiếng, và ta sẽ lập họ lên làm quan trưởng các ngươi. 14 Các ngươi có đáp rằng: Việc người toan làm thật tốt thay. 15 Bấy giờ, ta chọn lấy những người quan trưởng của các chi phái, là những người khôn ngoan, có tiếng, lập lên làm quan tướng các ngươi, hoặc cai ngàn người, hoặc cai trăm người, hoặc cai năm mươi người, hoặc cai mười người, và làm quản lý trong những chi phái của các ngươi.
16 Trong lúc đó, ta ra lịnh cho những quan xét các ngươi rằng: Hãy nghe anh em các ngươi, và lấy công bình mà xét đoán sự tranh tụng của mỗi người với anh em mình, hay là với khách ngoại bang ở cùng người. 17 Trong việc xét đoán, các ngươi chớ tư vị ai; hãy nghe người hèn như nghe người sang, đừng có sợ ai, vì sự xét đoán thuộc về Đức Chúa Trời. Phàm việc nào lấy làm rất khó cho các ngươi, hãy đem đến trước mặt ta thì ta sẽ nghe cho. 18 Vậy, trong lúc đó, ta có truyền cho các ngươi mọi điều mình phải làm.
19 Đoạn, bỏ Hô-rếp, chúng ta trải ngang qua đồng vắng minh mông và gớm ghê mà chúng ta thấy kia, hướng về núi dân A-mô-rít, y như Giê-hô-va Đức Chúa Trời chúng ta đã phán dặn; rồi chúng ta đến Ca-đe-Ba-nê-a.
20 Bấy giờ, ta nói cùng các ngươi rằng: Các ngươi đã đến núi của dân A-mô-rít mà Giê-hô-va Đức Chúa Trời chúng ta ban cho chúng ta. 21 Kìa, Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi phó xứ nầy cho ngươi; hãy đi lên, chiếm làm sản nghiệp, y như Giê-hô-va Đức Chúa Trời của tổ phụ ngươi đã phán cùng ngươi; chớ ái ngại, chớ kinh khủng. 22 Các ngươi hết thảy bèn lại gần ta và nói rằng: Hãy sai những người đi trước chúng tôi, đặng do thám xứ và chỉ bảo về đường sá nào chúng tôi phải lên, và các thành chúng tôi phải vào. 23 Lời nầy đẹp lòng ta; ta chọn mười hai người trong các ngươi, tức mỗi chi phái một người. 24 Mười hai người đó ra đi, lên núi, đi đến khe Ếch-côn và do thám xứ. 25 Họ hái cầm trong tay mình những trái cây xứ đó, đem về cho chúng ta; thuật lại cùng chúng ta rằng: Xứ mà Giê-hô-va Đức Chúa Trời chúng ta ban cho thật là tốt. 26 Nhưng các ngươi không muốn lên đó, và đã bội nghịch mạng của Giê-hô-va Đức Chúa Trời các ngươi, 27 lằm bằm trong trại mình mà rằng: Ấy bởi Đức Giê-hô-va ghét chúng ta, nên khiến chúng ta ra xứ Ê-díp-tô, đặng phó chúng ta vào tay dân A-mô-rít, để tiêu diệt đi. 28 Chúng ta sẽ đi lên đâu? Anh em chúng ta làm cho chúng ta tiêu gan vì nói rằng: Ấy là một dân đông hơn và cao lớn hơn chúng ta; ấy là những thành lớn và kiên cố đến tận trời; vả lại, tại đó, chúng tôi có thấy những con cháu của dân A-na-kim.
29 Nhưng ta nói cùng các ngươi rằng: Chớ ái ngại và chớ sợ sệt gì. 30 Giê-hô-va Đức Chúa Trời các ngươi đi trước, chánh Ngài sẽ chiến cự cho các ngươi, như Ngài đã thường làm trước mắt các ngươi tại xứ Ê-díp-tô, 31 và trong đồng vắng --- là nơi ngươi thấy rằng trọn dọc đường ngươi đi, cho đến khi tới chốn nầy, Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi đã bồng ngươi như một người bồng con trai mình. 32 Dầu vậy, các ngươi vẫn không tin Giê-hô-va Đức Chúa Trời các ngươi, 33 là Đấng đi trước dẫn các ngươi trên đường, để tìm cho các ngươi một nơi đóng trại; ban đêm trong đám lửa, ban ngày trong đám mây, đặng chỉ con đường các ngươi phải đi.
34 Bấy giờ, Đức Giê-hô-va nghe tiếng của lời nói các ngươi, bèn nổi giận và thề rằng: 35 Chẳng một ai của dòng dõi gian ác nầy sẽ thấy xứ tốt đẹp mà ta đã thề ban cho tổ phụ các ngươi, 36 ngoại trừ Ca-lép, con trai của Giê-phu-nê. Người sẽ thấy xứ đó; và ta sẽ ban cho người cùng con cháu người xứ mà người đã trải qua, bởi vì người có theo Đức Giê-hô-va cách trung tín trọn vẹn. 37 Lại, Đức Giê-hô-va vì cớ các ngươi cũng nổi giận cùng ta, mà rằng: Ngươi cũng vậy, sẽ không vào đó đâu. 38 Giô-suê, con trai Nun, là đầy tớ ngươi, sẽ được vào đó. Hãy làm cho người vững lòng, vì ấy là người sẽ khiến dân Y-sơ-ra-ên nhận lấy xứ nầy làm sản nghiệp. 39 Những con trẻ của các ngươi mà các ngươi đã nói rằng sẽ thành một miếng mồi, và những con trai các ngươi hiện bây giờ chưa biết điều thiện hay là điều ác, sẽ vào xứ đó. Ta sẽ ban cho chúng nó xứ nầy làm sản nghiệp; 40 nhưng các ngươi hãy trở về, đi đến đồng vắng về hướng Biển Đỏ.
41 Lúc đó, các ngươi bèn đáp cùng ta mà rằng: Chúng tôi đã phạm tội cùng Đức Giê-hô-va; chúng tôi sẽ đi lên chiến trận và làm mọi điều Giê-hô-va Đức Chúa Trời chúng tôi đã phán dặn. Mỗi người trong các ngươi nịt binh khí và toan dại dột đi lên núi. 42 Đức Giê-hô-va bèn phán cùng ta rằng: Hãy nói cùng dân sự: Chớ đi lên và chớ chiến trận, vì ta không ngự giữa các ngươi; e các ngươi bị quân thù nghịch đánh bại.
43 Ta có thuật lại những lời nầy, nhưng các ngươi không nghe ta, nghịch mạng của Đức Giê-hô-va, đầy sự kiêu ngạo, kéo đi lên núi. 44 Bấy giờ, người A-mô-rít ở trong núi nầy, đi ra đón và đuổi các ngươi như thể đoàn ong, đánh bại các ngươi tại Sê-i-rơ cho đến Họt-ma. 45 Khi trở về, các ngươi có khóc lóc trước mặt Đức Giê-hô-va, nhưng Đức Giê-hô-va không lắng tai và chẳng khứng nghe tiếng của các ngươi. 46 Ấy vì thế nên các ngươi ở tại Ca-đe lâu ngày, nhiều ngày biết dường bao!

1

Mose Nzamc Yiem Holepv, Tin-Hungh Caux I^saa^laa^en Mienh Laengz Nyei Ngaengc Waac

1Mose gorngv naaiv deix waac mbuox I^saa^laa^en nyei zuangx mienh wuov zanc, ninh mbuo yiem Jor^ndaen Ndaaih dong bung maengx nyei deic-bung-huaang, se yiem Aa^laa^mbaa, Supc^aa nyei doix-ngaanc, yiem Baalaan caux Tofen, Laa^mbaan, Haa^se^lotv, Ndi^saa^hapc naaiv deix fiuv-mungv mbu'ndongx. 2Yiem Holepv Mbong gan Se^i Mbong mingh Kaa^ndetc Mbaanie se ziepc yietv hnoi nyei jauv-dingh.
3Yiem I^saa^laa^en Mienh cuotv I^yipv Deic-Bung, nqa'haav feix ziepc hnyangx wuov hnyangx, ziepc yietv hlaax saeng-yietv, Mose ziux Ziouv longc ninh paaiv bun I^saa^laa^en Mienh nyei yietc zungv waac zunh mbuox ninh mbuo. 4Wuov zanc ninh mborqv hingh yiem Hetv^mbon Zingh, Aa^mo^lai Mienh nyei Si^honx Hungh, yaac yiem E^nden^i mborqv hingh yiem Atc^taa^lotv Zingh, Mbaasaan Deic nyei Okc Hungh.
5Mose yiem Mo^apc Deic, Jor^ndaen Ndaaih nyei dong bung maengx jiez gorn gorngv naaiv deix leiz-latc. Ninh gorngv,
6Ziouv, mbuo nyei Tin-Hungh, yiem Holepv Mbong mbuox mbuo, “Meih mbuo yiem naaiv norm mbong lauh aqv, gaux aqv. 7Oix zuqc caeqv ciangv hungx jienv Aa^mo^lai Mienh nyei mbong-aiv dorngx caux huin nzuonx Aa^laa^mbaa Deic wuov deix mienh nyei norm-norm dorngx, mingh wuov jiex mbong-hlang, caux fai bung nyei mbong-aiv dorngx, caux ⟨Negepc,⟩ yaac gan Me^ndi^de^le^nien Koiv-hlen, taux Kaa^naa^an Mienh nyei deic-bung, yaac taux Le^mbaa^norn Geh, aengx taux Yu^fe^ditc domh ndaaih. 8Mangc maah! Yie zorqv naaiv norm deic-bung jiu bun meih mbuo. Meih mbuo gunv bieqc mingh yiem aqv. Se yie, Ziouv, houv jienv laengz bun meih mbuo nyei ong-taaix, Apc^laa^ham, I^sakc caux Yaakopv caux ninh mbuo nyei zeiv-fun nyei deic-bung.”

Mose Orn Mbenc Sic Mienh

(Beiv mangc Cuotv I^yipv 18:13-27)

9Mbuo corc yiem Holepv Mbong wuov zanc yie mbuox meih mbuo, “Yie ganh nduqc laanh mienh hnangv ndaam maiv dongz meih mbuo. 10Ih zanc Ziouv, meih mbuo nyei Tin-Hungh, bun meih mbuo hiaangx ndongc lungh nyei hleix camv. 11Tov Ziouv, meih mbuo nyei ong-taaix nyei Tin-Hungh, bun meih mbuo hiaangx camv jienv faaux yietc cin gouv, yaac ceix fuqv bun meih mbuo hnangv ninh laengz bun meih mbuo wuov nor. 12Meih mbuo maaih la'nyauv nyei sic, maaih kuonx hnyouv nyei sic, maaih nzaeng nyinh nzaeng nyouz nyei sic, kungx yie ganh hnangv haaix nor haih ndaam duqv dongz? 13Oix zuqc yiem meih mbuo nyei fingx-fingx ginv cuotv maaih cong-mengh, maaih hnyouv-zoih, yaac maaih banh zeic nyei mienh, dongh mienh taaih nyei mienh. Yie ziouc orn ninh mbuo zoux meih mbuo nyei bieiv zeiv.”
14Meih mbuo dau yie, “Meih heuc yie mbuo hnangv naaiv nor zoux se horpc nyei.”
15Yie ziouc zorqv yiem fingx-fingx zoux hlo nyei mienh, dongh maaih cong-mengh, zuangx mienh taaih nyei mienh, orn ninh mbuo zoux bieiv zeiv. Maaih deix gunv yietc cin dauh, maaih deix gunv yietc baeqv dauh, maaih deix gunv hmz ziepc dauh, maaih deix gunv ziepc dauh. Yie aengx orn deix zoux yietc fingx yietc fingx nyei jien. 16Wuov zanc yie aengx kuinx meih mbuo nyei mbenc sic jien, gorx-youz maaih sic oix zuqc zaah longx, baengh fim nyei dunx sic, maiv gunv juangc I^saa^laa^en Fingx nyei gorx-youz fai I^saa^laa^en Mienh caux ganh fingx mienh maaih sic. 17Siemv nyei ziangh hoc maiv dungx mangc haaix dauh nyei hmien. Oix zuqc zaah zoux hlo zoux faix nyei fih hnangv nzengc. Yaac maiv dungx gamh nziex haaix dauh mienh weic zuqc siemv mienh se guei Tin-Hungh. Haaix deix sic meih mbuo haiz aqc duqv dunx, gunv dorh daaih yie naaiv, yie ziouc dunx aqv. 18Wuov zanc yie yaac zorqv meih mbuo oix zuqc zoux nyei nyungc-nyungc sic mbuox meih mbuo.

Yiem Kaa^ndetc Mbaanie Paaiv Mienh Mingh Zaah Deic-Bung

(Beiv mangc Saauv Mienh 13:1-33)

19Mbuo ziouc ziux Ziouv, mbuo nyei Tin-Hungh, paaiv nyei waac cuotv Holepv, mingh tong meih mbuo buatc jiex wuov norm gamh nziex haic nyei domh deic-bung-huaang hungx jienv Aa^mo^lai Mienh nyei mbong zaangc dorngx daaih taux Kaa^ndetc Mbaanie. 20Yie aengx mbuox meih mbuo, “Meih mbuo daaih taux Aa^mo^lai Mienh nyei mbong-aiv dorngx, se Ziouv, mbuo nyei Tin-Hungh, jiu bun mbuo nyei dorngx. 21Mangc maah! Ziouv, meih mbuo nyei Tin-Hungh, zorqv naaiv norm deic-bung jiu bun meih mbuo mi'aqv. Gunv bieqc mingh zorqv naaiv norm deic-bung hnangv Ziouv, meih mbuo nyei ong-taaix nyei Tin-Hungh, mbuox meih mbuo wuov nor. Maiv dungx gamh nziex yaac maiv dungx hnyouv huaang.”
22Meih mbuo yietc zungv ziouc daaih mbuox yie, “Mbuo oix zuqc bun mienh mingh ndaangc tengx mbuo zaah wuov norm deic-bung, ziouc nzuonx daaih gorngv mbuo oix zuqc yangh haaix diuh jauv bieqc yaac oix taux haaix norm caux haaix norm zingh.”
23Hnangv naaiv zoux yie haiz horpc nyei, ziouc ginv ziepc nyeic dauh meih mbuo nyei mienh, yietc fingx yietc dauh. 24Ninh mbuo ziouc cuotv jauv yangh mbong mingh taux Etc^ko Horngz zaah wuov deix ndau. 25Ninh mbuo dorh deix wuov norm deic-bung nyei biouv daaih bun mbuo yaac mbuox mbuo, “Ziouv, mbuo nyei Tin-Hungh, ceix bun mbuo nyei deic-bung se longx haic.”

Baeqc Fingx Ngaengc Ziouv

(Beiv mangc Saauv Mienh 13:28-14:10)

26Mv baac meih mbuo ngaengc jienv Ziouv, meih mbuo nyei Tin-Hungh, paaiv nyei waac, maiv kangv bieqc wuov norm deic-bung. 27Yiem meih mbuo nyei ndopv-liuh meih mbuo ngopv jienv gorngv, “Ziouv nzorng mbuo ziouc dorh mbuo yiem I^yipv Deic-Bung cuotv daaih jiu bun Aa^mo^lai Mienh mietc nzengc mbuo. 28Mbuo maiv haih mingh haaix. Mbuo nyei gorx-youz zungv bun mbuo nyei mba'nziu yuqc nzengc mi'aqv. Weic zuqc ninh mbuo gorngv, ‘Wuov deix mienh gauh henv mbuo, youc hlo youc hlang. Ninh mbuo nyei zingh youc hlo youc wuonv, zingh laatc mbaengc lungh hlang. Yie mbuo zungv buatc Aanaakv Mienh yiem naaic.’+”
29Yie ziouc mbuox meih mbuo, “Maiv dungx haeqv ganh, maiv dungx gamh nziex ninh mbuo. 30Ziouv, meih mbuo nyei Tin-Hungh, mingh ndaangc dorh meih mbuo, oix weic meih mbuo mborqv jaax, hnangv yiem I^yipv Deic-Bung dorng jienv meih mbuo zoux nor. 31Yiem wuov deic-bung-huaang meih mbuo buatc Ziouv, meih mbuo nyei Tin-Hungh, ziangh diuh jauv dorh meih mbuo gan jauv zaangc baengh orn nyei taux naaiv norm dorngx, hnangv die hlorpv ganh nyei dorn nor.”
32Mv baac maiv gunv yie hnangv naaiv nor gorngv, meih mbuo zungv maiv sienx kaux Ziouv, meih mbuo nyei Tin-Hungh, 33dongh yiem jauv zaangc mingh ndaangc meih mbuo wuov dauh. Lungh muonz zanc ninh yiem douz gu'nyuoz, lungh hnoi zanc yiem dorv mbuonx, mingh ndaangc lorz dorngx bun meih mbuo liepc ciangv yaac bun meih mbuo hiuv duqv oix zuqc yangh haaix mingh.

Ziouv Dingc I^saa^laa^en Mienh Nyei Zuiz

(Beiv mangc Saauv Mienh 14:20-45; 32:8-13)

34Ziouv muangx haiz meih mbuo ngopv nyei waac ziouc qiex jiez! haic, houv jienv gorngv, 35“Naaiv doic waaic haic nyei mienh liemh yietc dauh maiv duqv buatc yie laengz bun meih mbuo nyei ong-taaix wuov norm longx haic nyei deic-bung. 36Kungx maaih Ye^fun^ne nyei dorn, Kaalepv, duqv buatc hnangv. Yie oix zorqv ninh daapc jiex nyei deic-bung jiu bun ninh caux ninh nyei zeiv-fun, weic zuqc ninh longc nzengc hnyouv gan Ziouv. ”
37Laaix meih mbuo, Ziouv yaac qiex jiez yie. Ninh gorngv, “Mose aah! Liemh meih yaac maiv duqv bieqc wuov norm deic-bung aqv. 38Mv baac meih nyei borng-buoz mienh, Nun nyei dorn, Yo^su^waa, duqv bieqc. Meih oix zuqc tengx ninh zungx qaqv, weic zuqc ninh oix zuqc dorh I^saa^laa^en Mienh bieqc mingh nzipc wuov norm deic-bung. 39Liemh meih mbuo nyei fu'jueiv-faix, dongh meih mbuo gorngv oix zuqc caangv mingh wuov deix, se taux ih hnoi maiv hiuv duqv longx, maiv hiuv duqv ciouv nyei fu'jueiv, zungv duqv bieqc wuov norm deic-bung. Yie oix zorqv wuov norm deic-bung jiu bun ninh mbuo ziouc benx ninh mbuo nzipc nyei buonc. 40Mv baac meih mbuo oix zuqc daaux sin hungx jienv deic-bung-huaang, gan Koiv-Siqv wuov diuh jauv nzuonx.”

Yiem Homaa Zuqc Suei

(Beiv mangc Saauv Mienh 14:39-45)

41Wuov zanc meih mbuo dau, “Yie mbuo baamz zuiz dorngc Ziouv. Yie mbuo oix cuotv mingh mborqv jaax hnangv Ziouv, yie mbuo nyei Tin-Hungh, mbuox yie mbuo zoux nor.” Meih mbuo yietc zungv ziouc buix jienv wuoqc ginc, hnamv daaih faaux mbong-aiv nyei dorngx se hungh hec nyei.
42Mv baac Ziouv gorngv mbuox yie, “Mbuox ninh mbuo, ‘Maiv dungx mingh mborqv jaax weic zuqc yie maiv caux meih mbuo yiem. Nziex meih mbuo zuqc suei meih mbuo nyei win-wangv.’+”
43Yie ziouc mbuox meih mbuo mv baac meih mbuo maiv kangv muangx. Meih mbuo ngaengc jienv Ziouv hatc nyei waac, zoux maux, cuotv mingh faaux mbong zaangc nyei dorngx mi'aqv. 44Yiem wuov mbong nyei Aa^mo^lai Mienh cuotv daaih mborqv meih mbuo, hnangv yietc bungh mueiz nor, zunc meih mbuo yiem Se^i Mbong daix jienv mingh taux Homaa. 45Meih mbuo ziouc nzuonx daaih yiem Ziouv nyei nza'hmien nyiemv. Ziouv yaac hnangv maiv haiz nor, maiv muangx meih mbuo nyiemv. 46Meih mbuo ziouc aengx yiem Kaa^ndetc camv-hnoi nyei, ziux meih mbuo duqv yiem naaic nyei hnoi-nyieqc.