26

¹ Sự vinh hiển không xứng cho kẻ ngu muội,
Như tuyết trong mùa hạ, như mưa trong mùa gặt.
² Như chim sẻ bay đi đây đó, như con én liệng đi,
Lời rủa sả vô cớ cũng vậy, nó chẳng hề xảy đến.
³ Roi nẹt dùng cho ngựa, hàm thiết để cho lừa,
Còn roi vọt dành cho lưng kẻ ngu muội.
⁴ Chớ đáp với kẻ ngu si tùy sự ngu dại nó,
E con giống như nó chăng.
⁵ Hãy đáp với kẻ ngu si tùy sự ngu dại nó,
Kẻo nó khôn ngoan theo mắt nó chăng.
⁶ Kẻ nào cậy kẻ ngu muội đem báo tin,
Chặt chân mình, và uống lấy sự tổn hại.
⁷ Ống chân người què đòng đưa vô dụng;
Câu châm ngôn trong miệng kẻ ngu dại cũng vậy.
⁸ Tôn trọng kẻ ngu muội,
Giống như bỏ cục ngọc vào trong đống đá.
⁹ Câu châm ngôn ở nơi miệng kẻ ngu muội,
Khác nào một cái gai đâm vào tay người say rượu.
¹⁰ Ai mướn người ngu muội và kẻ khách đi qua đường,
Giống như một lính xạ tên làm thương mọi người.
¹¹ Kẻ ngu muội làm lại việc ngu dại mình,
Khác nào con chó đã mửa ra, rồi liếm lại.
¹² Con có thấy người nào khôn ngoan theo mắt nó chăng?
Còn có sự trông cậy cho kẻ ngu muội hơn là cho nó.
¹³ Kẻ biếng nhác nói: Có con sư tử ngoài đường;
Một con sư tử ở trong đường phố.
¹⁴ Kẻ biếng nhác lăn trở trên giường mình,
Khác nào cửa xây trên bản lề nó.
¹⁵ Kẻ biếng nhác thò tay mình trong dĩa,
Lấy làm mệt nhọc mà đem nó lên miệng.
¹⁶ Kẻ biếng nhác tự nghĩ mình khôn ngoan
Hơn bảy người đáp lại cách có lý.
¹⁷ Kẻ nào đi qua đường mà nổi giận về cuộc cãi lẫy không can đến mình,
Khác nào kẻ nắm con chó nơi vành tai.
¹⁸ Người nào phỉnh gạt kẻ lân cận mình,
Rồi nói rằng: Tôi chơi mà!
¹⁹ Khác nào kẻ điên cuồng ném than lửa,
Cây tên, và sự chết.
²⁰ Lửa tắt tại thiếu củi;
Khi chẳng có ai thèo lẻo cuộc tranh cạnh bèn nguôi.
²¹ Than chụm cho than đỏ, và củi để chụm lửa;
Người hay tranh cạnh xui nóng cãi cọ cũng vậy.
²² Lời kẻ thèo lẻo giống như vật thực ngon,
Vào thấu đến tận gan ruột.
²³ Môi miệng sốt sắng và lòng độc ác,
Khác nào bình gốm bọc vàng bạc pha.
²⁴ Kẻ nào ghen ghét, dùng môi miệng nói giả đò,
Nhưng trong lòng nó nuôi sự gian lận;
²⁵ Khi nó nói ngọt nhạt, thì chớ tin;
Vì trong lòng nó có bảy sự gớm ghiếc.
²⁶ Dầu sự ghen ghét ẩn giấu trong tuồng giả bộ,
Sự gian ác nó sẽ bị lộ ra nơi hội chúng.
²⁷ Ai đào hầm sẽ té xuống đó;
Kẻ nào lăn đá, đá sẽ trở đè lại nó.
²⁸ Lưỡi giả dối ghét những kẻ nó đã chà nát;
Và miệng dua nịnh gây điều bại hoại.

26

Atỡng Tễ Cũai Sacũl

¹Tỡ bữn pĩeiq achưng alư cũai sacũl; ki la machớng prễl príl sễng catữ phũac, tỡ la mia sễng catữ susot.
²Santoiq báih tỡ têq táq ntrớu cũai ca tỡ bữn táq lôih. Santoiq ki la ariang chớm ca pâr pachớt tứng-tooc, ma tỡ tamóh ntốq ễ póc.
³Dũi thrũan dŏq toân aséh, nhễm thrũan dŏq dững aséh dễn, cớp ranáq toân proaih thrũan dŏq yỗn cũai sacũl.
⁴Khân noau blớh sacũl lứq, ma mới ta‑ỡi, ki mới sacũl machớng án ca blớh ki tê.
⁵Khân cũai sacũl pai santoiq tỡ cỡt ŏ́c, cóq mới ta‑ỡi án; khân mới tỡ bữn ta‑ỡi ntrớu án, ki án chanchớm pai án la cũai rangoaiq.
⁶Khân mới ớn cũai sacũl dững santoiq pau, ki la machớng mới cŏ́h ayững mới bữm, tỡ la ariang mới nguaiq pih.
⁷Santoiq pali panha ca loŏh tễ bỗq cũai sacũl, la machớng cũai coi ayững pupỡq ravĩng-ravŏ́ng.
⁸Khân khễn cũai sacũl la machớng chŏ́q tamáu tâng tamĩang dĩu.
⁹Santoiq pali panha ca loŏh tễ bỗq cũai sacũl la machớng cũai bũl blŏ́ng sacữi pál sarlia tễ atĩ án.
¹⁰Cũai aléq chang cũai sacũl yỗn táq ranáq, ki án táq yỗn dũ náq cũai táq ranáq án cỡt túh coat.⚓
¹¹Khân cũai sacũl táq loah ranáq sacũl sĩa, ki la machớng acho pỡq yễl loah carta án bữm.
¹²Bữn cũai sacũl lứq, o hỡn tễ bữn cũai achỗn tỗ pai án la cũai rangoaiq.

Atỡng Tễ Cũai Aloah

¹³Cũai aloah dốq pai neq: “Bữn cula samín ỡt crŏ́q yáng tiah vil, cớp bữn charán pla lứq ỡt tâng máh rana.”
¹⁴Cũai aloah palŏ́h tứng-tooc tâng cachơng án bếq, ariang toong pớh catáih, ma tỡ bữn rasĩc chu léq.
¹⁵Cũai aloah yống sana, ma dếh tâng bỗq bữm án aloah ễ chóq.
¹⁶Cũai aloah dốq chanchớm án rangoaiq hỡn tễ tapul náq samiang rangoaiq ca tĩeih atỡng.

Santoiq Pali Panha Canŏ́h Ễn

¹⁷Khân tamprưo tễ ŏ́c cũai rasuon ralỗih, ma tỡ cỡn ranáq tỗ bữm, ki la ariang nhếc cutũr acho bo án pỡq pha.
^18-19Cũai dốq phếq cũai canŏ́h, dốq án pai la án pai ra‑ac sâng; ki la machớng cũai yúh pán saráh ũih ễ cachĩt cũai.
²⁰Khân tỡ bữn bữn nlũiq ũih, ki ũih pât; khân tỡ bữn bữn cũai adon dáh tâng bỗq, ki tỡ bữn ŏ́c ralỗih.
²¹Cucháh táq yỗn cỡt rahững ũih, nlũiq ũih táq yỗn ũih blữ; machớng ki tê cũai lễuq-asễuq táq yỗn cỡt ralỗih.
²²Ŏ́c ravoŏq yớu, ki pachóc pachĩac lứq; cớp cũai tamứng án lưn chái lứq.
²³Bữn cũai táq ntỡng santoiq ễm o lứq, ma tâng mứt pahỡm án bữn moang ŏ́c tachoât; ŏ́c ki la machớng ĩt práq tiaq blom adéh cutễq.
²⁴Cũai ễ táq cũai canŏ́h, án táq nan táq ntỡng o lứq chóq cũai ki, ma mứt án cooc ravĩat. ²⁵Án táq ntỡng khễuq, ma chỗi noap santoiq án pai, yuaq ŏ́c loâi ndỡm níc mứt pahỡm án. ²⁶Án ỡt pul cutooq níc ŏ́c kêt, ma nỡ‑ra dũ náq cũai bữn hữm máh ranáq án táq.
²⁷Cũai píq prúng sĩ chóq cũai canŏ́h, lứq án toâp sapứl tâng prúng ki. Cũai aléq táq yỗn tamáu sapĩl tễ cóh, tamáu ki lứq sapĩl catât án bữm.
²⁸Cũai kêt cũai canŏ́h, dốq án táq ntỡng lauq tễ cũai ki, ễq cũai ki cỡt ngua; cũai ca achưng alư yớu ma tỡ bữn lứq, la samoât án dững ŏ́c ralốh-ralái pỡ yớu.