20

¹ Rượu khiến người ta nhạo báng, đồ uống say làm cho hỗn hào;
Phàm ai dùng nó quá độ, chẳng phải là khôn ngoan.
² Sự oai khiếp của vua giống như sư tử gầm hét;
Ai chọc giận người ắt phạm đến mạng sống mình.
³ Người nào giữ mình khỏi tranh cạnh, ấy là sự tôn vinh của người;
Chỉ kẻ điên cuồng sa vào đó mà thôi.
⁴ Vì có mùa đông kẻ biếng nhác chẳng cày ruộng;
Qua mùa gặt nó sẽ xin ăn, nhưng chẳng được gì hết.
⁵ Mưu kế trong lòng người ta như nước sâu;
Người thông sáng sẽ múc lấy tại đó.
⁶ Phần nhiều người khoe khoang sự nhân từ mình;
Nhưng ai sẽ tìm được một người trung thành?
⁷ Người công bình ăn ở cách thanh liêm;
Những con cháu người lấy làm có phước thay!
⁸ Vua ngồi trên ngôi xét đoán,
Lấy mặt mình đánh tan các điều ác.
⁹ Ai có thể nói: Ta đã luyện sạch lòng mình,
Ta đã trong sạch tội ta rồi?
¹⁰ Hai thứ trái cân, và hai thứ lường,
Cả hai đều gớm ghiếc cho Đức Giê-hô-va.
¹¹ Công việc con trẻ làm, hoặc trong sạch hoặc chánh đáng,
Cũng đều tỏ bổn tánh nó ra.
¹² Tai để nghe, mắt để thấy,
Đức Giê-hô-va đã làm ra cả hai.
¹³ Chớ ưa ngủ, e cho người trở nên nghèo khổ chăng;
Hãy mở mắt ra, thì sẽ được no nê bánh.
¹⁴ Kẻ mua nói rằng: Không tốt, không tốt!
Đoạn đi, và tự khoe khoang mình.
¹⁵ Có vàng và nhiều châu ngọc;
Song miệng có tri thức là bửu vật quí giá.
¹⁶ Hãy cầm lấy áo hắn, vì hắn có bảo lãnh cho người khác;
Hãy buộc họ một của cầm, bởi họ đáp thế cho người đàn bà lạ.
¹⁷ Bánh nhờ dối gạt mà được lấy làm ngon ngọt cho người;
Nhưng kế sau miệng người đầy sạn.
¹⁸ Nhờ bàn luận, các mưu kế được định vững vàng;
Hãy đánh giặc cách khôn khéo.
¹⁹ Kẻ nào đi thèo lẻo bày tỏ điều kín đáo;
Vậy, chớ giao thông với kẻ hay hở môi quá.
²⁰ Ngọn đèn của kẻ rủa cha mẹ mình
Sẽ tắt giữa vùng tăm tối mờ mịt.
²¹ Sản nghiệp mình được vội vã lúc ban đầu,
Và cuối cùng sẽ chẳng đặng phước.
²² Chớ nói: Ta sẽ trả ác.
Hãy chờ đợi Đức Giê-hô-va, Ngài sẽ cứu rỗi con.
²³ Trái cân hai thứ lấy làm gớm ghiếc cho Đức Giê-hô-va;
Và cây cân giả nào phải vật tốt lành.
²⁴ Các bước của loài người do nơi Đức Giê-hô-va nhứt định;
Vậy, loài người hiểu đường lối mình sao được?
²⁵ Nói cách hớp tớp rằng: Vật nầy là vật thánh!
Và sau khi đã khấn nguyện rồi mới suy xét đến, ấy quả một cái bẫy cho người ta.
²⁶ Vua khôn ngoan làm tan kẻ ác,
Và khiến bánh xe lăn cán chúng nó.
²⁷ Linh tánh loài người vốn một ngọn đèn của Đức Giê-hô-va,
Dò thấu các nơi ẩn bí của lòng.
²⁸ Sự nhân từ và chân thật bảo hộ vua;
Người lấy lòng nhân từ mà nâng đỡ ngôi nước mình.
²⁹ Sức lực của gã trai trẻ là vinh hiển của người;
Còn tóc bạc là sự tôn trọng của ông già.
³⁰ Những thương tích và dấu vít làm cho sạch điều ác,
Và roi vọt thấm vào nơi kín đáo của lòng.

20

¹Rượu và bia khiến người ta ăn nói bừa bãi và xấc láo,
Kẻ say sưa thiếu khôn ngoan.
²Cơn giận của vua như sư tử gầm thét.
Chọc giận vua là mất mạng.
³Kẻ ngu dại luôn luôn tranh cãi,
còn ai tránh được đôi co mang lại vinh dự cho mình.
⁴Nông gia biếng nhác không chịu cày bừa đúng lúc;
đến mùa họ mong gặt hoa lợi mà chẳng thấy gì.
⁵Tư tưởng con người ta như giếng sâu,
nhưng ai khôn ngoan sẽ hiểu được các tư tưởng ấy.
⁶Nhiều người tự cho mình trung thành,
nhưng kiếm được người đáng tin cậy không phải dễ.
⁷Người công chính sống đời ngay thẳng,
là nguồn phước cho con cái.
⁸Khi ngồi trên ngôi phân xử,
vua phải thận trọng phân biệt điều lành và điều ác.
⁹Ai dám nói, “Tôi vô tội;
Tôi không hề làm điều gì quấy”?
¹⁰CHÚA ghét hai điều sau:
trái cân giả và lít giả.
¹¹Nhìn hành động trẻ con cũng biết tính tình nó ra sao;
xem tác phong nó cũng biết nó làm điều phải hay quấy.
¹²CHÚA tạo dựng nên hai thứ sau:
tai để nghe, mắt để thấy.
¹³Kẻ hay ngủ sẽ nghèo khó.
Nếu muốn có đầy đủ lương thực phải thức.
¹⁴Người mua chê, “Món nầy xấu.”
Rồi bước khỏi đó khoe món hàng mình đã mua được.
¹⁵Vàng và châu ngọc dễ kiếm,
nhưng lưỡi nói ra sự hiểu biết là châu ngọc quí giá.
¹⁶Hãy giữ lấy áo của kẻ bảo lãnh cho người lạ,
giữ nó làm của tin cho đến khi người trả xong nợ.
¹⁷Thức ăn đánh cắp có vẻ ngon,
nhưng về sau giống như miệng ngậm sỏi.
¹⁸Các kế hoạch nhờ ý kiến hay sẽ thành công.
Trước khi ra trận hãy góp nhặt nhiều ý kiến.
¹⁹Kẻ bép xép không thể giữ được điều bí mật,
cho nên hãy tránh xa kẻ nói nhiều.
²⁰Kẻ chưởi rủa cha mẹ mình,
giống như đèn bị tắt trong đêm tối mịt.
²¹Tài sản kiếm được vội vàng lúc đầu chẳng có bền lâu⚓.
²²Đừng nói, “Tôi sẽ lấy ác trả ác.”
Hãy chờ đợi CHÚA, Ngài sẽ cứu ngươi⚓.
²³CHÚA ghét trái cân giả, và cái cân gian.
²⁴Các bước con người đều do CHÚA định;
Ai biết được đường lối mình sẽ ra sao?
²⁵Đừng vội hứa nguyện gì với Thượng Đế,
vì con có thể hối hận về sau.
²⁶Vua khôn ngoan thanh lọc kẻ ác,
và trừng phạt chúng⚓.
²⁷Thần linh của con người là ngọn đèn của CHÚA.
Ngài dùng nó để dò xét tư tưởng họ⚓.
²⁸Sự trung kiên và thành tín giúp vua bảo vệ ngôi báu;
vua ngự trị nhờ lòng trung kiên.
²⁹Sức lực là niềm kiêu hãnh của thanh niên,
còn tóc bạc là điều hãnh diện của người già.
³⁰Hình phạt nặng sẽ trừ khử được điều ác,
còn roi vọt luyện sạch cõi lòng.