20

¹ Rượu khiến người ta nhạo báng, đồ uống say làm cho hỗn hào;
Phàm ai dùng nó quá độ, chẳng phải là khôn ngoan.
² Sự oai khiếp của vua giống như sư tử gầm hét;
Ai chọc giận người ắt phạm đến mạng sống mình.
³ Người nào giữ mình khỏi tranh cạnh, ấy là sự tôn vinh của người;
Chỉ kẻ điên cuồng sa vào đó mà thôi.
⁴ Vì có mùa đông kẻ biếng nhác chẳng cày ruộng;
Qua mùa gặt nó sẽ xin ăn, nhưng chẳng được gì hết.
⁵ Mưu kế trong lòng người ta như nước sâu;
Người thông sáng sẽ múc lấy tại đó.
⁶ Phần nhiều người khoe khoang sự nhân từ mình;
Nhưng ai sẽ tìm được một người trung thành?
⁷ Người công bình ăn ở cách thanh liêm;
Những con cháu người lấy làm có phước thay!
⁸ Vua ngồi trên ngôi xét đoán,
Lấy mặt mình đánh tan các điều ác.
⁹ Ai có thể nói: Ta đã luyện sạch lòng mình,
Ta đã trong sạch tội ta rồi?
¹⁰ Hai thứ trái cân, và hai thứ lường,
Cả hai đều gớm ghiếc cho Đức Giê-hô-va.
¹¹ Công việc con trẻ làm, hoặc trong sạch hoặc chánh đáng,
Cũng đều tỏ bổn tánh nó ra.
¹² Tai để nghe, mắt để thấy,
Đức Giê-hô-va đã làm ra cả hai.
¹³ Chớ ưa ngủ, e cho người trở nên nghèo khổ chăng;
Hãy mở mắt ra, thì sẽ được no nê bánh.
¹⁴ Kẻ mua nói rằng: Không tốt, không tốt!
Đoạn đi, và tự khoe khoang mình.
¹⁵ Có vàng và nhiều châu ngọc;
Song miệng có tri thức là bửu vật quí giá.
¹⁶ Hãy cầm lấy áo hắn, vì hắn có bảo lãnh cho người khác;
Hãy buộc họ một của cầm, bởi họ đáp thế cho người đàn bà lạ.
¹⁷ Bánh nhờ dối gạt mà được lấy làm ngon ngọt cho người;
Nhưng kế sau miệng người đầy sạn.
¹⁸ Nhờ bàn luận, các mưu kế được định vững vàng;
Hãy đánh giặc cách khôn khéo.
¹⁹ Kẻ nào đi thèo lẻo bày tỏ điều kín đáo;
Vậy, chớ giao thông với kẻ hay hở môi quá.
²⁰ Ngọn đèn của kẻ rủa cha mẹ mình
Sẽ tắt giữa vùng tăm tối mờ mịt.
²¹ Sản nghiệp mình được vội vã lúc ban đầu,
Và cuối cùng sẽ chẳng đặng phước.
²² Chớ nói: Ta sẽ trả ác.
Hãy chờ đợi Đức Giê-hô-va, Ngài sẽ cứu rỗi con.
²³ Trái cân hai thứ lấy làm gớm ghiếc cho Đức Giê-hô-va;
Và cây cân giả nào phải vật tốt lành.
²⁴ Các bước của loài người do nơi Đức Giê-hô-va nhứt định;
Vậy, loài người hiểu đường lối mình sao được?
²⁵ Nói cách hớp tớp rằng: Vật nầy là vật thánh!
Và sau khi đã khấn nguyện rồi mới suy xét đến, ấy quả một cái bẫy cho người ta.
²⁶ Vua khôn ngoan làm tan kẻ ác,
Và khiến bánh xe lăn cán chúng nó.
²⁷ Linh tánh loài người vốn một ngọn đèn của Đức Giê-hô-va,
Dò thấu các nơi ẩn bí của lòng.
²⁸ Sự nhân từ và chân thật bảo hộ vua;
Người lấy lòng nhân từ mà nâng đỡ ngôi nước mình.
²⁹ Sức lực của gã trai trẻ là vinh hiển của người;
Còn tóc bạc là sự tôn trọng của ông già.
³⁰ Những thương tích và dấu vít làm cho sạch điều ác,
Và roi vọt thấm vào nơi kín đáo của lòng.

20

¹Wine is a mocker and beer a brawler;
whoever is led astray by them is not wise.

²A king’s wrath strikes terror like the roar of a lion;
those who anger him forfeit their lives.

³It is to one’s honor to avoid strife,
but every fool is quick to quarrel.

⁴Sluggards do not plow in season;
so at harvest time they look but find nothing.

⁵The purposes of a person’s heart are deep waters,
but one who has insight draws them out.

⁶Many claim to have unfailing love,
but a faithful person who can find?

⁷The righteous lead blameless lives;
blessed are their children after them.

⁸When a king sits on his throne to judge,
he winnows out all evil with his eyes.

⁹Who can say, “I have kept my heart pure;
I am clean and without sin”?

¹⁰Differing weights and differing measures—
the Lord detests them both.

¹¹Even small children are known by their actions,
so is their conduct really pure and upright?

¹²Ears that hear and eyes that see—
the Lord has made them both.

¹³Do not love sleep or you will grow poor;
stay awake and you will have food to spare.

¹⁴“It’s no good, it’s no good!” says the buyer—
then goes off and boasts about the purchase.

¹⁵Gold there is, and rubies in abundance,
but lips that speak knowledge are a rare jewel.

¹⁶Take the garment of one who puts up security for a stranger;
hold it in pledge if it is done for an outsider.

¹⁷Food gained by fraud tastes sweet,
but one ends up with a mouth full of gravel.

¹⁸Plans are established by seeking advice;
so if you wage war, obtain guidance.

¹⁹A gossip betrays a confidence;
so avoid anyone who talks too much.

²⁰If someone curses their father or mother,
their lamp will be snuffed out in pitch darkness.

²¹An inheritance claimed too soon
will not be blessed at the end.

²²Do not say, “I’ll pay you back for this wrong!”
Wait for the Lord, and he will avenge you.

²³The Lord detests differing weights,
and dishonest scales do not please him.

²⁴A person’s steps are directed by the Lord.
How then can anyone understand their own way?

²⁵It is a trap to dedicate something rashly
and only later to consider one’s vows.

²⁶A wise king winnows out the wicked;
he drives the threshing wheel over them.

²⁷The human spirit is⚓ the lamp of the Lord
that sheds light on one’s inmost being.

²⁸Love and faithfulness keep a king safe;
through love his throne is made secure.

²⁹The glory of young men is their strength,
gray hair the splendor of the old.

³⁰Blows and wounds scrub away evil,
and beatings purge the inmost being.