20

¹ Rượu khiến người ta nhạo báng, đồ uống say làm cho hỗn hào;
Phàm ai dùng nó quá độ, chẳng phải là khôn ngoan.
² Sự oai khiếp của vua giống như sư tử gầm hét;
Ai chọc giận người ắt phạm đến mạng sống mình.
³ Người nào giữ mình khỏi tranh cạnh, ấy là sự tôn vinh của người;
Chỉ kẻ điên cuồng sa vào đó mà thôi.
⁴ Vì có mùa đông kẻ biếng nhác chẳng cày ruộng;
Qua mùa gặt nó sẽ xin ăn, nhưng chẳng được gì hết.
⁵ Mưu kế trong lòng người ta như nước sâu;
Người thông sáng sẽ múc lấy tại đó.
⁶ Phần nhiều người khoe khoang sự nhân từ mình;
Nhưng ai sẽ tìm được một người trung thành?
⁷ Người công bình ăn ở cách thanh liêm;
Những con cháu người lấy làm có phước thay!
⁸ Vua ngồi trên ngôi xét đoán,
Lấy mặt mình đánh tan các điều ác.
⁹ Ai có thể nói: Ta đã luyện sạch lòng mình,
Ta đã trong sạch tội ta rồi?
¹⁰ Hai thứ trái cân, và hai thứ lường,
Cả hai đều gớm ghiếc cho Đức Giê-hô-va.
¹¹ Công việc con trẻ làm, hoặc trong sạch hoặc chánh đáng,
Cũng đều tỏ bổn tánh nó ra.
¹² Tai để nghe, mắt để thấy,
Đức Giê-hô-va đã làm ra cả hai.
¹³ Chớ ưa ngủ, e cho người trở nên nghèo khổ chăng;
Hãy mở mắt ra, thì sẽ được no nê bánh.
¹⁴ Kẻ mua nói rằng: Không tốt, không tốt!
Đoạn đi, và tự khoe khoang mình.
¹⁵ Có vàng và nhiều châu ngọc;
Song miệng có tri thức là bửu vật quí giá.
¹⁶ Hãy cầm lấy áo hắn, vì hắn có bảo lãnh cho người khác;
Hãy buộc họ một của cầm, bởi họ đáp thế cho người đàn bà lạ.
¹⁷ Bánh nhờ dối gạt mà được lấy làm ngon ngọt cho người;
Nhưng kế sau miệng người đầy sạn.
¹⁸ Nhờ bàn luận, các mưu kế được định vững vàng;
Hãy đánh giặc cách khôn khéo.
¹⁹ Kẻ nào đi thèo lẻo bày tỏ điều kín đáo;
Vậy, chớ giao thông với kẻ hay hở môi quá.
²⁰ Ngọn đèn của kẻ rủa cha mẹ mình
Sẽ tắt giữa vùng tăm tối mờ mịt.
²¹ Sản nghiệp mình được vội vã lúc ban đầu,
Và cuối cùng sẽ chẳng đặng phước.
²² Chớ nói: Ta sẽ trả ác.
Hãy chờ đợi Đức Giê-hô-va, Ngài sẽ cứu rỗi con.
²³ Trái cân hai thứ lấy làm gớm ghiếc cho Đức Giê-hô-va;
Và cây cân giả nào phải vật tốt lành.
²⁴ Các bước của loài người do nơi Đức Giê-hô-va nhứt định;
Vậy, loài người hiểu đường lối mình sao được?
²⁵ Nói cách hớp tớp rằng: Vật nầy là vật thánh!
Và sau khi đã khấn nguyện rồi mới suy xét đến, ấy quả một cái bẫy cho người ta.
²⁶ Vua khôn ngoan làm tan kẻ ác,
Và khiến bánh xe lăn cán chúng nó.
²⁷ Linh tánh loài người vốn một ngọn đèn của Đức Giê-hô-va,
Dò thấu các nơi ẩn bí của lòng.
²⁸ Sự nhân từ và chân thật bảo hộ vua;
Người lấy lòng nhân từ mà nâng đỡ ngôi nước mình.
²⁹ Sức lực của gã trai trẻ là vinh hiển của người;
Còn tóc bạc là sự tôn trọng của ông già.
³⁰ Những thương tích và dấu vít làm cho sạch điều ác,
Và roi vọt thấm vào nơi kín đáo của lòng.

20

¹Rượu nho là kẻ nhạo báng, rượu mạnh là kẻ cãi lộn;
Người nào bị nó quyến rũ không phải người khôn.
²Cơn thịnh nộ của vua như sư tử rống;
Kẻ nào chọc giận vua ắt phạm đến mạng sống mình.
³Tránh tranh cãi là vinh dự cho con người,
Còn kẻ ngu dại hay cãi cọ.
⁴Kẻ lười biếng không cày cấy lúc mùa đông,
Nên vào mùa gặt người tìm kiếm nhưng chẳng thấy gì.
⁵Ý định trong lòng người như nước sâu,
Nhưng người sáng suốt sẽ múc lấy.
⁶Nhiều người tuyên bố rằng mình trung thành,
Nhưng ai tìm được một người trung tín?
⁷Người công chính sống trong thành thực;
Con cái đến sau họ sẽ được phước.
⁸Vua ngồi trên ngai đoán xét,
Người lấy mắt sàng sảy mọi điều ác.
⁹Ai có thể nói ta đã luyện sạch lòng ta;
Ta trong sạch khỏi tội lỗi?
¹⁰Cân nhẹ, đo thiếu,
Cả hai đều gớm ghiếc đối với CHÚA.
¹¹Ngay cả trẻ con cũng được bày tỏ qua hành động;
Trong sự cư xử của chúng, trong sạch hay ngay thẳng.
¹²Tai để nghe, mắt để thấy;
CHÚA tạo nên cả hai.
¹³Chớ yêu thích ngủ nghê e rằng con sẽ nghèo khổ;
Hãy mở mắt ra thì con sẽ đầy đủ cơm gạo.⚓
¹⁴Khách mua hàng chê “xấu! xấu!”
Nhưng khi đi khỏi đó thì lại khen.
¹⁵Có vàng và nhiều ngọc quý,
Nhưng môi miệng có tri thức là châu ngọc quý giá.
¹⁶Hãy lấy áo nó vì nó bảo lãnh cho người xa lạ;
Hãy giữ nó làm bảo đảm vì nó bảo lãnh cho người đàn bà xa lạ.⚓
¹⁷Bánh gian dối lấy làm ngọt ngào,
Nhưng cuối cùng miệng nó sẽ đầy sạn.
¹⁸Kế hoạch thành tựu nhờ cố vấn;
Tham chiến phải được hướng dẫn khôn ngoan.
¹⁹Kẻ ngồi lê đôi mách hay tiết lộ bí mật,
Vậy chớ giao du với kẻ hở môi.
²⁰Kẻ nào rủa sả cha mẹ;
Ngọn đèn nó sẽ tắt trong tối tăm mù mịt.
²¹Sản nghiệp nhận được vội vàng lúc đầu,
Về sau sẽ không được chúc phước.
²²Chớ nói rằng: Ta sẽ báo trả điều ác,
Hãy chờ đợi CHÚA, Ngài sẽ giải cứu con.
²³Trái cân nhẹ là điều ghê tởm đối với CHÚA;
Cây cân gian trá là điều không đẹp lòng Ngài.
²⁴Những bước đường của một người đến từ CHÚA;
Vậy thì làm sao một người hiểu được đường lối của mình?
²⁵Ấy là một cái bẫy cho người nào cung hiến điều gì cách vội vã,
Rồi sau khi thề nguyện mới suy nghĩ lại.
²⁶Một vua khôn ngoan sàng lọc kẻ gian ác,
Và cho bánh xe đập lúa cán trên chúng.
²⁷Tâm linh trong con người là ngọn đèn của CHÚA,
Nó xem xét mọi nơi sâu kín nhất trong lòng.
²⁸Tình yêu thương và trung tín gìn giữ một vị vua;
Ngôi vua được bền vững nhờ tình yêu thương.
²⁹Sự vinh quang của tuổi trẻ là sức lực,
Và vinh hiển của người già là tóc bạc.
³⁰Những lằn roi làm đau đớn sẽ tẩy sạch điều ác;
Đòn vọt làm sạch nơi sâu kín nhất trong lòng.