42

Các con trai Gia-cốp đi xuống Ê-díp-tô mua lúa. – Giô-sép nhìn biết các anh mình

¹ Gia-cốp thấy xứ Ê-díp-tô có lúa bán ra, bèn nói cùng các con trai mình rằng: Sao bay ngơ ngẩn nhìn nhau vậy? ² Lại rằng: Nầy, cha nghe dưới xứ Ê-díp-tô có lúa bán; bay hãy xuống đó mua lúa cho chúng ta, hầu cho chúng ta sống và khỏi chết, chớ!⚓ ³ Mười người anh của Giô-sép bèn xuống Ê-díp-tô đặng mua lúa. ⁴ Nhưng Gia-cốp không cho Bên-gia-min, em Giô-sép, đi cùng các anh; vì nghĩ rằng: Ta nên giữ chừng, kẻo xảy ra điều rủi ro cho nó. ⁵ Xứ Ca-na-an bấy giờ cũng đói, nên các con trai của Y-sơ-ra-ên cũng đổ xuống Ê-díp-tô mua lúa như các người khác.
⁶ Vả, lúc nầy, chánh Giô-sép cai trị trong nước, và bán lúa cho cả dân bổn xứ. Các anh Giô-sép bèn đến, sấp mình xuống trước mặt người. ⁷ Giô-sép thấy, nhìn biết các anh mình; nhưng giả làm mặt lạ cùng họ, nói một cách xẳng rằng: Các ngươi ở đâu đến? Đáp rằng: Ở xứ Ca-na-an đến đặng mua lúa. ⁸ Vậy, Giô-sép nhìn biết các anh mình; nhưng họ nhìn lại chẳng ra.
⁹ Giô-sép nhớ lại điềm chiêm bao mình đã thấy về anh em mình, liền thét rằng: Các ngươi là thám tử, đến đây đặng dòm hành những nơi yếu óp của xứ ta.⚓ ¹⁰ Đáp rằng: Thưa chúa, chẳng phải vậy; các tôi tớ chúa đến đặng mua lúa mà thôi. ¹¹ Chúng tôi đây đều là con một cha, vốn nhà lương thiện, chẳng phải là thám tử đâu. ¹² Người đáp lại rằng: Chẳng phải; các ngươi đến đặng dòm hành những nơi yếu óp của xứ nầy. ¹³ Đáp rằng: Kẻ tôi tớ chúa có mười hai anh em, con của một cha, nguyên xứ Ca-na-an; nầy một người đã đi mất biệt, còn người út hiện bây giờ hãy ở lại nhà cùng cha chúng tôi. ¹⁴ Giô-sép nói: Ấy, quả thật như ta đã nói, các ngươi là thám tử. ¹⁵ Đây là điều ta thử các ngươi: Ta chỉ mạng Pha-ra-ôn mà thề rằng, hễ em út các ngươi không đến đây thì chẳng bao giờ các ngươi ra khỏi chốn nầy được. ¹⁶ Hãy sai một người nào trong bọn các ngươi về dẫn em út xuống; còn bao nhiêu thì phải ở tù lại đây. Lời các ngươi phải thử đã, rồi ta sẽ biết các ngươi nói đó có quả thật chăng. Nếu chẳng thật, thì ta chỉ mạng Pha-ra-ôn thề rằng, các ngươi là thám tử đó. ¹⁷ Đoạn, Giô-sép truyền đem giam họ chung trong ngục ba ngày.

Giô-sép buộc phải đem Bên-gia-min xuống

¹⁸ Ngày thứ ba, Giô-sép nói cùng họ rằng: Ta kính sợ Đức Chúa Trời; hãy làm như điều nầy, thì được sống. ¹⁹ Nếu các ngươi vốn nhà lương thiện, thì hãy để một người nào ở tù lại đây, còn bao nhiêu đem lương thực về nuôi đói cho nhà các ngươi. ²⁰ Đoạn, hãy dẫn em út xuống đây, thì lời các ngươi sẽ cho là thật, và các ngươi chẳng phải chết. Vậy, họ nghe theo.
²¹ Họ bèn nói với nhau rằng: Quả thật chúng ta cam tội cùng em ta rồi; vì lúc trước ta thấy tâm hồn nó buồn thảm khi nó xin nhờ ơn, nhưng ta không khứng cho; vậy nên tai vạ nầy mới xảy đến cho chúng ta. ²² Ru-bên đáp rằng: Anh há không có nói cùng các em rằng: Chớ phạm tội nầy cùng đứa trẻ đó sao? Nhưng các em không nghe; nên bây giờ huyết nó đòi chúng ta thường lại.⚓ ²³ Vả, Giô-sép vẫn dùng người thông ngôn nói chuyện lại cùng các anh, nên họ tưởng Giô-sép chẳng nghe hiểu.
²⁴ Giô-sép xây mặt qua chỗ khác mà khóc. Đoạn xây mặt lại nói chuyện cùng họ; bèn bắt Si-mê-ôn trong vòng anh em, truyền trói lại trước mặt họ.
²⁵ Giô-sép truyền đầy tớ xúc lúa đổ đầy bao và để bạc lại trong đó cho mỗi người anh em, cũng để thêm lương thực dùng dọc đường. Đầy tớ làm y như lời. ²⁶ Đoạn, anh em chất mấy bao lúa lên lưng lừa, rồi đi.
²⁷ Đến quán, một người trong bọn mở bao ra cho lừa ăn thóc, thấy bạc mình ở tại miệng bao; ²⁸ bèn nói cùng anh em rằng: Bạc của tôi trả lại, hiện trong bao tôi đây! Các anh em nhát gan, vừa nói với nhau, vừa run, mà rằng: Đức Chúa Trời đã làm chi cho chúng ta đây?

Gia-cốp không cho Bên-gia-min đi

²⁹ Các anh em trở về cùng Gia-cốp, cha mình, tại xứ Ca-na-an, thuật lại cho người nghe mọi nỗi đã xảy đến, rằng: ³⁰ Người đương làm chúa tại xứ Ê-díp-tô nói với chúng tôi cách xẳng xớm, cho chúng tôi là thám tử. ³¹ Song chúng tôi có thưa cùng người rằng: Chúng tôi vốn nhà lương thiện, nào có phải là thám tử đâu. ³² Chúng tôi được mười hai anh em con một cha; một người đã đi mất biệt, còn người út hiện bây giờ ở nhà cùng cha, tại xứ Ca-na-an. ³³ Người làm chúa xứ đó dạy rằng: Làm như vầy, ta mới cho các ngươi là lương thiện: Hãy để lại cùng ta một người nào trong bọn các ngươi, còn bao nhiêu sẽ đem lương thực về nuôi đói cho nhà các ngươi; ³⁴ đoạn, hãy dẫn em út đến cho ta. Vậy, ta mới biết rằng các ngươi chẳng phải là thám tử, nhưng là người lương thiện; ta sẽ giao em lại cho, và các ngươi sẽ được buôn bán trong xứ nầy.
³⁵ Vả, đương khi các anh em trút lúa mì ra bao, nầy đâu, trong mỗi bao có gói bạc của mỗi người; cha và các anh em thấy những gói bạc mình, đều lấy làm sợ hãi.
³⁶ Gia-cốp, cha họ, bèn nói rằng: Bay làm mất các con tao; Giô-sép đã mất biệt, Si-mê-ôn cũng mất biệt; mà bây giờ, lại muốn dẫn Bên-gia-min đi nữa sao! Các nông nỗi nầy đều đổ lại cho tao hết! ³⁷ Ru-bên thưa lại cùng cha rằng: Cha hãy giao em nơi tôi, tôi sẽ dẫn về cho. Ví bằng chẳng dẫn em về, thì cha hãy giết hai đứa con trai tôi đi. ³⁸ Nhưng Gia-cốp đáp rằng: Con út tao sẽ chẳng đi xuống với bay đâu; vì anh nó đã chết rồi, chỉ còn một mình nó mà thôi. Nếu điều rủi ro chi xảy đến cho nó nơi dọc đường bay đi, tức nhiên bay làm cho kẻ tóc bạc nầy đau lòng xót dạ xuống âm phủ.

42

Yauxej cov tijlaug mus yuav mov noj hauv Iyi tebchaws

¹Thaum Yakhauj paub tias hauv Iyi tebchaws muaj mog thiab qeb, nws thiaj hais rau nws cov tub tias, “Ua cas nej nyob sib zooj li kod?” ²Nws thiaj hais tias, “Kuv hnov xov tias hauv Iyi tebchaws muaj mog thiab qeb. Cia li mus yuav mog thiab qeb qhov ntawd los rau peb kom peb thiaj li muaj txojsia nyob tsis tuag tshaib.” ³Yauxej kaum tus tijlaug thiaj li mus yuav mov noj hauv Iyi tebchaws. ⁴Tiamsis Yakhauj tsis tso Yauxej tus kwv Npeeyamee nrog cov tijlaug mus, nws ntshai tsam ces muaj xwm li cas rau Npeeyamee. ⁵Ua li no Yixayee cov tub thiaj li nrog luag tej ua ke mus yuav mog thiab qeb vim kev tshaib nqhis muaj thoob plaws Khana‑as tebchaws.
⁶Yauxej yog tus thawj uas kav lub tebchaws. Nws yog tus uas muag qoob loo rau tej pejxeem sawvdaws. Yauxej cov tijlaug kuj tuaj pe nws khwb ti nkaus av. ⁷Thaum Yauxej pom nws cov tijlaug nws kuj paub lawv tiamsis nws ua txuj tsis paub, mas hais nyaum nyaum rau lawv tias, “Nej tuaj qhovtwg tuaj?” Lawv teb tias, “Peb tuaj hauv Khana‑as tebchaws tuaj, yog peb tuaj yuav mov noj.” ⁸Yauxej yeej paub cov tijlaug, tiamsis cov tijlaug tsis paub nws li lawm. ⁹Yauxej nco txog zaj npau suav uas nws tau ua pom lawv, nws thiaj hais rau lawv tias, “Nej yog neeg tshuaj tebchaws, nej tuaj saib peb tebchaws qaug zog qhov twg xwb.” ¹⁰Lawv teb tias, “Yawg hlob, tsis yog li ntawd. Peb uas yog koj cov tub qhe tuaj yuav mov noj xwb. ¹¹Peb sawvdaws koom tib leej txiv, peb yog neeg ncaj ncees, peb uas yog koj cov tub qhe tsis yog tuaj tshuaj tebchaws.” ¹²Yauxej hais rau lawv tias, “Tsis tseeb, yeej yog nej tuaj saib lub tebchaws qaug zog qhov twg xwb.” ¹³Lawv teb nws tias, “Peb uas yog koj cov tub qhe muaj kaum ob leeg kwvtij, koom tib leej txiv uas tseem nyob hauv Khana‑as tebchaws. Hnub no tus kwv ntxawg tseem nrog txiv nyob, hos muaj ib tug kwv tsis nyob lawm.”
¹⁴Yauxej hais rau lawv tias, “Qhov uas kuv hais tias nej tuaj tshuaj tebchaws ntawd muaj tseeb tiag. ¹⁵Kuv yuav sim nej li no. Muaj Falau uas muaj txojsia nyob pom, nej yuav tawm tsis tau ntawm qhov chaw no mus li, mus txog thaum nej tus kwv ntxawg tuaj txog ntawm no tso. ¹⁶Cia nej tso ib tug mus coj tus kwv ntxawg tuaj, tiamsis nej cov yuav nyob hauv tsev lojfaj xwv thiaj tshuaj tau nej tej lus saib nej hais tseeb los cuav. Yog tsis ua li ntawd, mas muaj Falau uas muaj txojsia nyob pom, nej yeej yog neeg tshuaj tebchaws xwb.” ¹⁷Yauxej txawm muab cov tijlaug kaw rau hauv lojfaj tau peb hnub.
¹⁸Hnub peb Yauxej hais rau lawv tias, “Ua li no mas nej thiaj dim txojsia, vim kuv paub ntshai Vajtswv. ¹⁹Yog tias nej yog neeg ncaj ncees tiag, mas cia nej ib tug nyob raug kaw rau hauv tsev lojfaj, es dua lwm tus cia li mus, es thauj mog thiab qeb mus rau nej tsev neeg uas tabtom tshaib plab tau noj, ²⁰thiab coj nej tus kwv ntxawg tuaj cuag kuv. Yog ua li no kuv thiaj paub tias nej hais tseeb tiag, mas nej thiaj tsis tuag.” Lawv kuj ua li ntawd. ²¹Cov tijlaug sib yws hais tias, “Qhov tseeb peb tau ua txhaum rau peb tus kwv. Thaum peb pom nws raug txom nyem nyuaj siab nws thov thov peb los peb tsis mloog nws. Vim li no txojkev txom nyem no thiaj li poob rov los raug peb ntag lauj.” ²²Lunpee hais rau lawv tias, “Kuv twb hais kom nej tsis txhob ua txhaum rau tus metub ntawd los tsis yog? Tiamsis nej tsis mloog kuv hais li. Yog li no peb thiaj tau ris nws cov ntshav lawm.” ²³Lawv tsis paub tias Yauxej nkag siab lawv tej lus, rau qhov thaum lawv hais lus muaj ib tug txhais rau Yauxej. ²⁴Yauxej txawm tawm mus quaj quaj, li rov los nrog lawv hais lus. Nws coj Xime‑oo mus khi kiag tab meeg ntawm lawv xubntiag. ²⁵Yauxej hais kom ntim mog thiab qeb puv nkaus lawv tej seev thiab muab txhua tus tej nyiaj rov qab ntsaws rau hauv txhua tus lub seev, thiab ntim zaub mov rau lawv noj taug kev. Cov qhev kuj ua li ntawd.

Cov tijlaug rov mus Khana‑as

²⁶Cov tijlaug txawm nog nra tsaws rau nees luav thiab tawm mus. ²⁷Thaum lawv mus txog chaw so, muaj ib tug qheb nws lub ncauj seev yuav muab qeb rau nws li nees luav noj, ua ciav pom nws cov nyiaj nyob hauv lub ncauj seev. ²⁸Nws thiaj hais rau nws cov kwvtij tias, “Nej saib kuv cov nyiaj luag muab thim rov rau kuv lawm, nyob ntawm ncauj seev.” Cov kwvtij poob siab nthav, lawv sib nug ntshai tshee hnyo hais tias, “Vajtswv ua dabtsi li no rau peb?”
²⁹Thaum lawv los cuag lawv txiv Yakhauj hauv Khana‑as tebchaws lawm, lawv piav txhua yam uas muaj tshwm los ntawd rau leej txiv mloog hais tias, ³⁰“Tus yawg uas ua tus thawj kav lub tebchaws ntawd hais nyaum kawg rau peb, thiab hais tias peb yog neeg tshuaj tebchaws xwb. ³¹Tiamsis peb hais rau nws tias, ‘Peb yog neeg ncaj ncees, peb tsis yog tuaj tshuaj tebchaws. ³²Peb muaj kaum ob leeg kwvtij koom tib leej txiv, tiamsis ib tug tsis nyob lawm thiab tus kwv ntxawg tseem nrog peb txiv nyob hauv Khana‑as tebchaws.’ ³³Tus yawg uas kav lub tebchaws ntawd hais rau peb tias, ‘Ua li no kuv thiaj paub tias nej yog neeg ncaj ncees. Nej cia li tso ib tug kwvtij nrog kuv nyob es dua lwm tus cia li thauj mog thiab qeb mus rau nej tsev neeg uas tabtom tshaib plab tau noj, es cia li mus. ³⁴Cia li coj nej tus kwv ntxawg tuaj cuag kuv, kuv thiaj paub tseeb tias nej yog neeg ncaj ncees tsis yog neeg tshuaj tebchaws, mas kuv mam li muab tus kwvtij no tso dim rau nej, thiab nej yuav tau ua lag ua luam hauv lub tebchaws no.’ ”
³⁵Thaum lawv sawvdaws nchuav lawv tej seev, txhua tus kuj pom nyias hnab nyiaj nyob hauv nyias lub seev. Thaum lawv thiab leej txiv pom tej hnab nyiaj ntawd, lawv kuj poob siab nthav. ³⁶Yakhauj uas yog lawv leej txiv hais rau lawv tias, “Nej ua rau kuv ncaim kuv tej menyuam. Yauxej kuj tsis nyob lawm, Xime‑oo kuj tsis nyob lawm, mas nimno tseem yuav coj Npeeyamee mus thiab. Kuv raug tej xwm txheej no huvsi lawm lauj!” ³⁷Lunpee thiaj hais rau leej txiv tias, “Yog kuv tsis coj Npeeyamee rov los rau koj, koj cia li muab kuv ob tug tub tua pov tseg. Koj cia li muab Npeeyamee rau hauv kuv txhais tes, kuv yuav coj nws rov los rau koj kom tau.” ³⁸Yakhauj hais tias, “Kuv tus tub yuav tsis nrog koj mus nram Iyi tebchaws, rau qhov nws tus tijlaug kuj tuag lawm, tsuas yog tshuav Npeeyamee tib leeg xwb. Yog nws raug xwm li cas rau thaum nws nrog nej taug kev mus, nej yuav ua rau kuv tus dawb hau no mus ua lwj siab kawg li rau hauv tub tuag teb.”