10

Wise Sayings of Solomon

¹The proverbs of ⚓Solomon:
⚓A wise son makes a glad father,
But a foolish son is the grief of his mother.
²⚓Treasures of wickedness profit nothing,
⚓But righteousness delivers from death.
³⚓The Lord will not allow the righteous soul to famish,
But He casts away the desire of the wicked.
⁴⚓He who has a slack hand becomes poor,
But ⚓the hand of the diligent makes rich.
⁵He who gathers in ⚓summer is a wise son;
He who sleeps in harvest is⚓a son who causes shame.
⁶Blessings are on the head of the righteous,
But violence covers the mouth of the wicked.
⁷⚓The memory of the righteous is blessed,
But the name of the wicked will rot.
⁸The wise in heart will receive commands,
⚓But a prating fool will fall.
⁹⚓He who walks with integrity walks securely,
But he who perverts his ways will become known.
¹⁰He who winks with the eye causes trouble,
But a prating fool will fall.
¹¹The mouth of the righteous is a well of life,
But violence covers the mouth of the wicked.
¹²Hatred stirs up strife,
But ⚓love covers all sins.
¹³Wisdom is found on the lips of him who has understanding,
But ⚓a rod is for the back of him who is devoid of understanding.
¹⁴Wise people store up knowledge,
But ⚓the mouth of the foolish is near destruction.
¹⁵The ⚓rich man’s wealth is his strong city;
The destruction of the poor is their poverty.
¹⁶The labor of the righteous leads to ⚓life,
The wages of the wicked to sin.
¹⁷He who keeps instruction is in the way of life,
But he who refuses correction goes astray.
¹⁸Whoever ⚓hides hatred has lying lips,
And ⚓whoever spreads slander is a fool.
¹⁹⚓In the multitude of words sin is not lacking,
But ⚓he who restrains his lips is wise.
²⁰The tongue of the righteous is choice silver;
The heart of the wicked is worth little.
²¹The lips of the righteous feed many,
But fools die for lack of wisdom.
²²⚓The blessing of the Lord makes one rich,
And He adds no sorrow with it.
²³⚓To do evil is like sport to a fool,
But a man of understanding has wisdom.
²⁴⚓The fear of the wicked will come upon him,
And ⚓the desire of the righteous will be granted.
²⁵When the whirlwind passes by, ⚓the wicked is no more,
But ⚓the righteous has an everlasting foundation.
²⁶As vinegar to the teeth and smoke to the eyes,
So is the lazy man to those who send him.
²⁷⚓The fear of the Lord prolongs days,
But ⚓the years of the wicked will be shortened.
²⁸The hope of the righteous will be gladness,
But the ⚓expectation of the wicked will perish.
²⁹The way of the Lordis strength for the upright,
But ⚓destruction will come to the workers of iniquity.
³⁰⚓The righteous will never be removed,
But the wicked will not inhabit the earth.
³¹⚓The mouth of the righteous brings forth wisdom,
But the perverse tongue will be cut out.
³²The lips of the righteous know what is acceptable,
But the mouth of the wicked what is perverse.

10

Lời khôn ngoan của Sô-lô-môn

¹Đây là những châm ngôn của Sô-lô-môn:
Con trai khôn ngoan làm cha mình vui,
nhưng con trai ngu dại gây buồn khổ cho mẹ nó.
²Của bất nghĩa không có giá trị gì,
những ai công chính sẽ cứu mình khỏi chết.
³Chúa không bao giờ để người lành bị đói khổ,
nhưng Ngài cản không cho kẻ ác đạt được ý muốn.
⁴Ai lười biếng sẽ nghèo khổ,
nhưng ai chịu khó sẽ được giàu có.
⁵Ai thu chứa hoa quả đúng mùa là khôn ngoan,
nhưng kẻ ngủ suốt mùa gặt là điều sỉ nhục.
⁶Người nhân lành sẽ được nhiều ân phúc,
nhưng miệng kẻ ác che dấu điều hung bạo.
⁷Người nhân đức để lại những nguồn phước hạnh,
nhưng tên tuổi kẻ ác sẽ bị tiêu diệt⚓.
⁸Người khôn làm theo điều chỉ bảo,
nhưng kẻ nói nhiều sẽ bị tổn hại.
⁹Ai thanh liêm sẽ sống bình an,
nhưng kẻ bất lương sẽ bị bại lộ.
¹⁰Kẻ dùng mắt mình làm dấu sẽ gặp lôi thôi,
và ai nói nhiều sẽ gặp tổn hại⚓.
¹¹Lời nói của người tốt giống như suối nước tươi mát⚓,
nhưng miệng kẻ ác sẽ bị thiệt hại.
¹²Sự ghen ghét gây ra điều lôi thôi,
còn tình yêu thương tha thứ mọi lỗi lầm.
¹³Sự khôn ngoan ở trên lưỡi người thông minh,
nhưng roi đập xuống lưng kẻ ngu dại⚓.
¹⁴Người khôn ngoan thận trọng khi nói ra điều mình biết,
còn miệng kẻ ngu dại mang tai hoạ cho mình.
¹⁵Kẻ giàu được bảo vệ nhờ tiền nhiều,
nhưng kẻ nghèo bị tổn hại vì thiếu tiền.
¹⁶Phần thưởng của người công chính là sự sống,
còn lợi tức của kẻ ác là sự trừng phạt.
¹⁷Ai chịu sửa dạy là đi theo đường sự sống,
còn kẻ xem thường sự sửa trị sẽ dẫn kẻ khác lầm lạc.
¹⁸Người che giấu điều ganh ghét là kẻ dối trá.
Kẻ loan tin đồn là dại⚓.
¹⁹Nói nhiều chỉ đưa đến lỗi lầm;
còn ai canh chừng miệng lưỡi mình là khôn.
²⁰Lời nói của người nhân đức như bạc nguyên chất,
nhưng tư tưởng của kẻ ác chẳng có giá trị gì.
²¹Lời nói của người nhân đức giúp đỡ kẻ khác,
nhưng kẻ dại dột sẽ chết vì thiếu hiểu biết.
²²Phước lành của Chúa ban của cải,
còn vất vả cũng chẳng thêm được gì.⚓
²³Kẻ dại thích làm bậy,
còn người hiểu biết thích làm việc khôn.
²⁴Kẻ ác sẽ lãnh điều chúng nó sợ,
còn người nhân đức sẽ nhận được điều mình ao ước.
²⁵Trận bão sẽ thổi bay kẻ ác đi,
nhưng người nhân đức sẽ đứng vững vàng.
²⁶Kẻ biếng nhác làm hại người chủ sai mình đi,
như giấm buốt răng hay khói cay mắt.
²⁷Ai kính sợ Chúa sẽ sống lâu,
nhưng đời của kẻ ác sẽ bị cắt ngắn.
²⁸Niềm hi vọng của người lành mang lại vui mừng⚓,
còn hi vọng kẻ ác sẽ tiêu tan.
²⁹Chúa gìn giữ người liêm chính,
nhưng Ngài diệt kẻ ác.
³⁰Người liêm chính sẽ không bao giờ bị lay chuyển,
còn kẻ ác sẽ bị đuổi ra⚓ khỏi xứ.
³¹Người nhân đức nói ra những lời khôn ngoan,
nhưng lưỡi của kẻ nói dối sẽ bị cắt đi.
³²Người nhân đức biết điều mình phải nói,
nhưng kẻ ác chỉ chuyên nói dối.