20

¹ Rượu khiến người ta nhạo báng, đồ uống say làm cho hỗn hào;
Phàm ai dùng nó quá độ, chẳng phải là khôn ngoan.
² Sự oai khiếp của vua giống như sư tử gầm hét;
Ai chọc giận người ắt phạm đến mạng sống mình.
³ Người nào giữ mình khỏi tranh cạnh, ấy là sự tôn vinh của người;
Chỉ kẻ điên cuồng sa vào đó mà thôi.
⁴ Vì có mùa đông kẻ biếng nhác chẳng cày ruộng;
Qua mùa gặt nó sẽ xin ăn, nhưng chẳng được gì hết.
⁵ Mưu kế trong lòng người ta như nước sâu;
Người thông sáng sẽ múc lấy tại đó.
⁶ Phần nhiều người khoe khoang sự nhân từ mình;
Nhưng ai sẽ tìm được một người trung thành?
⁷ Người công bình ăn ở cách thanh liêm;
Những con cháu người lấy làm có phước thay!
⁸ Vua ngồi trên ngôi xét đoán,
Lấy mặt mình đánh tan các điều ác.
⁹ Ai có thể nói: Ta đã luyện sạch lòng mình,
Ta đã trong sạch tội ta rồi?
¹⁰ Hai thứ trái cân, và hai thứ lường,
Cả hai đều gớm ghiếc cho Đức Giê-hô-va.
¹¹ Công việc con trẻ làm, hoặc trong sạch hoặc chánh đáng,
Cũng đều tỏ bổn tánh nó ra.
¹² Tai để nghe, mắt để thấy,
Đức Giê-hô-va đã làm ra cả hai.
¹³ Chớ ưa ngủ, e cho người trở nên nghèo khổ chăng;
Hãy mở mắt ra, thì sẽ được no nê bánh.
¹⁴ Kẻ mua nói rằng: Không tốt, không tốt!
Đoạn đi, và tự khoe khoang mình.
¹⁵ Có vàng và nhiều châu ngọc;
Song miệng có tri thức là bửu vật quí giá.
¹⁶ Hãy cầm lấy áo hắn, vì hắn có bảo lãnh cho người khác;
Hãy buộc họ một của cầm, bởi họ đáp thế cho người đàn bà lạ.
¹⁷ Bánh nhờ dối gạt mà được lấy làm ngon ngọt cho người;
Nhưng kế sau miệng người đầy sạn.
¹⁸ Nhờ bàn luận, các mưu kế được định vững vàng;
Hãy đánh giặc cách khôn khéo.
¹⁹ Kẻ nào đi thèo lẻo bày tỏ điều kín đáo;
Vậy, chớ giao thông với kẻ hay hở môi quá.
²⁰ Ngọn đèn của kẻ rủa cha mẹ mình
Sẽ tắt giữa vùng tăm tối mờ mịt.
²¹ Sản nghiệp mình được vội vã lúc ban đầu,
Và cuối cùng sẽ chẳng đặng phước.
²² Chớ nói: Ta sẽ trả ác.
Hãy chờ đợi Đức Giê-hô-va, Ngài sẽ cứu rỗi con.
²³ Trái cân hai thứ lấy làm gớm ghiếc cho Đức Giê-hô-va;
Và cây cân giả nào phải vật tốt lành.
²⁴ Các bước của loài người do nơi Đức Giê-hô-va nhứt định;
Vậy, loài người hiểu đường lối mình sao được?
²⁵ Nói cách hớp tớp rằng: Vật nầy là vật thánh!
Và sau khi đã khấn nguyện rồi mới suy xét đến, ấy quả một cái bẫy cho người ta.
²⁶ Vua khôn ngoan làm tan kẻ ác,
Và khiến bánh xe lăn cán chúng nó.
²⁷ Linh tánh loài người vốn một ngọn đèn của Đức Giê-hô-va,
Dò thấu các nơi ẩn bí của lòng.
²⁸ Sự nhân từ và chân thật bảo hộ vua;
Người lấy lòng nhân từ mà nâng đỡ ngôi nước mình.
²⁹ Sức lực của gã trai trẻ là vinh hiển của người;
Còn tóc bạc là sự tôn trọng của ông già.
³⁰ Những thương tích và dấu vít làm cho sạch điều ác,
Và roi vọt thấm vào nơi kín đáo của lòng.

20

¹Rượu biến người ta thành kẻ nhạo báng,
Rượu mạnh khiến người ta ăn nói sỗ sàng,
Ai để rượu xúi giục mình là người kém khôn ngoan.
²Hãy sợ cơn giận của vua như sợ sư tử rống,
Chọc giận vua mạng sống sẽ lâm nguy.
³Ai giữ mình khỏi dính vào cuộc xung đột là người đáng trọng,
Chỉ kẻ dại mới lẹ làng tham dự vào cuộc cãi vã.
⁴Kẻ biếng nhác không chịu làm việc trong mùa cày cấy,
Nên đến mùa gặt hái nó cầu xin, nhưng sẽ chẳng có chi.
⁵Ý định trong tâm trí người ta như nước ở giếng sâu,
Nhưng người thông sáng biết cách múc lên.
⁶Ai cũng cho mình là người trung thành,
Nhưng có mấy người là thật sự đáng tin?
⁷Người ngay lành bước đi cách liêm khiết,
Phước hạnh thay cho con cháu biết nối bước theo sau.
⁸Vua ngồi trên ngai xét xử,
Dùng mắt mình trừ khử mọi kẻ gian manh.
⁹Ai có thể nói được, “Ta đã tự làm cho lòng ta trong sạch,
Ta đã tự thanh tẩy lòng mình sạch mọi tội lỗi ô nhơ?”
¹⁰Hai bộ trái cân và hai bộ kích thước để lường gạt,
Cả hai đều gớm ghiếc trước mặt CHÚA.
¹¹Bản tánh của trẻ con bộc lộ qua hành động của nó,
Lòng trong trắng và ngay lành của nó có thể được nhận ra ngay.
¹²Tai để nghe, mắt để thấy,
Cả hai đều do CHÚA dựng nên.
¹³Ðừng mê ngủ; nếu không, con sẽ trở nên nghèo đói,
Mở mắt chăm làm, con sẽ no đủ và dư dật thức ăn.
¹⁴“Tệ quá! Tệ quá!” khách hàng chê giá đắt,
Mua rồi đi và khoe rằng đã mua được giá rẻ rề.
¹⁵Vàng có đó và châu ngọc cũng nhiều đấy,
Nhưng người có môi tri thức quý báu hơn nhiều.
¹⁶Hãy giữ lại áo choàng của kẻ bảo lãnh người đàn bà xa lạ;
Hãy giữ lại của thế chân của kẻ bảo đảm con điếm lăng loàn.
¹⁷Bánh có được nhờ dối gạt ăn có vẻ ngon ngọt lắm,
Nhưng về sau sẽ cảm thấy như miệng đã ăn nhằm sỏi sạn.
¹⁸Phải bàn luận trước, rồi mới lập nên kế hoạch,
Phải có mưu lược cao, rồi mới có thể tuyên chiến xuất quân.
¹⁹Kẻ lẻo mép tiết lộ mọi điều bí mật,
Bạn đừng nên tâm sự với một kẻ hở môi.
²⁰Kẻ nào mắng cha chưởi mẹ,
Ngọn đèn của nó sẽ vụt tắt, để nó phải bị mù tối hoàn toàn.
²¹Gia tài được hưởng một cách hấp tấp lúc đầu,
Cuối cùng sẽ chẳng có phước hạnh gì.
²²Bạn đừng nói, “Tôi sẽ báo trả điều ác nó đã làm cho tôi,”
Hãy trông cậy CHÚA, chắc chắn Ngài sẽ cứu bạn.
²³CHÚA lấy làm gớm ghiếc những bộ trái cân giả,
Những cây cân bất chính thật chẳng tốt.
²⁴Mọi bước tiến của con người đều do CHÚA định,
Vậy làm sao ta hiểu được đường lối mình?
²⁵Kẻ hấp tấp khấn hứa, “Con xin biệt riêng điều nầy ra thánh,”
Sau khi hứa rồi mới suy nghĩ là tự gài bẫy để bắt chính mình,
²⁶Vua khôn ngoan đoán phạt kẻ gian ác,
Áp dụng bánh xe hình luật nghiền nát kẻ bất lương.
²⁷Linh tánh con người là ngọn đèn của CHÚA,
Dò xét những nơi sâu thẳm nhất của lòng người.
²⁸Lòng nhân từ và lòng trung thành giữ cho vua được yên vị;
Ngôi nước của vua được giữ vững nhờ lòng nhân ái.
²⁹Vinh hiển của người trẻ tuổi là sức vóc;
Vẻ đẹp của bậc lão thành là mái tóc bạc phơ.
³⁰Bóp nặn vết thương tẩy ra mủ độc,
Sử dụng roi đòn làm trốc tà tâm.