42

Các con trai Gia-cốp đi xuống Ê-díp-tô mua lúa. – Giô-sép nhìn biết các anh mình

¹ Gia-cốp thấy xứ Ê-díp-tô có lúa bán ra, bèn nói cùng các con trai mình rằng: Sao bay ngơ ngẩn nhìn nhau vậy? ² Lại rằng: Nầy, cha nghe dưới xứ Ê-díp-tô có lúa bán; bay hãy xuống đó mua lúa cho chúng ta, hầu cho chúng ta sống và khỏi chết, chớ!⚓ ³ Mười người anh của Giô-sép bèn xuống Ê-díp-tô đặng mua lúa. ⁴ Nhưng Gia-cốp không cho Bên-gia-min, em Giô-sép, đi cùng các anh; vì nghĩ rằng: Ta nên giữ chừng, kẻo xảy ra điều rủi ro cho nó. ⁵ Xứ Ca-na-an bấy giờ cũng đói, nên các con trai của Y-sơ-ra-ên cũng đổ xuống Ê-díp-tô mua lúa như các người khác.
⁶ Vả, lúc nầy, chánh Giô-sép cai trị trong nước, và bán lúa cho cả dân bổn xứ. Các anh Giô-sép bèn đến, sấp mình xuống trước mặt người. ⁷ Giô-sép thấy, nhìn biết các anh mình; nhưng giả làm mặt lạ cùng họ, nói một cách xẳng rằng: Các ngươi ở đâu đến? Đáp rằng: Ở xứ Ca-na-an đến đặng mua lúa. ⁸ Vậy, Giô-sép nhìn biết các anh mình; nhưng họ nhìn lại chẳng ra.
⁹ Giô-sép nhớ lại điềm chiêm bao mình đã thấy về anh em mình, liền thét rằng: Các ngươi là thám tử, đến đây đặng dòm hành những nơi yếu óp của xứ ta.⚓ ¹⁰ Đáp rằng: Thưa chúa, chẳng phải vậy; các tôi tớ chúa đến đặng mua lúa mà thôi. ¹¹ Chúng tôi đây đều là con một cha, vốn nhà lương thiện, chẳng phải là thám tử đâu. ¹² Người đáp lại rằng: Chẳng phải; các ngươi đến đặng dòm hành những nơi yếu óp của xứ nầy. ¹³ Đáp rằng: Kẻ tôi tớ chúa có mười hai anh em, con của một cha, nguyên xứ Ca-na-an; nầy một người đã đi mất biệt, còn người út hiện bây giờ hãy ở lại nhà cùng cha chúng tôi. ¹⁴ Giô-sép nói: Ấy, quả thật như ta đã nói, các ngươi là thám tử. ¹⁵ Đây là điều ta thử các ngươi: Ta chỉ mạng Pha-ra-ôn mà thề rằng, hễ em út các ngươi không đến đây thì chẳng bao giờ các ngươi ra khỏi chốn nầy được. ¹⁶ Hãy sai một người nào trong bọn các ngươi về dẫn em út xuống; còn bao nhiêu thì phải ở tù lại đây. Lời các ngươi phải thử đã, rồi ta sẽ biết các ngươi nói đó có quả thật chăng. Nếu chẳng thật, thì ta chỉ mạng Pha-ra-ôn thề rằng, các ngươi là thám tử đó. ¹⁷ Đoạn, Giô-sép truyền đem giam họ chung trong ngục ba ngày.

Giô-sép buộc phải đem Bên-gia-min xuống

¹⁸ Ngày thứ ba, Giô-sép nói cùng họ rằng: Ta kính sợ Đức Chúa Trời; hãy làm như điều nầy, thì được sống. ¹⁹ Nếu các ngươi vốn nhà lương thiện, thì hãy để một người nào ở tù lại đây, còn bao nhiêu đem lương thực về nuôi đói cho nhà các ngươi. ²⁰ Đoạn, hãy dẫn em út xuống đây, thì lời các ngươi sẽ cho là thật, và các ngươi chẳng phải chết. Vậy, họ nghe theo.
²¹ Họ bèn nói với nhau rằng: Quả thật chúng ta cam tội cùng em ta rồi; vì lúc trước ta thấy tâm hồn nó buồn thảm khi nó xin nhờ ơn, nhưng ta không khứng cho; vậy nên tai vạ nầy mới xảy đến cho chúng ta. ²² Ru-bên đáp rằng: Anh há không có nói cùng các em rằng: Chớ phạm tội nầy cùng đứa trẻ đó sao? Nhưng các em không nghe; nên bây giờ huyết nó đòi chúng ta thường lại.⚓ ²³ Vả, Giô-sép vẫn dùng người thông ngôn nói chuyện lại cùng các anh, nên họ tưởng Giô-sép chẳng nghe hiểu.
²⁴ Giô-sép xây mặt qua chỗ khác mà khóc. Đoạn xây mặt lại nói chuyện cùng họ; bèn bắt Si-mê-ôn trong vòng anh em, truyền trói lại trước mặt họ.
²⁵ Giô-sép truyền đầy tớ xúc lúa đổ đầy bao và để bạc lại trong đó cho mỗi người anh em, cũng để thêm lương thực dùng dọc đường. Đầy tớ làm y như lời. ²⁶ Đoạn, anh em chất mấy bao lúa lên lưng lừa, rồi đi.
²⁷ Đến quán, một người trong bọn mở bao ra cho lừa ăn thóc, thấy bạc mình ở tại miệng bao; ²⁸ bèn nói cùng anh em rằng: Bạc của tôi trả lại, hiện trong bao tôi đây! Các anh em nhát gan, vừa nói với nhau, vừa run, mà rằng: Đức Chúa Trời đã làm chi cho chúng ta đây?

Gia-cốp không cho Bên-gia-min đi

²⁹ Các anh em trở về cùng Gia-cốp, cha mình, tại xứ Ca-na-an, thuật lại cho người nghe mọi nỗi đã xảy đến, rằng: ³⁰ Người đương làm chúa tại xứ Ê-díp-tô nói với chúng tôi cách xẳng xớm, cho chúng tôi là thám tử. ³¹ Song chúng tôi có thưa cùng người rằng: Chúng tôi vốn nhà lương thiện, nào có phải là thám tử đâu. ³² Chúng tôi được mười hai anh em con một cha; một người đã đi mất biệt, còn người út hiện bây giờ ở nhà cùng cha, tại xứ Ca-na-an. ³³ Người làm chúa xứ đó dạy rằng: Làm như vầy, ta mới cho các ngươi là lương thiện: Hãy để lại cùng ta một người nào trong bọn các ngươi, còn bao nhiêu sẽ đem lương thực về nuôi đói cho nhà các ngươi; ³⁴ đoạn, hãy dẫn em út đến cho ta. Vậy, ta mới biết rằng các ngươi chẳng phải là thám tử, nhưng là người lương thiện; ta sẽ giao em lại cho, và các ngươi sẽ được buôn bán trong xứ nầy.
³⁵ Vả, đương khi các anh em trút lúa mì ra bao, nầy đâu, trong mỗi bao có gói bạc của mỗi người; cha và các anh em thấy những gói bạc mình, đều lấy làm sợ hãi.
³⁶ Gia-cốp, cha họ, bèn nói rằng: Bay làm mất các con tao; Giô-sép đã mất biệt, Si-mê-ôn cũng mất biệt; mà bây giờ, lại muốn dẫn Bên-gia-min đi nữa sao! Các nông nỗi nầy đều đổ lại cho tao hết! ³⁷ Ru-bên thưa lại cùng cha rằng: Cha hãy giao em nơi tôi, tôi sẽ dẫn về cho. Ví bằng chẳng dẫn em về, thì cha hãy giết hai đứa con trai tôi đi. ³⁸ Nhưng Gia-cốp đáp rằng: Con út tao sẽ chẳng đi xuống với bay đâu; vì anh nó đã chết rồi, chỉ còn một mình nó mà thôi. Nếu điều rủi ro chi xảy đến cho nó nơi dọc đường bay đi, tức nhiên bay làm cho kẻ tóc bạc nầy đau lòng xót dạ xuống âm phủ.

42

Phung Anak Y-Yakôp Nao kơ Čar Êjip Čiăng Blei Mdiê

¹Tơdah Y-Yakôp thâo mâo mdiê hlăm čar Êjip, ñu lač kơ phung anak êkei ñu, “Si ngă diih dôk bi dlăng hdơ̆ng diih?” ² Ñu lač, “Kâo hmư̆ leh mâo mdiê hlăm čar Êjip. Trŭn nao bĕ tinăn, blei mdiê kơ drei čiăng kơ drei dôk hdĭp leh anăn amâo djiê ôh.” ³Snăn pluh čô ayŏng Y-Yôsep trŭn nao čiăng blei mdiê hlăm čar Êjip. ⁴Ƀiădah Y-Yakôp amâo tiŏ nao ôh Y-Benjamin adei Y-Yôsep mbĭt hŏng phung ayŏng gơ̆, kyuadah ñu huĭ klei jhat srăng truh kơ gơ̆. ⁵Snăn phung anak êkei Y-Israel nao čiăng blei mdiê mbĭt hŏng phung mkăn nao kơ čar Êjip, kyuadah mâo klei ư̆ êpa hlăm čar Kanaan.
⁶Y-Yôsep jing khua kiă kriê čar; ñu yơh pô čhĭ mdiê kơ jih jang mnuih hlăm čar. Phung ayŏng Y-Yôsep truh leh anăn buôn ti anăp ñu kŭp ƀô̆ ti lăn. ⁷Tơdah Y-Yôsep ƀuh phung ayŏng ñu, ñu thâo kral digơ̆, ƀiădah ñu ngă msĕ si tue hŏng digơ̆, leh anăn blŭ khăng kơ digơ̆, “Mơ̆ng diih hriê?” Digơ̆ lač, “Mơ̆ng čar Kanaan čiăng blei mnơ̆ng ƀơ̆ng huă.” ⁸Wăt tơdah Y-Yôsep thâo kral phung ayŏng ñu, digơ̆ amâo thâo kral ñu ôh. ⁹ Y-Yôsep hdơr klei ñu êpei djŏ kơ phung ayŏng ñu, leh anăn ñu lač kơ digơ̆, “Diih jing phung knuă. Diih hriê čiăng thâo anôk awăt hlăm čar.” ¹⁰Digơ̆ lač kơ ñu, “Hơăi, khua hmei ah, ƀiădah phung dĭng buăl ih hriê čiăng blei mnơ̆ng ƀơ̆ng huă. ¹¹Jih jang hmei jing phung anak êkei kơ sa čô ama, hmei jing mnuih ênuah ênô; phung dĭng buăl ih amâo jing phung knuă ôh.” ¹²Ñu lač kơ digơ̆, “Hơăi, diih hriê čiăng thâo anôk awăt hlăm čar.” ¹³Digơ̆ lač, “Hmei, phung dĭng buăl ih jing phung pluh dua čô ayŏng adei, phung anak êkei kơ sa čô ama hlăm čar Kanaan, leh anăn nĕ anei, adei mda hĭn ară anei dôk hŏng ama hmei, leh anăn mâo sa čô luč leh.” ¹⁴Ƀiădah Y-Yôsep lač kơ digơ̆, “Djŏ leh kâo lač kơ diih, ‘Diih jing phung knuă.’ ¹⁵Snei arăng srăng lông dlăng diih: tui si Pharaôn dôk hdĭp, diih amâo srăng kbiă mơ̆ng anei ôh knŏng tơdah adei diih hriê tinei. ¹⁶Tiŏ nao sa čô hlăm phung diih, čiăng kơ ñu atăt ba adei diih hriê tinei, êjai diih dôk hlăm war mnă, čiăng lông dlăng klei diih blŭ, thâodah diih blŭ klei sĭt. Tơdah amâo djŏ snăn ôh, tui si Pharaôn dôk hdĭp, diih jing phung knuă.” ¹⁷Leh anăn ñu brei arăng krư̆ digơ̆ mbĭt êjai tlâo hruê.
¹⁸Hruê tal tlâo Y-Yôsep lač kơ diñu, “Ngă snei leh anăn diih srăng dôk hdĭp, kyuadah kâo huĭ mpŭ kơ Aê Diê. ¹⁹Tơdah diih jing mnuih ênuah ênô, brei sa čô hlăm phung ayŏng adei diih dôk hlăm war mnă. Brei phung ăt dôk nao ba mdiê kơ phung sang diih dưi huă ƀơ̆ng. ²⁰Leh anăn atăt ba kơ kâo adei diih. Snăn klei diih blŭ srăng mâo klei bi sĭt, leh anăn diih amâo srăng djiê ôh.” Diñu tŭ ư ngă snăn. ²¹Leh anăn diñu bi blŭ hdơ̆ng diñu pô, “Sĭt nik drei tŭ klei bi kmhal kyua klei soh drei ngă leh kơ adei drei, kyuadah drei ƀuh leh klei ênguôt mngăt ñu tơdah ñu kwưh kơ drei, leh anăn drei amâo čiăng hmư̆ ôh. Kyuanăn klei rŭng anei truh kơ drei.” ²² Y-Ruben lŏ wĭt lač kơ diñu, “Amâo djŏ hĕ kâo lač kơ diih, ‘Đăm diih ngă soh hŏng hđeh anei ôh’? Ƀiădah diih amâo čiăng hmư̆ ôh. Snăn drei tŭ ară anei klei phat kđi kyua klei tuh êrah ñu leh.” ²³Diñu amâo thâo ôh kơ Y-Yôsep thâo săng klei diñu blŭ, kyuadah mâo pô kăp mblang brei kơ diñu. ²⁴Y-Yôsep đuĕ mơ̆ng diñu čiăng hia. Gơ̆ lŏ wĭt kơ diñu leh anăn blŭ kơ diñu. Y-Yôsep mă Y-Simêôn mơ̆ng diñu leh anăn brei arăng kă gơ̆ ti anăp ală diñu.

Phung Ayŏng Y-Yôsep Wĭt ti Čar Kanaan

²⁵Y-Yôsep yua arăng bi bŏ mdiê hlăm kdô diñu, leh anăn lŏ dưm prăk grăp čô hlăm kdô diñu, leh anăn brei kơ diñu mnơ̆ng ƀơ̆ng huă ktuê êlan. Leh anăn arăng ngă snăn. ²⁶Diñu dưm mdiê diñu ti rŏng aseh dliê leh anăn diñu đuĕ nao. ²⁷Tơdah sa čô hlăm phung diñu pŏk kdô čiăng brei rơ̆k krô kơ aseh dliê ñu ti anôk diñu jưh, ñu ƀuh prăk ñu dôk hlăm mbah kdô ñu. ²⁸Ñu lač kơ phung ayŏng adei ñu, “Prăk kâo, arăng lŏ bi wĭt leh. Nĕ anei, prăk dôk hlăm mbah kdô kâo.” Diñu dlưh ai tiê leh anăn blŭ hdơ̆ng diñu pô hŏng klei ktư̆ yơ̆ng, “Ya klei Aê Diê ngă kơ drei snei lĕ?”
²⁹Tơdah diñu truh kơ Y-Yakôp ama diñu hlăm čar Kanaan, diñu yăl dliê jih klei truh kơ diñu leh, lač, ³⁰“Pô jing khua čar anăn blŭ khăng hŏng hmei, leh anăn mĭn hmei jing phung knuă. ³¹Ƀiădah hmei lač kơ ñu, ‘Hmei jing phung mnuih ênuah ênô, hmei amâo jing phung knuă ôh. ³²Hmei jing phung pluh dua čô ayŏng adei, phung anak êkei sa čô ama; sa čô luč hĕ leh, leh anăn adei kluč hruê anei dôk mbĭt hŏng ama hmei hlăm čar Kanaan.’ ³³Khua čar anăn lač kơ hmei, ‘Snei kâo srăng thâo kơ diih jing mnuih ênuah ênô: lui mbĭt hŏng kâo tinei sa čô hlăm phung ayŏng adei diih; mă mdiê čiăng kơ phung sang diih dưi ƀơ̆ng huă, leh anăn nao bĕ diih. ³⁴Atăt ba kơ kâo adei kluč diih. Snăn kâo srăng thâo diih amâo jing ôh phung knuă, ƀiădah jing phung ênuah ênô sĭt. Leh anăn kơh kâo srăng bi wĭt ayŏng diih, leh anăn diih dưi čhĭ mnia hlăm čar anei.’ ”
³⁵Tơdah diñu tuh kdô diñu, nĕ anei anŭng prăk grăp čô dôk hlăm kdô ñu. Tơdah diñu leh anăn ama diñu ƀuh anŭng prăk anăn, diñu huĭ. ³⁶Y-Yakôp ama diñu lač, “Diih bi luč phung anak kâo. Y-Yôsep luč leh, Y-Simêôn luč leh, leh anăn ară anei diih čiăng mă Y-Benjamin. Jih klei dleh anei truh kơ kâo.” ³⁷Y-Ruben lač kơ ama ñu, “Brei ih bi mdjiê dua čô anak êkei kâo, tơdah kâo amâo lŏ bi wĭt ôh Y-Benjamin kơ ih. Jao ñu kơ kngan kâo, leh anăn kâo srăng lŏ bi wĭt ñu kơ ih.” ³⁸Ƀiădah Y-Yakôp lač, “Anak êkei kâo amâo srăng trŭn nao mbĭt hŏng diih ôh, kyuadah ayŏng ñu djiê leh, leh anăn hjăn ñu anei adôk. Tơdah truh klei jhat kơ ñu ktuê êlan diih nao, klei anăn srăng bi mdjiê kâo kyua mduôn leh, brei kâo trŭn nao kơ ƀuôn phung djiê hŏng klei ênguôt.”