9

Người khôn ngoan vui hưởng ơn Đức Chúa Trời ban

¹Ta đã chuyên tâm nghiên cứu tất cả những điều nầy, và thấy rõ rằng người công chính và khôn ngoan cùng với việc làm của họ đều ở trong tay Đức Chúa Trời; được yêu thương hay bị ghét bỏ, con người không biết được. Tất cả đều thuộc về tương lai. ²Mọi việc xảy đến cho mọi người như nhau, cùng chung một số phận:
Người công chính cũng như kẻ gian ác,
Người tốt cũng như kẻ xấu,⚓
Người tinh sạch cũng như kẻ ô uế,
Người dâng sinh tế cũng như kẻ không dâng,
Người thiện lành cũng như kẻ tội lỗi,
Người thề nguyện cũng như kẻ không dám thề nguyện.
³Đây là thảm họa trong tất cả những gì xảy ra dưới ánh mặt trời: Vì mọi người chịu chung một số phận nên lòng dạ con người đầy dẫy điều hung ác, và sự điên rồ chiếm hữu tâm trí họ suốt đời, để rốt cuộc phải đi vào cõi chết. ⁴Chỉ những ai thuộc trong số những người sống mới có hi vọng, vì con chó sống còn hơn con sư tử chết!
⁵Người sống biết mình sẽ chết,
Nhưng kẻ chết chẳng biết gì cả;
Chẳng còn phần thưởng gì cho họ,
Vì kỷ niệm về họ đã rơi vào quên lãng.
⁶Ngay cả sự yêu thương, ganh ghét,
Và sự đố kỵ của họ cũng đều tiêu tan.
Họ sẽ chẳng bao giờ được dự phần gì
Trong mọi việc xảy ra dưới ánh mặt trời.
⁷Vậy, hãy ăn cách vui vẻ và uống rượu với lòng hớn hở, vì Đức Chúa Trời đã chấp nhận các việc làm của con. ⁸Hãy luôn ăn mặc như trong ngày lễ hội⚓ và đừng quên xức dầu thơm trên đầu con. ⁹Hãy vui sống với người vợ mà con yêu thương trọn những ngày của cuộc đời hư không đã ban cho con dưới ánh mặt trời. Vì đó là phần của con trong cuộc sống, giữa bao công lao khó nhọc mà con đã làm ra dưới ánh mặt trời, suốt những ngày hư không của con. ¹⁰Mọi việc tay con làm được, hãy làm hết sức mình; vì trong âm phủ, là nơi con đang đi đến, chẳng có công việc, kế hoạch, tri thức hay là sự khôn ngoan.
¹¹Ta lại thấy dưới ánh mặt trời:
Không phải hễ nhanh chân là chạy giỏi,
Mạnh sức là thắng trận,
Cũng không phải hễ khôn ngoan là no đủ,
Thông sáng là giàu có,
Và khôn khéo là được ân huệ;
Vì thời thế và cơ hội đều đến cho mọi người.
¹²Con người không biết thời thế của mình.
Như cá mắc lưới ác nghiệt,
Như chim mắc bẫy,
Con người cũng bị mắc nạn
Lúc tai họa thình lình ập xuống họ.

Sự khôn ngoan tốt hơn ngu dại

¹³Ta cũng thấy một trường hợp xảy ra dưới ánh mặt trời mà sự khôn ngoan rất quan trọng đối với ta. ¹⁴Có một thành nhỏ kia, với một ít dân cư, bị một vua hùng mạnh đem quân đến bao vây và đắp lũy cao để tấn công nó. ¹⁵Trong thành đó có một người nghèo mà khôn ngoan, và chính người ấy đã dùng sự khôn ngoan mình giải cứu thành. Nhưng về sau không còn ai nhớ đến người nghèo ấy nữa. ¹⁶Vậy, ta nói rằng: “Sự khôn ngoan tốt hơn sức mạnh, nhưng sự khôn ngoan của người nghèo bị khinh dể, và lời nói của người ấy không được ai lắng nghe.”
¹⁷Lời của người khôn ngoan được lắng nghe nơi yên lặng
Còn hơn tiếng quát tháo của kẻ chỉ huy đám người khờ dại.
¹⁸Sự khôn ngoan tốt hơn bất cứ loại vũ khí nào,
Nhưng một người phạm tội phá hủy biết bao điều tốt lành.

9

Klei Amâo Mtăp Mđơr Ôh Hlăm Klei Hdĭp

¹Jih klei anăn kâo pioh hlăm ai tiê êjai dôk ksiêm jih jang, si mnuih kpă ênô leh anăn mnuih thâo mĭn leh anăn klei diñu ngă dôk hlăm kngan Aê Diê; thâodah jing klei khăp amâodah klei bi êmut, mnuih amâo thâo ôh ya srăng truh kơ ñu. ²Jih jang klei srăng truh kơ diñu êdei jing klei hơăi mang, kyuadah mâo sa klei knhal tuč truh kơ jih jang, kơ phung mnuih kpă ênô msĕ kơ phung ƀai, kơ phung jăk msĕ kơ phung jhat, kơ phung doh msĕ kơ phung čhŏ, kơ phung myơr mnơ̆ng ngă yang msĕ kơ phung amâo myơr ôh.
Msĕ si mnuih jăk jing,
msĕ snăn mơh mnuih jhat jing;
leh anăn hlei pô kat asei
jing msĕ si pô amâo kat asei ôh.
³Anei jing sa klei jhat hlăm jih jang klei arăng ngă ti gŭ yang hruê: sa klei knhal tuč truh kơ jih jang; msĕ mơh ai tiê phung mnuih bŏ hŏng klei jhat, leh anăn klei mluk dôk hlăm ai tiê diñu êjai diñu dôk hdĭp, leh klei anăn diñu nao kơ anôk phung djiê. ⁴Ƀiădah pô bi mguôp hŏng jih jang phung hdĭp mâo klei čang hmăng, kyuadah sa drei asâo hdĭp jing jăk hĭn kơ sa drei êmông gu djiê leh.
⁵Kyuadah phung hdĭp thâo kơ diñu srăng djiê,
ƀiădah phung djiê leh amâo thâo sa mta klei ôh.
Diñu amâo lŏ mâo klei mưn ôh,
leh anăn arăng amâo lŏ hdơr kơ diñu ôh.
⁶Klei diñu khăp, klei diñu bi êmut,
leh anăn klei diñu tluh rai tuč leh,
leh anăn diñu amâo lŏ mâo sa kdrêč ôh
hlăm jih klei arăng ngă ti gŭ yang hruê.
⁷Nao huă ƀơ̆ng bĕ hŏng klei mơak,
leh anăn mnăm kpiê ih hŏng ai tiê hơ̆k,
kyuadah Aê Diê tŭ leh klei ih ngă.
⁸Brei čhum ao ih jing kô̆ nanao,
đăm brei boh kŏ ih kƀah êa mñak ôh.
⁹Dôk hdĭp hơ̆k mơak bĕ hŏng mô̆ ih khăp jih jang hruê ih dôk hdĭp hơăi mang Aê Diê brei leh kơ ih ti gŭ yang hruê, kyuadah anăn jing kdrêč bi mbha kơ ih hlăm klei hdĭp leh anăn hlăm bruă ih ngă suăi ti gŭ yang hruê. ¹⁰Ya klei kngan ih ngă, ngă bĕ klei anăn hŏng jih klei ktang ih, kyuadah amâo mâo ôh bruă amâodah klei mĭn amâodah klei thâo săng amâodah klei thâo mĭn hlăm Ƀuôn Phung Djiê, kơ anôk anăn ih srăng nao.
¹¹Kâo lŏ ƀuh lu klei truh mkăn ti gŭ yang hruê:

klei êran pral amâo dưi hlăm klei bi lông ôh,
kăn klei ktang dưi hlăm klei bi blah rei,
kăn mnơ̆ng ƀơ̆ng huă pioh knŏng kơ phung thâo mĭn rei,
kăn klei mdrŏng pioh kơ pô thâo săng rei,
kăn klei dưi pioh kơ pô mbruă rei;
ƀiădah hruê găl leh anăn klei myun truh kơ jih jang diñu.
¹²Kyuadah mnuih amâo thâo ôh hruê ñu djiê.

Msĕ si kan djŏ đrư̆
leh anăn čĭm djŏ ñuăl,
msĕ snăn mơh phung anak mnuih djŏ kđông ti hruê jhat,
truh bhiâo riâo rit kơ diñu.

Klei Thâo Mĭn Jing Jăk Hĭn kơ Klei Mluk

¹³Msĕ mơh kâo ƀuh leh klei bi hmô anei kơ klei thâo mĭn ti gŭ yang hruê, leh anăn klei anăn kâo mĭn jing prŏng. ¹⁴Mâo sa boh ƀuôn điêt mâo mnuih ƀiă dôk tinăn; leh anăn sa čô mtao prŏng hriê ngă kơ ƀuôn anăn leh anăn wang jŭm čiăng mă ƀuôn anăn. ¹⁵Ƀiădah mâo hlăm ƀuôn anăn sa čô mnuih ƀun ƀin thâo mĭn, leh anăn hŏng klei thâo mĭn ñu, ñu bi mtlaih ƀuôn anăn. Ƀiădah amâo mâo pô hdơr ôh kơ mnuih ƀun ƀin anăn. ¹⁶Snăn kâo lač, klei thâo mĭn jing jăk hĭn kơ klei ktang, wăt tơdah arăng amâo uêñ ôh kơ klei thâo mĭn mnuih ƀun ƀin anăn, leh anăn arăng amâo lŏ gưt klei ñu blŭ ôh.

¹⁷Klei phung thâo mĭn blŭ arăng dôk hmư̆ hlăm klei kriêp ñăt
jing jăk hĭn kơ klei sa čô mtao ur ti krah phung mluk.
¹⁸Klei thâo mĭn jing jăk hĭn kơ lu mnơ̆ng bi blah,
ƀiădah sa čô mnuih soh bi rai lu bruă jăk.