11
Jephthah
1Now ⚓Jephthah the Gileadite was ⚓a mighty man of valor, but he was the son of a harlot; and Gilead begot Jephthah.
2Gilead’s wife bore sons; and when his wife’s sons grew up, they drove Jephthah out, and said to him, “You shall have ⚓no inheritance in our father’s house, for you are the son of another woman.”
3Then Jephthah fled from his brothers and dwelt in the land of ⚓Tob; and ⚓worthless men banded together with Jephthah and went out raiding with him.
4It came to pass after a time that the ⚓people of Ammon made war against Israel.
5And so it was, when the people of Ammon made war against Israel, that the elders of Gilead went to get Jephthah from the land of Tob.
6Then they said to Jephthah, “Come and be our commander, that we may fight against the people of Ammon.”
7So Jephthah said to the elders of Gilead, ⚓“Did you not hate me, and expel me from my father’s house? Why have you come to me now when you are in distress?”
8⚓And the elders of Gilead said to Jephthah, “That is why we have ⚓turned again to you now, that you may go with us and fight against the people of Ammon, and be ⚓our head over all the inhabitants of Gilead.”
9So Jephthah said to the elders of Gilead, “If you take me back home to fight against the people of Ammon, and the Lord delivers them to me, shall I be your head?”
10And the elders of Gilead said to Jephthah, ⚓“The Lord will be a witness between us, if we do not do according to your words.”
11Then Jephthah went with the elders of Gilead, and the people made him ⚓head and commander over them; and Jephthah spoke all his words ⚓before the Lord in Mizpah.
12Now Jephthah sent messengers to the king of the people of Ammon, saying, ⚓“What do you have against me, that you have come to fight against me in my land?”
13And the king of the people of Ammon answered the messengers of Jephthah, ⚓“Because Israel took away my land when they came up out of Egypt, from ⚓the Arnon as far as ⚓the Jabbok, and to the Jordan. Now therefore, restore those lands peaceably.”
14So Jephthah again sent messengers to the king of the people of Ammon,
15and said to him, “Thus says Jephthah: ⚓‘Israel did not take away the land of Moab, nor the land of the people of Ammon;
16for when Israel came up from Egypt, they walked through the wilderness as far as the Red Sea and ⚓came to Kadesh.
17Then ⚓Israel sent messengers to the king of Edom, saying, “Please let me pass through your land.” ⚓But the king of Edom would not heed. And in like manner they sent to the ⚓king of Moab, but he would not consent. So Israel ⚓remained in Kadesh.
18And they ⚓went along through the wilderness and ⚓bypassed the land of Edom and the land of Moab, came to the east side of the land of Moab, and encamped on the other side of the Arnon. But they did not enter the border of Moab, for the Arnon was the border of Moab.
19Then ⚓Israel sent messengers to Sihon king of the Amorites, king of Heshbon; and Israel said to him, “Please ⚓let us pass through your land into our place.”
20⚓But Sihon did not trust Israel to pass through his territory. So Sihon gathered all his people together, encamped in Jahaz, and fought against Israel.
21And the Lord God of Israel ⚓delivered Sihon and all his people into the hand of Israel, and they ⚓defeated them. Thus Israel gained possession of all the land of the Amorites, who inhabited that country.
22They took possession of ⚓all the territory of the Amorites, from the Arnon to the Jabbok and from the wilderness to the Jordan.
23‘And now the Lord God of Israel has dispossessed the Amorites from before His people Israel; should you then possess it?
24Will you not possess whatever ⚓Chemosh your god gives you to possess? So whatever ⚓the Lord our God takes possession of before us, we will possess.
25And now, are you any better than ⚓Balak the son of Zippor, king of Moab? Did he ever strive against Israel? Did he ever fight against them?
26While Israel dwelt in ⚓Heshbon and its villages, in ⚓Aroer and its villages, and in all the cities along the banks of the Arnon, for three hundred years, why did you not recover them within that time?
27Therefore I have not sinned against you, but you wronged me by fighting against me. May the Lord, ⚓the Judge, ⚓render judgment this day between the children of Israel and the people of Ammon.’ ”
28However, the king of the people of Ammon did not heed the words which Jephthah sent him.
Jephthah’s Vow and Victory
29Then ⚓the Spirit of the Lord came upon Jephthah, and he passed through Gilead and Manasseh, and passed through Mizpah of Gilead; and from Mizpah of Gilead he advanced toward the people of Ammon.
30And Jephthah ⚓made a vow to the Lord, and said, “If You will indeed deliver the people of Ammon into my hands,
31then it will be that whatever comes out of the doors of my house to meet me, when I return in peace from the people of Ammon, ⚓shall surely be the Lord’s, ⚓and I will offer it up as a burnt offering.”
32So Jephthah advanced toward the people of Ammon to fight against them, and the Lord delivered them into his hands.
33And he defeated them from Aroer as far as ⚓Minnith—twenty cities—and to Abel Keramim, with a very great slaughter. Thus the people of Ammon were subdued before the children of Israel.
Jephthah’s Daughter
34When Jephthah came to his house at ⚓Mizpah, there was ⚓his daughter, coming out to meet him with timbrels and dancing; and she was his only child. Besides her he had neither son nor daughter.
35And it came to pass, when he saw her, that he ⚓tore his clothes, and said, “Alas, my daughter! You have brought me very low! You are among those who trouble me! For I ⚓have given my word to the Lord, and ⚓I cannot go back on it.”
36So she said to him, “My father, if you have given your word to the Lord, ⚓do to me according to what has gone out of your mouth, because ⚓the Lord has avenged you of your enemies, the people of Ammon.”
37Then she said to her father, “Let this thing be done for me: let me alone for two months, that I may go and wander on the mountains and bewail my virginity, my friends and I.”
38So he said, “Go.” And he sent her away for two months; and she went with her friends, and bewailed her virginity on the mountains.
39And it was so at the end of two months that she returned to her father, and he ⚓carried out his vow with her which he had vowed. She knew no man.
And it became a custom in Israel
40that the daughters of Israel went four days each year to lament the daughter of Jephthah the Gileadite.
11
Giép-thê
1,2Bấy giờ có Giép-thê nổi danh là một chiến sĩ anh dũng, nhưng mẹ ông là một gái điếm. Cha ông là Ga-la-át có những người con với vợ chính; và khi những người này lớn lên, liền đuổi Giép-thê đi. Họ nói: "Anh không được chia tài sản của cha để lại, vì anh là con của bà khác."
3Vì vậy, Giép-thê phải lánh xa anh em, đến ở trong đất Tóp. Một số lãng tử kết hợp lại, theo ông.
4,5Vào thời chiến tranh giữa Am-môn và Y-sơ-ra-ên, các nhà lãnh đạo xứ Ga-la-át đến Tóp để mời Giép-thê về.
6Họ đề nghị: "Xin ông làm lãnh tụ chúng tôi trong cuộc chiến đấu chống người Am-môn."
7Nhưng Giép-thê đáp: "Các ông ghét tôi, đuổi tôi ra khỏi nhà. Nay gặp khó khăn, còn tìm tôi làm gì?"
8Họ nói: "Chính vì thế chúng tôi mới đến với ông. Nếu ông cùng chúng tôi đánh quân Am-môn, ông sẽ làm lãnh tụ người Ga-la-át."
9Giép-thê hỏi lại cho chắc: "Nếu tôi về Ga-la-át đánh quân Am-môn, và nếu Chúa cho tôi thắng, tôi sẽ làm lãnh tụ?"
10Các nhà lãnh đạo Ga-la-át thề: "Có Chúa chứng giám. Chúng tôi xin giữ đúng lời ông vừa nói."
11Vậy Giép-thê về với họ. Nhân dân Ga-la-át tôn ông làm lãnh tụ, thống lĩnh lực lượng kháng chiến. Tại Mích-ba, Giép-thê lặp lại những lời ông giao kết với các nhà lãnh đạo Ga-la-át trước mặt Chúa.
12Giép-thê sai sứ đi chất vấn vua Am-môn: "Tại sao Am-môn gây chiến với Y-sơ-ra-ên?"
13Vua Am-môn đáp: "Vì Y-sơ-ra-ên chiếm đất của Am-môn. Lúc Y-sơ-ra-ên ra khỏi Ai-cập, lãnh thổ chúng tôi rộng lớn, biên giới đến tận các sông Ạt-nôn, Gia-bốc và Giô-đan. Bây giờ xin trả đất lại cho chúng tôi trong tinh thần hòa hiếu."
14,15Giép-thê lại sai sứ nói với vua Am-môn "Y-sơ-ra-ên không cướp đất của Mô-áp và Am-môn.
16Nhưng, sau khi ra khỏi Ai-cập, người Y-sơ-ra-ên băng sa mạc, qua Biển Đỏ và đến Ca-đe.
17Tại Ca-đe, Y-sơ-ra-ên sai sứ xin vua Ê-đôm cho phép họ đi băng qua đất vua này, nhưng bị từ chối. Họ lại xin vua Mô-áp cũng không được, nên Y-sơ-ra-ên phải ở lại Ca-đe.
18Về sau, họ đi vòng đất Ê-đôm và Mô-áp, trong sa mạc, đến cạnh biên giới phía đông đất Mô-áp, bên sông Ạt-nôn. Nhưng họ không hề dẫm chân vào đất Mô-áp (vì sông Ạt-nôn là biên giới).
19Lúc ấy Y-sơ-ra-ên sai sứ đến Hết-bôn xin Si-hôn, vua A-mo, cho họ đi băng qua đất vua này.
20Chẳng những không cho, vì không tin Y-sơ-ra-ên, Si-hôn còn thu thập toàn lực tại Gia-hát, đánh Y-sơ-ra-ên.
21,22Nhưng Thượng Đế của Y-sơ-ra-ên là Chúa Hằng Hữu cho họ thắng Si-hôn, và chiếm đất đai A-mo, từ Ạt-nôn đến Gia-bốc và từ sa mạc đến Giô-đan.
23Thế thì, khi Chúa Hằng Hữu, Thượng Đế của Y-sơ-ra-ên truất hữu người A-mo, lấy đất cho Y-sơ-ra-ên, thử hỏi ở trường hợp này, vua có nhận đất không?
24Vua có từ chối những gì thần Kê-mốt cho vua không? Cũng thế, chúng tôi nhận tất cả đất Chúa Hằng Hữu cho chúng tôi.
25Ngoài ra, vua có hơn gì Ba-lác (con Xếp-bô), vua Mô-áp không? Vua ấy đâu có dám tranh chấp, chiến đấu với Y-sơ-ra-ên?
26Hơn nữa, Y-sơ-ra-ên đã định cư trong vùng này (từ Hết-bôn cho đến A-rô-e và dọc sông Ạt-nôn) suốt ba trăm năm nay, tại sao đợi đến bây giờ vua mới đòi đất?
27Tóm lại, tôi chẳng có lỗi gì với vua cả. Nhưng vua lại làm điều quấy, gây chiến với chúng tôi. Xin Chúa Hằng Hữu, vị Thẩm Phán Chí cao xét xử vụ này giữa Y-sơ-ra-ên và Am-môn."
28Nhưng, những lời phải trái của Giép-thê không lọt vào tai vua Am-môn.
29Thần của Chúa Hằng Hữu ngự trên Giép-thê. Ông kéo quân qua suốt đất Ga-la-át và Ma-na-se, vượt thành Mích-ba ở Ga-la-át, đến tấn công người Am-môn.
30Giép-thê khấn nguyện với Chúa Hằng Hữu "Nếu Chúa cho tôi chiến thắng quân Am-môn,
31lúc trở về, tôi sẽ dâng làm lễ thiêu cho Chúa bất kỳ người hay vật nào từ trong nhà ra đón tôi trước tiên."
32Khi Giép-thê tấn công quân Am-môn, Chúa cho ông chiến thắng.
33Ông giết vô số địch, từ A-rô-e đến Mi-nít (trong hai mươi thành) và cho đến tận A-bên Kê-a-mim. Vậy, Am-môn bị Y-sơ-ra-ên chinh phục.
34Khi Giép-thê về nhà ở Mích-ba, con gái ông chạy ra đón, vừa đánh trống con, vừa nhảy múa. Cô là người con duy nhất của ông.
35Khi thấy con, Giép-thê xé áo mình đang mặc, than thở: "Con ơi, con làm cho cha đau xót cùng tột! Con đặt cha trong tình trạng khó xử quá chừng! Vì cha đã có lời thề nguyện với Chúa Hằng Hữu không đổi lại được."
36Cô nói: "Thưa cha, xin cha cứ làm theo lời thề nguyện, vì Chúa Hằng Hữu đã báo thù quân Am-môn cho ta.
37Nhưng xin cha cho con hai tháng, để con cùng các bạn lên miền đồi núi, khóc than cho thân phận trinh nữ của con."
38Giép-thê đồng ý: "Được, con cứ đi." Và như vậy, cô và các bạn gái mình than khóc suốt hai tháng trời trên các đồi núi.
39,40Sau hai tháng, cô trở về gặp cha. Ông thực hiện lời mình đã thề nguyện. Như thế, cô trinh trắng suốt đời. Và từ đấy, hằng năm các thiếu nữ Y-sơ-ra-ên có tục lệ đi khóc than con gái Giép-thê trong bốn ngày.