26

1 Sự vinh hiển không xứng cho kẻ ngu muội,
 Như tuyết trong mùa hạ, như mưa trong mùa gặt.
2 Như chim sẻ bay đi đây đó, như con én liệng đi,
 Lời rủa sả vô cớ cũng vậy, nó chẳng hề xảy đến.
3 Roi nẹt dùng cho ngựa, hàm thiết để cho lừa,
 Còn roi vọt dành cho lưng kẻ ngu muội.
4 Chớ đáp với kẻ ngu si tùy sự ngu dại nó,
 E con giống như nó chăng.
5 Hãy đáp với kẻ ngu si tùy sự ngu dại nó,
 Kẻo nó khôn ngoan theo mắt nó chăng.
6 Kẻ nào cậy kẻ ngu muội đem báo tin,
 Chặt chân mình, và uống lấy sự tổn hại.
7 Ống chân người què đòng đưa vô dụng;
 Câu châm ngôn trong miệng kẻ ngu dại cũng vậy.
8 Tôn trọng kẻ ngu muội,
 Giống như bỏ cục ngọc vào trong đống đá.
9 Câu châm ngôn ở nơi miệng kẻ ngu muội,
 Khác nào một cái gai đâm vào tay người say rượu.
10 Ai mướn người ngu muội và kẻ khách đi qua đường,
 Giống như một lính xạ tên làm thương mọi người.
11 Kẻ ngu muội làm lại việc ngu dại mình,
 Khác nào con chó đã mửa ra, rồi liếm lại.
12 Con có thấy người nào khôn ngoan theo mắt nó chăng?
 Còn có sự trông cậy cho kẻ ngu muội hơn là cho nó.
13 Kẻ biếng nhác nói: Có con sư tử ngoài đường;
 Một con sư tử ở trong đường phố.
14 Kẻ biếng nhác lăn trở trên giường mình,
 Khác nào cửa xây trên bản lề nó.
15 Kẻ biếng nhác thò tay mình trong dĩa,
 Lấy làm mệt nhọc mà đem nó lên miệng.
16 Kẻ biếng nhác tự nghĩ mình khôn ngoan
 Hơn bảy người đáp lại cách có lý.
17 Kẻ nào đi qua đường mà nổi giận về cuộc cãi lẫy không can đến mình,
 Khác nào kẻ nắm con chó nơi vành tai.
18 Người nào phỉnh gạt kẻ lân cận mình,
 Rồi nói rằng: Tôi chơi mà!
19 Khác nào kẻ điên cuồng ném than lửa,
 Cây tên, và sự chết.
20 Lửa tắt tại thiếu củi;
 Khi chẳng có ai thèo lẻo cuộc tranh cạnh bèn nguôi.
21 Than chụm cho than đỏ, và củi để chụm lửa;
 Người hay tranh cạnh xui nóng cãi cọ cũng vậy.
22 Lời kẻ thèo lẻo giống như vật thực ngon,
 Vào thấu đến tận gan ruột.
23 Môi miệng sốt sắng và lòng độc ác,
 Khác nào bình gốm bọc vàng bạc pha.
24 Kẻ nào ghen ghét, dùng môi miệng nói giả đò,
 Nhưng trong lòng nó nuôi sự gian lận;
25 Khi nó nói ngọt nhạt, thì chớ tin;
 Vì trong lòng nó có bảy sự gớm ghiếc.
26 Dầu sự ghen ghét ẩn giấu trong tuồng giả bộ,
 Sự gian ác nó sẽ bị lộ ra nơi hội chúng.
27 Ai đào hầm sẽ té xuống đó;
 Kẻ nào lăn đá, đá sẽ trở đè lại nó.
28 Lưỡi giả dối ghét những kẻ nó đã chà nát;
 Và miệng dua nịnh gây điều bại hoại.

26

  1As snow in summer and rain in harvest,
   So honor is not fitting for a fool.
  2Like a flitting sparrow, like a flying swallow,
   So a curse without cause shall not alight.
  3A whip for the horse,
   A bridle for the donkey,
   And a rod for the fool’s back.
   4Do not answer a fool according to his folly,
   Lest you also be like him.
   5Answer a fool according to his folly,
   Lest he be wise in his own eyes.
   6He who sends a message by the hand of a fool
   Cuts off his own feet and drinks violence.
   7Like the legs of the lame that hang limp
   Is a proverb in the mouth of fools.
   8Like one who binds a stone in a sling
   Is he who gives honor to a fool.
   9Like a thorn that goes into the hand of a drunkard
   Is a proverb in the mouth of fools.
   10The great God who formed everything
   Gives the fool his hire and the transgressor his wages.
   11As a dog returns to his own vomit,
   So a fool repeats his folly.
   12Do you see a man wise in his own eyes?
   There is more hope for a fool than for him.
  13The lazy man says, “There is a lion in the road!
   A fierce lion is in the streets!”
   14As a door turns on its hinges,
   So does the lazy man on his bed.
   15The lazy man buries his hand in the bowl;
   It wearies him to bring it back to his mouth.
   16The lazy man is wiser in his own eyes
   Than seven men who can answer sensibly.
  17He who passes by and meddles in a quarrel not his own
   Is like one who takes a dog by the ears.
  18Like a madman who throws firebrands, arrows, and death,
   19Is the man who deceives his neighbor,
   And says, “I was only joking!”
  20Where there is no wood, the fire goes out;
   And where there is no talebearer, strife ceases.
   21As charcoal is to burning coals, and wood to fire,
   So is a contentious man to kindle strife.
   22The words of a talebearer are like tasty trifles,
   And they go down into the inmost body.
  23Fervent lips with a wicked heart
   Are like earthenware covered with silver dross.
   24He who hates, disguises it with his lips,
   And lays up deceit within himself;
   25When he speaks kindly, do not believe him,
   For there are seven abominations in his heart;
   26Though his hatred is covered by deceit,
   His wickedness will be revealed before the assembly.
  27Whoever digs a pit will fall into it,
   And he who rolls a stone will have it roll back on him.
  28A lying tongue hates those who are crushed by it,
   And a flattering mouth works ruin.